در حالی که روز گذشته نماینده کارفرمایان در شورای عالی کار هزینه سبد معیشت خانوار کارگری را ۲میلیون و ۶۴۵هزار تومان اعلام کردند، فعالان کارگری این موضوع را رد کرده و میگویند در مورد رقم نهایی هزینه سبد معیشت هنوز مشخص نشده است.
در جلسه روز گذشته شورای عالی کار برای تعیین حداقل دستمزد، نماینده کارفرمایان در شورای عالی کار میزان تاثیر سبد خوراکیها بر دستمزد ۹۷ را ۲۵٫۹درصد برای خانوار ۳٫۳ نفر اعلام کرد و گفت: «مجموع هزینه سبد معیشت یک خانوار ۳٫۳ نفری برای سال جاری ۲میلیون و ۶۴۵هزار تومان تعیین شده است. سال گذشته این میزان برای خانوارهای ۳٫۵ نفره معین شده بود.»
میزان سبد معیشت کارگران یکی از دو معیاری است که شورای عالی کار برای تعیین دستمزدها در نظر میگیرد. نرخ تورم معیار دیگر آن است.
اکنون نمایندگان کارگران میگویند اینکه کارفرمایان این رقم را بر مبنای قیمتهای کدام محله، منطقه یا شهر و برای چه کیفیت از مواد غذایی و خدمات به دست آوردهاند، جای سوال است. آنها میپرسند آیا در تعیین نرخ تورم، اعضای شورای عالی کار و به اصطلاح «شرکای اجتماعی» به افزایش نرخ دلار که شتاب پرسرعتی را به قیمتها داد، توجه خواهند داشت؟
فرامرز توفیقی، رئیس کمیته مزد کانون عالی شوراها و نماینده کارگران در مذاکرات مزدی، نیز با رد اداعای نماینده کارفرمایان درباره تعیین هزینه سبد معیشت میگوید نشست روز گذشته شورای عالی کار اصلاً به نتیجه نرسیده است و اعداد و ارقامی را هم که کارفرمایان در رسانهها اعلام میکنند، صحت ندارد و صرفاً خواسته خود گروه کارفرمایی است.
فرامرز توفیقی دلیل ناکامی را اختلاف بر سر درصد سهم خوراکیها و آشامیدنیها در سبد معیشت میداند و میگوید: «بین درصدی که کارفرماها میگویند و درصدی که ما نمایندگان کارگران قبول داریم، فاصله زیادی است و متأسفانه با هر استدلال و منطق علمی هم که جلو رفتیم، دوستان کارفرمایی نپذیرفتند.»
توفیقی، مرجع تصمیمگیری درمورد درصد سهم خوراکیها و آشامیدنیها را گزارش درآمد خانوار بانک مرکزی میداند و میگوید: «این گزارش باید معیار فرار بگیرد؛ غیر از این، تخلف از اصول بدیهی اقتصاد صورت گرفتهاست.»
این فعال کارگری همچنین میگوید: «در جدول گزارش بانک مرکزی، به صورت کاملاً علمی و منطقی، گروههای درآمدی براساس هزینه تفکیک شدهاست. اگر سبد حداقلی منِ کارگر در سال گذشته، دو میلیون و چهارصد و هشتاد و نه هزار تومان تعیین شده، علیرغم اینکه باید بپذیریم در اکثر استانهای صنعتی، این مقدار هم کفاف هزینههای زندگی را نمیدهد، به خوبی میدانیم که کارفرما این پول را به منِ کارگر نمیدهد و ما هم توقع نداریم ظرف یک یا دوسال این دستمزد را پرداخت کند؛ اما وقتی داریم محاسبات به روزرسانی سبد را برای سال آینده انجام میدهیم نباید به این موضوع فکر کنیم؛ باید محاسبات را دقیق و مستدل انجام دهیم. در سال جاری کارگری که ۱.۳ اولاد دارد، با مزایا و حق مسکن و حق اولاد، حدود یک میلیون و دویست هزار تومان دریافتی دارد؛ به گفته توفیقی کارفرمایان میخواهند یک میلیون و دویست هزار تومان را ضرب در دوازده کنند و بعد ببینند کجای جدول گروههای درآمدیِ بانک مرکزی قرار میگیرد و به این ترتیب سهم خوراکیها را استخراج کنند.»
فعالان کارگری میگویند حداقل دستمزد تعیین شده توسط شورای عالی کار، که پایان هر سال خورشیدی برای سال بعد تعیین میشود، سالهاست نتوانسته حداقلها و ضروریات زندگی کارگران را تأمین کند. کارگران میگویند حداقل دستمزد تعیین شده در شورای عالی کار نه متناسب با هزینههای جاری زندگی است نه با میزان تورم متناسب است.
جالب اینکه نمایندگان کارفرمایان که همواره در شورای عالی کار تلاش میکنند رقم کمتری را برای حداقل دستمزد کارگران تعیین کنند روی «هزینه سبد معیشت» مانور زیادی میدهند و در تعیین این رقم تفاوت درصد سهم خوراکیها، نقش عمدهای دارد. هرچه سهم خوراکی بیشتر باشد، رقم نهایی سبد کمتر میشود. نمایندگان کارفرمایان نیز در تلاش هستند حداقل دستمزد کارگران را بر پایه هزینه سبد معیشت تعیین کنند.
امسال اما نمایندگان کارگران پافشاری زیادی برای تعیین رقمی واقعی برای حداقل دستمزد کارگران دارند تاحداقل دستمزد بتواند دست کم هزینه اجاره و معاش خانوادههای کارگری را تأمین کند. همین موضوع موجب شده است که تا امروز، ۲۲ اسفندماه، هنوز شورای عالی کار نتوانسته است برای تعیین حداقل دستمزد کارگران به توافق برسد.