کارگران ساختمانی یکی از گروه‌های کارگران با بیشترین مشکلات صنفی هستند. این بحران در فصل زمستان که هوا سرد، بارندگی زیاد و کار کمتر است افزایش می‌یابد.
کارگران ساختمانی که با ایستادن و نشستن سر چهارراه‌ها کار پیدا می‌کنند، این روزها و در وضعیت کسادی ساختمان‌سازی گاهی از سپیده صبح تا بعد از ظهر به امید کار سر چهارراه‌ها می‌ایستند.
این در حالیست که مدتی پیش قرار شد شهرداری‌ها طرح ساماندهی کارگران ساختمانی را اجرا کرده و محل‌های مسقف برای حضور آنها در نظر بگیرند اما مانند بسیاری از موارد دیگر در جمهوری اسلامی این طرح نیز با بی‌برنامگی و بی‌توجهی معطل مانده است.
همین روند موجب شده کارگران فصلی و ساختمانی نسبت به عدم تخصیص محل‌های مسقف برای کاریابی در میادین و عدم ساماندهی کارگران توسط شهرداری‌ها اعتراض داشته باشند.
مدتی پیش تشکل‌های صنفی کارگران ساختمانی پیشنهاد دادند تا شهرداری‌ها برای ساماندهی کارگران فصلی و ساختمانی مکان‌های مسقفی را در اختیار کارگران بگذارند. طرحی که ظاهرا شهرداری‌ها با آن موافقت کرده و به طرح ساماندهی کارگران فصلی و ساختمانی معروف شد.
جالب اینجاست که شهرداری در نخستین اقدام این طرح را به پیمانکاران سپرد و مسئولیت اجرای آن را از روی دوش خود برداشت. حالا با خبرهایی که از برنامه‌ریزی پیمانکاران برای اجرای این طرح به گوش می‌رسد، کارگران فصلی و ساختمانی نگران هستند تا با ورود پیمانکاری‌ها به شغل آنها، درصدی از حقوقشان بابت مکان کاریابی از آنها کم شود. آنهم در شرایطی که کارگران ساختمانی در بهترین شرایط نیز حداقل دستمزد را دریافت می‌کنند و حمایت‌های دولتی ندارند.
عباس شیری بازرس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی کشور در همین رابطه به خبرگزاری ایلنا گفته است: «خواسته ما این بود که یک سازه سبک و سرپوشیده که از نظر گرمایی و سرمایی مناسب باشد در نظر گرفته شود و نام کارگران ساختمانی در آن محل نیز ثبت شود که بتوان آماری در مورد میزان بیکاری و کار آنان به دست آورد. آنوقت سبدهای غذایی و بیمه به کارگر واقعی می‌رسید.»
بازرس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی کشور گفته است: «وقتی کارفرما در میادین برای به‌کارگیری کارگران ساختمانی میآید، احتمال تصادف برای کارگران به وجود میآید و این وضعیت برای شأن انسانی کارگران نیز مناسب نیست. این مسائل باید در نظر گرفته شود. متأسفانه شهرداری اکثر استان‌ها با این مسئله موافقت نکردند.»
عباس شیری افزوده است که «موارد متعددی رخ می‌داد که افراد سودجویی پیدا می‌شدند و به این کارگران نزدیک می‌شدند. گاهاً موجب اعتیاد آنان می‌شدند یا پول‌هایشان را به زور می‌گرفتند. نبودن مکان‌های مناسب برای کارگران فصلی و ساختمانی شرایط را برای این سودجویان نیز فراهم می‌کرد.»
وی افزوده است: «وظیفه شهرداری است که به وضعیت شهر رسیدگی کند. همانگونه که در مورد ایستگاه‌های اتوبوس اقداماتی صورت گرفته است. کارگر فصلی و ساختمانی سرپناهی ندارد و زمستان در سرما و تابستان در گرما منتظر کار می‌ایستد.»
اما این تنها مشکل کارگران ساختمانی در ایران نیست. این کارگران که به معنای واقعی قشر حداقل بگیر هستند معمولا اگر شانس بیاورند و در طول ماه تمام وقت به کار مشغول باشند، حقوقی در حد یک و نیم میلیون تومان دریافت می‌کنند. این دستمزد ناچیز از سال‌های گذشته که رکود در بازار مسکن ایران تشدید شده نیز از دست بسیاری از کارگران رفته است. در چنین شرایطی کارگران برای داشتن کار حاضرند به هر شرایط کاری تن دهند.
یکی از شرایط کارفرمایان برای دادن کار به کارگران ساختمانی نبستن قرارداد با آنها یا امضای قراردادهای ماهانه است؛ شرایطی که غالب کارگران نیز با آن موافقت می‌کنند! نداشتن قرارداد از یکسو امنیت شغلی کارگران را تهدید می‌کند و از سوی دیگر موجب می‌شود کارگران اگر دچار حادثه در محل کار شوند یا کارفرما حقوق آنها را پرداخت نکند نتوانند به اداره کار و مراجع قضایی شکایت کنند و حق و حقوق خود را دریافت کنند.
در فرای همه این مشکلات مهمترین مشکل کارگران ساختمانی در ایران بحران شدید معیشتی است. بر اساس گزارش‌ها کارگران ساختمانی چند ماه در سال را بیکار هستند. به همین دلیل نداشتن درآمد در چند ماه و دریافت دستمزد حداقلی در چند ماه دیگر سال آنها را با بحران شدید مالی در تمام طول سال روبرو می‌کند. دولت هم سال‌هاست وعده حمایت و ساماندهی کارگران ساختمانی را می‌دهد اما در عمل هیچ اتفاقی نمی‌افتد!
