على عاطف حسان – در حالی که تنشها میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا از زمان آغاز دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ گستردهتر شده، بسیاری از گزارشها و تحلیلها حکایت از این دارند که حمله دونالد ترامپ علیه جمهوری اسلای ایران، یا دقیقا علیه تأسیسات هستهای آن، خیلى محتمل است.
درواقع کسی نمیتواند واقعیت این گزارشها را صد درصد تأیید یا رد کند چون از یکسو هنوز در مورد این مسئله تصمیمی گرفته نشده و مسئولان وزارت دفاع آمریکا هنوز این قضیه را با رئیس جمهور بررسی میکنند و از سوی دیگر به نظر میرسد ترامپ برای حمله به ایران اصرار دارد.
همزمان چند شاخص وجود دارد که احتمال حمله را پیش از ۲۰ ژانویه تقویت میکند.
یک: برکنارى وزیر دفاع آمریکا
دونالد ترامپ در ۹ نوامبر سال جاری مارک اسپر وزیر دفاع آمریکا را برکنار کرد و بجای وی کریستوفر میلر مدیر مرکز ملی ضدتروریسم ملی را منصوب کرد که بسیار قابل تأمل است.
با وجود اینکه ترامپ دلایل برکناری وزیر دفاع را اعلام نکرده اما در زندگینامه کریستوفر میلر ۵۵ ساله که سرپرستی وزارت دفاع آمریکا به او واگذار شده میتوان دید که وی از ماه اوت ۲۰۲۰ مدیریت مرکز ضدتروریسم ملی در آمریکا را بر عهده داشته و پیش از این نیز معاون وزیر دفاع برای عملیات ویژه و مبارزه با تروریسم بود.
این موضوع خیلی مهم است زیرا واشنگتن در ماه آوریل ۲۰۱۹ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروههای تروریستی قرار داد و مدتی طولانی پیش از این رژیم ایران را حامى اول تروریسم در جهان اعلام کرده بود.
بنابراین اگر حمله نظامی در کار باشد، کریستوفر میلر به عنوان مدیر مرکز ضد تروریسم میتواند در آن نقش مهمی بازی کند.
به نظر میرسد برکناری وزیر دفاع پیشین و انتصاب میلر به این دلیل است که حمله نظامی به ایران پیامدهایی خواهد داشت که دخالت نهادهای امنیتی و ارتش را در کنار هم برای خنثی کردن هرگونه تهدیدی از سوی جمهوری اسلامی ایران الزامی میکند.
علاوه بر مدیریت مرکز ضد تروریسم، کریستوفر میلر در عملیاتهای نظامی در افغانستان در سال ۲۰۰۱ و نیز در عراق در سال ۲۰۰۳ شرکت داشت. این تجارب نیز شاید دلیل دیگری برای انتصاب وی به سرپرستی وزارت دفاع آمریکا باشد. دو کشور افغانستان و ایران از لحاظ جغرافیایی و نظامی مشابه هستند و کریستوفر میلر در این زمینه تجربه دارد.
این را نیز باید یادآوری کرد که وقتى ترامپ وی را به سرپرستی وزارت دفاع منصوب کرد در جملهاى مبهمى توئیت کرد: «کریس کاری بزرگ انجام خواهد داد!» این «کار بزرگ» شاید حمله نظامى به ایران باشد.
دو: استعفاهای جدید برخى مسئولان در وزارت دفاع آمریکا
پس از برکناری مارک اسپر، چند مقام دیگر در وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا استعفای خود را اعلام کردند.
یک روز پس از اسپر، جیمز اندرسون معاون وی و یکی از عالیترین مقام سیاسی پنتاگون استعفا کرد و آنتونتی تاتا بجای اندرسون منصوب شد. دونالد ترامپ در سال جاری تلاش کرده بود تاتا را در این سمت منصوب کند ولی سنا نپذیرفت. تاتا در گذشته یکی از مفسران سابق شبکه فاکس نیوز بود و موضع تندی علیه رژیم ایران دارد.
جوزف کرنان معاون وزیر دفاع آمریکا در امور امنیت و اطلاعات نیز پس از اسپر و اندرسون از سمت خود استعفا داد. قبلا یک مقام وزارت دفاع آمریکا گفته بود که کرنان قصد داشت چندی پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ۲۰۲۰ دولت را ترک کند اما خروج او تسریع شده است.
در کنار کرنان همچنین جیمیاستوارت یکی از معاونان برجسته مارک اسپر استعفای خود را اعلام کرد. همزمان کاش پاتل که قبلا مشاور ارشد مبارزه با تروریسم بود وارد پنتاگون شد.
این تغییرات در وزارت دفاع آمریکا در کنار برکناری مارک اسپر این احتمال را تقویت میکند که ترامپ نمیخواهد کسی مانع نقشه وی برای هرگونه حمله نظامی به ایران یا هرگونه گام دیگر در این زمینه شود.
سه: تلاش ترامپ برای جلوگیری از بازگشت جو بایدن به برجام
وقتی به رقابت میان ترامپ وبایدن نگاه میکنیم میبینیم که ترامپ میخواهد از بازگشت بایدن به برجام جلوگیری کند و به همین دلیل این روزها تحریمهای جدیدی علیه تهران به اجرا میگذارد.
تعدادی از گزارشها در روزهای اخیر نشان میدهند که ترامپ پیش از ترک کاخ سفید میخواهد سیلی از تحریمها علیه جمهوری اسلامی اجرا کند. ترامپ میخواهد با این تحریمها از بازگشت دولت جو بایدن به برجام جلوگیری کند به ویژه اینکه محتمل است تحریمها برنامه موشکی ایران را هدف قرار دهد و مذاکرات برجام دشوارتر شود.
تحریمهای جدید نشان از این دارد که ترامپ پیش از ۲۰ ژانویه ایران را همچنان زیر فشار قرار میدهد و یکی از این فشارها ممکن است حمله نظامی باشد. این حمله حتی اگر محدود هم باشد، و پیشبینی و انتظارات نیز چیزی جز این نیست، همه مذاکرات یا گفتگوهای احتمالی میان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا را خیلی دشوارتر میکند و یا اصلا به آن پایان میدهد.
چهار: مسافرت مسئولان دولت ترامپ به خاورمیانه
قرار است مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا به خاورمیانه سفر کرده و از اسرائیل دیدار و با مقامات آن گفتگو کند. در گزارشها آمده است که این گفتگوها روی رژیم ایران و تحریمها متمرکز خواهد بود.
این دیدار نگرانی تهران را افزایش داده است چرا که این گفتگوها چه بسا بر سر حمله به ایران یا کشتن عناصر دیگری از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و حزبالله لبنان از جمله حسن نصرالله باشد. رسانههای داخل ایران نیز به این نکات اشاره کردهاند.
با این شاخصها که در بالا اشاره شد میتوان گفت که هر سناریویی از جمله حمله نظامی به ایران محتمل است.
*على عاطف حسان پژوهشگر مسائل ایران اهل کشور مصر و دانشآموختهی کالج اقتصاد و علوم سیاسی در قاهره است. وی زبان فارسی را آموخته و به فارسی نیز مینویسد.
خلافت شیعه نشان داده است که در مقابل هر گونه حمله ترجیح می دهد سکوت کند وحتی اگر نیروی مهاجم با سند و مدرک اعتراف کند که حمله کرده، جیم الف قویا آن را تکذیب می کند!!!!!
علت مشخص است. ضعف و عدم توانایی در مقابله به مثل. علی رغم گزافه گوییهای رسانه های دولتی برون مرزی در مورد ابرقدرت بودن جیم الف، کل سیستم نظامی اش یک جوک بی مزه است.
تنها نگرانی اوزما آن است، که آمریکا برخلاف اسراییل، پس از حمله، سکوت نکند و آن را رسانه ایی کرده و یا ترامپ در مورد آن توییت کند. البته نگرانی اش بیهوده است ، چون حملات احتمالی دیگر قابل کتمان نخواهند بود.
باری، در مورد سناریوی حمله در صورت پیروز بایدن، چند ماه قبل کامنتهایی را نوشتم.
پس از پایان دعاوی حقوقی انتخاباتی و اعلام رسمی پیروزی بایدن، احتمال حملات گسترده شبانه هوایی با موشک کروز و بمب افکنهای رادار گریز، پهپادهای تهاجمی با پشتیبانی حملات سایبری و بمب پالس الکترومغناطیس electromagnetic pulse بر ضد مراکز نظامی، اطلاعاتی، امنیتی، فرماندهی، لجستیکی، مخابراتی، رسانه ایی ، عملیاتی و چه بسا بیت اوزما وجود دارد.
توجه رسانه ها اغلب به نطنز و فردو و برخی زیر ساختهای صنعتی است. اما اهداف این حملات می تواند گسترده تر و تاثیرگذارتر باشند.
بجای تخریب کامل نطنز، نیروهای مخصوص آمریکا و اسراییل احتمالا عملیاتی را برای تخلیه مواد هسته ایی انجام خواهند داد.