وضعیت نابسامان کارگران در مناطق ویژه اقتصادی؛ کارگران معترض دیگر نمی‌توانند به کار بازگردند! 

یک فعال کارگری از وضعیت ناگوار امنیت شغلی کارگران در مناطق ویژه اقتصادی خبر داده و گفته است کارگرانی که بر اثر اعتراض اخراج می‌شوند دیگر نمی‌‍توانند در شرکت‌های آن منطقه استخدام شوند.

ابراهیم پیرایش دبیر اجرایی خانه کارگر بندر شاهپور [امام] گفته است که کارفرمایان برخلاف قانون هر زمان اراده کنند و با هر دلیلی که بتراشند می‌توانند کارگران را اخراج کنند: «در ماده ۳۴ قانون اشتغال مناطق آزاد، آمده است که «هر گاه اخراج کارگر از سوی هیأت رسیدگی موجه شناخته شود، کارفرما را مخیّر خواهد کرد تا کارگر را به کار برگردانده و حقوق ایام بلاتکلیفی وی را‌بپردازد و یا آنکه در قبال هر سال خدمت حقوق (۴۵) روز وی را به عنوان خسارت اخراج بپردازد.»

ابراهیم پیرایش با بیان اینکه «ماده ۳۴ یک شمشیر دو لبه است» گفته که «کارفرما به هر علت بخواهد کارگر را اخراج کند، عملاً برگشت به کار نصیبش نخواهد شد.»

او در ادامه توضیح داده است که چگونه کارگرانی که اعتراض کرده یا مطالبات صنفی کارگران را پیگیری کرده و نمایندگی آنها را به عهده دارند، اخراج شده و دیگر موفق به پیدا کار در آن منطقه ویژه اقتصادی نخواهند بود: «ما کارگری داریم که مطالبه‌گری کرده است اما از کار اخراج شده است و با وجود اینکه دادگاه او را تبرئه کرده است اما در منطقه ویژه هر جا برای کار رفته است، نتوانسته کار پیدا کند. من خودم یک کارگر را به حدود ۲۰ شرکت معرفی کردم، او در تمامی بررسی‌های انجام شده به بهانه اینکه فردی تنش‌زا بوده است، رد شد. این کارگر حتی تا آبادان برای کار رفت اما به او کاری نمی‌دادند.»

این فعال کارگری یکی از مشکلات دیگر کارگران در مناطق ویژه اقتصادی را ایجاد موانع برای تشکیل تشکل‌های کارگری توصیف کرده و گفته «بخش عمده‌ای از منطقه بندر امام از شمول قانون کار خارج شده است و قانون مقررات اشتغال مناطق آزاد در آن اجرایی می‌شود. واحدهای صنعتی و تولیدی مختلف خود را مقید نمی‌دانند که برای انتخاب نماینده کارگر انتخابات برگزار شود و متأسفانه در این مناطق نماینده کارگر به رسمیت شناخته نمی‌شود.»

وی افزوده است: «علیرغم اینکه در قانون کار به حق تشکل‌یابی کارگران بها داده شده، اما در بندر امام به شکل صوری برخی از شرکت‌ها که می‌خواهند از جایگاه نماینده کارگر بهره ببرند، انتخاباتی را برگزار می‌کنند. در عین حال برای کارگران در کاندیدا شدن محدودیت وجود دارد و باید مورد تأیید کارفرما باشند.»

این فعال کارگری گفته است که نماینده کارگران به جای اینکه توسط کارگران انتخاب شود از سوی کارفرمایان انتخاب می‌شود و «در قانون مناطق آزاد به حق تشکل‌یابی کارگران اشاره نشده است.»

ابراهیم پیرایش توضیح داده است: «فرضاً در یک واحد ۲ هزار نفره، همه هم به یک نفر رای بدهند، کارفرما هم باید قبول او را داشته باشد. کارفرما برخی از کارگران را خودش دستچین کرده و در معرض گزینش کارگران قرار می‌دهد.»

این فعال کارگری با اشاره به اینکه چون قوانین کار در مناطق آزاد حکمفرما نیست، کمیته‌های انضباطی نیز بدون حضور نماینده مستقل کارگری برگزار می‌شود، گفته است: «با این حال باید در نظر گرفت کارگران وقتی معترض می‌شوند که هیچ راهی برایشان باقی نمانده باشد. کارگری که در بندر امام یک سال مطالباتش را خواسته، در نهایت امر دست به اعتراض می‌زند او نباید با برخوردهای تند مواجه شود.»

ابراهیم پیرایش افزوده است: «در بندر امام [شاهپور] حدود ۷۰ تا ۸۰ شرکت داریم که همگی واجد شرایط داشتن نماینده کارگر در واحدهای تولیدی منطقه هستند. متأسفانه در برخی کارگاه‌ها حتی با حضور وزارت کار انتخاباتی برگزار نشده است.»

به گفته این فعال کارگری «اداره کار مناطق ویژه زیرمجموعه و حقوق بگیر سازمان منطقه ویژه است و منطقه ویژه بندر امام به لحاظ بدی آب و هوا، گرما و گرد و خاک شرایط بدی دارد، جزو مشاغل سخت و زیان‌آور است اما کارگرانی که درصدد این مطالبات برمی‌آیند با آنها برخورد بدی می‌شود.»

به گفته این کارگر شاغل در بندر شاهپور «فرمانداری جلسات متعددی با برخی از مدیران برای هم‌اندیشی حل مشکلات کارگران داشته اما متأسفانه هنوز اثر جدی نداشته است. درخواست ما از نمایندگان مجلس این است که در قوانین مناطق ویژه تجدیدنظر داشته باشند و اصلاحات لازم را بر آن انجام دهند.»

پیرایش با اشاره به اینکه خصولتی شدن پتروشیمی‌ها یکی از مشکلات فعلی در این منطقه است گفته است: «متأسفانه تحت عنوان خصوصی‌سازی واگذاری‌ پتروشیمی‌ها به صورت خصولتی پیش می‌رود که شرایط کارگران را هرچه بیشتر تحت تأثیر قرار می‌دهد.»