با گذشت بیش از یک هفته از آغاز بارانهای شدید موسمی و سپس طغیان رودخانه‌ها و به راه افتادن سیل در چندین استان ایران خسارت‌های قابل توجهی به بخش کشاورزی، دامپروری، زیرساخت‌ها و منازل مسکونی وارد شده است.
طی هفته گذشته ۲۰ استان کشور شامل ۱۱۱ شهرستان و ۳۱۰ روستا گرفتار سیل شدند و تا کنون بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ نفر اسکان اضطراری داده شده‌اند.
با توجه به اینکه بارش باران همچنان ادامه دارد و برخی مناطق مانند فیروزکوه برای دومین بار طی روزهای گذشته با سیل روبرو می‌شوند، هنوز آمار و برآوردهای دقیق خسارت‌های اقتصادی ناشی از سیل محاسبه نشده است. با وجود این گزارش‌هایی از خسارت به بخش‌های کشاورزی، دامپروری، زیرساخت‌ها و مناطل مسکونی در برخی شهرها منتشر شده است.
سیدجواد ساداتی‌نژاد وزیر جهاد کشاورزی روز یکشنبه ۹ امرداد اعلام کرد که در فاز اول بیش از شش هزار میلیارد تومان خسارت سیل اخیر در حوزه‌های مختلف کشاورزی اعم از دام، طیور، عشایر، قنوات، زنبورعسل، باغات و شبکه‌های آبیاری برآورد شده است.
مهدی ولی‌پور رئیس سازمان امداد و نجات «هلال احمر» نیز از آسیب‌دیدگی ۲۰ هزار واحد مسکونی تا یکشنبه نهم امرداد خبر داد که ۱۳ هزار واحد نیازمند تعمیر و ۷ هزار واحد نیازمند بازسازی کامل است.
منصور شیشه‌فروش مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان اعلام کرده که فعالیت سامانه بارشی چند روز اخیر و جاری شدن سیل در استان اصفهان، خساراتی بالغ بر ۹۰۰ میلیارد تومان به ۱۸ شهرستان این استان وارد کرده است.
به گفته مدیرکل مدیریت بحران استان اصفهان بیشترین میزان خسارت در بخش کشاورزی حادث شده و در این بخش حدود ۶۰۰ میلیارد تومان خسارت برآورد شده و حدود ۴۰۰۰ هکتار از اراضی زراعی، ۵۰ هکتار باغات خسارت دیده‌اند. علاوه بر این ۵۰۰ کلنی زنبور عسل، ۳۰ واحد پرورش دام و طیور، ۱۰ واحد پرورش ماهی از بارندگی‌های اخیر آسیب دیده‌اند.
منصور شیشه‌فروش افزوده که در پی جاری شدن سیل حدود ۲۱۳ کیلومتر از ایلهای عشایری آسیب دیده و همچنین ۱۲۲۰ رأس دام تلف شدند و ۸۷۰ چادر عشایر از بین رفتند. علاوه بر این بارندگی‌های چند روز گذشته به ۷۵۰ واحد مسکونی آسیب رسانده که از این تعداد حدود ۲۵۰ واحد نیاز به بازسازی دارند.
فرهاد بشیری نماینده پاکدشت استان تهران در مجلس شورای اسلامی نیز گفته که به کشاورزان و صنعتگران لطمات و خساراتی وارد شده به این صورت که گل و لای وارد گلخانه‌ها، زمین‌های کشاورزی و کارخانجات شده و خساراتی به زمین‌های کشاورزی و ساختمان‌های آنها وارد کرده اما رقم دقیق این خسارت هنوز برآورد نشده است.
مجتبی دهقان پور رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس نیز خسارت وارد شده به بخش کشاورزی این استان در پی سیل روزهای گذشته را ۱۱۰۰ میلیارد تومان ارزیابی کرده و گفته که «۳۴ درصد از خسارت‌ها در زیر بخش زراعت حوزه کشاورزی فارس بوده که به ترتیب تقریبا ۳۳ درصد در زیر بخش باغبانی، ۲۸ درصد در امور فنی و زیربنایی، ۲ درصد در طرح های آبخیزداری، یک و نیم درصد در ایل راه‌های عشایری و بالغ بر یک درصد در حوزه دام دچار خسارت شده‌ایم.»
کیارش بیرانوند مدیرکل شیلات لرستان هم گفته طی سیلاب روزهای گذشته به ۳۰ واحد مزرعه پرورش ماهی در شهرهای الیگودرز و شول‌آباد خسارت وارد و پیش‌بینی شده دست‌کم ۷۰۰ تا ۸۰۰ تُن ماهی در این مزارع نابود شده باشند.
مقامات استان کرمان هم اعلام کرده‌اند که بر اساس برآورد اولیه بیش از ۱۰ میلیارد تومان به بخش برق شمال استان خسارت وارد شده است.
همچنین به گفته مسئولان استان کرمان ۵ هزار و ۷۰۰ دام در استان تلف شده که ۵ هزار مورد آن متعلق به شهرستان شهربابک است و به حدود ۲۲ هزار و ۷۰۰ هکتار باغات و اراضی کشاورزی خسارت وارد شده و به ۸۶۰ قنات شمال استان خسارات بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی وارد شده است.
محمد رضا سیدحسینی سرپرست سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان هم گفته سیل اخیر بیش از ٧٠٠ میلیارد تومان خسارت به این استان وارد کرده است. او افزوده که عمده خسارات وارد شده به ٢٠ هزار هکتار از اراضی زراعی و باغی ،١١١واحد دامداری روستایی و ٨٨٠ رأس دام سبک ، ٢٧١ واحد گلخانه، ٢٣٧ رشته قنات و ۵٣ حلقه چاه، ١٣ کیلومتر جاده بین مزارع، ٢٢ کیلومتر کانال انتقال آب و ١٣ کیلومتر انتقال آب بالوله، ٩١ بندو سازه آبخیزداری، منابع تأمین آب عشایر و ١٢ باب استخر بوده است.
در استان مازنداران نیز به گفته حسین جهانیان مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای این استان، رانش زمین و آب‌بردگی در مسیر‌ها بیش از یک هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان به محور‌های ارتباطی مازندران خسارت زده است.
خسارت‌های سیل در روزهای گذشته تنها به بخش کشاروزی و دامپروری و زیرساخت‌ها محدود نبوده و شماری از بناهای تاریخی نیز آسیب دیدند. از جمله در شهر یزد به دلیل ساختار خشت و گلی غالب بناهای قدیمی خسارت‌ها به بناهای تاریخی قابل توجه بود.
۴۳سال است #سوء_مدیریت و اختلال در منابع و چرخه طبیعت، حوادثی مانند #زلزله و #سیل خرابیهای بیشتری ببار میآورند.
این ویدئو لحظه فروریختن یکی از خانه‌های تاریخی شهر #تفت را در #بارانهای_موسمی و #سیل_تابستان۱۴۰۱ نشان میدهد.#نظام_ناکارآمد #یزد #محیط_زیست#جنگل #ساخت_و_ساز_بی_رویه pic.twitter.com/uYONgrFQTj— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) July 30, 2022
احمد آخوندی معاون سازمان میراث فرهنگی یزد اعلام کرده است که تا کنون نزدیک به ۲۴۰ بنا شامل مغازه، منزل، حصار و… در بافت تاریخی آسیبِ صفر تا صد دیده که با توجه به ادامه بارندگی، امکان افزایش این آمار وجود دارد.
علیرضا جلال‌زایی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان نیز اعلام کرده که سیل در روزهای گذشته ۳۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال به بناهای تاریخی این استان خسارت وارد کرده است.
بارش بارانهای سیل‌آسا در ایران ادامه دارد و روز دوشنبه دهم امرداد نیز شهر فشم گرفتار سیل شد که یک زن باردار در نخستین دقایق سیل آسیب دید و پس از انتقال به بیمارستان خودش و فرزندش جان باختند. همچنین شهر فیروزکوه برای دومین بار طی یک هفته گذشته با سیل روبرو شد. تا پایان فصل بارانهای موسمی یا «مونسون» در ایران، خسارت سیل به بخش‌های مختلف ادامه دارد.
الهام عزیزی رئیس گروه تغییر اقلیم و حفاظت از اتمسفر سازمان حفاظت محیط زیست درباره این بارانهای موسمی گفته که هر ساله در یک بازه زمانی مشخص، جریان مونسون (Monsoon) که در ایران به نام بارانهای موسمی هم شناخته می‌شود، از اواخر اردیبهشت‌ماه از سریلانکا و بخش‌های جنوبی هند شروع می‌شود و به تدریج به سمت عرض‌های جغرافیایی بالاتر حرکت می‌کند و سپس در اوایل تیرماه به پاکستان و نهایتاً از حدود نیمه تیر، بخش ضعیف شده آن به جنوب شرق ایران می‌رسد.
رئیس گروه تغییر اقلیم و حفاظت از اتمسفر سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه علت اصلی شکل‌گیری بارانهای شدید موسمی، تغییر سالانه بسیار زیاد دما در مناطق بزرگ خشکی در مقایسه با سطوح اقیانوس‌های همسایه است، گفته که «مونسون حجم بسیار عظیمی از رطوبت را از روی اقیانوس هند به شبه‌قاره هند و نواحی مجاور انتقال میدهد. برخورد این حجم از رطوبت به رشته کوه‌های هیمالیا باعث بارندگی‌هایی در مقیاس بسیار بالا می‌شود که مردمان آن مناطق از گذشته روش زندگی و فعالیت‌های اقتصادی خود مخصوصاً در زمینه کشاورزی و دامداری را بر اساس آن تنظیم کرده‌اند و از این اتفاقات حداکثر استفاده را به عمل آورده‌اند.»
به گفته الهام عزیزی با تغییرات اقلیمی و افزایش سالانه میانگین‌های دما، «به نظر می‌رسد کشور ما هم سال به سال بیشتر در معرض فعالیت مونسون قرار می‌گیرد و به عنوان یک پدافند غیرعامل در برابر خسارات ناشی از فعالیت این پدیده، از حالا باید چاره‌اندیشی کرد که قطعاً در آینده خیلی دیر خواهد بود.»
