شما همان چیزی هستید که می‌خورید!

بدن انسان بسیار پیچیده است و عوامل زیادی وجود دارد که بر سلامتی انسان تأثیر می‌گذارد. برخی عوامل را ما نمی‌توانیم تغییر دهیم مانند سن و یا آرایش ژنتیک ولی چیزهایی هم هستند که می‌توانیم تغییرشان دهیم و از نو بسازیم مانند انتخاب نوع غذا و نوشیدنی که شامل تعذیه ما می‌شوند.

میلیاردها باکتری در روده‌‌ی انسان زندگی می‌کنند که بطور کلی به عنوان میکروبیوم شناخته می‌شوند و تأثیر قابل توجهی در سلامت فرد و هضم غذا دارند.

غذاهایی که می‌خوریم ترکیبی از مواد مغذی بسیار است که به شیوه‌های مختلف بر بدن و میکروبیوم تاثیر می‌گذارند، بنابراین ارتباط بین رژیم غذایی، متابولیسم (سوخت و ساز) و ​سلامت، موضوع ساده‌ای نیست. یک مطالعه جدید از دانشگاه مینه‌‌سوتای آمریکا  لایه دیگری را به این پیچیدگی اضافه می‌کند که نشان می‌دهد غذاهایی که خصوصیات تغذیه‌ای مشابه دارند، می‌توانند اثرات بسیار مختلفی بر میکروبیوم که به فارسی «ریزاندامگان همزیست» ترجمه شده، داشته باشند.

در حالی که می‌دانیم داشتن میکروبیوم متنوع‌تر، معمولا نشان‌دهنده سلامت بیشتر روده است، اما کمتر در مورد چگونگی تاثیر غذاهای خاص بر فراوانی گونه‌های مختلف میکروبیوم، اطلاع داریم.

در تحقیق اخیر، گروه پژوهشی دانشگاه مینه‌سوتای آمریکا  بر روی ۳۴ نفر از داوطلبان سالم تحقیق کرده است که شامل جمع‌آوری اطلاعات دقیق درباره همه چیزهایی بود که این افراد در طول بیش از ۱۷ روز خورده بودند. همچنین این اطلاعات شامل یک نمونه‌برداری کامل از انواع میکروب‌های مدفوع این افراد، بطور روزانه و دقیق می‌شد.

همانطور که انتظار می‌رفت، گرچه غذاهای مشترکی که توسط اکثر شرکت‌کنندگان خورده شده بودند مانند قهوه، پنیر چدار، مرغ و هویج  وجود داشت ولی انتخاب‌های زیادی هم وجود داشت که منحصر به فرد بودند.

محققان دریافتند که هرچند، هر انتخاب غذایی شرکت‌کنندگان بر میکروبیوم بدن آنها تاثیر می‌گذارد، اما افزایش برخی مواد غذایی و یا کاهش فراوانی گونه‌های باکتری خاص، تأثیرات مشابهی بین افراد ندارد. به عنوان مثال، در این تحقیق لوبیا نسبت باکتر‌ی های خاصی را در یک شرکت‌کننده افزایش داد، اما اثر کمتری در دیگران داشت.

گرچه غذاهای مشترک بین این افراد (مانند کلم) منجر به تاثیر مشابه بر میکروبیوم شده‌اند، اما غذاهای غیرمشترک،  تاثیرات بسیار متفاوتی نشان داده‌اند. این امر بیانگر این نکته است که برچسب‌گذاری مرسوم موادهای خوراکی ممکن است بهترین راه حل برای قضاوت در مورد چگونگی سالم بودن آنها باشد.

نتایج این تحقیق همچنین نشان می‌دهد که توصیه‌های رژیم غذایی برای بهبود میکروبیوم اینقدرها هم ساده نیست و این توصیه‌ها باید با توجه به میکروب‌های موجود در روده افراد و اثرات خاص غذاها بر روی آنها، به صورت کاملا فردی و شخصی پیشنهاد شوند.

در حال حاضر میکروبیوم، احتمالا داغ‌ترین موضوع در تغذیه و سلامت است و محققان علاقمند به نمونه‌برداری و دستکاری باکتری‌های بدن انسان هستند. اما این همه‌ی داستان نیست.

گروه تحقیقاتی کالج لانگ کینگ با محققانی در بیمارستان عمومی ماساچوست و شرکت ZOE همکاری کرده تا بزرگترین مطالعه علمی تغذیه تحت عنوان «پیشبینی» را اجرا کنند. هدف پروژه پیشبینی این است تا تمام عوامل پیچیده و دخیل در بدن هر فرد را که به صورت منحصر به فرد با غذا بر بدن انسان تغییر می‌گذارند بررسی کنند که بطور ویژه با سیستم قند و میزان چربی خون انسان و در درازمدت با افزایش وزن بدن و بروز بیماری‌ها ارتباط دارند.

در این پروژه هزار و صد داوطلب از کشورهای انگلستان و ایالات‌متحده آمریکا شامل صدها دوقلو انتخاب شدند تا قند خون (گلوکز)، انسولین، میزان چربی (تری‌گلیسیرید) و دیگر شاخص‌های بدن آنها در مواجهه با ترکیبات غذاهای از قبل تعیین شده و غذاهای انتخابی افراد به مدت دو هفته بررسی شود.

همچنین اطلاعات مربوط به فعالیت، خواب، گرسنگی، خلق و خوی، ژن و البته میکروبیوم این افراد نیز در نظر گرفته شده و به اطلاعات دیگر اضافه می‌شود.

نتایج اولیه این تحقیقات در نشست انجمن دیابت و انجمن آمریکایی تغذیه، در اوایل ماه ژوئن ۲۰۱۹ اعلام شد که شگفت‌انگیز بود. این محققان کشف کردند که افراد با توجه به نسبت پروتئین، چربی و کربوهیدرات پاسخ‌های تغذیه‌ای قابل تکرار و قابل پیش‌بینی به غذاهای مختلف می‌دهند. اما اختلافات زیادی بین افراد تا ۸۰ درصد وجود دارد که حتی شامل دوقلوهای همسان هم می‌شود!

کمتر از ۳۰ درصد اختلاف بین واکنش قند بدن افراد به دلیل آرایش ژنتیک و کمتر از ۲۰ درصد برای چربی است. بطور غیرمنتظره اما اشتراک بسیار خفیفی بین این دو وجود داشت: یعنی اینکه اگر بدن فردی واکنش منفی به چربی داشته، نمی‌توان پیشبینی کرد که آیا الزاما واکنش منفی یا مثبتی به قند دارد یا نه.

همچنین این تحقیق نشان داد که دوقلوهای همسان تنها در ۳۷ درصد از میکروب‌های روده خود شبیه هستند. این فقط درصد اندکی بالاتر از میکروب‌های روده دو فرد کاملا غیرمرتبط است؛ این نکته نشانگر تاثیر ژن‌هاست.

همه ما سلیقه و ترجیحات شخصی خود را هنگام غذا خوردن داریم، بنابراین متابولیسم‌ بدن افراد و پاسخ های آن به مواد غذایی نیز متفاوت است. اما ما فقط در حال حاضر به نقطه‌ای رسیده‌ایم که تحقیقات علمی از میکروب‌های روده‌ای نشان می‌دهد که همه افراد منحصر به فرد هستند و یک رژیم غذایی ثابت برای همه وجود ندارد و توصیه‌ی چنین رژیم‌هایی به افراد نادرست است.

این تحقیق نشان می‌دهد که اگر شما می‌خواهید مواد غذایی را که با متابولیسم یا سوخت و ساز بدن شما هماهنگ است را پیدا کنید، باید بدانید که واکنش شخصی شما به هر کدام از مواد غذایی چیست.