استمرار معافیت صد درصدی مالیات؛ رانت رئیس سازمان برنامه و بودجه برای هنرمندان

معافیت مالیاتی بازیگران سینما با توجه به درآمدهای نجومی بسیاری از آنها سال‌ها مورد انتقاد کارشناسان اقتصادی بوده است و امسال نیز این صنف قرار نیست مالیات بپردازند.

روزهای گذشته متنی با عنوان «پیش‌نویس لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی» منتشر شده که حاوی سرفصل‌های پیشنهادی سازمان امور مالیاتی برای تحقق اهداف مرتبط با «اقتصاد مقاومتی» در حوزه‌های خرد و کلان است. یکی از این پیشنهادات لغو معافیت مالیاتی کلیه فعالیت‌های فرهنگی- هنری در حوزه‌هایی چون انتشارات، تئاتر، سینما و موسیقی (مشمول مالیات با ضریب ۲۵ درصد) است که پیشتر در قانون لحاظ شده بود.

با وجود این محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه سال‌هاست مخالف سرسخت دریافت مالیات از هنرمندان به ویژه دست‌اندرکاران سینما است. او روز یکشنبه دهم آذرماه گفته است: «نه تنها نباید این [بند ۵۰درصدی] معافیت مالیاتی لغو بشه که حتی ما باید به هنرمندان «یارانه» هم پرداخت کنیم!»

بر همین اساس نیز در حالی که روز یکشنبه سازمان برنامه بودجه اول اعلام کرد که این گروه قرار است مالیات پنجاه درصدی بپردازند، ساعاتی بعد با دستور نوبخت بند مربوطه حذف و اعلام شد که فعالیت‌های یادشده کماکان از معافیت صد درصدی مالیات برخوردار خواهند بود.

https://kayhan.london/1398/09/10/%d9%84%d8%ba%d9%88-%d9%88-%d8%aa%d9%85%d8%af%db%8c%d8%af-%d9%85%d8%b9%d8%a7%d9%81%db%8c%d8%aa-%d9%85%d8%a7%d9%84%db%8c%d8%a7%d8%aa%db%8c-%d9%87%d9%86%d8%b1%d9%85%d9%86%d8%af%d8%a7%d9%86-%d8%af%d8%b1

عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز روز شنبه طی نامه‌ای خطاب به اسحاق جهانگیری معاون اول ریاست جمهوری اسلامی، محمود واعظی رئیس دفتر روحانی و وزیر امور اقتصادی و دارایی خواستار استمرار معافیت مالیاتی اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه شد.

در این نامه هم تأکید شده است: «با توجه به اینکه خطر تهاجم فرهنگی و توطئه‌های نفوذ و استحاله فرهنگی دشمنان انقلاب بطور مداوم گوشزد می‌شود، لزوم حمایت همه‌جانبه از فعالیت‌های فرهنگی، هنری و رسانه‌ای ضروری بوده و با توجه به تاثیرات منفی اقتصادی و اجتماعی ناشی از این اقدام بر نخبگان کشور، دستور فرمایید معافیت‌های مالیاتی موضوع بند (ل) یادشده همچون گذشته برقرار بوده و از هرگونه اقدام در جهت حذف آن جلوگیری به عمل آید.»

در بند (ل) ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم آمده است که «فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی و قرآنی (دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاه‌های ذیربط)،‌ فرهنگی و هنری که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌شوند، از پرداخت مالیات معاف است.»

هرچند برخی معتقدند بخشی از فعالیت‌های حوزه هنری و مطبوعاتی و انتشاراتی که در زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول به کار هستند مانند نویسندگان یا ناشران درآمدهای چندانی ندارند، اما بازیگران سینما درآمدهای گاه نجومی دارند و هیچ دلیلی ندارد معاف از مالیات باشند.

بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر همین اساس معتقدند اخذ مالیات از بازیگران سینما با توجه به درآمدهای میلیاردی که بسیاری از آنها دارند اقدامی لازم و منطقی است.

محمد سبحانیان اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه در این‌باره معتقد است: «در کشور ما رقم دقیقی که دولت بابت حقوق و دستمزد به کارکنانش پرداخت می کند مشخص نیست. اینها از بدیهی‌ترین اصول حکومت‌داری است. همچنین ما نمی‌دانیم چه حمایت‌هایی به چه میزانی از چه افرادی انجام می‌شود. الان همه بازیگران و همه هنرمندان از پرداخت مالیات معاف هستند. با چه منطقی فردی که برای یک فیلم سینمایی یا برگزاری یک کنسرت، یک میلیارد یا چند میلیارد درآمد کسب می‌کند، باید از مالیات معاف باشد؟!»

نوبخت که به نظر می‌رسد روابط صمیمانه‌ای نیز با برخی بازیگران سینما و تلویزیون دارد اصرار دارد که اعضای این صنف معاف از مالیات بمانند.

او روز یکشنبه ۱۰ آذر ۱۳۹۸ درباره معافیت مالیاتی هنرمندان گفته است: «بخشی که باید از معافیت مالیاتی مستثنا شده یا تقلیل پیدا کند، بخش فرهنگ و هنر نیست، حتی ما باید اگر می‌توانیم در این رابطه مالیات منفی هم داشته باشیم. یعنی مساعدت‌هایی را به عنوان «یارانه» پرداخت کنیم، نه اینکه از این بخش حساس و ارزشمند فرهنگ و هنر، بخواهیم مالیات بگیریم. به همین دلیل دولت مخالف حذف معافیت مالیاتی اصحاب فرهنگ و هنر است.»

با این همه، برخی از خبرگزاری‌های ایران خبر داده‌اند که در یک بند از پیش‌نویس لایحه بودجه سال ۹۹ معافیت مالیاتی هنرمندان از صد درصد تبدیل به ۵۰ درصد شده است. بر اساس این خبر در بند مورد نظر پیش‌نویس لایحه بودجه آمده است: «تمامی فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشمول ۵۰ درصد معافیت مالیاتی است.»

قابل توجه آنکه در حالی در بخش سینما معافیت صد درصدی مالیاتی وجود دارد که اطلاعات و پرونده‌های فساد اقتصادی نشان داده که رانتی گسترده در این حوزه وجود دارد و به یکی از منابع پولشویی و گردش پول‌های کثیف تبدیل شده است.

از سوی دیگر معافیت مالیاتی هنرمندان و به ویژه بازیگران با درآمدهای نجومی مورد اعتراض شدید کارمندان نیز واقع شده است. کاربری در توئیتر نوشته است که «کارمند با حقوق ۲میلیون هفتصد و پنجاه هزار تومان به بالا باید مالیات بپردازد اما هنرمندان که برای یک دقیقه بازی حقوق‌های نجومی می‌گیرند معاف از مالیات‌اند؛ زیبا نیست؟! از مدعی‌العموم درخواست داریم به این موضوع ورود کند، عدالت همیشه با گرفتن سارقان محقق نمی‌شود…»

وبسایت «نود اقتصادی» نیز با انتقاد از رانت و تبعیض نوبخت برای هنرمندان نوشته است که «با کدام استدلال و منطق و از کیسه چه کسی می‌خواهید مساعدت و یارانه، آنهم به چه کسانی بدهید؟»

در ادامه این مطلب آمده است: «سوال دیگری به اذهان خطور می‌کند که آیا نوبخت سخنگو یا نماینده دولت در این موضوع است یا خیر؟ که از جانب دولت مخالفت کرده است. آیا وزارت امور اقتصادی و متولی ساماندهی معافیت‌های مالیاتی نماینده دولت محسوب نمی‌شود؟!» و «استثنا قائل شدن برای مالیات، تبعیض و رانت و عدم شفافیت از عملکرد بخش‌های مختلف را به همراه دارد. اگر قرار است شفافیت به اجرا درآید بهتر است برای همه اقشار عادلانه رفتار شود. خون امثال هنرمندان از کارگرانی که حقوق خود را دریافت نکرده، مالیاتش را می‌پردازند، رنگین‌تر نیست و نباید باشد.»