بحران درآمدی نظام ادامه دارد؛ دولت همچنان از هزینه‌ها می‌کاهد

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی گفته که با توجه به کاهش درآمدهای نفتی در سال جاری، دولت نیازمند صرفه‌جویی ۷۰ هزار میلیارد تومانی برای جبران کسری بودجه است. این در حالیست که صرفه‌جویی بودجه‌ای دولت باید برای سال آینده نیز ادامه پیدا کند.

غلامرضا تاجگردون رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرگزاری ایسنا گفته است: «بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته ٧٠ هزار میلیارد تومان کاهش درآمدها نسبت به بودجه دولت است که به همین اندازه باید هزینه‌ها را کم کنیم.»

وی افزوده است: «در واقع دولت باید حدود ٧٠ هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی کند و هزینه‌هایش را کاهش دهد تا با توجه به سقف درآمدی که تا پایان سال کسب می‌کند درآمد و مصارف را بالانس کند.»

با وجود اینکه نیمی از سال ۱۳۹۸ گذشته است اما تاجگردون گفته است که درباره اصلاح ساختار بودجه هنوز جمع‌بندی نهایی صورت نگرفته است!

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی گفته است: «احتمالا تعیین اهداف دوسالانه از جمله مواردی است که در اصلاح ساختار بودجه مورد توجه قرار خواهد گرفت، دولت همچنین به دنبال این است که دستگاه‌های اصلی متولی [مسئول] و پاسخگو باشند و این یک رکن مهم اصلاح ساختار است.»

در شرایطی که تحریم و عملکرد نامناسب چند سال اخیر دولت در حوزه اقتصاد موجب کسری ۱۵۰ میلیارد تومانی در سال جاری و مجبور شدن دولت به تغییر بودجه‌بندی و حذف برخی هزینه‌ها شد، همانطور که غلامرضا تاجگردون نیز گفته است این روند برای سال آینده نیز ادامه خواهد داشت و صرفه‌جویی حداقل ۵۰ هزار میلیاردی در دستور کار قرار دارد.

هر چند دولت هنوز نتوانسته ساز و کار مناسبی برای حذف هزینه‌های اضافی در سال جاری انجام دهد که این روزها تنظیم و نگارش لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ نیز آغاز شده است. در این میان صحبت از الزام برای کاهش حدود ۵۰ هزار میلیارد تومانی هزینه‌ها در بودجه سال آینده مطرح شده است.

هنوز مشخص نیست که این کاهش در کدام بخش‌ها اتفاق خواهد افتاد ولی با توجه به سابقه بودجه‌بندی در دولت‌های جمهوری اسلامی، این کاهش دو بخش هزینه‌های جاری و عمرانی را مورد هدف قرار خواهد داد. در این صورت باید انتظار داشت در بخش هزینه‌های جاری در مصارف خارج از حقوق و دستمزد تا جای ممکن صرفه‌جویی شود.

در مورد بودجه عمرانی نیز بعید نیست بار دیگر کاهش رخ دهد چرا که هزینه بخش عمرانی همیشه مورد بی‌مهری دولت قرار داشته و از نخستین بخش‌هایی بوده که هنگام کسری بودجه، تخصیص منابع به این بخش منتفی شده است.

این در حالیست که در سال جاری و در کاهش حدود ۶۲ هزار میلیارد تومانی هزینه‌های بودجه، نزدیک به ۲۳ هزار میلیارد تومان تنها از بودجه عمرانی کاسته شد.

گزارش‌هایی که تا کنون منتشر شده نشان می‌دهد که با وجود برگزاری چند جلسه از ستاد بودجه ۱۳۹۹، هنوز در مورد چارچوب درآمد و هزینه و اعداد و ارقام کلان آن بحث جدی مطرح نشده و همچنان موضوع اصلاح ساختاری بودجه مورد بحث بوده است. با این وجود در شرایطی که تقریبا درآمد نفتی ایران به صفر رسیده و زیرساخت‌های مناسبی در کشور برای از میان بردن تأثیر تحریم‌ها وجود ندارد، دولت روحانی به سختی خواهد توانست بودجه سال آینده را به شکلی طراحی کند که آسیب‌های کسری بودجه دامن بخش‌های مختلف اقتصاد را کمتر بگیرد.