رئیس کل بانک مرکزی روند اتومبیل‌سازی در ایران را «فشل» خوانده است و حالا یکی از مشاوران انجمن خودروسازان گفته بانک مرکزی خودش در رأس اداره‌های فشل است!
عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در پی انتقادهای اتومبیل‌سازان و قطعه‌سازان درباره سیاست ارزی به کار گرفته شده از سوی این بانک، گفته است: «تا کی می‌خواهیم این خودروسازی فشل را ادامه دهیم؟ بانک مرکزی چرا باید تاوانش را بدهد؟ به ما می‌گویند شرایط حساس است. ۴۰ سال است که همین حرف را می‌زنند و می‌گویند به خودروسازان کمک کنید.»
این سخنان از سوی عبدالناصر همتی با واکنش اتومبیل‌سازان و قطعه‌سازان اتومبیل روبرو شده است. داود میرخانی مشاور انجمن خودروسازان در گفتگو با خبرگزاری ایلنا گفته است: «بانک مرکزی باعث شد که خودروسازان به این روز بیافتند. بانک مرکزی هم فشل است زیرا نتوانسته تورم و نقدینگی را کنترل کند اگر فشل بودن کلمه درستی است بانک مرکزی در رأس آن است!»
ماجرای رویارویی همتی و اتومبیل‌سازان از آنجا آغاز شد که با تشدید مشکلات در کارخانه‌های اتومبیل‌سازی و قطعه‌سازی در ماه‌های گذشته، فعالان این حوزه در مصاحبه‌ها و اظهار نظرهای خود اعلام کردند که عدم پرداخت تسهیلات ارزی توسط بانک مرکزی شرایط آنها را بحرانی کرده و آنها قادر نیستند اتومبیل‌های مانده در انبارهای خود را تکمیل و به بازار عرضه کنند.
این ادعاها در شرایطی مطرح می‌شد که قیمت اتومبیل با افزایش چشمگیری روبرو شد و خریداران زیادی نیز اتومبیل‌های پیش‌خرید شده خود را تحویل نگرفتند چرا که اتومبیل‌سازی‌ها دیگر قادر به تولیدکردن آن مدل‌ها نبودند!
تولید اتومبیل در سال گذشته نسبت به سال پیشتر ۳۴.۸ درصد کاهش یافت و در نیمه اول امسال نیز ۳۴۸ هزار و ۲۶۸ دستگاه سواری تولید شد که نسبت به نیمه اول سال ۹۷ افت ۳۵.۹ درصدی داشته است.
آذرماه سال گذشته ستاد فرماندهی «اقتصاد مقاومتی» به ریاست معاون اول رئیس جمهوری، برای حل مشکل کمبود نقدینگی در صنعت اتومبیل‌سازی تصویب کرد که چهار هزار میلیارد تومان در قالب تسهیلات ریالی و ۸۴۴ میلیون یورو نیز به عنوان تسهیلات ارزی به زنجیره خودروسازی پرداخت شود تا مشکل این صنعت با قطعه‌سازان حل شود.
تسهیلات ریالی که میزان آن چهار هزار میلیارد تومان بود در بهمن ماه سال گذشته به خودروسازان پرداخت شد اما تسهیلات ارزی بلاتکلیف ماند. در همین زمینه مازیار بیگلو دبیر انجمن سازندگان قطعات طی مصاحبه‌ای در تیرماه سال جاری گفت: «طبق مصوبه سال گذشته دولت، قرار بود ۸۴۴ میلیون یورو تسهیلات ارزی در آذر ۹۷ جهت حمایت از صنعت خودرو و قطعه‌سازی به تولیدکنندگان پرداخت شود، ولی تاکنون حتی یک سنت هم از این تسهیلات پرداخت نشده است.»
مازیار بیگلو افزوده بود: «یکی از عوامل اصلی انباشت ۱۸۰ هزار دستگاه خودرو ناقص در پارکینگ ایران خودرو و سایپا همین موضوع بوده که باعث مسدود شدن ۶ تا ۷ هزار میلیارد تومان از دارایی خودروسازان بابت انباشت این خودرو‌ها شده است.
محمدرضا نجفی منش رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی نیز طی مصاحبه دیگری گفته بود که اگر بخش ارزی این تسهیلات به موقع پرداخت می‌شد و یا معادل ریالی اش در اختیار خودروسازان قرار می‌دادند ما امروز با معضل کمبود قطعه مواجه نبودیم.
عبدالناصر همتی اما چند روز پیش در پاسخ به ادعای فعالان اتومبیل‌سازی گفته بود: «در مورد خودرو‌سازی‌ها، به شخصه در ابتدا قبول نداشتم که نقدینگی را در اختیار خودروسازان قرار بدهیم. به‌دلیل اینکه مطمئن بودم مانند سال‌های گذشته نقدینگی‌ها را هدر می‌دهند. اما آنها به ما قول دادند ۶ ماه بعد همه چیز درست می‌شود. آنها ۱۰ بار گفته‌اند ۶ ماه دیگر درست می‌شود. اما نه تنها درست نشده، بلکه بدتر هم شده است. ولی پارسال برای اینکه حسن‌نیت خودم را نشان دهم، ۴ هزار میلیارد تومان به‌صورت ریالی و ۸۴۰ میلیون یورو به‌صورت ارزی به آنها اختصاص دادیم. بعضی‌ها بی‌انصافی می‌کنند و ما را مورد نقد قرار می‌دهند. اما من آن زمان به خودروسازان گفتم ۸۴۰ میلیون یورو را به شما مانند ال‌سی خارجی می‌دهم و شما سال دیگر این مبلغ را یا ریالی یا ارزی برگردانید. اما آنها گفتند چرا ما ریسک نرخ ارز یک‌سال آینده را بپذیریم؟ شاید ارز گران شود. به آنها گفتم شما که هر روز قیمت خودرو را بالا می‌برید، ریسک نرخ ارز را هم نمی‌خواهید بپذیرید؟ آن ریسک را هم بانک مرکزی باید بپذیرد؟ یک‌سال معطل کردند و این ارز را نگرفتند. ارز را ما به‌عنوان بانک مرکزی نمی‌فروشیم. ارز را به بانک عامل می‌دهیم و آنها می‌فروشند. بانک عامل هم می‌خواهد ریال را به نرخ روز به بانک مرکزی بدهد. در نتیجه ارز را فروخت؛ بنابراین این خودروسازان بودند که ریسک را نپذیرفتند. مقصر بانک مرکزی نبود. آنها خودشان می‌خواهند همه چیز به نفعشان باشد و هر چه گفتند بانک مرکزی بگوید چشم. تا صحبتی هم می‌کنیم می‌گویند این همه کارگر داریم و اگر آسیب ببینیم بحران ایجاد می‌شود. تا کی می‌خواهیم این خودروسازی فشل را ادامه دهیم؟ بانک مرکزی چرا باید تاوانش را بدهد؟ به ما می‌گویند شرایط حساس است. ۴۰ سال است که همین حرف را می‌زنند و می‌گویند به خودروسازان کمک کنید. چه زمانی می‌خواهد این شرایط درست شود؟ چه زمانی این رویه باید اصلاح شود؟»
حالا نه تنها داود میرخانی گفته که گفته بانک مرکزی خودش در رأس اداره‌های «فشل» قرار دارد بلکه احمد نعمت بخش دبیر انجمن خودروسازان هم گفته است: «آقای همتی باید پاسخ دهد که اگر تولید خودرو در کشور متوقف شود قادر به تامین ۱۲ تا ۱۵ میلیارد دلار ارز برای واردات خودرو خواهد بود یا خیر!»
فرهاد بهنیا سخنگوی انجمن قطعه‌سازان نیز با اشاره به صحبت‌های رئیس کل بانک مرکزی گفته است: «اگر مدیران این صنعت را نمی‌خواهند بدون رودربایستی آن را اعلام کنند تا ما تکلیف سرمایه خود را بدانیم. اکنون بیش از ۷۰۰ هزار نفر به صورت مستقیم در صنعت دوم کشور مشغول به کار هستند که به ازای هر نفر ۴۰۰ میلیون تومان سرمایه‌گذاری صورت گرفته است. اگر اکنون با تمام این ویژگی‌ها دولت این صنعت را نمی‌خواهد اعلام کند، اما اگر خواهان ادامه فعالیت آن است این راهی که مدیران و بانک مرکزی در پیش گرفته‌اند اشتباه است.»
فرهاد بهنیا افزوده «اینکه رئیس بانک مرکزی می‌گوید ما خودمان نیامدیم که مصوبه ارزی را بگیریم کاملا غلط است خوشبختانه تمام جلساتی که در این خصوص برگزار شده ثبت و ضبط شده است و نشان می‌دهد که ما چقدر برای گرفتن این تسهیلات تلاش کردیم.»
