مدیرکل محیط زیست استان البرز می‌گوید از ۱۲ امردادماه تا کنون در بازه زمانی ۲۳ روزه، ۱۲۰ رأس حیوان بر اثر ابتلا به طاعون نشخوارکنندگان کوچک در طبیعت این استان جان داده‌اند و لاشه آنان جمع‌آوری شده است.
مجید درگی مدیرکل محیط زیست استان البرز از شناسایی و جمع‌آوری بیش از ۱۲۰ رأس حیوان مبتلا به طاعون نشخوارکنندگان در این استان خبر داده که از ۱۲ امردادماه تا کنون شناسایی شده‌اند.
به گفته‌ی درگی، ارتباط مستقیمی بین وقوع سیل در منطقه طالقان و بروز طاعون وجود دارد، چرا که عمده تلفات حیات وحش در کانون‌های سیل بوده است. بیش از ۷۰ درصد تلفات طاعون نشخوارکنندگان کوچک، «بزغاله‌هایی هستند که امسال به دنیا آمده‌اند. یکی از دلایل این موضوع هم همان سیلی است که در شهرستان طالقان رخ داد و این حیوانات را از مادر خود دور کرد و به دلیل‌عدم توانایی ماندن در طبیعیت در این سنین موجبات مرگ آنها را فراهم کرد.»
رضا فرجی رئیس دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست فروردین‌ماه از تداوم مرگ‌ومیر نشخوارکنندگان در پارک‌های ملی و اراضی حفاظت‌شده بر اثر طاعون خبر داده بود که عامل بیش از ۶۵ درصد از تلفات در این مناطق است.
تاخت و تاز طاعون در پارک‌های ملی و مناطق حفاظت‌شده؛ علت در افزایش قیمت گوشت است!
سال‌های گذشته سازمان دامپزشکی مدعی شده بود، طاعون نشخوارکنندگان ریشه‌کن شده ولی در دو سال اخیر، شمار بسیاری از حیات وحش ایران به طاعون مبتلا و تلف شده‌اند.
طاعون حیوانات اوایل امردادماه در شهرستان طالقان گزارش شد و پس از آن حالا در استان البرز شیوع پیدا کرده است. به گفته‌ی مجید درگی، با بروز بیماری طاعون و تشکیل جلسات کمیته بحران در سطح شهرستان و استان با نهادهای مربوطه، «قرنطینه کانون آلودگی» به اجرا در آمده است.
کانون آلودگی بیماری طاعون در منطقه‌ی بالاطالقان و پایین طالقان شامل چندین روستاست و در منطقه‌ی حاشیه این روستاها، «هیچ اثری از آلودگی و بیماری مشاهده نشده است و گله‌های حیات وحش در صحت و سلامت بوده و محیط‌بانان هر روز از آنها گزارش‌های تصویری تهیه می‌کنند.»
به گفته‌ی این مسئول سازمان محیط زیست در پنج روز گذشته، هیچ لاشه‌ی جدیدی از حیوانات تلف شده از طاعون نشخوارکنندگان کوچک پیدا نشده و «بعضا لاشه‌های قدیمی مربوط به دو تا سه هفته اخیر را در دره‌ها مشاهده کردیم که بخش عمده‌ای از آنها توسط حیوانات گوشتخوار خورده شده بودند که این نشانه خوبی است از اینکه به مرحله‌ای رسیده‌ایم که گله‌ها نسبت به بیماری ایمن شده‌اند.»
وی توضیح داد که در این منطقه دو کمپ ثابت و سیار قرنطینه شده و کارکنان محیط زیست در این مناطق مستقر شده‌اند. نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بسیج بومی «که با محیط آنجا آشنا هستند» نیز با تفاهم‌نامه‌ای که با اداره محیط زیست استان البرز امضاء کرده‌اند، «به کمک ما آمدند و به صورت مرتب نقاط مختلف مورد رصد و بازرسی قرار می‌گیرد.»
مجید درگی افزود «عدم اجازه خروج گله دام اهلی بیمار و همچنین ورود دام اهلی و حیات وحش سالم» نیز از اقدامات دیگر انجام شده است.
وی همچنین پیش‌بینی کرده «شاید بتوانیم طی چند روز آینده عملیات پایش منطقه را به اتمام برسانیم اما برای اینکه خیال خود را راحت کرده و اطمینان حاصل کنیم روند پایش را ادامه خواهیم داد.»
بررسی میدانی اداره محیط زیست استان البرز نشان می‌دهد که ارتباط مستقیم بین سیل و شیوع بیماری طاعون وجود دارد. درگی گفت: «ما در منابع علمی داریم که تغییرات ناگهانی آب و هوا یکی از دلایل اصلی بیماری‌ها در حیات وحش است، با استرسی که در نتیجه این تغییرات ناگهانی به حیات وحش وارد می‌شود، سیستم ایمنی بدن تضعیف و سد دفاعی بدن در برابر بیماری‌ها شکسته خواهد شد و خیلی راحت‌تر بیماری می‌تواند شیوع پیدا کند، به همین دلیل قطعا سیل در شیوع این بیماری تأثیر گذاشته است.»
گل‌آلودگی و مواد معدنی ناسالم در آبشخورهای حیات وحش در این منطقه با وجود گذشت حدود یکماه از سیل طالقان، به گفته‌ی این مقام مسئول «می‌تواند از جمله دلایل بالا بودن تلفات باشد.»
طبیعت ایران هم‌اکنون درگیر بحران خشکسالی و سیلاب‌های بی‌امان به صورت توأمان است، از این رو، طبق آنچه این مقام سازمان محیط زیست توضیح داده، استرس در حیات وحش ایران با بحران‌های متعدد طبیعی بالا رفته و کم‌آبی و خشکسالی سلامت و زایش آنان را تحت تأثیر قرار داده است.
او اضافه کرد: «در سال‌های خشکسالی احتمال تضعیف سیستم ایمنی و بیماری، سقط جنین و نازایی و تک قلوزایی بسیار زیاد خواهد شد.»
درگی همچنین از سازمان دامپزشکی درخواست کرد تا واکسیناسیون کامل دام‌های اهلی را اجرا کند چرا که «این واکسیناسیون می‌تواند در صورت بروز بیماری، گله‌های دام اهلی را محافظت کند اما مشکل ما ۲۵ درصد دام واکسینه نشده است که می‌تواند بیماری را به حیات وحش منتقل کند.»
آنگونه که یک مطالعه از دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران در سال ۲۰۰۶ نشان داده بود، طاعون خسارت اقتصادی معادل ۱/۵ میلیون دلار به صاحبان گله‌های دام‌های سبک زده بود. با وجود این، خسارت وارد شده به حیات وحش هرگز محاسبه نمی‌شود و چندان اهمیتی برای دستگاه‌های مربوطه ندارد تا در این رابطه تحقیق کنند.
این در حالیست که ابتلای به طاعون علاوه بر خسارات اقتصادی، به گونه‌های حیات وحش و بقای آن صدمات بسیار سنگینی وارد می‌کند. آنگونه که کارشناسان می‌گویند، با کاهش منابع آبی در مراتع و جنگل‌ها، تعداد آبشخورهای مشترک حیات وحش با دام‌های اهلی افزایش می‌یابد. دام‌ها نیز عمدتا به دلیل زیست در مناطق تخلیه زباله و پسماندها در معرض بیماری‌های ویروسی قرار دارند و این بیماری‌ها را به حیات وحش انتقال می‌‌دهند.
