مورگان اورتگاس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا دوشنبه ۲۲ اردیبهشت خبر داد که وزیر خارجه ایالات متحده در تماس با همتای سوئیسی خود از تلاش‌های این کشور برای ایفای نقش مثبت در تبادل زندانیان با ایران تشکر کرده است.
مایکل وایت شهروند آمریکایی که در ایران زندانی است پس از شیوع کُرونا برای مرخصی استعلاجی و بطور موقت در اختیار سفارت سوئیس در تهران قرار گرفت و گفته می‌شود قرار است با سیروس عسگری که به اتهام دور زدن تحریمهای آمریکا در ایالات متحده در بازداشت بسر می‌برد مبادله شود.
محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی درباره مبادله زندانیان ایرانی و آمریکایی گفت پیشنهاد تبادل زندانیان را مطرح کرده بودیم اما آمریکایی‌ها پاسخ ندادند.
این اظهارات ظریف با واکنش تند کن کوچینلی کفیل قائم‌مقام وزارت امنیت داخلی آمریکا مواجه شد. او در یک رشته توییت خطاب به ظریف نوشت: «بعد از ماه‌ها تلاش ما برای برگرداندن سیروس عسگری و طفره رفتن شما، ناگهان یک روز از خواب بیدار شدی و می‌گویی او را واقعا می‌خواهید برگردانید؟ و همه شهروندان‌تان باید به ایران برگردند؟ مزخرف می‌گویی. چطور است بجای حرف زدن، کاری بکنی؟! ما ۱۱ شهروند شما را داریم که خارجیان غیرقانونی هستند و تلاش کردیم آنها را به ایران برگردانیم و تو ناگهان می‌گویی می‌خواهی آنها برگردند؟ چطور است یک هواپیمای چارتر بفرستی و ما همه را یکجا برگردانیم؟ اگر تو در چند هفته اخیر راست می‌گفتی و واقعا شهروندان‌تان را می‌خواهی، پس از طفره رفتن دست بردار و هواپیما را بفرست. دنیا دارد تماشا میکند و منتظر همان نتایج همیشگی است، یعنی اینکه شما باز هم هیچ کاری نخواهید کرد جز حرف زدن. ظریف! هواپیما را بفرست!»
(۲/x) We have 11 of your citizens who are illegal aliens who we have been trying to return to your country. You suddenly SAY you want them back, so how about you send a charter plane over and we’ll return all 11 at once? If you’ve been speaking truth these last few weeks…
— Acting Deputy Secretary Ken Cuccinelli (@HomelandKen) May 11, 2020
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی به رشته توییت‌هایی کوچینلی واکنش نشان داده و گفته است: «گزاف‌گویی را پایان دهید! از سپتامبر ۲۰۱۸ آقای دکتر ظریف موضوع تبادل همه زندانیان را روی میز گذاشت و از آمریکا خواست که در قبال ایرانیان گروگان در آمریکا و دیگر کشورها، مسئولانه اقدام کند. رژیم شما تا کنون با بی‌توجهی واکنش نشان داده و جان آنها را به خطر انداخته است. جهان به اقدام شما و نه حرفتان می‌نگرد. هموطنان ما را آزاد کنید!»
همانطور که این ادعاها نیز نشان می‌دهد، گرچه رژیم ایران و دولت آمریکا غیرمستقیم در حال مذاکره بر سر تبادل زندانیان هستند اما از بگومگوهای علنی میان مقامات سیاسی دو طرف مشخص است که تا چه اندازه این موضوع سبب کشمکش شده. احتمالا برای تهران آسان نیست مستقیم و غیرمستقیم با دولتی مذاکره کند که نظام را زیر شدیدترین تحریمها قرار داده و پرنفوذترین مقام نظامی ایران یعنی قاسم سلیمانی را کشته و به گفته خود مقامات جمهوری اسلامی به دنبال تغییر رژیم است.
بعد از شکار سلیمانی حوالی فرودگاه بغداد توسط پهپادهای آمریکایی، علی خامنه‌ای در یک سخنرانی با رد هرگونه مذاکره با آمریکا گفت «جنتلمن‌های پشت میز مذاکره همان تروریست‌های فرودگاه بغداد هستند». در مراسم تشییع جناره سلیمانی نیز حامیان نظام علیه هرگونه مذاکره با آمریکا پلاکاردهایی در دست گرفته و شعار می‌دادند.
اکنون که بحث مذاکره بر سر تبادل زندانیان بین تهران و واشنگتن از سوی آمریکاییان مطرح شده، ظریف تاکید میکند هیچ مذاکره‌ای در میان نیست و آمریکایی‌ها نشان دادند نمی‌شود به مذاکراتشان و نتیجه مذاکراتشان اعتماد کرد!
او روز دوشنبه، ۲۲ اردیبهشت ۹۹، به خبرنگاران گفته «همه دنیا به این نتیجه رسیده که هر توافقی با آمریکا بکند، هر لحظه ممکن است آمریکایی‌ها آن را نادیده بگیرند. دولت کنونی آمریکا بجای اینکه به دنبال بهانه‌تراشی باشد، باید رفتار خود را اصلاح کند».
گرچه اصولگرایان و جریان‌های حزب‌اللهی و ولایتمدار ادعا میکنند با هرگونه مذاکره با آمریکا مخالف‌اند اما همانها برای آزادی زندانیان وابسته به جمهوری اسلامی که به اتهام دور زدن تحریمهای آمریکا در ایالات متحده بازداشت هستند فشار می‌‌آورند. چنانکه خبرگزاری تسنیم نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یک کمپین جمع‌آوری امضا و استفاده از فشار افکار عمومی برای آزادی سیروس عسگری را تبلیغ میکند! شماری از ایرانیانی که در آمریکا به اتهام دور زدن تحریمها یا همکاری‌های ضدامنیتی و خرابکارانه در کشورهای دیگر بازداشت هستند در پیوند با نهادهای جمهوری اسلامی قرار داشته و با آن همکاری می‌کرده‌اند.
معاون وزیر دفاع جمهوری اسلامی روز ۱۵ اردیبهشت در کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی گفته بود بیش از ۳۰ ایرانی که در امور نظامی فعالیت داشته‌اند خارج از کشور «گرفتار شده بودند» اما در حال حاضر حدود پنج نفر به اتهام فعالیت‌های نظامی در خارج از کشور زندانی هستند.
آنچه اکنون در رسانه‌‌ها مطرح است بحث تبادل احتمالی مایکل وایت شهروند آمریکایی با سیروس عسگری است اما مشخص نیست مذاکرات فقط بر سر آنهاست یا پای افراد دیگر از جمله ۵ نظامی مورد اشاره‌ی معاون وزیر دفاع رژیم نیز در میان است و یا اساسا منظور جمهوری اسلامی همان افرادیست که از نظر آمریکا بطور «غیرقانونی» در آن کشور هستند و یا به دنبال مبادله‌ی افراد دیگریست؟!
امرداد سال ۱۳۹۶ پولیتیکو در گزارشی افشا کرد که در جریان مذاکره اتمی در سال ۲۰۱۵ بی سر و صدا چندین ایرانی که به اتهام فعالیت‌های ضدامنیتی و دورزدن تحریمهای آمریکا بازداشت بودند آزاد شدند و از ۱۴ نفر ایرانی‌های فراریِ تحت تعقیب نیز رفع اتهام شده و حکم بازداشت بین‌المللی آنها لغو شد یا مورد عفو آمریکا قرار گرفتند!
این نشریه نوشته بود وزارت دادگستری ایالات متحده گفت که دادگاه فدرال علیه ۹۰ نفر از اشخاص حقیقی و حقوقی که قوانین تحریم و کنترل صادراتی را در بین سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ با دخالت و همکاری ایران نقض کرده بودند، پرونده قضایی تشکیل داد که بسیاری مهر و موم شده‌اند.
از کی تا بحال چیزی بنام مبادله زندانی در دنیا مد شده؟ ما مبادله اسیر یا جاسوس شنیده بودیم. اگر اینها جاسوس هستند خوب بگن بدونیم وگرنه زندانی که قابل تبادل نیست. زندانی یا عفو میشه یا میره کشور خودش و ادامه حبس رو اونجا متحمل میشه.
فکر میکنند با نزدیکی به انتخابات و شانس کم بایدن – که باید به دادگاه تجاوز جنسی برود- میتوانند با آزادی گروگانهای آمریکایی ؛ تحریمها را لغو کنند و یا از تمدید تحریم تسلیحاتی جلوگیری کنند ؟!
معمولا این پادوی جمهوری اسلامی رو‌میفرستند دنبال نخود سیاه با هواپیمای ذباله کشی خط کرایه ای ماهان بعد کارای دیگری رو کسان دیگه انجام‌میدن
مثل همین دفعه که رفت برای زن‌بشار‌اسد خرید بقالی و سبزی و گوشت و تابلوی چند ملیونی
به‌جز‌پادویی به درد کار دیگه ظریف نمی‌خوره
رژیم شتر گاو بازم گاوی همینه دیگه