یکروز پس از آنکه جمهوری اسلامی اعلام کرد پاسخ به متن پیشنهادی اروپا برای احیا برجام را که به عنوان «متن نهایی توافق» به طرفین ارائه شده، به صورت مکتوب ارسال کرده است جزئیات تازه‌ای از درخواست‌های قدیمی تهران برای توافق منتشر شده است.
در شرایطی که هنوز جزئیات تقاضاهای جمهوری اسلامی بطور رسمی علنی نشده یک دیپلمات منطقه‌ای سه‌شنبه ۱۶ اوت (۲۵ امرداد) به سی‌ان‌ان این موضوع را تکرار کرد که با افزایش تلاش‌ها برای احیای برجام، جمهوری اسلامی به دنبال تضمین‌هایی است که در صورت خروج مجدد آمریکا از توافق اتمی در آینده بتواند طلب غرامت کند.
این دیپلمات همچنین گفت: «به نظر می‌رسد پیشرفت‌هایی در نزدیک‌تر کردن دیدگاه‌ها به‌ویژه در موضوع تحریم‌های غیرمستقیم شرکت‌های ایرانی فعال در خارج از کشور حاصل شده است.»
وی افزود: «موضوع اصلی احیای توافق، تضمین‌های درخواستی طرف ایرانی است که تضمین می‌کند در صورت تصمیم دولت‌های آینده آمریکا برای خروج مجدد از این توافق و در حالی که راه حل واقعی ارائه نشده است، ایران غرامت بگیرد.»
ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا پیش از آنکه جمهوری اسلامی به «متن نهایی توافق» ارائه شده از سوی اروپا پاسخ دهد به تهران هشدار داده بود «از طرح مطالبات فرابرجامی» خودداری کند. این هشدار مربوط به درخواست‌های جمهوری اسلامی برای کنار گذاشتن فشارهای اروپا و آمریکا بر سر توقف توسعه موشک‌های بالستیک و تقویت شبه‌نظامیان منطقه‌ای و همچنین بسته شدن پرونده PMD (ابعاد فعالیت‌های نظامی و مشکوک اتمی رژیم ایران) است.
محمد مرندی مشاور تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی در گفتگو با سی‌ان‌ان تایید کرد که ایران به دنبال تضمینی است که اگر دولت آینده آمریکا از توافق خارج شود، «باید بهای آن را بپردازد.»
همچنین خبرگزاری «بلومبرگ» روز سه‌شنبه به نقل از یک مقام آگاه ادعا کرد اتحادیه اروپا پاسخ جمهوری اسلامی به بسته‌ی پیشنهادی این اتحادیه را «سازنده» می‌داند.
در این گزارش آمده این نخستین علائم مثبتی است که نشان می‌دهد موضع ایران باعث ایجاد بن‌بست در مسیر مذاکرات نخواهد شد. با این حال این «مقام ناشناس» تأکید کرده «پاسخ ایران هنوز نیاز به بررسی دارد و سایر طرفین توافق هسته‌ای شامل آمریکا، چین و روسیه هنوز در حال ارزیابی آن هستند.»
چنانکه به نظر می‌رسد با وجود همه عقب‌نشینی‌های جمهوری اسلامی از جمله در مورد خارج شدن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا اما واشنگتن همچنان حاضر به ارائه تضمین به تهران برای عدم خروج مجدد از برجام نیست. همچنین تکلیف اختلافات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با جمهوری اسلامی نیز همچنان نامشخص است.
اینهمه در حالیست که موانع کلیدی برای توافق از اینهم پیچیده‌تر است از جمله ذخیره حدود ۴۰ کیلوگرم اورانیوم با غلظت ۶۰ درصد که به حدی میزان تشعشعات رادیواکتیو آن زیاد است که روسیه نیز حاضر به انتقال آن از ایران به قزاقستان نیست.
پس از آخرین دور مذاکرات اتمی در وین، جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اروپا یک بسته‌ی پیشنهادی به عنوان «متن نهایی توافق» ارائه داد و مقامات ارشد اروپا نیز تأکید کردند این بسته «متن نهایی» و «غیرقابل مذاکره» است و طرفین بدون کم و اضافه کردن و بحث و فحص فقط باید اعلام کنند که یا آن را می‌پذیرند و یا نمی‌پذیرند! کمتر از دو روز بعد مقامات واشنگتن اعلام کردند این پیشنهادات را پذیرفته‌اند اما تهران غیررسمی از طریق وبسایت «نور نیوز» وابسته به شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی اعلام کرد پیشنهاد اروپا را به عنوان «متن نهایی قبول ندارد» و همچنین تأکید شده «اروپا در جایگاهی نیست که بخواهد متن نهایی پیشنهاد دهد.»
پاسخ تهران به «متن نهایی توافق» برای «احیای برجام» است یا «وقت‌کُشی»؟!
اندکی بعد اما حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه دولت سیزدهم در یک کنفرانس مطبوعاتی طولانی اعلام کرد پیشنهادات تازه جمهوری اسلامی بطور مکتوب به اروپایی‌ها ارائه شده است. کنفرانس خبری امیرعبداللهیان پس از آن بود که ساعت‌ها پیش از آن روزنامه کیهان تهران مشهور به «تریبون بیت رهبری» در یک گزارش از «توافق جدید» و لزوم توجیه آن توسط تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی خبر داده بود.
هرچند رسانه‌ها و مقامات جمهوری اسلامی و همچنین اروپایی‌ها طبق عادت یک سال و نیم گذشته اکنون نیز اینطور القاء می‌کنند که فاصله چندانی با توافق نیست اما برخی رسانه‌های نزدیک به قدرت اصلی در رژیم ایران اشاره کرده‌اند که «متن پیشنهادی اروپایی‌ها اشکالات جدّی دارد.»
