عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست یکی از ویرانگرترین مقامات سازمان محیط زیست که با وعده «دولت محیط زیستی» بر سر کار آمد، از نامزدهای ریاست جمهوری اسلامی انتقاد کرده و گفته: یکی میگوید «برای یک و نیم میلیارد نفر در سرزمینمان غذا تولید میکنم» و دیگری میگوید «آب را از دریا میآورم»!
عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست دولت به اصطلاح «محیط زیستی حسن روحانی» که یک ویرانه از زیست و محیط باقی گذاشته، از نامزدهای ریاست جمهوری اسلامی انتقاد کرده که یکی میگوید «برای ۱/۵ میلیارد نفر در سرزمینمان غذا تولید میکنم»، دیگری میگوید «آب را از دریا میآورم». او گفته است: «این یا از سر ناآگاهی است یا برای عوامفریبی.»
کلانتری که مدتها هیچ نشست خبری با رسانهها نگذاشته بود، در «هفته محیط زیست» و پایان دوران فعالیتاش، «ورشکستگی آبی» را مهمترین مسئله کشور در همه حوزهها دانست و گفت که «در صورت ادامه این روند حتا سمنهای محیط زیستی هم حاضر به رای دادن نیستند.»
کلانتری همچنین نامزدهای ریاست جمهوری اسلامی را در حالی «ناآگاه» خوانده که به گفتهی خودش «اکنون سرانه آب تجدیدپذیر برای هر ایرانی به کمتر از هزار مترمکعب رسیده است.»
او درباره وعده انتخاباتی محسن رضایی مبنی بر «تبدیل ایران به هاب منطقهای تولید غذا برای ۵۰۰میلیون نفر» گفته است: «متاسفانه کشور ما بازیچه همین تفکرات شده که یکی یک روز میگوید من برای ۱/۵ میلیارد نفر در سرزمینمان غذا تولید میکنم و یکی میگوید آب را از دریا میآورم. چند سال پیش رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفته بود که آب از دریا میآورم تا گندم تولید کنیم. این تفکرات، یا از ناآگاهی بر میآید یا تفکراتی پوپولیستی است.»
کلانتری ادامه داد: «در حال حاضر از آنجا که بخش کشاورزی ۸۱ میلیون مترمکعب آب مصرف میکند، حتا اگر تمام تولیدات کشور و صادرات آن را در نظر بگیریم و واردات را از آن کم کنیم، فقط برای ۶۵درصد مردم غذا تولید میکنیم، یعنی برای حدود ۵۰میلیون نفر. تولید ما این است و سرزمین ما را به این روز انداخته است.»
رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست گفته که «ما بجای ۴۰ درصد، ۱۰۲ درصد آب تجدیدپذیر را استفاده میکنیم. اگر بخواهیم ۴۰ درصد آب تجدیدپذیر استفاده کنیم باید ۳۶ میلیارد مترمکعب آب استفاده کنیم، در حالی که ۸۱ میلیارد مترمکعب فقط در کشاورزی مصرف میکنیم.»
معاون حسن روحانی گفته بود: «اگر میخواهیم محیط زیست سالمی داشته باشیم حق ما ۳۶ میلیارد مترمکعب آب تجدیدپذیر است، نه ۹۰ میلیارد مترمکعب! آنهم ۸۱ میلیاردش برای کشاورزی استفاده میشود. این برنامهها غیر از عوامفریبی یا ناآگاهی چیز دیگری نمیتواند باشد.»
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با انتقاد از اینکه کاندیداهای ریاست جمهوری اسلامی از محیط زیست صحبت نکردند، اضافه کرد: «متاسفانه جایگاه محیط زیست آنقدر پایین است که از هفت نامزد ریاست جمهوری که هر کدام نیم ساعت در مناظره صحبت کردند، در این ۲۱۰ دقیقه، دو دقیقه درباره محیط زیست صحبت نکردند.»
عیسی کلانتری این امر را نشانهی عدم اهمیت محیط زیست برای این نامزدها که هماکنون نیز مانند خودش از مقامات رژیم هستند دانسته و گفته است: «این نشان میدهد محیط زیست برای آنها اهمیتی ندارد و متاسفانه مردم هنوز حقوق شهروندیشان را از محیط زیست نگرفتهاند. اگر همینطور پیش برود، احتمالا سمنهای محیط زیستی به هیچکدام آنها رای نمیدهند.»
کلانتری در خصوص انتشار خبر «صدور حکم قطعی جاسوسی کاوه مدنی و محکومیت او به ۱۱ سال حبس» نیز توضیح داد: «درباره آقای دکتر مدنی دولت و قانون میگویند کسی جاسوس است که وزارت اطلاعات تشخیص دهد نه ارگانی دیگر. وزارت اطلاعات و وزیر اطلاعات بارها- چه در دولت و چه به صورت علنی- اعلام کردند که کاوه مدنی جاسوس نیست.»
او اضافه کرد: «حالا یک ارگانی میخواهد کسی را جاسوس تلقی کند، دست خودش است. دست ما نیست. اینکه نوشتهاند ۱۱ سال حبس محکوم شده هم چنین چیزی ندیدیم، هرچند ممکن است ضابطین آنها او را محکوم کرده باشند و من منکر نمیشوم، اطلاعی ندارم.»
عیسی کلانتری گفته که «آقای کاوه مدنی وقتی که آمد و معاونت سازمان حفاظت محیط زیست را پذیرفت، وزارت اطلاعات او را کاملا تایید کرد، ایشان قبل از اینکه به محیط زیست بیاید، به مدت چهار سال در وزارت نیرو مشاور آقای چیتچیان بود. من آنجا ایشان را شناختم که چقدر نیروی ارزندهای است.»
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین «آب» را مهمترین دغدغه کشور دانسته و گفته که «ما به آب ظلم کردهایم. در سال ۱۳۶۷ حدود ۱۳۲ میلیارد مترمکعب آب تجدیدپذیر داشتیم اما این رقم طی چند سال اخیر به کمتر از ۹۰ میلیارد مترمکعب رسیده است»!
به گفتهی او، «به نظر میرسد امسال به ٨٠ میلیارد مترمکعب برسد. امسال سرانه آب تجدیدپذیر برای هر نفر هزار مترمکعب خواهد بود، این یعنی بحران آب. درواقع ٧٠ درصد جمعیت کشور زیر ٧٠٠ مترمکعب آب تجدیدپذیر دارند و این یعنی اینکه کشور وارد مرحله ورشکستگی آب شده است.»
در چنین وضعیت اسفباری کلانتری با اشاره به فقدان برنامهریزی برای حوزه آب گفته که «ما هنوز نمیدانیم برای این میزان محدود آب چه برنامهای بریزیم، بعضی میگویند این آب باید صرف کشاورزی شود، این یعنی هنوز اولویت استفاده از آب موجود در کشور را نمیدانیم و باور نداریم که آب تجدیدپذیر سال به سال کاهش مییابد.»
معاون رئیسجمهوری اسلامی در ادامه سخنانش به دشواری زندگی بدون آب اشاره کرد و گفت: «سرمایههای آب و خاک دارد به غارت میرود. محیط زیست برای زنده ماندن به آب نیاز دارد. تهدید سنگین و اصلی کمبود آب است، نه شکارچی غیرمجاز یا قاچاقچی چوب.»
عیسی کلانتری ولی هیچ اشارهای به غارت منابع طبیعی نکرد و از تالابها گرفته تا جنگلها و معادن کشور و قاچاق آن در دوران ریاست او بر سازمان محیط زیست سخنی به میان نیاورد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست که نه به عنوان مقام مسئول این حوزه بلکه در نقش یک فعال محیط زیست در این جلسه رسانهای حاضر شده، از نگاه سیاستگذاران به محیط زیست به عنوان موضوعی کماهمیت نیز انتقاد کرده و گفته که «در کشور ما مسئولان و سیاستگذاران به موضوع محیط زیست بهعنوان یک مسئله فانتزی و ثانوی نگاه میکنند. باید به این موضوع توجه کرد که تحمل کره زمین کم شده است. محیط زیست در ایران در لبه آسیبپذیری حرکت میکند.»
او با اشاره به اینکه «خشکسالی در کشور چنان گسترده شده که حتا در مناطق چهارگانه چشمهها خشکیدهاند» راهکار حفظ محیط زیست را چنین شرح داد: «وقتی خشکسالی به این حد بحرانی میرسد، سازمان حفاظت محیط زیست فقط میتواند با تانکر به حیات وحش آبرسانی کند که تشنه نمانند.»
او واقعیت آب را اسفناکتر از آن دانست که «مسئولان آب» میگویند و از وزیر نیرو نیز انتقاد کرد که حتا «حقابهای که خودشان تایید کردهاند را پرداخت نمیکنند».
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه طی امسال بارشها در حوضه دریاچه اورمیه ۱۲ درصد کاهش یافته است، گفت: «در این شرایط وزارت نیرو ۶۰ درصد از حقابه دریاچه ارومیه را پرداخت نکرد.»
کلانتری در بخش دیگری از سخنانش از تدوین سیاستهای کلان در کشور بدون توجه به محدودیتهای آبی هم گلایه کرد: «وقتی میگویند که در تولید باید ۹۵ درصد به خودکفایی برسیم یعنی باید دو برابر ظرفیت موجود از منابع آبی مصرف کنیم. در این شرایط اگر نجنگیم، دیگر محیط زیستی باقی نخواهد ماند.»
معاون رئیس جمهور اسلامی «دستاوردها»ی این دولت را در حوزه محیط زیست چنین اعلام کرد: صادر نشدن مجوز برای صنایع آببر در دو سال اخیر و لزوم استقرار صنایع فولاد و پتروشیمی در کنار سواحل. هرچند «این اتفاق باید چهل سال پیش در کشور رخ میداد.»
او با آوردن یک مثال گفت: زایندهرود در زمان شاه عباس صفوی ۷۰۰ میلیون مترمکعب آب داشت و حالا با اینکه این میزان به یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون مترمکعب رسیده، باز هم خشک است چون «صنایع به اشتباه در آنجا استقرار داده شدهاند.» بنابراین «حالا اگر حتا بجای یک میلیارد، ۱۰ میلیارد آب به تالاب گاوخونی و زایندهرود برسد باز هم مشکل حل نمیشود» مگر برنامهریزی جدی شود.
معاون روحانی در واکنش به انتقادها از عملکرد دولت پاسخ داد: «خلاف تبلیغاتی که علیه دولت میشود و با اینکه به دلیل تحریمها منابع مالی دولت کاهش یافته بود، با حمایتهای رئیس جمهوری دستاوردهای خوبی در حوزه محیط زیست داشتهایم»!
کلانتری تخصیص ۴۵۰ میلیون دلار برای مهار گرد و غبارها و استخدام هزار و ۲۰ محیطبان و افزایش ۳۰۰درصدی حقوق آنها را به عنوان بخشی از این دستاوردها مثال زد و گفت: «چهار سال پیش متوسط حقوق محیطبانان یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود،یعنی جزو پایینترین حقوقهای دولت و در حد حقوق یک افسر وظیفه.
در چنین شرایطی با کمک رئیسجمهوری و سازمان برنامه و بودجه حقوق محیطبانان بیش از ۳۰۰ درصد افزایش یافته و از متوسط پرداختیهای دولت بیشتر شده است. در مناطق چهارگانه محیط زیستی حدود ۳۰ درصد به پرسنل محیطبانان افزوده شده و سعی کردهایم انگیزههای لازم را به محیطبانان برای حفاظت از مناطق دهیم.»
به نظر میرسد مقامات و مسئولان دولت «تدبیروامید» در آخرین هفتههای تکیه بر کرسیهای خود قصد دارند با چنین سخنرانیهای طولانی و انتقاداتی که معلوم نیست خطاب به کیست، به خود نمره قبولی داده و چه بسا جای پایی برای خود در دولت آینده با هر کدام از این نامزدهای ناتوان و ناکارآمد که بالاترین ظرفیت جمهوری اسلامی در شرایط حاضر هستند دست و پا کنند.