بانک تجارت که طی ما‌ه‌های اخیر با زیان انباشته دست و پنجه نرم می‌کند دچار وضعیتی بحرانی‌تر شده و حتی تغییر مدیریت این بانک نیز اثری بر روند نزولی تراز این بانک «خصوصی‌سازی شده» نداشته است.
بر اساس آمارهای منتشر شده درباره زیان انباشته بانک تجارت طی ۱۵ ماه اخیر با افزایش ۵ درصدی به بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. رقم زیان انباشته فعلی در بانک تجارت بیش از ۲ برابر سرمایه این بانک است. از سوی دیگر درآمدهای غیرمشاع بانک نیز کاهش ۳۰ درصدی پیدا کرده است.
زیان انباشته پایان دوره بانک تجارت در سال منتهی به ۹۷ بیش از ۱۰۹ میلیون ریال (۱۰۹.۱۳۵.۴۸۷میلیون ریال) بوده که نسبت به سال ما قبل از آن چیزی حدود ۵ درصد افزایش یافته است. این زیان در انتهای سال مالی ۹۶ حدود ۱۰۳.۹۹۱.۶۳۰ میلیون ریال بوده است.
۱۳۱ سال پیش «بانک جدید شرق» در میدان توپخانه تهران آغاز به کار کرد و بعد از چند ماه به «بانک شاهی» تغییر نام داد که تا به امروز با نام بانک تجارت به فعالیت مشغول است.
بانک تجارت در سال ۱۳۵۸ از ادغام ۱۲ بانک تجاری داخلی و مشترک داخلی- خارجی، یعنی بانک‌های بانک ایران و انگلیس، بانک بین‌المللی ایران و ژاپن، بانک تجارتی ایران و هلند، بانک ایران و خاورمیانه، بانک اعتبارات ایران، بانک بازرگانی ایران، بانک ایرانشهر، بانک صنایع ایران، بانک شهریار، بانک ایرانیان، بانک کار تشکیل شد.
سرمایه‌ی این بانک بالغ بر ۳۹ میلیارد ریال بود و در قالب شرکت سهامی خاص با مالکیت دولت جمهوری اسلامی ایران نزد اداره کل ثبت شرکت‌ها و موسسات تجاری تهران به ثبت رسید و سپس در سال ۱۳۶۰ خورشیدی بانک ایران و روس نیز به آن پیوست.
این بانک در سال ۱۳۸۸ و در ادامه روند خصوصی‌سازی بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی از سهامی عام به سهامی خاص تغییر ماهیت پیدا کرد و سپس بخشی از سهام آن در بورس بهادار به فروش گذاشته شد که همچنان هم ۱۲ درصد از سهام این بانک در بورس ایران معامله می‌شود. در حال حاضر ۱۷ درصد از سهام آن متعلق به دولت و ۴۰ درصد از سهام آن نیز متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت است.
مدیریت بانک تجارت بر عهده رضا دولت‌آبادی است که سکان این بانک را در چهارم دیماه سال ۹۶ به دست گرفت و بسیاری امیدوار بودند با حضور وی در مدیریت وضعیت بانک بهبود پیدا کند اما در همین ۱۵ ماه گذشته نیز زیان انباشته بانک تجارت افزایشی بوده است.
این در حالیست که بانک تجارت در زمینه‌های مختلف شرکت‌داری بسیار متنوع است و از انبوه‌سازی تا تولید برق و آرد را در بر می‌گیرد. «شرکت سرمایه‌گذاری و ساختمانی تجارت»، «سیمرغ»، «آرتا تجارت زرین»، «گروه صنعتی و معدنی سیمان تجارت مهریز»، «گروه صنایع کاغذ پارس»، «آرد تجارت»، «فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه»، «خدمات مسافرتی و توریستی آهوان»، «بیمه معلم»، «ایران پوپلین»، «شهر صنعتی البرز»، «صندوق مالی توسعه تکنولوژی ایران»، «خدمات تجارت»، «ساختمانی عمرانی عامری»، «مولد نیروگاهی تجارت فارس»، «بازرگانی چابک تجارت»، «پتکین»، «زیست خاور»، «عمرانی تجارت»، «بهره‌برداری تولید برق فارس» و «مهندسین مشاور تجارت» همگی در زیر‌مجموعه‌ی بانک تجارت قرار دارند.
بررسی صورت‌های مالی این بانک از سوی کارشناسان بانک و سرمایه نشان می‌دهد که بانک تجارت در دریافت مطالبات خود موفق نبوده و در سال‌های گذشته ریسک ناشی از مطالبات مشکوک‌الوصول این بانک هر ساله افزایش یافته است. همچنین سودهای در نظر گرفته شده به علت دیرکرد در پرداخت مطالبات به‌خصوص مطالبات دولت موجب شده سهامداران این بانک به بهبود شرایط بانک امیدوار باشند در حالی که روند کنونی نشانی از گشایش مشکلات این بانک زیانده ندارد.
زیانده بودن بانک‌ها در ایران تنها به بانک تجارت مربوط نمی‌شود و دیگر بانک‌ها از جمله صادرات و ملی نیز با مشکل زیان انباشته روبرو هستند.
احمد حاتمی‌یزد کارشناس بانکی پیشتر در گفتگو با وبسایت «بانک اول» مشکل بانک‌های زیانده در ایران را کمبود درآمد آنها ارزیابی کرده و گفته بود: «وضع زیاندهی بانک‌ها مربوط به کمی درآمدهای آنهاست. علت نیز به چندین عامل بازمی‌گردد؛ اولین و مهمترین فاکتور این است که سیستم بانکی بسیاری از طلب‌ها را نمی‌تواند از برخی‌ها باز پس گیرد و در این صورت سود مربوط به مطالبات را نمی‌تواند دریافت کند و هزینه‌های بانک‌ها سر جای خود باقی می‌ماند. دومین فاکتور این است که به بانک ها دستور داده می‌شود بسیاری از تسهیلات را پرداخت کنند.به عنوان مثال پرداخت وام ازدواج یا وام بنگا‌ه‌های زودبازده که در دولت قبل پرداخت شد. یا به بانک‌ها دستور داده می‌شود که با نرخ‌های مختلف وام دهند بنابراین وقتی درآمد و وام دست خود بانک نیست چطور می‌تواند سودآور باشد؟ در حالی که اگر این تسهیلات در اختیار خود بانک‌ها بود، آن را پرداخت نمی‌کردند. با این وجود، می‌توان گفت دو عامل مطالبات معوق و تسهیلات تکلیفی موجب شد سیستم بانکی زیانده باشد.»
