در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک علاوه بر جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، وزرای خارجه بریتانیا و ایرلند نیز در دیدار با وزیر خارجه سیزدهمین دولت جمهوری اسلامی به ریاست سیدابراهیم رئیسی (قاضی مرگ) بر ضرورت بازگشت فوری تهران به مذاکرات و احیا و نجات توافق اتمی تأکید کردند.
لیز تراس وزیر خارجه بریتانیا چهارشنبه ۲۲ سپتامبر (۳۱ شهریور) خواستار بازگشت هرچه سریع‌تر جمهوری اسلامی ایران به مذاکرات وین شد و گفت «هدف انجام مفاد برجام از سوی همه طرف‌ها و کاهش تنش بر سر برنامه اتمی ایران است.»
علاوه بر مسائل اتمی، لیز تراس در دیدار با حسین امیرعبداللهیان در مورد مسائل منطقه‌ای نیز گفتگو کرد و همچنین خواستار آزادی فوری زندانی‌های دوتابعیتی شد که در ایران به گروگان گرفته شده‌اند.
راب مک‌ایر سفیر پیشین بریتانیا در تهران نیز به همراه لیز تراس در جلسه‌ای که با امیرعبداللهیان برگزار شد حضور داشت.
🇬🇧🇮🇷 Important meeting today with Iranian Foreign Minister Amir Abdollahian. I pressed two issues:
👉 I’m absolutely determined to secure the release of detained British nationals
👉 And I want to bring Iran back to the table on the nuclear deal and return to Vienna talks pic.twitter.com/ceoWP7dS0v
— Liz Truss (@trussliz) September 22, 2021
از سوی دیگر وزیر خارجه ایرلند بدون ارائه توضیح و جزئیات درباره گفتگوهایش با امیرعبداللهیان مدعی شد که ایران به برجام بازخواهد گشت اما با تأخیر!
به گزارش رویترز، سیمون کاونی با تکرار اظهارات مقامات جمهوری اسلامی به خبرنگاران گفت، «ممکن است تا چند هفته این اتفاق نیفتد، چون دولت جدید ایران می‌خواهد رویکرد خود در مذاکرات را نهایی کند. اما این حتمی است و او [امیرعبداللهیان] قصد بسیار روشنی برای بازگشت به مذاکرات ابراز کرد.»
ایرلند در حال حاضر عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد و هماهنگ کننده فعالیت ۱۵ عضو شورای امنیت در مورد توافق هسته‌ای است.
بر اساس گزارش وزارت خارجه جمهوری اسلامی، امیرعبداللهیان با الکساندر شالنبرگ وزیر خارجه اتریش و پیتر سیارتو وزیر خارجه و تجارت مجارستان نیز گفتگو کرده است.
در ایران جریان نزدیکتر به علی خامنه‌ای بر این باروند که «افزایش تهدیدات» [به اسم قدرت نظامی و منطقه‌ای] و توقف مذاکرات [به هر بهانه] غربی‌ها را وادار به عقب‌نشینی در مذاکرات و پذیرفتن خواسته‌های جمهوری اسلامی می‌کند.
اصرار واشنگتن برای طرح مسائل موشکی و منطقه‌ای
نشریه «فارین پالسی» (سیاست خارجی) در مقاله‌ای با عنوان «چگونگی نجات برجام» می‌نویسد: پس از سخنرانی ابراهیم رئیسی به صورت آنلاین در مجمع عمومی سازمان ملل نگرانی مقامات غربی نسبت به وضعیت مذاکرات بیشتر شد. آنها نگران هستند که رئیسی از سرگیری مذاکرات را به تعویق بیندازد و هنگامی که مذاکرات سرانجام از سر گرفته شود، دولت او خواسته‌های غیرعملی را مطرح کند.
اما مسئله اساسی اینجاست که مانع اصلی در مذاکرات، دیدگاه‌های تند دولت ابراهیم رئیسی نیست! شکست و یا بن‌بست تهران و واشنگتن در این مذاکرات بر سر اختلافات اساسی است که در آخرین دور مذاکرات در وین در ماه ژوئن، حتا با وجود اینکه دولت حسن روحانی بر سر کار بود مانع توافق شد.
آنچه سیاستمداران و تحلیلگران خارجی به آن یا اصلا توجه نکرده و یا کمتر مطرح کرده‌اند این واقعیت است که طرفین از این مذاکرات دو هدف متضاد را دنبال می‌کنند: جمهوری اسلامی می‌خواهد با این مذاکرات، همانگونه که تا کنون عمل کرده، سر غرب را شیره بمالد و با لغو تحریم‌ها، فضایی برای ادامه فعالیت‌های اتمی و موشکی و شبه‌نظامی خود باز کند و غرب می‌خواهد با این مذاکرات تمام این فعالیت‌ها را متوقف کند! این اختلاف در هدف تازه نیست و از آغاز این مذاکرات در دولت‌های مختلف جمهوری اسلامی و آمریکا وجود و ادامه داشته است! مهم‌ترین دلیل ناکام ماندن آن نیز همین تفاوت متناقض در هدف است! اگر دولت ترامپ هم از برجام بیرون نمی‌رفت، این توافق با پر کردن جیب و امکانات جمهوری اسلامی به بن‌بست می‌رسید. خروج آمریکا از برجام، جمهوری اسلامی را از این امکانات محروم و رسیدن به این بن‌بست را تسریع کرد!
به همین علت نیز دولت جدید جمهوری اسلامی بنا به تصمیم علی خامنه‌ای به دنبال ادامه مذاکرات است اما از آنجا که ایالات متحده و رژیم ایران نمی‌توانند این اختلاف را حل کنند همچنان در بن‌بست مانده‌اند.
فارین پالسی در بخشی از مقاله خود با اشاره به اینکه بایدن باید شخصاً پیگیر مسئله ایران باشد می‌نویسد «دکترین نوظهور او مبنی بر اجتناب از باتلاق‌های نظامی از طریق دیپلماسی نشان می‌دهد که او با این چالش کنار آمده و در مقابل طرف ایرانی که از سوی جریان رهبری این رژیم حمایت می‌شود نباید به دنبال مطالبات حداکثری باشند و می‌بایست تن به مذاکرات مستقیم بدهد.»
در ادامه این نوشته بدون توجه به دلیل اصلی ناکامی و بن‌بست برجام، توصیه شده «طرفین باید از خطوط قرمز خود عقب نشینی کنند… هیچ دلیلی وجود ندارد که ایران مذاکرات بعدی را در آینده رد کند… به نفع آمریکا هم نیست که فرصت برای محدود کردن توانایی ایران در توسعه تسلیحات غیرمتعارف را در ازای تحریم تسلیحات متعارف از بین ببرد.»
درواقع «فارین پالیسی» تأکید کرده آمریکا اگر با رژیم ایران توافق نکند شبه‌نظامیان در منطقه تهدیدات خود را افزایش می‌دهند بنابراین بهتر است در مذاکرات بر سر تهدیدات موشکی جمهوری اسلامی اصرار نکند و با همسایگان ایران به گفتگو بنشیند تا اختلافات آنها نیز از طریق مذاکره حل و فصل شود.
این نگاه که در مقاله‌ی «فارین پالیسی» مطرح شده تأیید سیاست‌های جمهوری اسلامی برای باج گرفتن و اخاذی از کشورهای غربی است: اگر می‌خواهید مانع خرابکاری‌ها و حملات نظامی رژیم ایران شوید، با خواست‌های آن کنار بیایید!
دکتر ژیائو وانگ پژوهشگر چینی- آمریکایی که سه سال و نیم در ایران به گروگان گرفته شده بود به این مقاله واکنش نشان داده و در توییتی می‌نویسد: این سؤال که «چگونه می‌توان معامله ایران را نجات داد» یک پرسش اشتباه است… این بدان معناست که ایالات متحده باید بیشتر از اینها امتیاز بدهد، در حالی که قبلاً امتیازات زیادی به ایران داده شده و در عوض چیزی گرفته نشد. ایران تمام نیت خود را برای متوقف کردن مذاکرات نشان داده اما هیچ قصدی برای تعهد مجدد به برجام ندارد.»
“How to Save the Iran Deal” is a wrong question to ask. It implies the US should give out more, when it has already given Iran a lot & received nothing in return. Iran has shown every intention to stall in negotiations but no intention to recommit. https://t.co/W4hbBgqCVy
— Xiyue Wang (@XiyueWang9) September 22, 2021
با اینهمه یک مقام وزارت خارجه آمریکا در مورد از سر گرفتن مذاکرات اتمی به روزنامه «واشنگتن پست» گفته «اگر این وضعیت طولانی شود، سرانجام شروع مجدد مذاکرات دیگر امکان‌پذیر نخواهد بود زیرا پیشرفت‌های هسته‌ای ایران بازگشت‌ناپذیر می‌شود و بازگشت به توافق ٢٠١۵ نیز امکان‌پذیر نخواهد بود… وقتی آنچه مقامات جدید جمهوری اسلامی و رسانه‌ها می‌گویند را بررسی می‌کنیم، متوجه می‌شویم احتمالا تیم جدید [رژیم ایران] چارچوب مذاکره‌شده قبلی را نخواهد پذیرفت.»
روزنامه «وطن امروز» به این اظهارات واکنش نشان داده و می‌نویسد مواضع رئیسی و امیرعبداللهیان در نیویورک آمریکا را نگران کرده است! این در حالیست که همه می‌دانند رئیسی و امیرعبداللهیان مانند روحانی و ظریف و مقامات دولت‌های قبلی «مواضع» ندارند و هرآنچه می‌گویند و پیش می‌برند مواضع علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی است!
