به نظر می‌رسد آلمان و فرانسه قصد دارند ظرف هفتههای آینده ساز و کار مالی ویژه اروپا را برای همکاری تجاری با جمهوری اسلامی راه‌اندازی کنند. این در حالیست که هیچکدام از کشورهای اتحادیه اروپا حاضر به میزبانی و دفترداری این «ساز و کار مالی» نشده‌اند و به نوشته روزنامه وال استریت ژورنال آلمان و فرانسه تلاشهای آمریکا برای خروج از برجام و اعمال تحریم علیه جمهوری اسلامی را نادیده می‌گیرند.
روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از دیپلمات‌های اروپایی خبر داد که فرانسه یا آلمان میزبانی ساز و کار ویژه مالی ایران با اروپا (SPV) را به عهده خواهند گرفت.
طبق آخرین گزارشها در صورتی که فرانسه میزبان این «ساز و کار» شود، یک مقام آلمانی ریاست این نهاد را به عهده خواهد گرفت و در صورتی که آلمان میزبان این نهاد باشد، ریاست آن با یک فرانسوی خواهد بود. این تصمیم در حاشیه چهارمین دور گفتگوهای سیاسی میان جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا برای حفظ برجام در بروکسل رسانهای شد.
از قرار معلوم تامین مالیِ نهاد اجرایی ساز و کار ویژه‌ی معاملات با جمهوری اسلامی بر عهده‌ی آلمان و فرانسه خواهد بود و مستقیم تحت مالکیت دولت‌های اروپایی مشارکت کننده در این «ساز و کار» است تا رژیم ایران از تحریمهای احتمالی آمریکا مصون بماند.
میگل آریانس کانیته کمیسر انرژی اتحادیه اروپا در یک نشست خبری مشترک با علی‌اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی گفت، اتحادیه اروپا در باره استقرار این نهاد مالی تلاش می‌کند و به دنبال آن است که این یک ساز و کار مؤثر و پایدار باشد.
خبرگزاری فرانسه با استناد به منابع نزدیک به این پرونده خبر داد که SPV ظرف دو هفته آینده اعلام خواهد شد.
این کمیسر اتحادیه اروپا ابراز امیدواری کرده بیش از ١۰ کشور اروپایی در این نهاد مشارکت کنند و احتمالاً با گذشت زمان کشورهای بیشتری از جمله چین نیز به این گروه بپیوندند.
کمیسر انرژی اتحادیه اروپا همچنین گفت برجام بر اساس اهدافی که در آن مشخص شده کاملاً کار می‌کند و این اطمینان را می‌دهد که برنامه اتمی جمهوری اسلامی صلح‌آمیز است.
علی‌اکبر صالحی نیز در این نشست گفته، اروپاییها مشکلاتی دارند اما در حال پیاده کردن ساز و کاری هستند که میتواند همکاری ایران با اتحادیه اروپا را در زمینه مالی و فروش نفت تأمین کند. او گفته امیدوار است جامعه جهانی و اعضای برجام تمام تلاش خود را برای حفظ این توافق انجام دهند.
صالحی هشدار داده اگر این توافق از بین برود نه ایران، نه اتحادیه اروپا و نه جامعه جهانی از آن نفعی نخواهند برد. وی همچنین تاکید کرده «این نبردی است که بایستی در آن پیروز شویم و بازنده شدن در آن خسارات زیادی به همراه خواهد داشت.» صالحی همچنین گفته رویکرد آمریکا نشان می‌دهد به عنوان یک عضو شورای امنیت سازمان ملل به تعهدات خود پایبند نیست.
عباس عراقچی معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی نیز در این نشست گفته اعمال مجدد تحریمهای آمریکا بهره‌مندی ایران از مزایای برجام را به صفر رسانده است. او نیز خواستار سرعت بخشیدن و اجرای کارآمد و پیگیرانه‌‌ی تعهدات سایر طرفین برجام یعنی کشورهای اروپایی شد.
عباس عراقچی بطور تلویحی تهدید کرده که «تعلل در اجرای تعهدات، این دستاورد مهم دیپلماسی برای جامعه بینالمللی را با چالش جدی روبرو خواهد ساخت و جمهوری اسلامی ایران در این صورت بر اساس استقلال و منافع خود تصمیم خواهد گرفت.»
دفتر فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجه اروپا پس از دیدار او با صالحی در بیانیه‌ای اعلام کرد، هر دو طرف عزم خود را برای حفظ برجام به عنوان یکی از ستون‌های امنیت منطقه و اروپا و نیز با هدف احترام به توافق‌های بینالمللی اعلام کردند. البته در این بیانیه تاکید شده نگرانی‌های اتحادیه اروپا درخصوص فعالیت‌های منطقه‌ای رژیم ایران همچنان ادامه دارد.
اغلب رسانههای بینالمللی و داخلی خبر این ساز و کار را با میزبانی احتمالی آلمان و فرانسه به نقل از والاستریت ژورنال منتشر کرده‌اند و منبع دیگری در مورد آن اطلاع‌رسانی نکرده است. از سوی دیگر با وجود اعلام خبر عملی شدن ایجاد کانال مالی بین ایران و اروپا در هفتههای آینده اما رسانههای داخل کشور با تردید به آن نگاه می‌کنند!
روزنامه ایران ارگان دولت، این خبر را تیتر یک روز چهارشنبه خود کرد اما در متن آن نوشته «اگرچه جزئیات زیادی از فعالیت این ساز و کار منتشر نشده است اما در صورت عملی شدن، این طرح از انزوای تجاری و مالی ایران جلوگیری خواهد کرد.»
به نوشته این روزنامه فعالیت SPV بر پایه قوانین اروپایی باید مبتنی بر شفافیت باشد و از آنجا که ممکن است شرکت‌های طرف تجارت با تهران زیر سایه این شفاف‌سازی شناسایی شوند، با نگرانی ناشی از مجازات دولتمردان امریکایی روبرو هستند. همین نگرانی باعث شده تا کنون هیچ یک از کشورهای اروپایی پیشنهاد میزبانی تشکیلات اداری این نهاد را که آنها را ناگزیر به برقراری ارتباط با نهادهای بانکی و مالی داخلی ایران می‌کند، قبول نکنند چرا که ممکن است با قبول مسئولیت این میزبانی، مؤسسات مالی خود را در معرض تحریم آمریکا قرار دهند.
روزنامه ایران در ادامه نوشته «شاید جدی‌تر شدن زمینه‌های اجرای ساز و کار اروپایی برجام در خلال رایزنی‌های دو روز گذشته ایران و اروپا در بروکسل بود. عباس عراقچی و هلگا اشمید معاون سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه در بروکسل در چارچوب همکاری‌های مشترک ایران و اروپا دیدار کردند و نتیجه آن اعلام توافق برای ادامه همکاری‌های سال آینده بود.»
.@FedericaMog & @JY_LeDrian, @HeikoMaas, @Jeremy_Hunt, @BrunoLeMaire @OlafScholz, @PhilipHammondUK:
We deeply regret re-imposition of sanctions by #US. #JCPoA #IranDeal is a key element of global nuclear non-proliferation architecture & diplomacy.https://t.co/mZf4QAZjLg— European External Action Service – EEAS 🇪🇺 (@eu_eeas) November 2, 2018
درواقع این خبر برگرفته از بیانیه پایانی سمینار دو روزه همکاری‌های بینالمللی هسته‌ای بوده که در آن بر تداوم و گسترش همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران و اروپا در چارچوب برجام توافق شده است.
تا صبح چهارشنبه، هفت آذر، هیچکدام از منابع اروپایی خبری در مورد اجرای SPV اعلام نکرده‌اند. روزنامه ایران نیز به این موضوع اشاره کرده و نوشته است «اگرچه تا کنون هیچیک از مقام‌های اروپایی و ایرانی پیرامون این خبر اظهار نظر نکرده‌اند اما به نظر می‌رسد انتشار چنین خبری در بحبوحه رایزنی‌های برجامی نویددهنده روزنه‌های امید برای عملیات نجات برجام باشد.»
یادآوری می‌شود که حتی اگر این ساز و کار مالی به میزبانی و «مشارکت فعال» آلمان یا فرانسه اجرا هم شود پول نقد به ایران منتقل نمیکند بلکه همانند صندوقی عمل خواهد کرد که پول حاصل از فروش نفت در آنجا واریز می‌شود و پول شرکتهایی که ایران از آنها کالا خریداری می‌کند از آن حساب برداشت می‌شود.
صالحی میگه : ما می‌توانیم به شرایط سابق‌مان برگردیم؛ نه فقط به شرایط سابق بلکه به شرایط خیلی بالاتر. خداییش دشمن نادان داشتن نعمت است دشمن نادان اروپا
این اروپایی ها دارن برای پول مردم ایران کیسه میدوزن. شک نکنید اینا اولویت اولشون پر کردن جیب خودشونه. واقعا تیم وزارت خارجه روحانی از احمق ترین ها تشکلی شده. کجایی قوام السلطنه! کجایی!
عمرا امریکا چنین اجازه ای را برای ورود کالایی به جز (مواد غذایی و دارو) به اروپا برای نجات ملاها نخواهد داد .اگر اینگونه شود تحریمهای امریکا دور زده خواهد شد .