نظام و «دیپلماسی التماس»؛ مگر ظریف بدون «هماهنگی» با خامنه‌ای به فرانسه رفت؟!

محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی که دست‌ خالی از فرانسه راهی آسیای شرقی شد بعد از پکن به توکیو رفت و با شینزو آبه نخست وزیر ژاپن دیدار و گفتگو کرد.

او نتیجه گفتگو با مقامات چینی و ژاپنی را طبق معمول «سازنده» توصیف کرد و مدعی شد کاهش تنش در خلیج فارس و حفظ منافع برجام برای مردم ایران اهداف او در این سفر است. مقصد بعدی ظریف مالزی است. وی در نقش بازاریاب تلاش می‌کند تا کشورهای آسیای شرقی را راضی کند نفت و گاز بیشتری از ایران خریداری کنند.

با اینهمه آنچه در فرانسه در جریان سفر ناگهانی ظریف به محل برگزاری نشست «گروه هفت» گذشت به عنوان شوکی که بر تیم ظریف و دولت روحانی وارد شد، تصویری از وخیم شدن شرایط نظام را به نمایش می‌گذارد.

کمتر از ۲۴ ساعت پس از آنکه روحانی در یک سخنرانی گفت «حاضرم برای مردم با هر شخصی دیدار کنم» و ظریف نیز برای دومین بار راهی فرانسه شد به یکباره ورق برگشت و او روز سه‎شنبه گفت، «دنبال عکس یادگاری با کسی نیستم و آمریکا قبل از مذاکره باید توبه کند و تمام تحریم‌ها برداشته شود!» این در حالیست که ترامپ در کنفرانس خبری پایان نشست گروه هفت گفت آماده دیدار با روحانی است و در حاشیه این نشست نیز مانند همیشه تکرار کرد به دنبال تغییر رژیم نیست.

اما واقعیت این است که ترامپ حاضر نشد با ظریف دیدار کند و گرچه لحن او ظاهرا نرمتر شد اما از شروط خود عقب‎نشینی نکرد.

خبرگزاری رویترز به نقل از یک دیپلمات اروپایی نوشت با وجود تلاش رهبران اروپایی در نشست گروه هفت، دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا حاضر به پذیرش تمدید معافیت نفتی برای مشتریان نیز نشده است.

رئیس جمهوری آمریکا هرگونه ارفاق و اغماض را به شرط یک توافق جدید متبنی بر کنار گذاشتن ماجراجویی‎های موشکی و یاغیگری‎های منطقه‎ای جمهوری اسلامی می‌داند و تا کنون زیر بار مطالبات رژیم و میانجیگرانش نرفته است.

جنتی: به کوری چشم دشمنان فعالیت موشکی ما سرعت میگیرد#احمد_جنتی دبیر شورای نگهبان سهشنبه پنجم شهریور از سیستم #موشکی باور ۳۷۳ و نمایشگاه دستاورد‌های وزارت دفاع بازدید کرد. #کیهان_لندن

(۱از۲) pic.twitter.com/ZISRarevTD

— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) August 27, 2019

سیاست آمریکا علیه رژیم ایران قاطعانه است

در همین ارتباط جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا که به اوکراین سفر کرده، روز سه‎شنبه گفت خواست ترامپ برای گفتگو با روحانی در باره برجام به‌معنای نرم شدن سیاست قاطع آمریکا علیه رژیم ایران نیست.

بولتون سه‌شنبه ۲۷ اوت (پنجم شهریور) به رادیو اروپای آزاد گفت ترامپ مدت‌هاست که به‌ روشنی گفته آماده‌ دیدار با هر کسی که قابل مذاکره‌ باشد است.

مشاور امنیت ملی کاخ سفید به نقل از رییس جمهوری آمریکا برای چندمین‌ بار تکرار کرد برجام بدترین توافق در تاریخ دیپلماسی آمریکاست و تاکید کرد «این دیدگاه ترامپ از نظر من با واقعیات همخوانی دارد و او قرار نیست دوباره همان اشتباه باراک اوباما را انجام دهد.»

وی در ادامه می‎گوید، «توافقی که در آن رژیم ایران یک سری مزایای اقتصادی ملموس دریافت کند صرفاً برای اینکه کارهایی را انجام ندهد که اساساً نباید انجام بدهد، پیشاپیش شکست‌ خورده است. ولی اگر یک توافق جامع در میان باشد البته که تحریم‌ها لغو می‌شود.»

بولتون دوشنبه نیز از جامعه جهانی خواسته بود که «برای متوقف کردن رژیم ایران در زمینه تأمین مالی تروریسم، بی‌ثبات کردن جهان و نقض تحریم‌های بین‌المللی همه متحد شویم.»

او نسبت به هر گونه معامله برای خرید محموله نفتکش سرگردان «آدریان دریا» (گریس۱) در مدیترانه هشدار داد و گفت، نفت قاچاقی که این نفتکش حمل می‌کند، نباید در بندری یا در دریا تخلیه شود.

وزیرخارجه آمریکا نیز روز سه‌شنبه، رسیدن به یک توافق را مشروط به پذیرش شرایط آمریکا توسط حکومت ایران دانست و گفت آنها باید مانند یک کشور عادی رفتار کنند.

مایک پمپئو گفت، «ما چند هدف ساده را در مورد ایران دنبال می کنیم. اول اینکه بزرگترین دولت حامی تروریسم در جهان دیگر دست به ترور نزند. دیگر اینکه نمی‌خواهیم به سلاح هسته‌ای دست یابند. ما فشار زیادی اعمال کردیم تا ایرانیان قادر شوند رهبرانشان را به تغییر رفتار وادار کنند. وقتی چنین شد، یک درک مقابل برای رسیدن به یک توافق وجود خواهد داشت.»

«دیپلماسی التماس»

روزنامه کیهان چاپ تهران که در مطبوعات داخلی تریبون اصلی حلقه‎های نزدیک به مرکز قدرت است، چهارشنبه ششم شهریور، در گزارشی با عنوان «توهین ترامپ و ماکرون نتیجه دیپلماسی انفعال»، سفر ظریف به فرانسه را «نابجا» دانست و نوشته بدون شک مصداق «دیپلماسی التماس» است.

در بخشی از این گزارش آمده، «دشمن هیچگاه از مکر و حیله دست  بر نمی‌دارد، یک روز با تهدید و لاف‌زنی درباره حمله نظامی و روز دیگر با تطمیع و پیشنهاد فریبکارانه مذاکره. اما رمز پیروزی بر شیطان بزرگ و شیطانک‌ها، مقاومت است. به عبارت دیگر، مقاومت اراده شیطان را می‌شکند.»

این در حالیست که اصلاح‌‏طلبان حکومت را برای گفتگو با دولت ترامپ زیر فشار گذاشته‌اند.

مرتضی کواکبیان عضو کمیسیون امنیت ملی می‎گوید، «حتماً اگر از موضع اقتدار، مصلحت، حکمت و تدبیر باشد مذاکره اشکالی ندارد، آقای روحانی کاملاً در جهت اطاعت از فرامین رهبری حرکت می‌کند و اگر قرار باشد مذاکره‌ای صورت گیرد، حتماً قبل از آن در سطوح عالی و در شورای‎عالی امنیت ملی با هماهنگی رهبری این موضوع انجام می‎‌شود.»

https://kayhan.london/1398/06/05/%d8%ac%d9%85%d9%87%d9%88%d8%b1%db%8c-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%db%8c-%d9%be%db%8c%d8%b4%d9%86%d9%87%d8%a7%d8%af-%d9%81%d8%b1%d8%a7%d9%86%d8%b3%d9%87-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d9%85%d8%b0%d8%a7

گرچه حزب‎اللهی‎ها و دلواپسان به سفر ظریف به فرانسه انتقاد می‎کنند اما بدیهی است که تصمیم‎ نهایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی را علی خامنه‎ای تحت مشورت یا فشار شماری از سرداران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‎گیرد. در همین زمینه مرتضی مکی تحلیلگر مسائل بین‌الملل در یادداشتی در روزنامه «آرمان ملی» نوشت، «…در خصوص احتمال دیدار مستقیم رئیس‌جمهور ایران و رئیس‌جمهور آمریکا باید تصریح کرد این پالس مثبت مطمئنا با هماهنگی کل حاکمیت و در چارچوب سیاست‌های کلان نظام است. نه فقط در مورد رئیس‌جمهور بلکه در مورد اقدامات محمدجواد ظریف نیز این هماهنگی وجود دارد. این امکان ابدا مطرح نیست که سفر دوباره وزیر خارجه به فرانسه بدون هماهنگی اتفاق افتاده باشد و تمامی موارد در سیاست خارجی کشور برآمده از سیاست‌های کلی نظام است.»

بنا بر این شواهد، با وجود تناقضاتی که در ادعاهای اصولگرایان و اصلاح‌طلبان وجود دارد که هر کدام از قرار معلوم موظف هستند بخشی از بدنه‌ و طرفداران ناامید نظام را با این سخنان تغذیه کنند، این فقط ظریف نیست که به التماس افتاده بلکه کل نظام در شرایطی قرار گرفته که با تظاهر به «اقتدار» به عجز و لابه از آمریکایی‎ها افتاده‌اند. مسلم‌ است که ظریف سرخود یا «آتش به اختیار» راهی فرانسه نشده و از علی خامنه‎ای مجوز داشته. ولی حالا که تیرها به سنگ خورده یقه ظریف را گرفته‎اند و می‌خواهند کاسه و کوزه‌ها را سر او بشکنند. اگر ظریف با پاسخ‌های دیگری بر می‌گشت، امثال کیهان تهران نیز مانند گذشته به ستایش «سردار دیپلماسی» می‌پرداختند! دیگر راز سرپوشیده‌ای نیست که وزیر خارجه جمهوری اسلامی مانند دولت و دیگر نهادهای به اصطلاح «انتخابی» فقط یک تدارکاتچی و صرفا مجری دستورات خامنه‎ای است. به همین دلیل وزارت خارجه آمریکا به او لقب «ماله‌کش اعظم» داده است.