اعتراضات خیابانی در قزاقستان که به دنبال افزایش قیمت سوخت در این کشور آغاز شده بود روز چهارشنبه ۵ ژانویه (۱۵ دی‌ماه) پس از برخورد پلیس با معترضان به خشونت کشیده شد.
معترضان چند ساختمان دولتی از جمله استانداری آلماتی، ساختمان دادستانی و ساختمان ریاست جمهوری محل اقامت قاسم جومارت توکایف رئیس جمهوری قزاقستان و همچنین دفتر حزب حاکم را تصرف کردند و به آتش کشیدند. در شهر نورسلطان پایتخت قزاقستان وضعیت فوق‌العاده‌ی نظامی اعلام شد.
پس از بالا گرفتن و گسترش اعتراضات دولت قزاقستان استعفا داد اما باز هم اوضاع آرام نشد.
In #Kazakhstan, thousands flocked to the streets to protest rising fuel prices & a collapsing economy. Hours later, the Kazakh govt resigned. Take a look.pic.twitter.com/ys8UFkYr6M
— Steve Hanke (@steve_hanke) January 5, 2022
وزارت امور داخلی قزاقستان اعلام کرد که در این ناآرامی‌ها هشت افسر پلیس و نیروهای گارد ملی کشته و بیش از ۳۰۰ نفر زخمی شده‌اند. آماری از تلفات غیرنظامیان منتشر نشده است.
در همین ارتباط یورو نیوز گزارش داد ساختمانی که در آلماتی مورد حمله معترضان قرار گرفته «محل اقامت قدیمی» رؤسای جمهوری این کشور است و ریاست دولت پیش از انتقال پایتخت قزاقستان به نورسلطان در سال ۱۹۹۷ در آنجا مستقر بود.
گزارش‌ها حاکیست بیش از ۲۰۰ نفر از معترضان در شهرهای مختلف قزاقستان بازداشت شده‌اند.
هرچند جرقه این اعتراضات با افزایش نرخ سوخت زده شد اما معترضان می‌گویند حکومت دیکتاتور و فاسد قزاقستان با حمایت مسکو با نقض مداوم آزادی بیان و آزادی‌های سیاسی شهروندان، منتقدان و مخالفان را سرکوب می‌کند.
بر اساس گزارش «نت بلاکس» اینترنت در سراسر قزاقستان بطور کامل قطع شده است.
⚠️ Confirmed: #Kazakhstan is now in the midst of a nation-scale internet blackout after a day of mobile internet disruptions and partial restrictions.
The incident is likely to severely limit coverage of escalating anti-government protests.
📰 Report: https://t.co/Op5GwzXKbh pic.twitter.com/pdHJkJFe7v
— NetBlocks (@netblocks) January 5, 2022
سازمان ائتلاف نظامی کشورهای آسیای میانه و قفقاز (CSTO) به رهبری روسیه اعلام کرد که به درخواست دولت قزاقستان جهت تثبیت و عادی ساختن اوضاع به این کشور نیرو اعزام می‌کند.
جومارت توکایف رئیس جمهوری این کشور که تا پیش از فروپاشی اتحاد شوروی جزو روسیه شوروی بود، معترضان را «آشوبگر و توطئه‌گر» خواند و اعتراضات را به «گروه‌های تروریستی» نسبت داد و ادعا کرد که آنها «آموزش‌های گسترده‌ای در خارج از کشور دیده‌اند و ساختمان‌های دولتی و زیرساخت‌ها را تصرف می‌کنند و مهم‌تر از همه در حال تصرف اماکنی هستند که در آنها سلاح‌های سبک قرار دارد و پنج فروند هواپیمای داخلی و خارجی را در فرودگاه آلماتی تصرف کرده‌اند.»
توکایف در یک نطق تلویزیونی گفت پایتخت را ترک نخواهد کرد و به زودی پیشنهادهایی را برای «تغییر و تحول سیاسی قزاقستان» ارائه خواهد داد.
این ادعا که معترضان وابسته به گروه‌های تروریستی‌اند و خطرات جدّی برای امنیت آن کشور دارند بهانه‌ای برای سرکوب اعتراضات شده است.
مردم مجسمه نورسلطان نظربایف اولین رئیس جمهوری قزاقستان را نیز پایین کشیده و علیه او شعار سر دادند.
Wow, wow. The statue to Kazakhstan’s first president and until a few hours ago head of the Security Council Nazarbayev is seemingly down in Almaty region. pic.twitter.com/aetzwdNQqf
— Bakhti Nishanov (@b_nishanov) January 5, 2022
وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای دولت و مخالفان در قزاقستان را به گفتگو به آرامش دعوت کرد. در این بیانیه آمده است «ما طرفدار یک راه حل صلح‌آمیز در چارچوب حقوقی و قانون اساسی و بر مبنای گفتگو هستیم. ما با شورش و خشونت در خیابان مخالفیم.»
روسیه که بزرگترین متحد قزاقستان است ادعا کرده که آمریکا صحنه‌گردان اعتراضات در قزاقستان است. به گزارش «نیویورک پست» جنیفر ساکی سخنگوی کاخ سفید این ادعای مقامات روسی را «جنون‌آمیز» توصیف کرده و از حق مردم برای اعتراضات مسالمت‌آمیز دفاع کرد. او نیز از طرفین خواست برای حل بحران گفتگو کنند.
همگی این رجال در کشورهای دیکتاتور مسلک گفتار و کردارشان شبیه یک دیگر است. این بیانات را انگار سران حکومت اسلامی ایران بیان کرده اند:
(جومارت توکایف رئیس جمهوری این کشور، پیش از فروپاشی اتحاد شوروی جزو روسیه شوروی بود، معترضان را «آشوبگر و توطئه‌گر» خواند و اعتراضات را به «گروه‌های تروریستی» نسبت داد و ادعا کرد که آنها «آموزش‌های گسترده‌ای در خارج از کشور دیده‌اند».)