منابع حقوق بشری از مرگ یک زندانی ۴۴ ساله در زندان بزرگ تهران، فشافویه خبر می‌دهند که علائم مربوط به ویروس کُرونا داشته است. رئیس سازمان زندان‌ها همزمان از اتخاد تدابیر بهداشتی برای پیشگیری ابتلای زندانیان کشور به ویروس کُرونا از جمله توقف انتقال زندانیان به زندان دیگر و ملاقات‌های کابینی تا اطلاع ثانوی خبر داده است. تعدادی از خانوادههای فعالان سیاسی، اجتماعی و محیط زیست زندانی با انتشار نامه‌ای خواستار آزادی یا مرخص کردن آنها با توجه به شرایط نامناسب زندان در بحران کُرونا شده‌اند.
آنگونه که وبسایت هرانا گزارش کرده، یک زندانی ۴۴ ساله که به اتهام کلاهبرداری در زندان بزرگ تهران دوران محکومیت خود را سپری می‌کرد با علائم سرماخوردگی و مشکوک به کُرونا جان خود را از دست داد. این فرد زندانی، ابتدا علائم سرماخوردگی داشته اما پس از چند روز با بروز سرفه، سلامت وی رو به وخامت می‌گذارد و جان خود را از دست می‌دهد. بر مبنای اطلاعات منتشر شده، این مرد ۴۴ ساله، باوجود مشکوک بودن به ویروس کُرونا به مراکز درمانی تخصصی خارج از زندان اعزام نشده و در زندان نگهداری شده است.
علیرضا روشن فعال حقوق بشر و نویسنده در حساب توئیتری خود، خبر تأیید نشده‌ای از ابتلای ۴ زندانی در زندان لنگرود قم به ویروس کُرونا را اعلام کرد.
پیرو انتشار این اخبار نگران‌کننده از زندان‌های کشور، جمعی از خانوادههای زندانیان در این نامه به مسئولان قوهقضاییه خواستار آزادی یا حداقل مرخصی قابل قبول زندانیان تا پایان دوران بحران کُرونا با توجه به وضعیت نامناسب زندان‌ها و عدم برخورداری از امکانات لازم بهداشتی و درمانی در زندان‌ها شدند.
در این نامه آمده است: «ما جمعی از خانوادههای زندانیان سیاسی به منظور جلوگیری از وقوع فاجعه انسانی خواهان آزادی یا مرخصی زندانیان تا پایان دوران بحران هستیم. در صورت کوتاهی در این امر مسئولیت هرگونه خطر احتمالی متوجه مسئولان خواهد بود.»
این نامه توسط خانوادههای ۸ فعال محیط‌زیست و محمود بهشتی لنگرودی، اسماعیل عبدی، محمد حبیبی، نرگس محمدی، امیرسالار داودی، فرهاد میثمی، رویین عطوفت، جعفر عظیم‌زاده، شهناز اکملی، مجید آذرپی، آتنا دائمی،
ندا ناجی، مهرداد محمدنژاد، محمد ابوالحسنی، پیمان کوشک باغی، ارس امیری، جعفر فاضل، علیرضا گلی‌پور نوشته شده است.
در حالی که زندانیان کشور در شرایط عادی هم از حداقل‌های بهداشتی و درمانی برخوردارند، گسترش بی‌وقفه‌ی ویروس کشنده‌ی کُرونا، جان زندانیان را بیش از پیش در معرض خطر قرار داده و موجب نگرانی است. به ویژه اینکه، در جریان اعتراضات آبان‌ماه ۱۳۹۸، به گفته سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، بیش از ۷۰۰۰ نفر بازداشت شده‌اند و زندان‌ها پُر است.
غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوهقضاییه شامگاه دیروز سه‌شنبه ششم اسفندماه از تشکیل کمیته ویژه‌ای متشکل از سازمان زندان‌ها، پزشکی قانونی و وزارت بهداشت و درمان برای انجام «اقدامات بهداشتی و پیشگیرانه در جهت حفظ سلامت زندانیان» و «پیش‌بینی لازم در زمینه تدارک بخش‌های پزشکی و درمانی» خبر داد.
طبق گفته‌ی سخنگوی قوه‌قضائیه، این کمیته‌ی ویژه به ریاست معاون اول قوهقضاییه تشکیل می‌شود تا «تدبیری اتخاذ شود که ورودی زندان‌ها در شرایط فعلی کشور حتی الامکان کاهش یافته و بجز مواردی که بازداشت متهمان ضرورت دارد، از صدور قرار منتهی به بازداشت اجتناب شود. همچنین در مورد زندانیان واجد شرایط نیز بنا بر اعطای مرخصی ویژه قرار گرفت.»
اسماعیلی ادعا کرد که «تیم‌های پزشکی در زندان‌ها مستقر و وضعیت زندانیان تحت کنترل و مراقبت مناسب بهداشتی است و خوشبختانه در مورد این افراد جای نگرانی وجود ندارد.»
سخنگوی قوه قضائیه همچنین به تهیه و ابلاغ دستورالعمل لازم در باره این موضوع اشاره کرده و گفت: «در روزهای گذشته دستورالعمل‌های لازم در جهت کاهش ورودی زندانیان و اعطای مرخصی به آنها تهیه و ابلاغ شده است.»
حالا امروز اصغر جهانگیری رئیس سازمان زندان‌ها «اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از ورود ویروس کُرونا» به زندان‌ها را «ضد‌عفونی کردن روزانه و مستمر بخش‌ها و وسایل موردنظر»، «قرار دادن وسایل بهداشتی در دسترس زندانیان» و «ارائه آموزش‌های لازم به زندانیان و زندانبانان برای خود مراقبتی» اعلام کرد.
به گفته‌ی او، «کمیته‌های سلامت در زندان‌ها، برای کنترل و مراقبت از وضعیت سلامت زندانیان به صورت شبانه‌روزی»، «برای شناسایی افراد در معرض خطر» تشکیل شده، «به نحوی که با شنـاسایی و تشخیص اولیه پزشکان زندان نسبت به جداسازی و سایر اقدامات بهداشتی و درمانی افراد بدون فوت وقت اقدام گردد.»
جهانگیری به مدیران زندان‌های سراسر کشور دستور داد تا از «اعزام غیر ضروری زندانیان به مراجع قضایی بدون هماهنگی‌های لازم» خودداری کنند و همچنین «تمامی بازدید‌ها از زندان‌ها به جز مراجع قضایی و مراجع بهداشتی و درمانی برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا تا اطلاع ثانوی لغو» کرد.
رئیس سازمان زندان‌ها، انتقال زندانیان به زندان دیگر را لغو کرد و گفت که «انجام ملاقات‌های خانواده ها تا گذر از این شرایط صرفاً با هماهنگی‌های لازم و با تدابیر بهداشتی به ملاقات‌های کابینی محدود شود.»
وی «کنترل کامل اماکن بهداشتی، درمانی»، «اماکن طبخ غذای زندانیان»، «کنترل ویژه بر روی موادغذایی در بدو ورود به زندان‌ها» را از اقدامات الزامی مدیران زندان‌ها برشمرد.
تست کرونای من مثبت شد. این پیام را در شرایطی می‌دهم که چندان امیدی به ادامه‌ی حیات در این دنیا را ندارم:
آقای رییسی
خانوادههای زندانیان امنیتی و سیاسی تقاضا دارند برای جلوگیری از شیوع بیماری به زندانیان امنیتی و سیاسی مرخصی بدهید تا کنار خانواده‌ها این اپیدمی را پشت سر بگذارند.— محمود صادقی (@mah_sadeghi) February 25, 2020
محمود صادقی نمایند مجلس شورای اسلامی روز سه‌شنبه ششم اسفند در توئیتی که حاوی اعلام ابتلای وی به ویروس کُرونا بود، با اشاره به خطر ابتلای زندانیان به این ویروس از سید ابراهیم رئیسی رئیس قوه قضائیه خواست برای جلوگیری از شیوع کرونا به زندانیان سیاسی و امنیتی مرخصی دهد تا این اپیدمی را در کنار خانوادههای خود پشت سر بگذارند.
