آغاز به کار بازار متشکل ارزی؛ گامی رو به جلو یا پیمودن بیراهه؟

- هر چند مقامات بانک مرکزی و برخی اقتصاددانان چند سال است ادعا می‌کنند که نرخ ارز در بازار ایران غیرواقعی و دارای حباب است اما قادر به تنظیم قیمت‌ها در بازار ارز نیستند.
- یکی از اقدامات این بازار متشکل ارزی این است که مانند بسیاری از کشورها، دستگاه‌های خودپرداز اسکناس برای ارز راه‌اندازی شود.
- مهمترین رانت گسترده در بازار ارز اکنون از سوی دولت و با تخصیص دلار 4200 تومانی و یورو با نرخ دولتی صورت می‌گیرد که به گفته مقامات دولتی این روند همچنان ادامه خواهد یافت.

شنبه ۸ تیر ۱۳۹۸ برابر با ۲۹ ژوئن ۲۰۱۹


رئیس کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی روز شنبه هشتم تیرماه ۱۳۹۸ از آغاز به کار فعالیت‌های مقدماتی بازار متشکل ارزی خبر داد؛ بازاری که قرار است در بازار ارز و فعالیت صرافی‌ها شفافیت ایجاد کند.

کوروش پرویزیان رئیس کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی با اعلام این خبر گفته است که بانک مرکزی به دنبال این است که با ایجاد ساختار و شبکه‌ای مستقل با حضور بانک‌ها و صرافی‌ها به شفاف سازی عملیات در بازار ارز کمک کند.

آغاز به کار این بازار با دو ماه تأخیر در حالی آغاز شده که بانک مرکزی سال‌هاست برای کنترل بازار ارز برنامه‌ریزی می‌کند اما نه قیمت‌ها کنترل می‌شود نه جلوی رانت توزیع شده در تخصیص ارز دولتی گرفته می‌شود.

اکنون رئیس کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی معتقد است با توجه به اینکه رانت‌هایی در حوزه ارز مطرح است و مسائلی را ایجاد کرده، این ساختار می‌تواند به شفاف‌سازی ساختار کمک و بازار را قابل پیش‌بینی کند.

او توضیح داده است که «بانک مرکزی صاحب صرافی نیست اما از طریق صرافی‌ها و بانک‌ها عملیات ارزی را انجام می‌دهند و در بازار متشکل ارزی، بانک مسئولیت انجام فعالیت‌های تخصصی خود را بر عهده دارد.»

پیشتر محمود شکسته‌بند مدیرعامل بازار متشکل ارزی درباره اهداف راه‌اندازی این بازار و چگونگی فعالیت آن توضیح داده بود که «در حال حاضر نرخ ارز در کشور ما بر اساس نرخ سلیمانیه، دوبی، استانبول و هرات تعیین می‌شود، در حالی که این روند قابل ادامه یافتن نیست و راه‌اندازی این بازار تهران را به پایتخت ارزی کشور تبدیل خواهد کرد.»

به گفته محمود شکسته‌بند با آغاز به کار بازار متشکل ارزی این امکان را ایجاد می‌شود که ساعت ۹ صبح هر روز، نرخ متوسط مشخص و معاملات بر اساس آن انجام شود.

مقامات بانک مرکزی و برخی اقتصاددانان همواره معتقد بوده‌اند که نرخ ارز در بازار ایران غیرواقعی و دارای حباب است. چند سالی است مقامات بانک مرکزی بر این موضوع اصرار می‌کنند اما قادر به تنظیم قیمت‌ها در بازار ارز نیستند.

اکنون در ساز و کار در نظر گرفته شده برای بازار متشکل ارزی قرار است بانک‌ها اسکناس ارز را از صرافی‌ها دریافت کرده و در صورت اعلام نیاز آنها، اسکناس ارز در اختیار آنها قرار دهند. در این شیوه هر صراف موظف است یک حساب دلاری و یک حساب یورویی و یک حساب ریالی در بانک مورد نظرش افتتاح کند. صراف به دفتر بازار متشکل ارزی وکالت می‌دهد که از حساب‌های او به‌اندازه معامله ثبت‌شده در سامانه، برداشت و توسط بازار متشکل ارزی به حساب طرف دوم معامله واریز شود.

همچنین معاملاتی با عنوان حراج ارز نیز در بازار متشکل ارزی صورت می‌گیرد که به گفته محمود شکسته‌بند «حراج ناپیوسته ارز از ساعت نه تا ۱۰ صبح برگزار می‌شود و پس از آن نیز حراج پیوسته عملیاتی خواهد شد و در نهایت بازار در ساعت ۱۴ و ۳۰ دقیقه بسته می‌شود.»

همچنین یکی از اقدامات این بازار متشکل ارزی این است که مانند بسیاری از کشورها، دستگاه‌های خودپرداز اسکناس برای ارز راه‌اندازی شود.

با این وجود انتقادهای زیادی نیز درباره طرح بازار متشکل ارزی مطرح شده که یکی از آنها وارد شدن یک نرخ تازه به لیست نرخ ارز در ایران است. اکنون سه نرخ، دلار ۴۲۰۰ تومان، نرخ نیمایی و نرخ آزاد در بازار ارز وجود دارد و گاهی که نوسان در این بازار شدت می‌یابد نرخ‌هایی چون نرخ استانبول، نرخ گرجستان، نرخ هرات یا نرخ سلیمانیه نیز از سوی صرافی‌ها برای مبادلات ارزی مطرح می‌شود.

اکنون به نظر می‌رسد بازار ارز شاهد نرخ تازه‌ای به عنوان نرخ بازار متشکل ارزی خواهد بود. به ویژه آنکه مقامات دولتی در هفته‌های گذشته و با وجود همه انتقاداتی که به دلار ۴۲۰۰ تومانی وجود دارد، گفته‌اند که این نرخ دست‌کم تا پایان امسال حذف نخواهد شد. امروز نیز کوروش پرویزیان پس از اعلام راه‌اندازی این بازار گفته است که ارز نیمایی حتی با راه‌اندازی این بازار، همچنان برقرار خواهد بود.

در چنین شرایطی از یکسو مشخص نیست راه‌اندازی این بازار و ایجاد یک نرخ تازه چه لزومی داشته و از سوی دیگر به نظر نمی‌رسد با توجه به ساز و کاری که برای این بازار توضیح داده‌اند، نرخ ارز این بازار چندان تفاوتی با نرخ ارز آزاد داشته باشد.

احتمالاً یکی از کارکردهای مهم برای دولت گردشی اسکناسی ارز است که در این بازار ایجاد و همواره بخشی اعظم ارز موجود در بازار در اختیار این بازار یا به بیان دیگر در دست دولت خواهد بود. چرا که تبادلات با صرافی‌ها از طریق این سامانه انجام می‌شود.

از سوی دیگر این ادعا که راه‌اندازی این بازار جلوی رانت و فساد را گرفته و ایجاد شفافیت می‌کند نیز، تنها یک ادعا به نظر می‌رسد چرا که مهمترین رانت گسترده در بازار ارز اکنون از سوی دولت و با تخصیص دلار ۴۲۰۰ تومانی و یورو با نرخ دولتی صورت می‌گیرد که به گفته مقامات دولتی این روند همچنان ادامه خواهد یافت. همچنین مشخص نیست در این راهکار صرافی‌ها و دلالان ارزی ملزم باشند همه تبادلات خود را از طریق این سامانه انجام دهند و احتمالاً روند مبادلات غیرشفاف ارز در بازار سیاه ادامه یابد.

برای امتیاز دادن به این مطلب لطفا روی ستاره‌ها کلیک کنید.

توجه: وقتی با ماوس روی ستاره‌ها حرکت می‌کنید، یک ستاره زرد یعنی یک امتیاز و پنج ستاره زرد یعنی پنج امتیاز!

تعداد آرا: ۰ / معدل امتیاز: ۰

کسی تا به حال به این مطلب امتیاز نداده! شما اولین نفر باشید

لینک کوتاه شده این نوشته:
https://kayhan.london/?p=161140

4 دیدگاه‌

  1. سعید

    حکایت ما بلا تشییع به داستان خر ملا میماند
    به ملا گفتند ملا خرت کجاست
    گفت تازه عادت کرده بود بدون کاه و یونجه کار کنه که مرد.

  2. سعید

    دوستان بعد از چهل سال تعصب و جهل و رشوه و خودی و غیر خودی اینها چون دوست ندارند کار اساس داشته باشه هر روز و هر ساعت با ایجاد یک خزعبل تازه گره کور کارها رو دو صد چندان میکنند تا از این معضل جیب یک مشت تازه بدوران رسیده کم سواد پر پول بشه و مردم مفلوک تر از همیشه به زندگی نکبت بارشون ادامه بدهند
    کجا دیدید که یک طرح این اجنبی ها مشکلی رو حل کرده و باری رو سبکتر.

  3. ناشناس

    ۲- چرا ملت و سرزمینی که ۲۵۰۰ سال تاریخ و همیشه با شاهنشاهی بوده را میخواهید سیستم و نام حکومتی را از شاهنشاهی به جمهوری تغیر بدهید . یکبار اینکار را انجام داده اید و نتیجه اش را چهل ساله داریم میبینیم . اگر حقیقتا جمهوری خواه هستید معنای و عملکرد ان را در حکومت شاهنشاهی سکولار دموکرات با رای مردم در پارلمان به تصویب برسانید . شاهزاده هم در این نوع حکومت پادهشاهی حامی شما خواهد بود . ( جنگ جنگ جنگ نم خوا هیم … امنیت ، ازادی ؛ ابادی ، حق مسلم ماست … شاه باید برگردد . شاه باید برگردد . ) رضا شاه روحت شاد .

  4. ناشناس

    ۱- اقتصاد جمهوری اخوندی توده ا ی مارکسیستی ، همانگونه که بنیان گذارش اقتصاد را برای خر و خران خوانده . در عمل بر پایه اقتصاد دلالی بنا شده ، تنها با اینگونه اقتصادی ، می شود یک شبه ملیاردر شد . دزدید و غارت کرد . حالا دستگاه های مدرن برای بانکها و صرافان دزد از جیب ملت از المان و چین و کره و حتی امریکا وارد کنید . چه فایده سیستم خراب است . با با جان بر پایی جمهوری در کشورهای مسلمان حتی با تزریق مارکسیست و فدرالیست و کمونیست اخرش ، نیسته ، نیستی . یعنی نبودن دمکراسی نبودن سکولاری . شما مدعیان جمهوری خواهی برای ایران لطفا یک جمهوری مسلمان نشین سکولار دموکرات در جهان به ما نشان بدهید .

Comments are closed.