ساعاتی پس از فروریختن برج متروپل در مرکز شهر آبادان مشخص شد که بیش از یک سال پیش عدم رعایت استانداردهای ایمنی و فنی در این ساختمان گزارش شده و حتی در مورد ریزش این ساختمان هشدار داده شده بود. این برج متعلق به حسین عبدالباقی یکی از ملاکان آبادان است که پیش از آن گزارش‌هایی پیرامون روابط رانتخواری و چگونگی کسب ثروت او منتشر شده بود.
بر اساس اسنادی که طی شبانه‌روز گذشته درباره ساختمان متروپل آبادان منتشر شده، از مدت‌ها پیش سازمان نظام مهندسی و کارشناسان نسبت به شرایط ناایمن و غیراصولی ساختمان هشدار داده و در همین رابطه نامه‌نگاری‌هایی نیز صورت گرفته بود.
دست‌کم در یک مورد که نامه رئیس وقت سازمان نظام مهندسی آبادان درباره ۱۴ مورد تخلف در ساخت متروپل بوده، این نامه به شهرداری آبادان، امام جمعه، رئیس وقت شورای اسلامی شهر، فرمانداری ویژه آبادان، معاونت شهرسازی و مدیریت حراست شهرداری آبادان ارسال شده اما هیچ اقدامی از سوی مسئولان صورت نگرفته است!
گزارش‌ها نشان می‌دهد مجتمع برج‌های دوقلوی متروپل به قدری سست بود که ستون اصلی و حمل‌کننده مجتمع‌ها نشست و طبله کرده بود. تصاویر و ویدئوهای منتشر شده در فضای مجازی نیز چنین چیزی را نشان می‌دهد. مالک این ساختمان داربست‌هایی در اطراف پروژه کشیده بود که برخی مدعی هستند با هدف پنهانکاری وضعیت وخیم پروژه انجام گرفته است. نخستین ساختمان متروپل پیش از این به بهره‌برداری رسیده بود و ساختمان دوم این پروژه دو قلو که از آن به عنوان «مگاپروژه متروپل» یاد شده، در آخرین مراحل ساخت قرار داشت اما بهره‌برداری از طبقات پایینی آن آغاز شده بود.
حمزه شکیب سرپرست سازمان نظام مهندسی کل کشور در گفتگو با خبرنگاران گفته که در تخلفی آشکار ۳ طبقه این برج بطور اضافه ساخته شده و بی‌توجهی به گزارش مهندسان ناظر این فاجعه را رقم زد.
او درباره این حادثه گفته «بر اساس گزارش مقدماتی و اطلاعات فعلی که نیاز به تکمیل دارد، ساختمان متروپل در سال ۹۶ پروانه ساخت را اخذ کرده است، اما طراحی ساختمان توسط سازمان نظام‌مهندسی انجام نشده است. بعد از اینکه دفتر نمایندگی سازمان نظام‌مهندسی در آبادان متوجه ساخت این برج شد، ورود کرد و پیمانکار مجبور شده تا مهندس ناظر را انتخاب کند.»
حمزه شکیب توضیح داده که «مهندسان ناظر فرآیند ساخت را به‌صورت مرتب کنترل کرده‌اند و گزارش وضعیت بحرانی پروژه را داده بودند؛ حتی در آخرین گزارش خود که مربوط به سال ۱۴۰۱ است، یکبار دیگر گزارش وضعیت بحرانی پروژه به شهرداری داده شد، اما توجهی به گزارش سازمان نظام مهندسی نشد.»
https://kayhan.london/1401/03/03/%d9%88%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86%d9%87%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%85%d8%aa%d8%b1%d9%88%d9%be%d9%84-%d8%a2%d8%a8%d8%a7%d8%af%d8%a7%d9%86-%d8%a8%db%8c%d9%85-%d9%88-%d8%a7%d9%85%db%8c%d8%af-%d8%b4
سرپرست سازمان نظام مهندسی کل کشور معتقد است که «سازمان نظام مهندسی وظیفه قانونی و ابزار توقف پروژه را ندارد و فقط می‌تواند در طول فرآیند ساخت، گزارش تخلفات را به شهرداری ارائه دهد و شهرداری می‌بایست جلوی ساخت و ساز غیرمجاز را بگیرد.»
اطلاعات دیگر مقامات و مسئولان اما ابعاد بزرگتری از این فاجعه را نمایان می‌کند. کوروش خواجوی رئیس سازمان نظام مهندسی استان خوزستان گفته که روال قانونی در صدور پروانه ساختمان متروپل آبادان طی نشده است.
کوروش خواجوی گفته که «ایراداتی از جمله عدم رعایت پوشش میلگرد، تغییر شکل بعضی از تیرها و کمانش برخی ستون‌های پروژه متروپل را به شهرداری گوشزد کردیم و یک ماه قبل دستور توقف دادیم که ترتیب اثر داده نشد.»
رئیس سازمان نظام مهندسی خوزستان «شهرداری» را مسئول بروز چنین تخلفاتی از سوی مالکان بزرگ می‌داند: «بعضی از سرمایه‌گذاران و مالکان پروژه‌های بزرگ در بسیاری شهرها از جمله آبادان و اهواز با هدف کاهش هزینه‌ها و بوروکراسی موجود در فرآیند نظارت، روال قانونی طراحی و نظارت را طی نمی‌کنند و مستقیم سراغ شهرداری می‌روند. از آنجا که مبالغ پروانه این پروژه‌ها بسیار بالاست شهرداری‌ها نیز با آنها همکاری می‌کنند. بر این اساس فرآیند صدور پروانه مسیری غیرقانونی را طی می‌کند. در پروژه مذکور هم معتقدم نباید پروانه در آن مقطع صادر می‌شد چرا که روال اولیه آن طی نشده بود.»
کوروش خواجوی درباره شرایط اجرای این پروژه گفته «بعد از آنکه در سال ۱۳۹۶ پروانه ساختمان متروپل صادر شد، سازمان نظام مهندسی از شهرداری درخواست کرد تا اجازه نظارت به این پروژه را به مهندسان سازمان بدهد. تا سال ۱۳۹۹ چنین اجازه‌ای صادر نشد. دیدگاه ما این است که مالک درخصوص ورود سازمان نظام مهندسی مقاومت می‌کرد. تا اینکه از خرداد سال ۱۳۹۹ ناظرین سازه و معماری تاسیسات به صورت قانونی از سوی سازمان نظام مهندسی معرفی و در این پروژه وارد عمل شدند.»
او افزوده که آن زمان ریاست سازمان نظام مهندسی را بر عهده نداشته اما «در این پروژه بعضی تذکرات خیلی جدی داده شده که چندان مورد توجه سازندگان قرار نگرفته است. چه بسا اگر به موارد هشدار عمل می‌شد امروز شاهد چنین اتفاقی نبودیم.»
رئیس سازمان نظام مهندسی استان خوزستان افزوده که «یک ماه قبل با گوشزد کردن خطرات پروژه به شهرداری دستور توقف آن را دادیم. طبق گزارشی که از ناظر دیدم تذکرات به اندازه کافی هشداردهنده بوده است.»
بر اساس مطالب منتشر شده در وبسایت سازمان نظام مهندسی آبان در دی‌ماه سال ۱۳۹۹ نشستی با حضور حسین عبدالباقی و اعضای کمیته تخصصی عمران سازمان نظام مهندسی آبادان برگزار و مسائل و مشکلات «مگاپروژه» متروپل پرداخته شد. در این نشست حسین عبدالباقی گفته بود که گروه طراحی و اجرای پروژه متروپل حاضر به هرگونه همکاری با سازمان نظام مهندسی هستند تا مشکلات رفع شود؛ اتفاقی که به گفته مقامات سازمان نظام مهندسی هیج وقت نیافتاد و آنها ناچار به نامه‌نگاری با شهرداری شدند.
حتی زمانی که روزنامه‌نگاران محلی از وجود مشکلاتی در این ساختمان تصاویر و ویدئو تهیه و در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند، تهدید شدند. سعید حافظی روزنامه‌نگار در خوزستان از جمله این افراد است که به گفته خودش پس از افشاگری درباره این پروژه تهدید به مرگ شد.
در این میان، گزارش‌هایی که از روز گذشته درباره مالک ساختمان متروپل آبادان، حسین عبدالباقی، منتشر شده نشان می‌دهد که او روابط نزدیکی با افراد صاحب نفوذ استانی داشته و مورد توجه ویژه دولت حسن روحانی نیز بود.
او مدیرعامل هلدینگ عبدالباقی بوده که پروژه‌های مختلفی را در شهرهای مختلف در دست اجرا داشته. بر اساس آنچه در وبسایت این هلدینگ آمده، دومین برج ساختمان دو قلوی متروپل، برج مسکونی پرستیژ، برج‌های مسکونی پریمو، مجتمع تفریحی باکس پارک و مجتمع تجاری مهرگان پروژه‌های در دست احداث این شرکت هستند.
حسین عبدالباقی متولد سال ۱۳۶۰ از جمله افرادیست که توانسته طی تنها چند سال از یک مغازه آجیل‌فروشی در آبادان که به همراه دو برادرش در آن کار می‌کرد به یکی از «ابَرمالکان» خوزستان تبدیل شود. تصاویر زیادی از حسین عبدالباقی در کنار مقامات و مسئولان مختلف، از شهردار و استاندار و سپاهی پاسدار، و مدیران استانی و کشوری دیده می‌شود.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، او با پولپاشی به سازمان‌ها و نهادهای مختلف توجه مسئولان را جلب و شبکه ارتباطات رانتی خود را توسعه می‌داد؛ ساخت ساختمان برای نهادهای حکومتی، ارسال تجهیزات اداری، نصب کولر در ادارات و سازمان‌ها، و آسفالت محوطههای متعلق به نهادهای حکومتی و انواع رشوه در غالب هدیه و کار به اصطلاح خیر از جمله این پولپاشی‌ها بوده است.
حسین عبدالباقی با ساختن بنای کلانتری برای نیروی انتظامی عنوان «خیّر امنیت‌ساز» گرفت و لوح تقدیر دریافت کرد. از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت دولت حسن روحانی به عنوان چهره ماندگار صنعت ساختمان معرفی شد و لوح تقدیر گرفت. او در دی‌ماه ۱۴۰۰ هم در اجلاس مدیران پیشرو عنوان «مدیر منتخب» را دریافت نمود؛ آنهم درست در زمانی که گزارش‌های تخلفات درباره دست‌کم یکی از پروژه‌های او، ساختمان متروپل آبادان از سوی ناظران به نهادهای مربوطه ارسال شده بود!
داریوش معمار روزنامه‌نگار در گزارشی در وبسایت ایندیپندنت فارسی از وجود پرونده قضایی در رابطه با این ساختمان نیز خبر داده است: «پرونده تخلف هلدینگ عبدالباقی در مورد ساخت برج‌های متروپل و مشکلات آن را یکی از دستگاه‌های نظارتی در سال ۱۳۹۸ به دادگستری این شهرستان ارجاع داد. در این پرونده به تخلفات فنی و سازه‌ای اشاره شد که می‌توانست منجر به تخریب ساختمان شوند. تاکید بر این بود که تا روشن شدن ابهام‌ها، ساخت‌وساز متوقف شود.»
بر اساس این گزارش سازمان نظام مهندسی در بهمن‌ماه سال ۹۹ در نامه‌ای به سرپرست وقت شهرداری آبادان و هلدینگ عبدالباقی با اشاره به ۱۴ مورد نقص در امور مهندسی و زیرساختی بر خطر ادامه ساخت و ساز برج شماره ۲ متروپل تاکید کرد و صدور پروانه ساخت و پایان کار برای این برج‌ها را غیرقانونی دانست. اما در همین زمان پرونده قضایی مفتوح در دادگستری آبادان با وساطت مرانی‌پور، دادستان وقت در شعبه رسیدگی‌کننده و پس از دخالت احمد رستمی عضو سابق هیئت‌مدیره منطقه آزاد اروند و معاونت مالی اداری این سازمان، با صدور رای اولیه تبرئه در خصوص مشکلات فنی ساختمان (بدون درنظرگرفتن ایرادهای وارد شده) مختومه شد.
روز گذشته بلافاصله پس از ریزش ساختمان متروپل حمید مرانی‌پور دادستان آبادان اعلام کرد حکم بازداشت حسین عبدالباقی و شهردار کنونی و پیشین آبادان صادر شده است. خبرگزاری‌های حکومتی نیز خبر بازداشت حسین عبدالباقی را منتشر کردند اما ساعاتی بعد در بامداد روز سه‌شنبه نام او در میان کشته‌شدگان این حادثه فجیع منتشر شد ولی منابع محلی از متواری شدن او خبر داده‌اند.
