هفتاد و پنجمین جشنواره فیلم کن با اهدای جایزه بهترین بازیگر زن به زَر امیرابراهیمی پایان خوشی را در این فستیوال معروف سینمای برای ایرانیان رقم زد. کسب این جایزه توسط امیرابراهیمی یکطرف و واکنش‌های ستایش‌آمیز در شبکه‌های اجتماعی به دلیل سخنانی که پس از دریافت جایزه در ارتباط با مصائب مردم ایران و فاجعه متروپل آبادان ایراد کرد، یکطرف. آنهم در حالی که اصغر فرهادی که تا کنون هرگز از موقعیت‌های جهانی و فرش‌های قرمز برای دفاع از حقوق و آزادی مردم ایران استفاده نکرده، به عنوان عضوی از هیئت داوران به نظاره‌ی این هنرمند نشسته بود!
شامگاه دیروز در مراسم پایانی هفتاد و پنجمین فستیوال فیلم کن با حضور اصغر فرهادی در هیئت داوران، نام برترین‌ها اعلام شد و دو سینماگر ایرانی (زر امیرابراهیمی برای بازیگری «عنکبوت مقدس» و سعید روستایی برای فیلم «برادران لیلا») توانستند دو جایزه این دوره را از آن خود کنند.
زَر (زهرا) امیرابراهیمی بازیگر فیلم «عنکبوت مقدس» جایزه بهترین بازیگر زن فستیوال کن را به عنوان نخستین زن بازیگر سینمای ایران که چنین جایزه‌ای دریافت کرده، از آن خود کرد و از این جهت، جایزه وی اعتباری دو چندان یافته است.
زر امیرابراهیمی پس از برنده شدن جایزه جشنواره کن: « بخشی از وجودم، برای مردم ایران که هر روز درگیر مشکلات زیادی هستند غمگینه، دل من با آبادانه، دل من با گوشه و کنار خاک ایرانه، من اینجام، اما دل من با زنان و مردان ایرانه»
هنرمند متعهد که صدای مردم ایران شد.@Zar_Amir pic.twitter.com/0A1OSqLsCU— Hossein Ronaghi (@HosseinRonaghi) May 28, 2022
این بازیگر که با لباس سیاه در مراسم حاضر شده بود، پس از دریافت جایزه خود در سخنانی پرشور از احساس توأمان غم و شادی خود گفت و با وجود دانستن زبان انگلیسی و فرانسه به فارسی چنین ابراز داشت: «هرچند در این لحظه خیلی خوشحالم، ولی بخشی از وجودم برای مردم ایران که هر روز گرفتار مشکلات زیادی هستند غمگین است. دل من با آبادان است. دل من با گوشه و کنار خاک ایران است. من اینجام اما دلم با زنان و مردان ایران است.»
او فیلم «عنکبوت مقدس» را فیلمی درباره بدن زنان در سراسر جهان خواند و با زنان قربانی از ایران تا حومه‌های پاریس و باماکو در مالی، ابراز همدردی کرد. او تاکید کرد: «این فیلم از “جسم زن” حرف می زند و امکان نمایش در ایران را ندارد.»
زَر امیرابراهیمی که سال هاست در فرانسه زندگى مى‌کند، از آن کشور نیز قدردانی کرد و با کنایه گفت: «فرانسه پر از آدم‌های خوشبخت است که دوست دارند احساس بدبختی کنند.» وى همچنین از گلشیفته فراهانی هنرپیشه معروف و پرکار ایرانی ساکن فرانسه، به عنوان راهنمای بزرگ سپاسگزاری کرد.
رستگاری در کَن!
زنی که ۱۶ سال قبل خبر خودکشی‌اش در اخبار پیچیده بود امروز دوباره از خاک رویید و جوانه زد!
زهرا اسم خودش رو به زر تغییر داده:
زر امیر ابراهیمی، برنده جایزه بهترین زن بازیگر جشنواره کن ۲۰۲۲ pic.twitter.com/Gw3PGqNy6d
— آقای زیرنویس، فیلموگرام (@MrSubtitle) May 29, 2022
این بازیگر ساکن فرانسه، در اوایل دوره بازیگری‌اش برای نقش مکمل در سریال تلویزیونی «نرگس» به یک ستاره تبدیل شد ولی زندگی حرفه‌ای او پس از انتشار یک ویدئو از رابطه خصوصی‌اش در شبکه‌های اجتماعی از هم پاشید و مجبور به ترک ایران گشت.
Après avoir remporté le Prix un certain regard avec le troublant #Border, #AliAbbasi revient au @Festival_Cannes, en Compétition, avec #LesNuitsDeMashhad (#HolySpider).
Découvrez la bande-annonce.
Le 13 juillet au cinéma. pic.twitter.com/p8entBt4gY— Metropolitan Films (@Metropolitan_Fr) May 17, 2022
فیلم «عنکبوت مقدس» که با بازی زَر امیرابراهیمی و به کارگردانی علی عباسی فیلمساز ایرانی- دانمارکی تهیه شده، با الهام از یکی از وحشتناک‌ترین پرونده‌های جنایی ایران ساخته شده که در آن ماجرای سعید حنایی قاتل زنجیره‌ای زنان را به تصویر می‌کشد که در شهر مشهد با انگیزه‌های مذهبی، زنان تن‌فروش را به قتل می‌رساند.
این فیلم نشان می‌دهد که حکومت فشاری بر مذهبیون افراطی که دست به قتل‌های متعدد نیز می‌زنند نمی‌آورد و با وجود اینکه آنها ممکن است مجازات و حتی مانند سعید حنایی اعدام هم شوند، اما در نهایت به عنوان «قهرمان» و «منجی» برای پاکسازی جهان از «شرّ» به عوام معرفی می‌گردند بطوری که در زمان دستگیری سعید حنایی، مأموران انتظامی با وی عکس یادگاری می‌گرفتند!
امیرابراهیمی در این فیلم نقش خبرنگاری را ایفا می‌کند که برای پیگیری قتل‌های زنجیره‌ای زنان خیابانی به مشهد می‌رود و با خبرنگاری محلی تلاش می‌کند جزئیات این حوادث فجیع را که با بی‌توجهی مسئولان و دست‌اندرکاران همراه بود بازتاب دهد.
امیرابراهیمی در سال ۲۰۱۸ نیز برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن فیلم خارجی‌زبان از جشنواره بین‌المللی فیلم نیس فرانسه شده بود.
درود به شرف زر امیر ابراهیمی که با چند ثانیه سخن، هنربندان را شرمسار کرد.
— صاحب خَمپو (@Fishymeans) May 28, 2022
کسب جایزه بهترین بازیگر زن توسط زَر امیرابراهیمی به دلیل سخنان وی در دفاع از مردم ایران با استقبال گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی همراه شد. توئیت‌ها مملو از تحسین و ستایش از این بازیگر است که با وجود تبلیغات منفی علیه وی و اجبار به ترک ایران، پس از سال‌ها تلاش و کار دوباره در حرفه خود به موفقیتی بالاتر دست یافت. در شبکه‌های اجتماعی یادآوری می‌شود که زر امیرابراهیمی دو دهه پیش، مورد قضاوت ناعادلانه قرار گرفت و این رویکرد و رفتار جامعه، اکنون با این جایزه و سخنان پرشور وی تعدیل شده است.
شماری نیز او را به ققنوس تشبیه کرده‌اند که از خاکستر خود برخاسته است. جایزه و سخنان وی از این نظر نیز مورد توجه افکار عمومی قرار گرفته دیگر سینماگرانی که از ایران در این فستیوال شرکت کرده بودند، نسبت به فجایعی که بر مردم ایران می‌گذرد، مثل همیشه سکوت کردند. اما زَر امیرابراهیمی که می‌توانست مانند آنها روی فرش قرمز و جلوی دوربین‌ها ژست بگیرد و جایزه‌اش را بالای سر ببرد، سخنانش را با مردم آبادان و ایران شروع کرد.
کاربران شبکه‌های اجتماعی همچنین می‌گویند، در حالی که هر روز سیل و آوار مصیبت و سوگ بر ایرانیان فرو می‌ریزد، کسب جایزه توسط زر امیرابراهیمی که مورد بی‌لطفی جامعه و ستم جاری علیه زنان از سوی حکومت قرار گرفته بود، یک شادی مضاعف است.
افکار عمومی در فضای مجازی همچنین در حال مقایسه رفتار او با نوید محمدزاده دیگر بازیگر شرکت‌کننده در فستیوال کن نیز هستند. بوسه محمدزاده و همسرش بر فرش قرمز این فستیوال، همچنان با نقدهای جدی روبروست. کاربران این حرکت نمایشی را که انجامش در جمهوری اسلامی ممنوع است، حتی به انحراف کشاندن افکار عمومی از حادثه مرگبار فرو ریختن ساختمان متروپل در آبادان تعبیر کرده‌اند. برخی می‌گویند اگر قصد آنها بوسه ممنوع ملاء عام بوده، چرا از آزادی ممنوع و حقوق ممنوع و صدای ممنوع مردم ایران چیزی نگفته‌اند؟!
کاربران همچنین می‌گویند، در حالی که نوید محمدزاده خودش از طبقه تنگدست جامعه آمده، بجای استفاده از تریبون جهانی این فستیوال جهت بازتاب اعتراضات مردم ایران، زنش را بوسیده تا این پیام اشتباه را مخابره کند که همه چیز در ایران مانند دیگر کشورها عادیست تا جایی که مجاز به بوسیدن روی فرش قرمز یک کشور اروپایی نیز هستیم!
در این دوره از فستیوال کن اثر تازه سعید روستایی هم توانست مهمترین جایزه منتقدان را به خانه ببرد. وی نیز پس از اینکه برای فیلم «برادران لیلا» جایزه بهترین فیلم بخش اصلی جشنواره به انتخاب هیات داوران فدراسیون بین‌المللی منتقدان فیلم (فیپرشی) را کسب کرد، از طرف خود و همه اعضای فیلم، جایزه‌اش را به مردم سوگوار کشور و آبادان تقدیم کرد. شهری که از دوشنبه دوم خرداد سوگوار قربانیان ناکارآمدی و فساد مزمن جمهوری اسلامی و صحنه تظاهرات و اعتراض مداوم است.
فیلم «برادران لیلا» با نقش آفرینى بازیگرانى چون ترانه علیدوستی، پیمان معادی، نوید محمدزاده، فرهاد اصلانی و سعید پورصمیمی ساخته شده و پخش بین‌المللى آن برعهده کمپانی «وایلد بانچ» است.
فیپرشی مهمترین و مشهورترین نهاد مستقل منتقدان سینمای جهان است که در بیش از ۶۰ کشور جهان عضو دارد. قدمت این فدراسیون به بیش از ۹ دهه می‌رسد و جایزه آن در جشنواره‌های مختلف از جمله کن، برلین، ونیز، لوکارنو، سن سباستین و کارلووی واری و… از اهمیت بالایی برخوردار است.
سعید روستایى که ۳۳ سال دارد، فیلم‌های مطرحی چون «ابد و یک روز» و «متری شش و نیم» را در کارنامه خود دارد.
سینمای مصر نیز اینبار جایزه بهترین فیلمنامه را دریافت کرد. طارق صالح فیلمساز سوئدی- مصری برای فیلم «پسری از بهشت» که در مسجد الازهر قاهره اتفاق می‌افتد، بهترین فیلمنامه را در جشنواره کن دریافت کرد.
در مراسم پایانی هیات داوران بخش مسابقه اصلی با حضور اصغر فرهادی سینماگر ایرانی در کنار وینسنت لیندون (رئیس هیات داوران)، ربکا هال، دیپیکا پادوکونه، یاسمینه ترینکا، لاج لی، جف نیکولز و یواخیم تریه، فیلم سینمایی «مثلث غم» به کارگردانی روبن اوستلوند را شایسته دریافت نخل طلای بهترین فیلم معرفی کردند.
در این میان فیلم «اسب کوچک جنگی» به کارگردانی رایلی کیو و جینا گامل نیز به عنوان برنده جایزه دوربین طلای کن (بهترین فیلم اول جشنواره) انتخاب شدند. فیلم «پلان ۷۵» ساخته هایاکاوا چی نیز مورد تقدیر ویژه هیات داوران جایزه دوبین طلا قرار گرفت. جایزه نخل طلای بهترین فیلم کوتاه نیز به فیلم «آب زمزمه می‌کند» ساخته چن جینینگ رسید و فیلم کوتاه «لوری» ساخته ابیناش ویکرام شاه نیز مورد تقدیر ویژه هیات داوران بخش فیلم کوتاه و سینه فونداسیون جشنواره کن قرار گرفت.
فهرست کامل برندگان جشنواره کن ۲۰۲۲ به شرح زیر است:
نخل طلای بهترین فیلم: «مثلث غم» ساخته روبن اوستلوند
جایزه بزرگ هیات داوران: «نزدیک» به کارگردانی لوکاس دونت و «ستارگان در ظهر» به کارگردانی کلر دنی
جایزه داوران: «EO» ساخته یرژی اسکولیموفسکی
جایزه بهترین کارگردانی: به پارک چان ووک برای فیلم «تصمیم به رفتن»
بهترین بازیگر مرد: سانگ کانگ هو برای بازی در فیلم «دلال» ساخته هیروکازو کورئیدا
بهترین بازیگر زن: زَر امیرابراهیمی برای فیلم «عنکبوت مقدس» ساخته علی عباسی
بهترین فیملنامه: به «پسری از بهشت» از طارق صالح
جایزه ویژه هفتاد و پنجمین سالگرد جشنواره کن: به «توری و لوکیتا» ساخته ژان پیر داردن و لوک داردن.
