مصطفی فحص (شرق الاوسط) – معترضان ایرانی با شجاعت و پشتکار اولین ماه اعتراضات خود را در میدان‌ها و خیابان‌های شهرهای بزرگ و کوچک این کشور در چالشی که از زمان استقرار جمهوری اسلامی در سال ۱۹۷۹ تا کنون برای دستگاه‌های امنیتی رژیم بی‌نظیر بوده به پایان رساندند.
علیرغم برخورد شدید دستگاه‌های امنیتی با معترضان، دستگاه‌های امنیتی رژیم تا کنون نتوانسته‌اند اعتراضات را مهار یا گسترش دایره آن را محدود کنند.
ناکامی و سردرگمی درون نهادهای نظام در اظهارات روز چهارشنبه گذشته سیدعلی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی در دیدارش با اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، قوه قضائیه و نهادهای امنیتی نظام نیز که برای پیگیری وضعیت و اتخاذ تدابیر مناسب انجام گرفت، مشخص بود. وی در این دیدار خواستار برخورد متفاوت با شرکت‌کنندگان در تظاهرات شد.
رهبر رژیم جمهوری اسلامی بار دیگر شخصاً بطور مستقیم برای اِشراف و نظارت بر دستگاه‌های امنیتی در عملیات سرکوب مردم معترض ایران وارد عمل شد.
دخالت مستقیم شخص خامنه‌ای در توصیه به سرکوب اعتراضات پس از آن صورت گرفت که نیروهای امنیتی با هر آنچه در اختیار داشتند برای از میدان به در کردن معترضان ناتوان شده و نتوانستند صدای ایرانیان را خاموش کنند.
ادامه اعتراضات آزادیخواهانه و حق‌خواهی مستمر به اشکال مختلف که ثبات سیاسی رژیم را تهدید کرده، برای خیزش جدید دستاوردهایی داشته که می‌تواند آن را به یک انقلاب واقعی متفاوت با اعتراضات قبلی فرا رویاند.
مخالفان کنونی رژیم که هسته اصلی آن را زنان با حق‌خواهی جهت آزادی و برابری تشکیل می‌دهند، برای رژیمی که نبردی درونی برای دفاع از اصولگرایی خود به راه انداخته، یک نگرانی ساختاری و هویتی ایجاد کرده به ویژه آنکه اکنون شکاف عمیقی بین جنبش برابری حقوق زنان و طبقه متوسط و جنبش دانشجویی جامعه ایران با نظام ایدئولوژیک افراطی شکل گرفته است. شکافی که حتی اپوزیسیون خودی معتقد به حفظ ماهیت رژیم اسلامی را نیز وادار به انتقادات تند از عملکرد رژیم کرده و عوامل سیاسی و فرهنگی رژیم را ناگزیر به بحث درباره چگونگی حفظ آن کرده است.
اختلافات عمیق داخل راهروهای بسته رژیم باعث ظهور منتقدانه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه سابق رژیم در برابر جمعی از عناصر وابسته به نظام در دانشگاه تهران یعنی در سنگر تظاهرات اعتراضی شد! ظریف گفت، «حتما اشتباه می‌کنیم اگر فکر کنیم که می‌توانیم مردم را نادیده بگیریم. تصور اینکه مردم را با خشونت می‌توان حفظ کرد تصوریست که خداوند به پیامبرش هم گفته تو هم نمی‌توانی!»
مشکل رژیم جمهوری اسلامی اما این است که یک نظام دینی مبتنی بر مجموعه‌ای از قوانینی است که به اعتقاد رژیم مقدس و غیر قابل نقد یا تغییر است. بنابراین حتی افرادی مثل محمدجواد ظریف اگر به مواضع مثلا منتقد البته دلسوز رژیم ادامه دهند، ممکن است سرنوشتی مشابه دیگر عناصر رژیم مانند فائزه رفسنجانی داشته باشند. فائزه رفسنجانی دختر هاشمی رفسنجانی رئیس جمهوری اسلامی سابق و یکی از بنیانگذاران نظام نیز اخیرا به دستور قوه قضائیه به اتهام «تبانی و اخلال در نظم عمومی و تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی» بازداشت شد.
محمدجواد ظریف در ظهور منتقدانه اخیر خود حتی جرأت نکرد از برخی حقوق عمومی معترضان حمایت کند. او از مطرح کردن خواست‌های معترضان اجتناب ورزید زیرا به نظر می‌رسد از سرنوشت دختر رفسنجانی درس گرفته باشد. با اینهمه اذعان کرد که روش و راه حلی که جمهوری اسلامی برای رویارویی با اعتراضات اخیر در پیش گرفته، اشتباه است.
اما تصمیم‌گیرندگان رژیم فضیلت اعتراف به اشتباه را ندارند. آنها معترضان را در خطا و باطل و خود را «حق» می‌بینند به همین دلیل برای حل بحران گزینه امنیتی را ترجیح می‌دهند و در نهایت راه حل امنیتی باعث عمیق‌تر شدن شکاف بین معترضان و رژیم خواهد شد. با این حال، رژیم اسلامی ترجیح می‌دهد که در این مرحله سیاست مشت آهنین را علیه مردم معترض به کار گیرد. ولی همزمان بن‌بستی که به دلیل انتخاب راه امنیتی با آن مواجه خواهد شد این است که هر زن ایرانی را به یک دشمن برای رژیم تبدیل خواهد کرد. اکنون هر زن ایرانی در خیابان، لباسی را که رژیم می‌خواهد بر او تحمیل کند، نمی‌پوشد. از این به بعد زنان ایرانی با مخالفت علنی و عملی خود با نوع پوشش نظام اسلامی و عدم پایبندی به آن، مورد آزار و اذیت سیستماتیک رژیم قرار خواهند گرفت و به یک هدف قانونی برای سرکوب توسط نیروهای امنیتی رژیم تبدیل خواهند شد. این مسئله سطح رویارویی را گسترش خواهد داد زیرا آزار و اذیت زنان خشم اعضای دیگر خانواده شامل برادران، پسران و پدران را نسبت به عناصر امنیتی رژیم افزایش داده و آنها را ناچار به دفاع از زنان بیش از پیش وارد میدان خواهد کرد.
رژیم اصولگرای حاکم در تهران از نظر ایدئولوژیک در یک سردرگمی محض بسر می‌برد و دستگاه‌های امنیتی آن نیز در برابر خیزش گسترده مردم گیج شده‌اند. بنابراین مقامات رژیم به بالا بردن برچسب و اتهام علیه معترضان تا حد خیانت و توطئه متوسل شده‌اند.
رژیم اسلامی تلاش می‌کند تا از مقوله‌های ایدئولوژیک و مذهبی برای رویارویی با معترضان بهره ببرد چرا که در جبهه امنیتی شکست خورده و سرکوب فزاینده در روزهای اخیر نه تنها خیزش را متوقف نکرد بلکه دایره آن را به یک عصیان عمومی گسترش داده است.
*منبع: روزنامه شرق الاوسط
*نویسنده: مصطفى فحص
*ترجمه و تنظیم از کیهان لندن
