سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در شرایطی به تهران سفر کرد که مذاکرات اتمی به بن‌بست رسیده و عدم «احیای برجام» برای جمهوری اسلامی به معنای ادامه تحریم‌ها و در واقع ادامه بحران‌هایی است که تشدید اعتراضات داخلی یکی از پیامدهای آن است.
لاوروف در دیدار با ابراهیم رئیسی «قاضی مرگ» که اول تیرماه صورت گرفت توضیحاتی درباره ابعاد همکاری‌های تهران و مسکو از جمله در حوزه اقتصادی داد و گفت روسیه آماده است سطح همکاری‌ها با جمهوری اسلامی ایران به «سطح راهبردی» برساند.
یک روز بعد او در کنفرانس خبری پس از دیدار با حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی تأکید کرد، «چشم‌انداز خوبی برای توسعه روابط وجود دارد» و ما روی موضوع «توافق جامع» کار می‌کنیم و نظراتمان را به تهران مخابره کرده‌ایم و این سند جدید و بسیار مهم باید آینده «شراکت راهبردی» ما را تعیین کند.
وی همچنین تأکید کرد، «باید تلاش کنیم برجام با فرمت سال ۲۰۱۵ بدون هیچ حذف و اضافه احیا شود!» لاوروف اما اشاره‌ای به نقش روسیه در تداوم بن‌بست مذاکرات اتمی با باج‌خواهی از آمریکا برای لغو تحریم‌هایی که پس از حمله روسیه به اوکراین اعمال علیه این کشور اجرا می‌شود نکرد.
لاوروف مدعی شد، «ما سال گذشته تائید کردیم که آماده احیای برجام هستیم. ترمز این مذاکرات آمریکا است. ما مجدداً به دوستانمان در ایران اعلام کردیم که از موضع تهران در قبال احیای برجام حمایت می‌کنیم.»
مسئله دیگری که وزیر خارجه روسیه به آن اشاره کرد ادامه حملات اسرائیل به مواضع نیروهای قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و رژیم سوریه بود. او در پاسخ به این پرسش که موضع روسیه تا چه میزان در قبال سوریه به جمهوری اسلامی نزدیک است، گفت: «به اسرائیل تاکید کرده‌ایم که باید به این قطعنامه عمل کنند. حمله اخیر به فرودگاه دمشق باعث از کار افتادن این فرودگاه شد و نمی‌توانیم در این شرایط کمک‌های بشردوستانه ارسال کنیم. به صورت کتبی از اسرائیل خواسته‌ایم که نقض این قطعنامه را متوقف کند.»
امیرعبداللهیان نیز در این کنفرانس خبری گفت، «در دولت برای مقابله با تحریم‌ها راهبردی را اتخاذ کرده‌ایم که دو مسیر را به صورت موازی پیش ببریم؛ اقدام اول برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها و مسیر دوم که همزمان با این دنبال می‌شود و مسئولیت کار مذاکراتی آن با دستگاه دیپلماسی است مسیر دیپلماسی و گفتگو و مذاکره برای لغو تحریم‌هاست و به موازات آن اولویت سیاست همسایه‌محور بودن دولت در توسعه همکاری‌های تجاری، فرهنگی و… با همسایگان به ویژه با روسیه است.»
نفت تحریمی روسیه بر نفت تحریمی ایران غالب شد؛ تهاتر نفت با کالا میان ایران و کشورهای آمریکای لاتین!
ادعای لاوروف مبنی بر ارائه سند جدید برای ارتقاء همکاری با جمهوری اسلامی تا «سطح راهبردی» برخلاف روندی است که در عمل جریان دارد. روس‌ها برای دور زدن تحریم‌های بین‌المللی که پس از حمله به اوکراین اعمال شد نفت را زیر قیمت نفت ایران به چین فروختند و در عمل فروش نفت ایران به شدت لطمه خورد. در مورد سایر محصولات مرتبط با نفت و پتروشیمی و همچنین فولاد نیز بازار را به سود خود از دست ایران خارج کردند.
روسیه با وجود اینکه در حرف چنین القاء می‌کند که پشتیبان «احیای برجام» است اما با آگاهی از اینکه اروپایی‌ها به دنبال جایگزین کردن منابع نفتی از جمله نفت ایران بجای واردات نفت از روسیه هستند، کاملا آگاهانه و هدفمند ترمز مذاکرات برجام را که پیشتر به بن‌بست رسیده بود کشید و آن را متوقف نگه داشت.
در همین ارتباط نعمت‌الله ایزدی سفیر پیشین جمهوری اسلامی در روسیه به ایلنا گفته روس‌ها برخلاف ادعای نزدیکی و روابط راهبردی با ایران «اصلاً کشور ما در اولویت سیاست خارجی آنها نیست و متهم‌اند که به دلیل مشکلات خودشان و تحریم‌هایی که علیه‌شان اعمال می‌شود، علاقه‌ای به احیای برجام ندارند.»
از حواشی سفر هیأت دیپلماتیک روس به تهران پوشش ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت خارجه روسیه زیر عکس قاسم سلیمانی بود که در شبکه‌های اجتماعی می‌چرخد.
خواهش می‌کنم راحت باشید. شما با ما و همه خارجی‌هایی که به ایران سفر می‌کنند، فرق دارید. گویا اینجا خانه شما ست نه ما!
حضور سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران. pic.twitter.com/VUbkMbs2li
— Marjan ZahraNee (@marjanzahranee) June 23, 2022
همچنین حسین امیرعبداللهیان در کنفرانس خبری ولادیمیر پوتین را «عالیجناب» خطاب کرد که با انتقادات زیادی روبرو شد. عبارتی که به گفته شماری زیادی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی در تداوم «نوکری برای ارباب» است. نظام جمهوری اسلامی و رهبری آن مانند اسلاف خود در زمان قاجار، به «روسوفیل» و وابسته بودن به روسیه مشهورند و این را در عمل نیز ثابت کرده‌اند.
در این میان، هرچند مقامات جمهوری اسلامی سال‌هاست ادعا می‌کنند روسیه «شریک راهبردی» آنهاست اما اینکه روس‌ها تازه سند جدیدی برای ارتقاء سطح همکاری‌ها با رژیم ارائه دادند یعنی ادعاهای گذشته بیشتر مصرف تبلیغاتی داشته است.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه نماینده پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی چندی پیش اعلام کرده بود «قبلاً گفته بودم روس‌ها اجازه نخواهند داد برجام قبل از حمله به اوکراین امضا شود… خوش‌بینی‌های اولیانوف دروغ بزرگ به ایران بود و فریب خوردند!»
