فیلم «برادران لیلا» سومین فیلم بلند سعید روستایی کارگردان و فیلمنامه‌نویس ایرانی در بخش رقابت اصلی هفتاد و پنجمین جشنواره کن ٢٠٢٢ به نمایش درآمد. در این فیلم که از نامزدهای دریافت نخل طلای هفتاد و پنجمین دوره جشنواره کن به شمار می‌رود، بازیگرانی چون ترانه علیدوستی، پیمان معادی، نوید محمدزاده و سعید پورصمیمی، بازی کرده‌اند.
سعید روستایی کارگردان و فیلمنامه نویس ٣٢ ساله ایرانی که پیش از این برای فیلم «متری شیش و نیم» نامزد دریافت جایزه «سزار» بهترین فیلم خارجی‌زبان در فرانسه شده بود، امسال با «برادران لیلا» سومین فیلم بلند خود، در رقابت‌های کن حضور یافته است.
فیلمنامه «برادران لیلا» را نیز روستایی نوشته و آن را بطور مشترک با جواد نوروزبیگی تهیه کرده است. کمپانی فرانسوی «وایلد بانچ» (Wild Bunch) پخش بین‌المللی این فیلم را بر عهده دارد.
در این فیلم، نیره فراهانى، فرهاد اصلانی، محمد علیمحمدی، و مهدی حسینی‌نیا، نیز ایفای نقش کرده‌اند. هومن بهمنش مدیریت فیلمبرداری ساخته جدید سعید روستایی را بر عهده داشته و تدوین این فیلم را نیز بهرام دهقانی انجام داده است. موسیقی فیلم «برادران لیلا» از پیمان یزدانیان است و ایرج شهزادی و رشید دانشمند به عنوان صدابردار و محسن نصراللهی به عنوان طراح صحنه همکاری داشته‌‌اند. فیلم «برادران لیلا» دو ساعت و چهل و پنج دقیقه است و از طولانی‌ترین فیلم‌های این دوره از جشنواره کن محسوب می‌شود.
در مراسم فرش قرمز فیلم «برادران لیلا» عصر روز چهارشنبه ۲۵ مه، ۴ خرداد، بجز سعید روستایی نویسنده و کارگردان آن، ترانه علیدوستی، پیمان معادی، سعید پورصمیمی، نوید محمدزاده، هومن بهمنش و بهرام دهقانی نیز حضور داشتند.
بنا به گفته منتقدان، این فیلم که نماینده سینمای ایران در بخش مسابقه اصلی فستیوال کن ۲۰۲۲ است، یکی از احتمالات جدی دریافت نخل طلای بهترین فیلم و دیگر جوایز این دوره از جشنواره است.
فیلم «برادران لیلا» نقدی است بر آسیب‌های اقتصادی ناشی از التهابات بازار طلا و روایت پدری است که مقادیری سکه برای روز مبادا مخفی کرده و فقط لیلا دختر این پیرمرد از مخفیگاه سکه‌ها خبر دارد.
در خلاصه داستان منتشر شده از فیلم «برادران لیلا» در وبسایت جشنواره کن آمده است: لیلا در ۴۰ سالگی تمام زندگی خود را صرف مراقبت از پدر و مادر و چهار برادرش کرده است. در کشوری که درگیر تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی است، اعضای خانواده دائم با هم بحث می‌کنند و زیر بار بدهی خُرد می‌شوند. لیلا در حالی که برادرانش در تلاش برای گذران زندگی خود هستند، نقشه می‌کشد تا با راه انداختن یک تجارت خانوادگی آنها را از فقر نجات دهد و در حالی که آنها به شدت به حمایت مالی نیاز دارند، لیلا پى مى‌برد که پدرشان اسماعیل یک میراث خانوادگی را پنهان کرده است. این اتفاق باعث هرج و مرج در خانواده‌ای می‌شود که از پیش نیز شکننده بود و با بدتر شدن وضعیت سلامتی پدر، اقدامات هر یک از اعضای خانواده به تدریج خانواده را یک قدم به سمت فروپاشی نزدیک مى شود.»
سعید روستایی در مصاحبه کوتاهی پیش از نخستین نمایش فیلم خود در سالن «گراند تئاتر لومیر» در کاخ جشنواره کن، درباره اهمیت نمایش این فیلم که به موضوع نقش محوری زنان نیز می‌پردازد، گفت: «اهمیت آن از این جهت است که این موضوع به اندازه‌ای که باید، در اینجا مورد توجه قرار می‌گیرد».
این کارگردان همچنین درباره موفقیت فیلم پیشین خود «متری شیش و نیم» در فرانسه افزود: «اگر “متری شیش و نیم” در فرانسه نمایش داده نمی‌شد، راه برای حضور فیلم “برادران لیلا” در جشنواره کن باز نمی‌شد».
روستایى اضافه کرد: «ما بطور کلی، قرابتى با مردم فرانسه احساس می‌کنیم و این خیلی خوب است که این قرابت در مسائل فرهنگی نیز بیشتر است.»
ترانه علیدوستی بازیگر زن اصلی فیلم «برادران لیلا» نیز در مصاحبه کوتاهی پیش از نمایش این فیلم، به مبارزه زنان ایرانی برای آزادی و حقوق خود و بازتاب آن در شخصیت زنانی که در فیلم‌ها نقش آنها را ایفا کرده است، اشاره کرد. او پیش از این در سال ۱۳۹۶ به خاطر بازی در فیلم «فروشنده» به کارگردانی اصغر فرهادی که امسال یکی از اعضای هیأت داوران جشنواره کن است، بر فرش قرمز این رویداد بین‌المللی حضور یافته بود.
گفتنى است که فیلم «عنکبوت مقدس» (شب‌های مشهد) از علی عباسی فیلمساز ایرانی‌‌تبار ساکن دانمارک نیز در بخش رقابت اصلی جشنواره کن ٢۰٢٢ به نمایش درآمد. این فیلم روایت قتل‌های زنجیره‌ای زنان خیابانی در مشهد است و در آن زهرا امیرابراهیمی بازیگر ایرانی مقیم فرانسه بازی کرده است.
علی عباسی کارگردان ۴۱ ساله نخستین فیلم بلند خود را به نام «شلی» در سال ۲۰١۶ ساخته و پیش از این در سال ٢٠۱۸ برنده جایزه بخش «نوعی نگاه» جشنواره کن برای فیلم «مرز» شده بود.
فیلمنامه «عنکبوت مقدس» را علی عباسی با همکاری افشین کامران بهرام نوشته و در آن بازیگرانی چون زهرا امیرابراهیمی، آرش آشتیانی، مهدی بجستانی، سینا پروانه، فروزان جمشیدنژاد، سارا فضیلت و نیما اکبرپور، ایفای بازی کرده‌اند.
این فیلم با الهام از جنایات «سعید حنایی» قاتل زنجیره‌ای زنان خیابانی در مشهد، معروف به «قاتل عنکبوتی» ساخته شده. حنایی در فاصله مرداد ۷۹ تا مرداد ۸۰ مرتکب ۱۶ فقره قتل و در فروردین سال ۱۳۸١ اعدام شد. وی خود را شخصی مذهبی معرفی و انگیزه خود از ارتکاب به این قتل‌ها را پاکسازی جامعه از فساد و فحشا اعلام کرده بود.
این فیلم برای رهایی از قوانین دست و پاگیر و سانسور موجود در ایران و خلق صحنه‌هایی بی‌پروا، در اردن فیلمبرداری شده و محصول مشترک فرانسه، آلمان، سوئد و دانمارک است. فروش جهانی این فیلم نیز به عهده کمپانی «وایلد بانچ» است.
بنا به گفته منتقدان، «عنکبوت مقدس» فیلم جنایی جذاب و دیدنی درباره زنان و مذهب در جامعه ایران است. این فیلم با وجود آنکه فضای ایران و شهر مشهد را در اردن بازسازی کرده، از ساختار خوبی برخوردار است و به نظر می‌رسد که بتواند به عنوان یک جنایی سیاسی، مذهبی، اجتماعی و پلیسی، توجه زیادی را جلب کند.
بنا به نوشته نشریه فرانسوی لوموند، این فیلم به طرح پرسش‌های سیاسی و مذهبی در دین اسلام می‌پردازد و داستان واقعی قتل‌های زنجیره ای زنان خیابانی در شهر مشهد است که در ایران شهری مقدس و مذهبی روی داده است.
زهرا امیرابراهیمی بازیگر ۴۱ ساله ایرانی که در سال ۲٠٠۸ به اجبار کشورش را ترک کرده و در فرانسه اقامت گزیده، پیش از نمایش فیلم «عنکبوت مقدس» به خبرنگاران گفت: «برای من این فقط یک فیلم نیست و چیزی بیش از یک فیلم ساده است، من در چهار سال گذشته به شدت درگیر این فیلم بودم و زندگی‌ام را در آن نهادم». وی افزود: «”عنکبوت مقدس” فیلمی درباره زنان و زن‌‌ستیزى است».
زهرا امیرابراهیمی همچنین در مورد اینکه گلشیفته فراهانی و ترانه علیدوستی از دیگر بازیگران زن ایرانی هم‌‌نسل او نیز در فیلم‌های راه یافته به بخش رقابتی این دوره از جشنواره کن حضور دارند، گفت: «شاید پیامی در این اتفاق باشد؛ اینکه ما فراتر از مرزها اینجا در کنار هم قرار گرفته‌ایم؛ ما سه دوست و مانند سه خواهر هستیم، پانزده سال است که ترانه علیدوستی را ندیده‌ام و خوشحالم که او را به زودی می‌بینم اما متاسفانه گلشیفته چون اکنون در آفریقای جنوبی است نتوانست به کن بیاید».
او حضور همزمان دو فیلم ایرانی «عنکبوت مقدس» و «برادران لیلا» در بخش رقابتی هفتاد و پنجمین دوره جشنواره کن را یک اتفاق تاریخی دانست و گفت: «برای من فرش قرمز جشنواره کن، تنها یک فرش قرمز نیست بلکه قالیچه‌اى پرنده به سوی آزادیست».
گلشیفته فراهانى نیز با بازى در فیلمى ساخته آرنو دپلشن فیلمساز و نویسنده فرانسوى که تا کنون یازده بار با فیلم‌های پیشین خود در جشنواره کن حضور داشته، امسال به کن راه یافته است. فیلم «برادر و خواهر» در بخش رقابت اصلی هفتاد و پنجمین دوره جشنواره کن به نمایش درآمد. این فیلم توسط کمپانی «Why Not Productions» تهیه شده و در آن ماریون کوتیار، گلشیفته فراهانی، مِلویل پوپو، پاتریک تیمسیت و بنجامن سیکسو بازی کرده‌اند.
