هنرمندانی که سراغ شاهنامه می‌روند به شدت توبیخ می‌شوند!

حمیدرضا نعیمی کارگردان تئاتر می‌گوید هنرمندانی را می‌شناسد که به دلیل سوژه قرار دادن شاهنامه فردوسی و تاریخ ایران توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی «به شدت توبیخ» شده‌اند. او دلیل عدم دستمایه قرار دادن شاهنامه را همین توبیخ‌ها و سختگیری‌ها دانسته.

حمیدرضا نعیمی نویسنده، بازیگر و کارگردان شناخته شده تئاتر ایران می‌گوید سال گذشته نمایشنامه «ضحاک نمی‌میرد» را پس از یکسال تحقیق به مرکز هنرهای نمایشی برای تصویب ارائه داده ولی به او گفته‌اند که «این اثر به هیچ وجه امکان اجرا نخواهد داشت.»

نعیمی در این باره که شاهنامه فردوسی و تاریخ ایران دستمایه کارهای هنری در ایران قرار نمی‌گیرد، گفته است: «بسیاری از دوستانی که من می‌شناسم، وقتی سراغ آثاری از شاهنامه و تاریخ ایران می‌روند، به شدت توبیخ می‌شوند.»

این کارگردان تئاتر مردام را نیز مقصر اصلی شرایط موجود دانسته و گفته است: «چندین سال پیش وقتی فیلم ۳۰۰ ساخته شد، همه به آن واکنش نشان دادند اما امروز بعضی از ما بدن‌های بی‌حس و سِری شده‌ایم که وقتی این روزها می‌گویند فلانی چند صدهزار میلیارد دزدید، به راحتی از کنار آن می‌گذریم. در این شرایط تنها چیزی که می‌تواند ملتی که گرفتار بی‌تفاوتی شده را نجات دهد، قصه و قصه‌گویی است.»

این کارگردان تئاتر «نوشتن» در ایران را به مراتب از کشورهای دیگر سخت‌تر دانسته که «با آن سختگیرانه‌تر برخورد می‌شود.»

او می‌گوید آثار ادبی جهان چون نمایشنامه ریچارد سوم اثر شکسپیر اگر چه ممکن است «تندتر» از نمایشنامه‌هایی درباره ایران و تاریخ ایران باشد ولی مجوز وزارت ارشاد را دریافت می‌کند ولی «به یک اثر شاهنامه‌ای به سختی مجوز می‌دهند.»

حمیدرضا نعیمی درباره وضعیت اسفبار سانسور شدید ادب و تاریخ ایران مثال آورد: «به نوعی اگر الان بخواهم در رابطه با نادرشاه بنویسم، ترجیح می‌دهم که اول بروم و به مرکز هنرهای نمایشی بگویم که من می‌خواهم یک سال وقت خود را صرف نوشتن نمایشنامه‌ای درباره نادر شاه افشار کنم، آیا شما از همین الان با چنین نمایشنامه‌ای یا شخصیت نادر شاه مشکل دارید؟»

این نویسنده و کارگردان تئاتر با انتقاد شدید به کاهش سطح آگاهی مخاطب می‌گوید: «شاید ما لیاقت تاریخ، فرهنگ،‌ زبان گذشتگان‌مان را نداریم. همانطور که در برخی نهادها و سازمان‌ها که متولی امر فرهنگ هستند، مدیران باکفایتی تصمیم‌گیری نمی‌کنند. اگر ما ملتی بودیم که قدر شاهنامه را داشتیم، اکنون در تمام دنیا با نام‌های زیبای رستم، سهراب، تهمینه، گرد‌آفرید، زال، رودابه، پشوتن، منوچهر شاه و بسیاری دیگر قصه‌های امروز خودمان را داشتیم.»

کارگردان نمایش «مکبث»، اثر معروف شکسپیر، با اشاره به شکاف فرهنگی پدیدآمده بین نسل‌ها در کشور، گفت: «شب‌های ما با بازی‌های رایانه‌ای به صبح می‌رسد. کودکان ما حامل خاطرات مشترک ما نیستند. کودکان ما نسبت به پدرانشان بیگانه‌اند. شاید به همین دلیل است که ۶ میلیون مهاجر در کشورهای دیگر داریم. فرزندان ما زبان مادری خود را فراموش کرده‌اند حال آنکه حریص هستند که یک یا دو زبان بیگانه یاد بگیرند.»

وی اضافه کرد: «فرزندان ما بزرگی را از بزرگانشان نمی‌بینند، شکوه و شوکت را از مسئولین و نامدارانشان نمی‌بینند. چون کلمه شکوه، شوکت،‌ ایمان، ایثار،‌ از خود گذشتگی و دیگر واژه‌ها را نمی‌شنوند. شب‌ها پدرِ شرمساری را می‌بینند که فقط مثل یک جسد برگشته تا بخوابد که روز دیگر باز سر کار برود. مادری را می‌بینند؛ خسته است و دیگر نایی برای گفتن قصه ندارد. مادر بزرگ‌های بیماری را می‌بینند که فقط به فکر این هستند که داروهایشان را داشته باشند تا کمتر درد بکشند. این فرزندان؛ ناقلان خوبی برای گذشته و حال و آینده نیستند. همه در این سرزمین بیگانه هستیم و چه بد که انسان در خانه خودش بیگانه باشد.»