گزارش مرکز آمار درباره نرخ تورم تیرماه ۱۴۰۰ نشان می‌دهد نرخ تورم سالانه و ماهانه در این ماه نیز با افزایش روبرو بوده است. مرکز آمار ایران در حالی مدعی نرخ تورم ۴۴.۲ درصدی شده که یک اقتصاددان با محاسباتی از نرخ تورم ۷۰درصدی در اقتصاد ایران خبر داده است.
گزارش منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد خانوارهای ایرانی نسبت به سال گذشته بطور متوسط افزایش بیش از ۴۳ درصدی هزینه در خرید کالا و خدمات مورد نیاز خود داشته‌اند. این گزارش همچنین نشان می‌دهد با وجود شیوع گسترده بیماری کرونا دولت حتا در حوزه بهداشت و درمان نیز نتوانسته کنترلی بر تورم داشته باشد و هزینه‌های این بخش نسبت به تیرماه سال گذشته ۴۴ درصد افزایش داشته است.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران نرخ تورم سالانه تیرماه ۱۴۰۰ برای خانوارهای کشور به ۴۴.۲ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ۱.۲ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد. نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب ۴۳.۷ درصد و ۴۷.۳ درصد است که برای خانوارهای شهری ١.٢ واحد درصد افزایش و برای خانوارهای روستایی ١.٧ واحد درصد افزایش داشته است.
منظور از نرخ تورم نقطه‌ای، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل است. نرخ تورم نقطه‌ای در تیر ماه ۱۴۰۰ به عدد ۴۳.۶ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ۴۳.۶ درصد بیشتر از تیرماه ۱۳۹۹ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند.
نرخ تورم نقطه‌ای تیرماه ۱۴۰۰ در مقایسه با ماه قبل ۴ واحد درصد کاهش یافته است. نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» به ۵۶.۹ درصد و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» به ۳۷.۴ درصد رسیده است.
این در حالیست که نرخ تورم نقطه‌ای برای خانوارهای شهری ۴۲.۹ درصد است که نسبت به ماه قبل ۴ واحد درصد کاهش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ۴۷.۷ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ۳.۸ واحد درصد کاهش داشته است.
نرخ تورم ماهانه تیر ۱۴۰۰ به ۳.۵ درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، یک واحد درصد افزایش داشته است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» به ترتیب ٣.١ درصد و ٣.٨ درصد بوده است.
نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری ۳.۶ درصد است که نسبت به ماه قبل ١.١ واحد درصد افزایش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٣.٢ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ۰.۶ واحد درصد افزایش داشته است.
در همین حال احسان سلطانی اقتصاددان و پژوهشگر اقتصادی معتقد است نرخ تورم سالانه در تیرماه ۷۰ درصد بوده است.
احسان سلطانی گفته که در تیرماه ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۵، قیمت دلار ۵۸۰ درصد و قیمت مسکن تهران ۵۸۰ درصد افزایش یافت، با این وجود مرکز آمار رشد شاخص قیمتها را ۲۲۷ درصد اعلام کرد. در این مدت بر اساس داده‌های مرکز آمار، قیمت پوشاک و کفش ۳.۸، مبلمان و لوازم خانگی ۴.۶ و دخانیات ۴.۸ برابر شده که واقعی نیست.
او افزوده در تیر ماه ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۵، در شرایطی که قیمت مسکن نزدیک به ۷ برابر شده، افزایش هزینه مسکن و اجاره خانه توسط مرکز آمار ۲.۴ برابر اعلام شد و با افزایش ۷ برابری قیمت خودرو و تلفن همراه، مرکز آمار افزایش هزینه حمل و نقل را ۴.۲ و ارتباطات را ۱.۸ برابر اعلام کرد.
احسان سلطانی تأکید کرده که نظر به عدم انعکاس واقعیت‌های اقتصادی در آمارهای دولتی، با استفاده از داده‌ها و متدولوژی‌های بانک مرکزی و مرکز آمار و اصلاح و واقعی‌سازی قیمتها، نرخ تورم سالانه محاسبه شده و بر این اساس نرخ تورم سالانه در خردادماه ۱۴۰۰ به ۷۰ درصد رسیده است.
اینهمه در حالیست که کارشناسان اقتصادی سرعت افزایش تورم ماه‌های آینده را خیلی بیشتر ارزیابی می‌کنند. مسعود نیلی اقتصاددان در دیدار با سید ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم درباره وضعیت فعلی اقتصاد هشدار داده و گفته: «تورمی مهارنشدنی در راه است.»
مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران نیز در توییتی به رشد نقدینگی اشاره کرده و نوشته است: «با این روند در ماه‌های آینده، دولت با تورمی روبرو خواهد شد که هیچگاه در کشور تجربه نشده است.»
گزارش بانک مرکزی از وضعیت شاخص‌های پولی در سال ۹۹ نیز نشان می‌دهد که تورم نقطه به نقطه اقلام وارداتی در پاییز ۹۹، ۵۸۸ درصد بوده و با کاهش ۳۰ درصدی تا زمستان نهایتا به ۵۵۸ درصد رسیده است. تورم میانگین و فصلی نیز به ترتیب ۵۳۴ و ۴۵ درصد بوده است.
این ارقام برای تورم در حالی اعلام می‌شود که حسن روحانی پیروزمندانه ادعا می‌کند «تورم را کنترل کردیم و ونزوئلا نشدیم!»
برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد افزایش فقر و تورم در ایران سبب شده دریافت وام در ایران برای اقلامی چون خرید گوشی موبایل و مواد غذایی رواج پیدا کند.
این گفتهٔ دکتر مسعود نیلی مشاور سابق رئیس جمهور در امور اقتصادی است:
مسعود نیلی اقتصاددان در دیدار با سید ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم درباره وضعیت فعلی اقتصاد هشدار داده و گفته: «تورمی مهارنشدنی در راه است.»