گفتگو با شروان فشندی در باره نشست NUFDI در واشنگتن؛ شاهزاده رضا پهلوی: مردم ایران متحد اصلی‎ جهان برای مقابله با حکومت ایران‌اند

پنجشنبه ۳۰ خرداد (۲۰ ژوئن)، نشستی با موضوع تحولات ایران، در شهر واشنگتن برگزار شد که میزبان آن اتحادیه ملی دموکراسی برای ایران (NUFDI) بود.

به گزارش تقاطع، شاهزاده رضا پهلوی، گروهی از سیاست‌گذاران و پژوهشگران ارشد سیاست خارجی از جمله اعضای اندیشکده‌های مهم همچون هادسن، هریتج، بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، انستیتو واشنگتن در مسائل خاور نزدیک، شورای سیاست خارجی آمریکا و گروه مطالعات امنیتی و همچنین تعدادی از اعضای شبکه فرشگرد در این نشست حضور داشتند. اعضای فرشگرد در این نشست گزارشی از آخرین وضعیت کارزارهای نافرمانی مدنی و میدانی براندازان مدافع دموکراسی و حقوق بشر در ایران ارائه دادند.

This past week, NUFDI hosted a gathering with @PahlaviReza, members of @iranfarashgard and prominent Washington DC-based scholars & policymakers to discuss the Iranian people’s aspirations for a secular democratic Iran and associated U.S. foreign policy adjustments & initiatives. pic.twitter.com/t5nxgLi1EV

— National Union for Democracy in Iran (@NUFDIran) June 23, 2019

دکتر شروان فشندی از اعضای فرشگرد که در این نشست حضور داشت در گفتگو با کیهان لندن درباره جزییات بیشتری از این نشست توضیح داده است.

-آقای فشندی، آنطور که گزارش شده نشستی که (NUFDI) برگزار کرده با استقبال از طرف اندیشکده‎های واشنگتن روبرو شده؛ چه مسائلی مطرح شد؟ 

-دستور کار اصلی این جلسه آگاه‎ ساختن پژوهشگران آمریکایی و اعضای اتاق‎های فکر و اندیشکده‎های غربی درباره ایران و نافرمانی مدنی مردم در داخل کشور بود. رسانه‎های غربی اغلب بر اساس فضایِ لحظه‎ای عمل می‎کنند. مثلاً در دی‎ماه ۹۶ رویدادهای ایران در صدر اخبار بود و استراتژیست‎های غربی آن را دنبال می‎کردند اما با فروکش کردن تظاهرات گسترده خیابانی حساسیت آنها هم نسبت به مسائل داخلی ایران کمتر شد.

از طرفی جمهوری اسلامی اجازه دسترسی آزاد و مستقل به خبرنگاران خارجی مستقر در ایران نمی‎دهد و آنها با محدودیت‎های زیادی برای انتشار اخبار و گزارش‎های دقیق و مستند روبرو هستند. درواقع به ظاهر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئول صدور مجوز برای آنهاست اما پشت پرده وزارت اطلاعات آنان را رصد می‌کند.

همین مسئله باعث خودسانسوری آنها می‎شود. بر همین اساس اخباری که از ایران منتشر شده قربانی محدودیت و خودسانسوری می‌شود؛ حتی برخی از این خبرنگاران تهدید می‌شوند.

در غیاب خبرنگاران و رسانه‎های معتبر، شبکه‎های اجتماعی منبع انتشار اخبار است اما اخباری که در شبکه‎های اجتماعی منتشر می‎شود عمدتاً به زبان فارسی است و چندان برای غربی‎ها مورد استفاده نیست. در این خلاء، گروه‎هایی مثل نایاک و جریاناتی که اسم آنها را «نایاکی‌منش» گذاشته‌ام می‎توانند انواع دروغ‎ها را منتشر کنند و هر خبری را بر اساس سیاست و منافعی که دارند به مخاطب قالب کنند حتی اگر آن مخاطب متخصص در امور ایران باشد!

– اعلام شد که فرشگرد نیز گزارشی در مورد نافرمانی‎های مدنی در ایران ارائه داده؛ در مورد محتوای این گزارش لطفاً توضیح دهید.

-در جلسه متن و ویدئویی آماده کرده بودیم در مورد نافرمانی‎های مدنی داخل ایران؛ حتی از حرکت‎های کوچک؛ با این توضیح که نافرمانی مدنی و مبارزات خشونت‌پرهیز فقط این نیست که هر روز تظاهرات گسترده در خیابان باشد، که اگر می‌بود الان رژیم سقوط کرده بود. شعارنویسی‎ها، نصب پرچم با نشان‎های شیر و خورشید و پخش پوستر و شبنامه و تراکت در ابعاد وسیع، حرکات مستمر نافرمانی مدنی است. ما به حلقه‎های محلی براندازان آموزش می‎دهیم که سراغ نافرمانی‌‏های مدنی «کم‌خطر اما اثرگذار» بروند. به عنوان مثال حرکتی که «مرد میدان ساحل» در کیش انجام داد و ارزشمند و قهرمانانه بود به احتمال زیاد نتیجه‌اش بازداشت است، در صورتی که شعارنویسی و پخش شبنامه اگر با اصول انجام شود مستمر و کم‌خطر خواهد بود. درواقع آموزش مبارزات بدون خشونت را ترویج می‎کنیم. باید بگویم نمایش این نافرمانی‎های مدنی داخل ایران برای حاضرین تعجب‎آور بود و آنها اخبار چنین حرکاتی را نداشتند.

متخصصان و اعضای اتاق‎های فکر آمریکایی پیشنهادات و انتقادی هم داشتند. مثلاً انتقادشان این بود که در رسانه‎های اجتماعی باید به انگلیسی فعال بود حتی اگر انگلیسی روان نباشد. توصیه کردند با رسانه‎ها و خبرنگاران خارجی بیشتر در ارتباط باشیم تا حرکت‎های مردم ایران که با هزینه‎های سنگین انجام می‎دهند بین سیاستگذاران غربی و رسانه‎ها بازتاب پیدا کند.

مجموعه‌ای دیگر از تصاویر شعارنویسی‌های مبارزان در روزهای اخیر

کارزار #دیوار_ما_رسانه_ما هر روز فراگیرتر می‌شود.

برای ما بنویسید که در کنار #جاویدشاه و #میدان_میلیونی چه شعارهای دیگری را برای دیوارنویسی سریع پیشنهاد می‌کنید. pic.twitter.com/y5WsPN3kKy

— Iran Novin Party | صفحه رسمی حزب ایران نوین (@IranNovinParty) June 9, 2019

– صحبت‎های شاهزاده پهلوی درباره چه بود؟ 

-بله، البته شاهزاده پهلوی ترجیح دادند بیشتر شنونده نظرات دیگران به‌خصوص جوانترها باشد. ولی صحبت‎ کوتاهی داشتند درباره اینکه اگر غرب می‎خواهد به مردم ایران سیگنال بدهد که حامی آنهاست باید قاطعانه اعلام کند رژیم جمهوری اسلامی قابل اصلاح و دوام نیست و گزینه‌ی خود را حمایت از مردم ایران قرار دهد. در صحبت‎هایی هم که از طرف فرشگرد کردیم همین نکات تکرار شد. آمریکا دو اهرم علیه جمهوری اسلامی دارد. اولی اهرم فشار نظامی است که هر روز هم می‎بینیم صحبت از اقدام نظامی است و دیگری اهرم اقتصادی و تحریم‎هاست.

تاکید شاهزاده بر این بود که اصلی‎ترین اهرم فشار به جمهوری اسلامی مردم ایران هستند و غرب باید بداند متحد اصلی جهان برای مقابله با حکومت ایران، مردم ایرانند.

-شما بر اهمیت رسانه تاکید کردید؛ آیا در این جلسه درباره‎ی سیاست‎ رسانه‎های موسوم به فارسی‌زبان که با بودجه‌های دولتی فعال‌اند اما در عمل بازوی تبلیغاتی جمهوری اسلامی هستند هم صحبت شد؟ آمریکا از فشار حداکثری علیه رژیم ایران صحبت می‎کند اما هنوز نتوانسته جهت‎گیری این رسانه‎ها را که عملاً تبدیل به تریبون طرفداران نظام در خارج از کشور شده‌اند تغییر بدهد!

-اتفاقا در مورد رسانه‎هایی که با مالیات شهروندان غربی اداره می‎شود و سیاست‎شان همسو با نظام است صحبت شد. رسانه‎های خصوصی حتی اگر به نفع جمهوری اسلامی تبلیغ کند مشمول آزادی بیان هستند و شرایط آنها متفاوت است، اما رسانه‎ای که از دولت‎های غربی مثل آمریکا و بریتانیا پول می‎گیرد و در انتشار اخبار و گزارش‎ها در جهت سیاست‎های جمهوری اسلامی عمل می‎کند و یا خبرنگاران آن رسانه‌ها در اکانت شخصی خود رسماً از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی حمایت می‎کنند یا به اشکال مختلف صدای جریانات سیاسی داخل جمهوری اسلامی هستند و از حمله به منافع آمریکا در منطقه حمایت می‎کنند و وقتی اتفاقی نظیر سقوط پهپاد می‎افتد خوشحال‎اند مسئله‌ای است که باید مقابل آن ایستاد.

تعدادی از این خبرنگاران در عمل با توییت‎های خود طرفدار سپاه پاسداران هستند، در ترجمه‎ها دستکاری و تحریف می‌کنند که اصلاً خلاف آیین‌نامه‎های این رسانه‎هاست؛ شاهزاده پهلوی نیز در این نشست به این مسائل اشاره کردند. من هم درباره‎اش حرف زدم. گفتم جمهوری اسلامی چنان نیرنگی زده که دستگاه تبلیغاتی نظام دیگر مثل گذشته صدا و سیمای جمهوری اسلامی و شبکه «پرس تی‎وی» نیست بلکه منابع پروپاگاندای اصلی آن، رسانه‌هایی هستند که خرج آن را دولت‌های غربی تامین می‎کنند! از جمله صدای آمریکا و بی‎بی‌سی فارسی!

در واکنش به این صحبت‎ها همه‌ی آنها گفتند که بوروکراسی‎ داخلی آمریکا خیلی ناکارآمد است و اصلاح سازمانی مثل صدای آمریکا که مدیریت ضعیفی دارد و عمدتاً بازماندگان دولت اوباما هستند کار آسانی نیست و حتی در داخل وزارت خارجه آمریکا هم خودشان به دنبال راه چاره‌اند تا رسانه‎هایی که با بودجه آمریکا تأمین می‌شوند اما در عمل تریبون جمهوری اسلامی هستند اصلاح شوند و مدیریت آنها تغییر کنند.

این را هم کاربران عرب شبکه هاى اجتماعى همرسانى مى کنند. در عربى به گزینه، خیار مى گویند. نوشته: ترامپ همه گزینه ها را بررسى مى کند. pic.twitter.com/wxjjKj7OPc

— Mehrdad Farahmand (@MRD_Farahmand) June 21, 2019

– آیا رویدادهای اخیر منطقه مثل حمله به نفتکش‎ها و موشک‎پرانی‎ها و خرابکاری‌ها سپاه هم در این نشست مطرح شد؟

-بله، مطرح شد و اتفاقاً شاهزاده با اشاره به سرنگونی پهپاد آمریکایی گفتند که معامله و مذاکره با جمهوری اسلامی فرجامی ندارد و این رژیمی نیست که بتواند رفتار نرمال و عادی داشته باشد؛ برعکس، راه حل در مردم ایران است و در نیروهای دموکرات در اپوزیسیون که خواستار براندازی‎ و جایگزینی آن با یک حکومت سکولاردموکرات بر مبنای ارزش‎های لیبرال و سیاست خارجی معقول هستند. همچنین تاکید شد که برای رسیدن به صلح و ثبات بیشتر در خاورمیانه باید چهل سال ستیز با آمریکا و اسرائیل و همسایگان عربی که جمهوری اسلامی به راه انداخته متوقف شود.

بخشی از بحران منطقه امروز رقابت‎های شیعه و سنی است؛ حاکمان تهران برخلاف این ادعا که می‎گویند به دنبال وحدت اسلامی هستند خودشان عامل تقرقه جنگ‌افروزی‌اند!

همچنین در این نشست اشاره کردیم دلیل اینکه مردم ایران به میراث پهلوی اطمینان دارند این است که این میراث یک «ملی‌گراییِ توسعه‌گراست» و در عین حال خواهان روابط حسنه و عادی با غرب، اسرائیل و با همه‌ی همسایگان از جمله اعراب است. این اعتبار پهلوی بود. یعنی یک قول و وعده‌ی واهی نیست و ما در عمل در دوران پهلوی دیدیم که ۱۵ سال رشد اقتصادی ایران دو رقمی و بالاتر از کره جنوبی شد. در عصر پهلوی بر ملی‎گرایی و وحدت ملی تاکید می‎شد و همزمان روابط با اسرائیل و کشورهای منطقه از جمله عربستان معقول بود. اختلاف دیپلماتیک هم با ابزار دیپلماسی حل می‎شد نه موشک کاتیوشا و شبه‌نظامیان نیابتی و مین‌چسبان!

-با توجه به شرایط فعلی ایران و منطقه، تحلیل شما از شرایط چیست؟ درگیری‎های ایذایی رو به افزایش است و خامنه‎ای حاضر به مذاکره نشده؛ در این شرایط احتمال مذاکره چقدر است؟

-بعد از رفتن اوباما و روی کار آمدن جمهوریخواهان، دو سال اول دولت ترامپ، با آدرس غلط لابی‎های رژیم در داخل آمریکا و حتی جان کری، جمهوری اسلامی زمان را با «توهم استیضاح ترامپ» سپری کرد. بسیاری از طرفداران جمهوری اسلامی در غرب واقعاً منتظر بودند ترامپ استیضاح شود! روی آن حساب جدی باز کرده بودند! اما در عمل اتهاماتی که به ترامپ زده شد مثل ارتباط با روسیه در انتخابات و بقیه موارد یا توخالی از آب درآمد و یا آنقدر قوی نبود که منجر به استیضاح رئیس جمهور شود! در این دوران جمهوری اسلامی فرصت را از دست داد و نتوانست استراتژی مشخصی در سیاست خارجی داشته باشد. برعکس، تمام تخم مرغ‎های خود را در سبد شاخه‌ای ضعیف از حزب دموکرات در حد برنی سندرز و دوستانش گذاشت و ستیزه‎جویی با عربستان و اسرائیل را در پیش گرفت و به امید استیضاح ترامپ ماند که نتیجه آن انزوای شدید تهران است.

اندک کانال‎های مذاکره را هم خود خامنه‎ای بسته و حاضر به عقب‎نشینی نیست؛ گرچه او می‎داند مذاکره با ترامپ مثل اوباما نخواهد بود. ترامپ و پمپئو چارچوبی علنی و در برابر چشم همه مطرح کرده‌اند که با شرایط برجام تفاوت اساسی دارد. آنها تحریم‎ها را کاهش نخواهند داد تا وقتی مذاکره به انجام برسد.

در دوران اوباما نمایندگان جمهوری اسلامی و تیم هسته‎ای تا پای میز مذاکره می‎نشستند بخشی از تحریم‎ها برداشته می‌شد! مثلاً پول بلوکه شده‎ای آزاد می‌شد، هواپیماهای مشکوک پول چمدانی می‎آوردند، تبادل زندانی می‎شد و بطور خلاصه در هر مقطع کام جمهوری اسلامی شیرین می‌شد. اما وضعیت اکنون متفاوت است و انجام خواسته‎هایی که آمریکا برای مذاکره پیش روی تهران قرار داده بسیار دشوار است. برجام به مسئله اتمی ایران محدود بود و بحث موشک‎ها و تحرکات نظامی در جوار مرز اسرائیل و دخالت در سوریه و یمن و عراق مطرح نبود. اتفاقاً همین مسائل برجام را ناپایدار کرد و بحران‎ها عمیق‎تر شد. امروز آنچه دولت ترامپ از جمهوری اسلامی در قالب شروط ۱۲گانه می‎خواهد همه‌جانبه است و حتی در مورد مسائل حقوق بشری هم مسائلی مطرح شده که در مجموع پذیرفتن این‎ها از طرف جمهوری اسلامی بعید است.