رئیس پلیس آگاهی تهران بزرگ با تکیه بر «تاثیرگذاری مشکلات اقتصادی در حوزه جرائم» گفته است: «در این سه ماهه اخیر بیش از ۵۰ درصد دستگیرشدگان در حوزه سرقت برای بار اول مرتکب جرم شده بودند و این نشان می‌دهد که این اتفاقات بی‌تاثیر از شرایط روز نیست.»
سردار علیرضا لطفی رئیس پلیس آگاهی پایتخت با بیان اینکه «سرقت‌های خرد مانند سرقت قطعات و لوازم خودرو و موبایل‌قاپی» در ماه‌های گذشته افزایش یافته، گفته است: «اگر بگوییم مسائل و مشکلات مختلف جامعه در حوزه جرائم تاثیری ندارد، حرف بیهوده‌ای است؛ یقینا مشکلات مختلف به ویژه مشکلات اقتصادی در حوزه جرائم تاثیرگذار است.»
رئیس پلیس آگاهی تهران بزرگ افزوده که «تقریبا در همه محلات با سرقت مواجه هستیم، اما نوع سرقت‌ها و میزان وقوع آن متفاوت است به طور مثال در برخی محلات سرقت‌های خرد قابل توجه است و در یک محله دیگر سرقت‌های منزل شایع‌تر است.»
سردار علیرضا لطفی از افزایش موارد «سرقت اولی» خبر داده و آن را متأثر از شرایط بحرانی اقتصاد کشور دانسته است: «دستگیری مجرمان سابقه‌دار نسبت به بار اولی‌ها در سال‌های گذشته ۵۰ درصد به ۴۵ درصد بود؛ یعنی بیش از ۵۰ درصد مجرمان سابقه‌دار بودند و کمتر از ۴۵ درصد مجرمان بار اولی بودند، اما در حال حاضر تقریبا این میزان مساوی شده است و شاید در این سه ماهه اخیر بیش از ۵۰ درصد دستگیرشدگان برای بار اول مرتکب جرم شده بودند و این نشان می‌دهد که این اتفاقات بی‌تاثیر از شرایط روز نباشد، البته ما به دنبال بررسی علت آن هستیم.»
واقعیت اینست که «شکاف طبقاتی گسترده»، «توزیع ناعادلانه‌ی درآمد» و «گسترش فقر پایدار» از جمله بحران‌ها و چالش‌های اقتصاد ایران است که عواقب اجتماعی و فرهنگی آن حتی می‌تواند نسل‌های آینده را نیز متاثر کند.
بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی بانک مرکزی درآمد سرانه خانوارهای ایرانی از سال ۹۰ تا کنون ۳۵درصد کاهش یافته است.
https://kayhan.london/1399/04/30/%da%a9%d8%a7%d9%87%d8%b4-%db%b3%db%b5%d8%af%d8%b1%d8%b5%d8%af%db%8c-%d8%af%d8%b1%d8%a2%d9%85%d8%af-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86%db%8c%d8%a7%d9%86-%d8%af%d8%b1-%da%a9%d9%85%d8%aa%d8%b1-%d8%a7%d8%b2
آمارهای دیگری نیز به تازگی ارائه شده که نشان می‌دهد آثارهای فقر اقتصادی، طی ماه‌های گذشته برجسته‌تر شده و ناهنجاری‌ها و نابسامانی‌های اجتماعی در حال گسترش است.
اول تیرماه جاری خبری درباره افزایش چشمگیر نرخ طلاق در استان خراسان جنوبی منتشر شد که فقر اقتصادی به عنوان عامل اصلی افزایش این نرخ توضیح داده شده بود. طلاق به دلیل فقر و مشکلات مالی در دیگر استان‌های کشور نیز نرخی فزاینده دارد.
کیهان لندن هفته جاری در گزارشی به بحران تأمین هزینه اجاره برای بسیاری از خانوارهای ایرانی پرداخته و از بهم ریختن خانه و کاشانه افرادی خبر داده است که قادر به پرداخت نرخ‌های جدید و افزایش یافته‌ی اجاره‌بها نیستند. در این روند خانواده‌ها وسایل خود را در کانتینرهای اجاره‌ای می‌گذارند و هر یک از زوج‌ها به خانه والدین خود می‌روند تا روزی که شاید بحران مالی و درآمدی آنها حل شود و بتوانند هزینه اجاره یک خانه‌ی مشترک را بپردازند.
https://kayhan.london/1399/04/30/%d9%86%da%af%d9%87%d8%af%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d9%88%d8%b3%d8%a7%db%8c%d9%84-%d8%b2%d9%86%d8%af%da%af%db%8c-%d8%af%d8%b1-%da%a9%d8%a7%d9%86%d8%aa%db%8c%d9%86%d8%b1-%d9%88-%d8%b2%d9%86%d8%af
بسیاری از مستأجران نیز با افزایش قیمت اجاره و کاهش قدرت درآمدهایشان مجبور شده‌اند به حاشیه شهرها مهاجرت کنند. کارشناسان همواره نسبت به افزایش جمعیت حاشیه‌نشین در ایران طی سال‌های گذشته هشدار داده‌اند.
عادل سجودی جامعه‌شناس حوزه آسیب‌های اجتماعی در این‌باره گفته است: «حاشیه‌نشینان در سازمان اجتماعی کشور شکلی از شیوه زیست را سامان داده‌اند که نه شهرنشین‌اند و نه روستانشین. اگرچه حاشیه‌نشینان در پیرامون شهر زیست می‌کنند و از اقتصاد شهر بهره می‌برند، اما به‌هیچ‌وجه جذب اقتصاد، اجتماع و فرهنگ شهری نشده‌اند؛ یک قطب جدید و نوظهوری را ایجاد کرده‌اند. از یک سو از خدمات، امکانات، تسهیلات رفاهی و زیربنایی محروم مانده‌اند و از سوی دیگر، خصوصیات و سبک زندگی خاص این گروه سبب شده است تا امکان بروز انواع نابهنجاری در این مناطق رخ دهد.»
به عقیده این جامعه‌شناس، «ساختار اقتصادی (افزایش فقر شهری، ناکارآمدی بازار رسمی زمین و مسکن)»، «نارسایی نظام مدیریت و برنامه‌ریزی شهری(عدم تأمین فضای اسکان کم‌درآمدها)» و «رویدادهای اجتماعی (اختلاف خانوادگی نزاعی، قومی- قبیله‌ای، مهاجرت از روستا یا شهر کوچک)» سه دلیل عمده شکل‌گیری حاشیه‌نشینی هستند.
دکتر پرویز پیران عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه «علامه طباطبایی» نیز در یادداشتی با عنوان «بحران یافتن سرپناه»، نابرابری فضایی را زمینه‌ساز انواع آسیب‌های اجتماعی، خودتخریبی، ضداجتماعی‌شدن دانسته و نوشته است: «در کنار نابرابری فضایی، تنها اگر به بیکاری به‌عنوان نمونه‌ای از ده‌ها مورد دیگر اشاره شود، مسئله کاملا روشن می‌شود. با مرور نرخ بیکاری در استان‌های کشور به روایت مرور گذرای وضعیت اجتماعی ایران از انتشارات مرکز ملی رصد اجتماعی کشور، مشخص می‌شود که آسیب‌های اجتماعی از نابرابری فضایی، محدودیت فضای زیستی، فقدان و محرومیت از فضاهای تفریحی شهری، از اوقات فراغت خلاق ترکیب شده با اعتیاد و ده‌ها معضل دیگر، بالاخره عده‌ای را به تور آسیب‌های اجتماعی گوناگون می‌اندازد و این تور هر لحظه میهمانان بیشتری خواهد داشت.»
