ایمان آذریان – قبل از هر چیز باید یادآور شوم که این یادداشت یک کارشناس پرواز یا امور نظامی نیست چرا که بطور حتم متخصصان این حوزه، پرسشهای بیشتر و دقیقتری خواهند داشت که مطرح خواهند کرد. البته ممکن است بسیاری از پرسشهای این یادداشت، پیشتر در رسانههای مختلف مطرح شده باشند و همچنین بطور حتم پرسشهایی نیز از قلم افتاده که امیدوارم توسط خوانندگان به ویژه متخصصان این قضیه مطرح شود. هرچند بعید به نظر میرسد که جمهوری اسلامی روزی بخواهد صادقانه به این پرسشها پاسخ بدهد.
۱- چرا یک مرکز نظامی بسیار حساس در نزدیکی فرودگاه بینالمللی ساخته شده که چنانچه هواپیمایی به اشتباه به آن سمت تغییر مسیر دهد با خطر مواجه باشد؟
۲- چرا تصور میشد که پدافندهای این مرکز نظامی کافی نیستند؟ مگر اضافه شدن یک واحد پدافند ضدهوایی جدید تا چه اندازه میتوانسته در دفع حمله موثر باشد؟
۳- چرا تصمیم به جابجایی این پدافند ضدهوایی اینقدر دیرهنگام (حدود ساعت دوازده و نیم نیمه شب) صورت میگیرد؟ همچنین چرا و به چه صورت ارتباط این سیستم با سایر واحدها قطع شده است؟
۴- اگر سطح آمادهباش در این حد بالا و خبرهایی مبنی بر شلیک موشکهای کروز مطرح بوده است چرا آسمان و حریم هوایی ایران بسته نشده بود؟ آیا این امکان وجود نداشته که موشکهای کروز با هواپیماهایی که در حال بلند شدن یا نشستن هستند برخورد کنند؟
۵- بر سر موشکهای کروزی که گزارش شده بود وارد ایران شدهاند چه آمده است و کجا سقوط کردهاند؟ اگر این گزارش اشتباه بوده کدام واحد رادار اشتباه کرده و چگونه و چرا سیستم مربوطه به اشتباه هواپیمای عادی و غیرنظامی را به عنوان موشک کروز شناسایی کرده است؟
۶- اگر گزارشهایی از ورود موشک کروز به حریم هوایی ایران وجود داشته است چرا آژیر قرمز حداقل در بخشی از کشور به صدا در نیامد که به شهروندان هشدار دهد تا پناه بگیرند (همانند آنچه در هنگام جنگ هشت ساله ایران و عراق انجام میشد)؟
۷- چرا واحد موشکانداز «تور» به مکالمات برج کنترل گوش نمیداده یا توجه نمیکرده است؟
به این نکته توجه شود که فرضیه ارسال پارازیت از طرف کشور متخاصم طبعاً قابل قبول نیست چون هواپیمای متعلق به شرکت هواپیمایی آسمان بدون هیچ مشکلی با برج مراقبت در ارتباط بوده است!
۸- چرا این واحد به (Secondary Surveylance Radar (SSR مجهز نبوده تا بتواند SQUAWK code را که توسط تراسپوندر هواپیماها ارسال میشود دریافت کند و بداند کدامیک هواپیمای غیرنظامی است و کدامیک میتواند تهدید باشد؟
برای اطلاعات بیشتر به ویدئو مراجعه کنید:
یا چرا این سیستم به دادههای SSR رادار approach دسترسی نداشته است؟
۹- چنانچه سیستم به SSR مجهز نبوده یا امکان دسترسی به SSR برج مراقبت نبوده است، چرا از وبسایتهای aircraft tracker مانند flightradar24 استفاده نشده تا موقعیت هواپیماهای نظامی چک شود؟ این کار میتوانسته توسط یک گوشی هوشمند نیز انجام شود.
۱۰- با توجه به مقایسه ابعاد و شکل هواپیماهای مسافربری و موشک کروز، این دو میبایست با دو radar signature متفاوت باشند. چگونه مسئول پدافند این تفاوت را در رادار خود تشخیص نداده است؟
۱۱- با توجه به اینکه موشک کروز معمولاً تا ارتفاع صد متری پرواز میکند که توسط رادارها به راحتی تشخیص داده نشود و هواپیما در ارتفاع بیشتر از ۲۰۰۰ متری و در حال اوجگیری بوده است چگونه سیستم رادار این دو را با هم اشتباه گرفته است؟ البته تا جایی که من اطلاع دارم رادارها نمیتوانند ارتفاع را بسنجند اما با توجه به فاصله شناسایی که میبایست برای یک موشک کروز بسیار نزدیک باشد (چون در ارتفاع پایین پرواز میکند) و برای یک هواپیما فاصله شناسایی دور است (چون ارتفاعش بالاست)، تفکیک این دو نباید کار مشکلی باشد.
۱۲- سیستم یا سامانه موشکانداز تور، یک مانیتور مادون قرمز دارد که میتواند پیش از شلیک کردن هدف را در آن ببیند. همچنین در موشکهای تور ارتقاء داده شده یک دوربین معمولی نیز وجود دارد که اپراتور میتواند هدف را ببیند. در فیلم تبلیغاتی زیر (البته مربوط به Tor-m2 که سیستمِ ارتقاء پیدا کرده موشک Tor-m2 است) در دقیقه ۱۷ گفته میشود که این سیستم میتواند یک هدف به قطر ۱۰سانتیمتر به اندازه یک توپ تنیس را در فاصله ۳۲ کیلومتری مورد هدف قرار دهد. در دقیقه ۱۲ و ۱۳ ثانیه این ویدئو شناسایی یک پهپاد کوچک در مانیتور را نشان میدهد. چگونه مسئول پدافند نتوانسته در آن هواپیما را از موشک تشخیص دهد؟
آیا در این سامانه ایرادی وجود دارد که روسها آن را پنهان نگه میدارند؟ اگر فرض شود پرسنلی که با آن کار میکردهاند ناوارد بودهاند، این سوال پیش میآید که چرا روسیه به آنها آموزش کافی نداده است؟ مگر آموزش پرسنل موشکانداز، بر عهده فروشنده سلاح نیست؟
۱۳- فرض کنیم که دوربین پدافند، مشکل داشته یا روی پدافند نصب نبوده است. چراغهای چشمکزن (strobe light) هواپیما و landing light در هنگام پرواز روشن بوده است. پس هواپیما با توجه به اینکه ارتفاع بالایی نداشته حتی با چشم غیرمسلح قابل دیدن بوده است. نکته قابل توجه اینکه موشک کروز طبعاً چراغی ندارد. امکان دارد گفته شود که در آن شب دید مناسب نبوده یا موانع شهری مانع از دیدن چراغها بوده است. البته این امر میبایست توسط متخصصان بررسی شود اما با توجه به فیلمهای منتشر شده، کیفیت دید در آن شب به نظر مناسب میرسد. از طرفی اگر موانع شهری مانع دید شوند طبعاً مانع رادار هم خواهند شد. بنابراین اگر اپراتورها به دادههای دوربین مادون قرمز دسترسی نداشتهاند آیا نمیتوانستهاند با توجه به جهت هدف با چشم غیرمسلح هواپیما را تشخیص دهند؟
۱۴- چرا دو موشک با این فاصله زمانی (حدود سی ثانیه) شلیک شده است؟ اگر میخواستند احتمال اصابت موشک به هدف را افزایش دهند میبایست دو موشک با فاصله زمانی کوتاه (مثلاً سه تا نُه ثانیه) شلیک شوند.
۱۵- چرا اگر سیتم پدافند، موشک اول را به اشتباه شلیک کرد موشک دوم را هم به اشتباه شلیک کرده؟! اگر سیستم اتوماتیک بوده چرا از شلیک موشک دوم جلوگیری نشده است؟
۱۶- در هر سیستم پدافند، سه یا چهار نفر مستقر هستند. چطور هر سه یا چهار نفر به این نتیجه رسیده بودند که هدف، موشک کروز است نه هواپیمای مسافربری که به صورت معمول از آن نقطه عبور میکرده است؟
۱۷- چرا بعد از حادثه، همچنان اپراتورها اعلام کردهاند که موشک کروز را زدهاند؟ مگر انهدام هواپیما را مشاهده نکرده بودند؟!
۱۸- چرا مکالمه هواپیمای خطوط «آسمان» به صورت محرمانه طبقهبندی شده بود؟ چرا پس از افشای آن، جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که دیگر سندی را به اوکراین ارائه نخواهد داد؟
۱۹- چرا پس از گزارش مشاهده موشک، برج کنترل، اجازه پروازهای دیگر را صادر کرد و منطقه را پروازممنوع نکرد؟ دقت کنید که امکان داشت آنچه خلبان هواپیمای «آسمان» دیده بود موشک کروز بوده و خطری بالقوه برای سایر هواپیماها بوده باشد.
۲۰- چطور بعد از فقط چند ساعت از سقوط هواپیما با قاطعیت این خبر اعلام میشود که سقوط هواپیما در اثر نقص فنی بوده است؟ چرا با توجه به مکالمه خلبان «آسمان»، احتمال برخورد با موشک در نظر گرفته نشد؟ اگر سایر مسئولان در بیاطلاعی محض بودهاند، چرا فرضیههای اشتباه خلبان یا بمبگذاری مطرح نشد؟
۲۱- چرا پس از سقوط هواپیما بلافاصله صحنه سقوط دستکاری شد؟ چرا با بولدوزر لاشه هواپیما و قطعات آن جمعآوری شد؟ یک نکته قابل تأمل دیگر این است که در هنگام بررسی حادثه میبایست بازرسان کاملاً حضور داشته باشند و به مکان سقوط یک هواپیما درست مثل مکان وقوع و ارتکاب یک جرم، اجازه ورود افراد غیرمتخصص داده نشود. پس از آنکه جمعآوری اسناد و مدارک و تصویربرداری انجام شد، معمولاً قطعات باقی مانده از هواپیمای سقوط کرده با احتیاط به یک آشیانهی خالی منتقل میشود و گاه سعی میشود که قطعات هواپیما دوباره سر جای خود قرار داده شوند تا بدانند که آیا قطعهای گم شده یا نه؟ درواقع کار بررسی کارشناسی سقوط یک هواپیما نیاز به بازرسیهای کاملا گسترده و با تخصص لازم دارد مگر آنکه بلافاصله علت مشخص شود و به تمامی پرسشها پاسخ داده شود. برای مطلع شدن از نحوه برخورد با پروندههای سقوط هواپیما میتوان به مستندهای MayDay-Air crash Investigation مراجعه کرد.
۲۲- اگر فرمانده هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همان روز متوجه این همزمانی شده بود و برج کنترل، گزارش مشاهده موشک توسط هواپیمای «آسمان» را در هنگام بیاطلاعی از وضعیت هواپیمای اوکراینی در اختیار داشته است، چرا سه روز مسئولان کشوری و لشکری شلیک موشک را انکار میکردند و حتی خبرنگاران از سوی حسام الدین آشنا مشاور حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی مورد تهدید قرار میگیرند؟ گفته میشود که نمیخواستند مسئولین پدافند بترسند و دیگر هیچ اقدامی در صورت حمله احتمالی انجام دهند. اما اگر این مسئله را بپذیریم این امکان وجود داشت که به علت ضعف در آموزش یگانهای پدافندی، هواپیماهای غیرنظامی بیشتری سرنگون شوند! بنابراین حتی با قبول این ادعا میبایست موضوع علنی میشد و برای آنها دورههای آموزشی فشرده گذاشته میشد تا این نقص بزرگ رفع گردد. به ابعاد این فاجعه دقت شود که اگر یک موشک کروز به هدفی برخورد کند بسته به نوع کلاهک و نوع هدف میتواند تا حدود ۳۰ نفر را بکشد اما شلیک به هواپیما میتواند تا سیصد کشته بر جای بگذارد.
۲۳- چرا در سناریو ادعا شده از سوی فرمانده هوافضای سپاه پاسداران تنها به یک موشک اشاره میشود و از موشک دوم سخنی به میان نمیآید؟ چرا در ابتدا بیان شد که هواپیما به سمت یک مرکز نظامی حساس تغییر مسیر داده و همین موضوع سبب اشتباه اپراتور شده است اما دادههای ثبت شده از مسیر پرواز هیچگونه تغییر مسیر غیر معمول را نشان نمیدهند؟
۲۴- چرا شخصی که ویدئوی اول را منتشر کرد توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بازداشت شده است؟
۲۵- چرا هواپیمای آماده پرواز بر روی زمین ۳۶ دقیقه معطل نگه داشته شده و بعد پرواز کرده است؟ آیا فرد جدید یا محموله جدیدی وارد هواپیما شده؟ این ادعا که چهار مسافر این هواپیما قبل از پرواز پیاده شدهاند چقدر صحت دارد؟ اگر صحت دارد آنها چه کسانی بودهاند و به چه دلیل از پرواز آنها ممانعت به عمل آمده است؟
۲۶- چرا از انتقال جعبه سیاه به شرکت هواپیمایی اوکراین، شرکت سازنده و یا کارشناسان بینالمللی که توانایی بازخوانی جعبههای سیاه را دارند ممانعت به عمل میآید؟ اگر جمهوری اسلامی ایران تکنولوژی لازم برای خواندن آنها را ندارد، چرا اصرار دارد که اطلاعات جعبههای سیاه حتما در ایران خوانده شوند؟
۲۷- آیا به تیمهای تحقیقاتی از اوکراین و کانادا این امکان داده شده است تا با پرسنل موشکانداز «تور» و فرماندهان آنها گفتگو کنند؟ آیا آنها این امکان را داشتند تا با مسئول برج مراقبت، رادار approach و خلبان هواپیمایی «آسمان» تماس و گفتگو داشته باشند؟
https://kayhan.london/1398/11/02/%d9%85%d8%b3%d8%a7%d9%81%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d9%be%d8%b1%d9%88%d8%a7%d8%b2-%db%b7%db%b5%db%b2%d8%9b-%d8%a2%d9%86%d9%87%d8%a7-%d9%81%d9%82%d8%b7-%d9%85%db%8c%e2%80%8c%d8%ae%d9%88%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d9%86
*ایمان آذریان دانشجوی ارشد و دستیار تحقیقات در دانشگاه ویندزور کاناداست که پنج نفر از دوستان همدانشگاهی خود را در پرواز۷۵۲ هواپیمای اوکراینی از دست داده است.
به همه این سیتم ها که میفرمایید دارا بوده منتها اشتباه لپی شده آقای سپاه سردار رفته دستشویی دکمه را اشتباهی زده حالا دیگه چیزی نشده چرا آقای بلادی پوتین را خراب میکنید دویست نفر که چیزی نیست هزار پانصد نفر جلوی بچه بگذاری قهر میکند آخه ببم جان انصاف داشته باشید.
بلادی را به خون خوار ترجمه نکنید فقط بگویید رئیس جمهور پوتین (رئیس جمهور روسیه و آقا بالا سر ایران) و عظمی نماینده تاملاختیار ایشان عظمی و پوتین را به جنایت علیه بشریت خطاب نکنید هر دو ادمهای مهربان هستند.
تازه سوریه دو میلیون کشته شده اند به شما چه ما سپاه داریم بسیج داریم خوب اینها باید شغل ایجاد کنند تازه اقتصاد مال خر است ما باید در سوریه مدرسه بسازیم در لبنان ساختیم مملکت ما نیاز نه به مدرسه دارد و نه آبادانی این همه امامزاده شکر کنید دعا کنید از کرونا و مرونا هم نترسید دعا برای همین وقتها است اگر می بینید آیت آلله ها به انگلیس میروند فقط به بهانه بیماری است اینها می روند تا ارادت خود را به کوئین ملکه انگلیس اعلام کنند و گر نه اینها با دعا خودشان را معالجه میکنند ما تا آقای پوتین را داریم غم نداریم و اگر میلیاردها دلار به ایشان میدهیم خوب ایشان بعنوان حق توحش دریافت میدارند بیت المال مال بابام که نیست متعلق به ایشان است ملت نیاز به پول ندارند حی نگویید فقر و فحشا دزدی اختلاس همه اینها به خاطر آقا امام ظهور است.
تا اگر ظهور کرد در دادگاه انقلاب تا ابد زندانی میدهیم دیگه همه خیالشان راحت باشد اعدام نه چون باز نیازش داریم .
و رای هم دادیم و دیگر نمیدهیم آخه چند بار.
مرگ بر من بیسواد
در بند ۱۱ گفته شده که رادارها نمی توانند ارتفاع را بسنجند.
اندازه گیری ارتفاع یک شی پرنده برای سیستم راداری یکسیستم موشکی ضد هوایی، امری عادی و مهم است. یک رادار سه بعدی مستقر در سطح زمین، می تواند جهت، فاصله و ارتفاع یک شی پرنده را به راحتی اندازه گیری کند. بدون سنجش ارتفاع، و فقط با اندازه گیری جهت و فاصله، سیستم ضد هوایی ناقص می باشد وکارایی لازم را ندارد. سیستم تور ام ۱ هم دارای رادار شناسایی و رهگیری سه بعدی است.
سیستم راداری تور ام ۱ سه بعدی، در باند F و از نوع پالس داپلر است .
F band pulse doppler 3D radar
ضمنا تور ام ۱ دارای رادار IFF که همان سیستم تشخیص دوست و دشمن است، می باشد، که برای جلوگیری از هدف قرار دادن نیروهای خودی وهمچنین هواپیماهای غیر نظامی است.
Identification, Friend or Foe
خطای انسانی در این فاجعه،بسیار بعید است.
جناب آقای آذریان سوالهای شما جواب ساده ای دارد. قبل از پاسخ جهت اطلاع اطراف فرودگاه امامک بورس پادگانها است من جمله پایگاه موشکی نیروی هوایی ارتش. پاسخ ساده که به واقیعت نزدیکتر است میتواند این باشد:
همزمان با پرواز هواپیمایی ۷۵۲ اوکرائین طبق اطلاع روسها ۶ فروند هواپیماهای اف ۳۵ بر روی نوار مرزی ایران در حرکت بودند و روسها بلافاصله این را به اطلاع مقامات مسئول جمهوری اسلامی رساندند و این بیسوادان فرض بر حمله آمریکا گرفته و فرصت را غنیمت شمرده و عمدا هواپیما را هدف قرار دادن تا در هیاهوی حمله آمریکا گناه را گردن آمریکا انداخته و یه چند ماهی با همه و همه چیز بازی کنند و از دوباره انتخاب شدن عمو ترامپ هم جلوگیر کنند. از روی حماقتشان آمریکا حمله نکرد و این نامردها سه روز گیج بودن و نمی دانستد چکار کنند و یا کدام سناریو را اجرا.