روشنک آسترکی (+ویدئو) از آخرین ساعات روز گذشته اینترنت در برخی نقاط استان سیستان بلوچستان وصل شد و دولت اعلام کرده است که تا پنجشنبه‌شب ۱۳ آذر ۱۳۹۸ اینترنت در همه مناطق این استان وصل خواهد شد.
قطع اینترنت در این استان که از آغاز اعتراضات سراسری آغاز شده بود، بدون توضیح مشخصی از سوی مقامات جمهوری اسلامی دست‌کم ۱۸ روز ادامه پیدا کرد؛ در روزهای گذشته که طولانی شدن قطع اینترنت در این استان پرسش‌برانگیز شد برخی مقامات سخنان متناقضی در این‌باره مطرح کردند.
محمود واعظی رئیس دفتر حسن روحانی روز چهارشنبه اعلام کرد که قطع اینترنت سیستان و بلوچستان هیچ ارتباطی با اعتراضات اخیر ندارد و این اقدام به دلیل «ملاحظات امنیتی» صورت گرفته است.
محمود واعظی توضیح نداد چه «ملاحظات امنیتی» در این استان وجود دارد که کلیه مناطق استان به اینترنت دسترسی ندارد و اساساً اینترنت چه خطری برای امنیت این استان دارد؟!
قطع اینترنت در ایران یک روز پس از آغاز اعتراضات سراسری در آبان‌ماه و از عصر روز شنبه ۲۵ آبان آغاز شد. دولت روحانی که وعده داده بود هیچگاه پای وزیر ارتباطاتش روی دکمه قطع اینترنت نخواهد رفت با دستور شورای امنیت کشور (شاک) که زیرمجموعه وزارت کشور است خطوط اینترنت در سراسر کشور را قطع کرد.
قطع اینترنت در ایران در برخی استان‌ها به مدت ۱۰ روز و در برخی استان‌هایی که اعتراضات سراسری در آنها گسترده‌تر بود تا ۱۳ روز ادامه داشت. مردم استان سیستان و بلوچستان اما حدود سه هفته به اینترنت دسترسی نداشته‌اند.
خاموشی اینترنت در کشور هر چند موجب اعتراضاتی از سوی شهروندان و برخی نهادهای حقوق بشری شد، اما از سوی بسیاری از مقامات کشوری مورد تشویق قرار گرفت. از جمله علی فدوی جانشین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی چند روز پس از سرکوب سنگین و کشتار مردم معترض، اینترنت را «مجرای خباثت‌های آمریکا» خواند.
علی فدوی گفته بود که «ترامپ و پمپئو وحشت کردند که ما اینترنت را قطع کردیم چون اینترنت مجرای خباثت‌ها و شرارت‌هایی بود که آنها می‌خواستند انجام دهند.»
همچنین شکرالله بهرامی رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح نیز از قطعی اینترنت تمجید کرد و با «اراذل» خواندن مردم معترض گفته بود: «مسئولان تلاش بسیاری کردند تا ارتباط اینترنت قطع نشود، اما در نهایت دیدند که اینطور نمی‌شود و مجبور شدند اینترنت را قطع کنند. حال دشمنان ما عزا گرفته‌اند که چرا مدتی است اینترنت قطع شده و نتوانستند کاری انجام دهند.»
همه اینها در حالیست که قطع اینترنت جدا از نقض آشکار حقوق بشر در مورد بیش ۸۰ میلیون ایرانی، خسارات زیادی به بخش‌های مختلف اقتصادی به ویژه کسب و کار بخش خصوصی وارد کرده است. این خسارت بدون شک در استان محرومی چون سیستان و بلوچستان که حدود سه هفته اینترنت بطور سراسری قطع بود بسیار سنگین بوده است.
قابل توجه آنکه مردم در این استان در نخستین ساعات آغاز اعتراضات سراسری آبان در روز جمعه ۲۴ آبان به اعتراضات پیوستند و تظاهرات گسترده‌ای در شهرهای زابل، خاش و زاهدان برگزار شد.
ویدئوی زیر اعتراضات مردم در ایرانشهر در ۲۵ آبان را نشان می‌دهد:
این ویدئو نیز اعتراضات در شهر زاهدان را نشان می‌دهد:
در این میان خبر بازداشت مولوی فضل الرحمن کوهی روحانی اهل سنت و منتقد جمهوری اسلامی موجب شد اعتراضات در سیستان و بلوچستان بیشتر از اعتراضات در دیگر نقاط ایران ادامه یابد.
مولوی فضل الرحمن کوهی در خطبه‌های نماز جمعه اول آذر با اشاره به سخنان مقامات جمهوری اسلامی درباره سرکوب معترضان گفته بود که «این افتخار نیست، پدر به کتک زدن فرزندش افتخار نمی‌کند» و ادعای مقامات جمهوری اسلامی مبنی بر اینکه افزایش قیمت بنزین باعث افزایش قیمت دیگر کالاها نخواهد شد را «فریب» خوانده بود.
ویدئوی زیر مربوط به تاریخ شنبه ۹ آذر در دوراهی پشامگ- سرباز جنوب است که نیروهای امنیتی و انتظامی به سوی مردم معترض به بازداشت مولوی فضل الرحمن کوهی تیراندازی کرده و برای پراکنده کردن آنها به سمت‌شان گاز اشک‌آور شلیک کردند. در این حمله تعداد زیادی از مردم مجروح شدند:
عبدالستار دوشوکی مدیر مرکز مطالعات بلوچستان در لندن، درباره قطع طولانی اینترنت در استان سیستان و بلوچستان توسط دولت به کیهان لندن می‌گوید: «آنچه آقای واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور گفته که قطع اینترنت سیستان و بلوچستان هیچ ربطی به گرانی بنزین و اعتراضات سراسری ندارد و گفته آنجا شرایط ویژه‌ای وجود دارد و اشراری در پاکستان سکونت دارد که وارد استان سیستان و بلوچستان می‌شوند و آنجا حرکات تروریستی و غیره انجام می‌دهند و به همین دلیل نیروهای امنیتی دنبال این هستند که خسارتی به مردم وارد نشود، درست نیست.
گروه‌های مسلحی مثل جیش‌العدل که در پاکستان هستند و گاهی در ایران عملیات تروریستی انجام می‌دهند اصلا ربطی به مسئله تلفن و قطع اینترنت و بنزین ندارد و این گروه‌ها از قدیم وجود داشتند. حتی زمانی که عملیات‌های سنگین مثل کشتن حدود ۳۰ پاسدار، یا عملیات انتحاری و یا در مهرماه سال گذشته که ۱۱ نفر از هنگ مرزی و نیروهای بسیج میرجاوه را ربودند که هنوز هم ۳ نفر در اسارت هستند، هرگز تلفن و اینترنت قطع نشد. در نتیجه این توجیه آقای واعظی غیرقابل قبول است. ضمن اینکه آن گروه‌هایی مثل جندالله یا جیش العدل که در پاکستان هستند هرگز از خطوط تلفن یا اینترنت ایران استفاده نمی‌کنند. از طرفی حسین علی شهریاری نماینده اصولگرای زاهدان گفته که قطع اینترنت تصمیمی بوده که شورای عالی امنیت کشور بنا به درخواست سپاه پاسداران گرفته است. محمدنعیم امینی فرد که رئیس مجمع نمایندگان استان سیستان و بلوچستان هم گفته اعتراضات در این استان کمتر از مناطق دیگر ایران بوده و چرا اینترنت قطع است؟ محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات هم گفته اینترنت در شمال استان وصل شده و در جنوب هم وصل خواهد شد. منظور اینکه، همه مقامات از رئیس دفتر رئیس جمهور تا نمایندگان استان و وزیر ارتباطات ادعاهای ضدونقیضی برای قطع ماندن اینترنت در استان مطرح کردند.»
عبدالستار دوشوکی در ادامه‌ی گفتگو با کیهان لندن می‌افزاید: «همه قبول دارند که قیام و اعتراضات سراسری در ایران، قیام فرودستان و مستضعفان است و اگر بخواهیم در مورد فقر و فرودستی صحبت کنیم استان سیستان و بلوچستان در رأس فهرست قرار می‌گیرد. در نتیجه چطور است که فرودستان در بقیه استان‌ها به دلیل افزایش قیمت بنزین تظاهرات کنند اما فرودست‌ترین فرودستان در سیستان و بلوچستان تظاهرات نکنند؟ این با عقل جور در نمی‌آید و با توجه به همه ویدئوهایی که از اعتراضات وجود دارد، مشخص است که مردم در استان سیستان و بلوچستان در کنار بقیه مردم ایران تظاهرات کرده‌اند.»
مدیر مرکز مطالعات بلوچستان در لندن درباره عوامل ادامه قطع اینترنت در استان سیستان و بلوچستان می‌گوید: «در استان سیستان و بلوچستان بخش قابل توجهی از مردم از طریق قاچاق سوخت تلاش دارند لقمه‌ای نان به دست بیاورند و امرار معاش کنند در نتیجه افزایش قیمت بنزین بیشترین تاثیر را روی زندگی آنها می‌گذارد. نکته دیگر اینکه اعتراضات در سیستان و بلوچستان تا شنبه گذشته نیز ادامه داشت و پس از دستگیری مولوی فضل الرحمن کوهی و همراهانش و انتقال آنها به مشهد اعتراضات مردمی ادامه داشت. در نتیجه از نظر جمهوری اسلامی، استان سیستان و بلوچستان مثل یک جعبه‌ی باروت می‌مانست.
از سوی دیگر سیستان و بلوچستان یک استان مرزی است و اگر تظاهراتی شکل بگیرد اینهایی که در اینسوی مرز هستند می‌توانند به آنسوی مرز فرار کنند و خارج شوند. نکته دیگر اینکه در بسیاری از بنادر استان سیستان و بلوچستان اعتراضاتی هم از سوی صیادان صورت گرفته چون واقعا قیمت سوخت برای صیادان خیلی گران تمام شده و هزینه‌هایشان را افزایش داده است.»
عبدالستار دوشوکی همچنین به کیهان لندن می‌گوید: «اعتراض به افزایش قیمت سوخت در اکثر شهرها و استان‌ها ادامه داشت و جمهوری اسلامی موضوع تجزیه‌طلب بودن این افراد را مطرح می‌کند. من ادعای جمهوری اسلامی درباره تجزیه‌طلب بودن این افراد را رد می‌کنم چون موضوع تجزیه‌طلبی در این قیام و اعتراضات سراسری و همینطور در سیستان و بلوچستان وجود نداشت.
توجه کنید در بسیاری از شهرهای ایران طی اعتراضات سراسری این بسیج بود که مردم را سرکوب می‌کرد و در استان سیستان و بلوچستان ما بسیج عشایری داریم که بسیج عشایری همه قوم و خویش همین افراد معترض هستند. به ویژه در شهرهای کوچک که همه همدیگر را می‌شناسند و روابط خانوادگی و خویشاوندی وجود دارد، جمهوری اسلامی نمی‌توانست از نیروهای بسیج عشایری برای سرکوب مردم معرض استفاده کند. به همین دلیل هم می‌بینیم در استان سیستان و بلوچستان تعداد کشته‌شدگان خیلی کمتر از نقاط دیگر است. جمهوری اسلامی به همین دلیل اینترنت را بست که بگوید در استان سیستان و بلوچستان اعتراضی وجود ندارد و نمی‌خواست اخبار اعتراضات هم بیرون بیاید.»
او به موارد دیگری در استان سیستان و بلوچستان اشاره می‌کند که در قطع طولانی‌مدت اینترنت در این استان مؤثر بوده است: «در همان ابتدای کار علمای اهل سنت از جمله مولوی عبدالحمید امام جمعه زاهدان مخالفت خودشان را با افزایش قیمت بنزین اعلام کردند و گفتند این اقدام به زیان مردم فقیر است و به همین دلیل هم مولوی فضل الرحمن کوهی و همراهانش را دستگیر کردند. ضمن اینکه جمهوری اسلامی همیشه از مسئله سوخت و بنزین به عنوان یک رانت حکومتی به نفع اهداف خودش استفاده می‌کند، مثل برای جذب مردم به بسیج عشایری یا قاچاق سوخت به پاکستان و افغانستان و یا حتی از صیادان لنجها استفاده می‌کند. همین امروز آمریکا اعلام کرده یک لنج که به احتمال خیلی زیاد مال کنارک بوده قطعات موشکی به حوثی‌ها می‌برده است. این کاریست که سال‌هاست جمهوری اسلامی با لنجداران در آن منطقه می‌کند. یعنی از آنها می‌خواهد در ازای رانتی که به آنها می‌دهد برایشان وسایلی جابجا کنند و اگر هم لنجداران و کارگران بازداشت شدند چون همگی زبان اردو بلندند بگویند پاکستانی هستند و نگویند هیچ ارتباطی با ایران و جمهوری اسلامی دارند. منظورم اینست که حکومت همیشه از سوخت به عنوان یک رانت در راستای اهداف امنیتی خودش استفاده کرده است؛ چه در داخل استان سیستان و بلوچستان، چه در منطقه مثل فرستادن اسلحه به یمن توسط لنج‌های بومی کنارک و جاسک و دیگر بنادر استان. بنابراین با قطع اینترنت نمی‌خواسته تظاهرات در استان گسترش و ادامه پیدا کند.»
در جایی خواندم ایران دارد لوله نفتی به پاکستان میکشد تا بتواند نفتش را از طریق پاکستان بفروش برساند. شاید این قطع بودن اینترنت هم به این ارتباط داشته باشد. بالاخره مردم آن ناحیه متوجه میشود.