نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز دوشنبه پنجم اسفندماه با کلیات لایحه بودجه ۹۹ مخالفت کردند. این نخستین بار در تاریخ جمهوری اسلامی است که کلیات لایحه بودجه توسط نمایندگان رد می‌شود.
روز دوشنبه پنجم اسفندماه کلیات لایحه بودجه سال ۹۹ در صحن علنی مجلس به رأی گذاشته شد و از ۱۹۹ نماینده حاضر در صحن مجلس، ۶۷ نماینده رأی موافق، ۱۱۴رأی مخالف و سه نفر رأی ممتنع به کلیات این لایحه دادند.
مخالفان کلیات لایحه بودجه، تورم‌زا بودن، غیرشفاف بودن، همخوانی نداشتن آن با برنامه ششم توسعه و عدم اصلاح ساختار بودجه را به عنوان مهمترین دلایل مخالفت خود عنوان کردند.
این در حالیست که محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز پیش از رأی‌گیری نمایندگان در مجلس شورای اسلامی حاضر شد تا نمایندگان را برای رأی دادن به لایحه قانع کند اما ناکام ماند!
محمدباقر نوبخت در دفاع از این لایحه گفته بود که «کمترین وابستگی بودجه به نفت در طول تاریخ معاصر مربوط به بودجه سال ۱۳۹۹ است» وی مدعی شده بود وابستگی بودجه به نفت در سال آینده ۸.۵ درصد خواهد بود! البته «کمترین وابستگی بودجه به نفت» به دلیل رشد و گسترش تولید در بخش‌های دیگر نیست بلکه به دلیل تحریم‌های کمرشکن علیه جمهوری اسلامی است که در ماه‌های گذشته قادر به فروش نفت به میزان مطلوب نبوده و حالا با رفتن در لیست سیاه FATF و زیر ذره‌بین رفتن به خاطر پولشویی و تأمین مالی تروریسم همین حد از فروش نفت نیز با بن‌بست مواجه می‌شود.
https://kayhan.london/1398/09/19/%d8%a8%d8%a7%d8%b2%db%8c-%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa-%d8%a8%d8%a7-%d8%a7%d8%b1%d9%82%d8%a7%d9%85-%d8%af%d8%b1%d8%a2%d9%85%d8%af%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%86%d9%81%d8%aa%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%b1%d8%af%db%8c
محمدجواد ابطحی نماینده «خمینی شهر» (همایونشهر) در مجلس شورای اسلامی درباره حضور نوبخت در صحن علنی مجلس گفت: «اظهارات سیاسی نوبخت در دفاع از کلیات لایحه بودجه فرار به جلو بود. نوبخت تلاش کرد مخالفت نمایندگان با بودجه را سیاسی جلوه دهد در حالی که مخالفت نمایندگان کاملاً علمی، فنی و منطقی بود و اکثریت فراکسیون امید و مستقلان هم به کلیات لایحه بودجه رأی منفی دادند.»
علی‌اکبر کریمی نماینده کنونی و منتخب دوره بعدی مجلس شورای اسلامی به خبرگزاری مهر گفته بودجه سال آینده ضعیف بوده و «نمایندگان مجلس به دنبال اعمال اصلاحات اساسی در لایحه بودجه بودند. به همین دلیل کلیات لایحه بودجه رد شد.»
کریمی که دانش‌آموخته رشته اقتصاد است در ادامه گفته است: «شفاف‌سازی، تقویت رویکرد عدالت‌محور، تعیین تکلیف کسری بودجه، ساماندهی نظام پرداخت‌های شاغلان و بازنشستگان و سازوکار افزایش حقوق را از مهمترین مطالبات نمایندگان از دولت بوده است. دولت در بودجه ۹۹ درآمدهای مالیاتی را به شدت افزایش داده است، این در حالی است که سامانه جامع مالیاتی تکمیل نشده است. بنابراین افزایش درآمدهای مالیاتی از محل مودیان موجود صورت خواهد گرفت که این اجحاف بزرگ است و موجب افزایش فشار بر اصناف خواهد شد.»
رسول خضری دیگر نماینده مجلس شورای اسلامی نیز معتقد است از ابتدای ارائه لایحه ضعیف بودجه ۹۹ اعلام کرده بودیم که این لایحه ضعیف در مجلس تصویب نخواهد شد: «دولت پیش‌بینی فروش یک میلیون بشکه نفت را داشته است، در حالی که دولت نمی‌تواند بیش از ۲۰۰ هزار بشکه نفت بفروشد و به این درآمدهای ناپایدار هزینه‌های زیادی را متصل کرده است. عملاً ۵۰ درصد درآمدهای بودجه غیرقابل تحقق است که این به معنای تحمیل کسری بودجه ۵۰ درصدی به کشور است.»
https://kayhan.london/1398/11/28/%d8%b1%d9%88%d8%b2%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%b4%d9%88%d9%85%e2%80%8c%d8%aa%d8%b1-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%d9%86%d8%aa%d8%b8%d8%a7%d8%b1-%d8%a7%d9%82%d8%aa%d8%b5%d8%a7%d8%af-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86
با وجود این برخی نمایندگان دیگر از رد شدن کلیات لایحه بودجه ناراضی هستند؛ از جمله غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی رئیس فراکسیون مستقلان ولایی مجلس شورای اسلامی است که می‌گوید: «این کار به نظر بنده کاری اشتباه بود و واقعا این تصمیم مجلس را بنده نتوانستم درک کنم. من این موضوع را درک نمی‌کنم که نمایندگان از مردم ناراحت بودند که به آنها رای نداده بودند و یا اینکه می‌خواهند مجلس آینده را دچار چالش کنند و به اعتقاد بنده کار امروز مجلس برای رضای خدا نبود.»
او افزوده است: «اگر بودجه در مجلس تصویب می‌شد قطعاٌ این پالس به جامعه داده می‌شد که مجلس کار خودش را انجام می‌دهد و نمایندگان خسته نیستند و این اتفاق خوب بود و دولت نیز با فراغ بال بهتری کار خود را با مجلس آینده شروع می‌کرد.»
البته برخلاف جعفرزاده ایمن آبادی، بهروز بنیادی عضو فراکسیون امید و نماینده کاشمر در مجلس شورای اسلامی گفته است: «اینکه گفته می‌شود عملکرد دولت در چند سال گذشته مناسب نبوده و به همین دلیل اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس رای نیاورده‌اند و امروز به نوعی با رای ندادن به کلیات بودجه آن موضوع را تلافی کرده‌اند نادرست است.»
بهروز بنیادی افزوده است: «برخی از نمایندگان این تصور را داشتند اگر در روند بودجه سال آینده مشکلی رخ دهد همگان مجلس دهم را مقصر می‌دانند و به همین دلیل کلیات را تصویب نکردند تا در مجلس آینده بودجه سال ۹۹ تصویب شود، گفت: تصمیم برخی از نمایندگان این بود که بار بودجه به دوش مجلس یازدهم بیافنتد.»
علیرضا هاشم‌زایی دیگر عضو فراکسیون امید مجلس نیز با بیان اینکه برخی از نمایندگان اعتقاد داشتند که بودجه تدوین شده از سوی دولت برای سال ۹۹ غیر واقعی است، گفته «با وجود اینکه برخی از اصلاح‌طلبان به کلیات بودجه سال ۹۹ در صحن علنی پارلمان رای نداند اما به اعتقاد بنده این موضوع سیاسی نبود و به نوعی انتقام از دولت نبود.»
او درباره اینکه برخی از اصلاح‌طلبان از عملکرد دولت دلخور هستند و این عملکرد را باعث رأی نیاوردن خود در انتخابات می‌دانند، گفته است: «قطعاً عملکرد دولت در این موضوع دخیل بوده است اما اینکه گفته شود اصلاح‌طلبان برای این موضوع به کلیات بودجه رای نداند باید بررسی شود چون عوامل متعددی همچون رد صلاحیت کاندیداها، عملکرد دولت و عملکرد فراکسیون امید در رای نیاوردن اصلاح‌طلبان دخیل بوده است.»
گفتنی است پیشتر مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی درباره کسری بودجه شدید در بودجه سال آینده هشدار داده و در گزارشی اعلام کرده بود که نیمی از بودجه ۹۹ کسری است!
https://kayhan.london/1398/10/05/%d9%85%d8%b1%da%a9%d8%b2-%d9%be%da%98%d9%88%d9%87%d8%b4%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%85%d8%ac%d9%84%d8%b3-%d9%85%d8%b1%da%a9%d8%b2-%d9%be%da%98%d9%88%d9%87%d8%b4%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%85
حسن نوروزی نماینده بهارستان و رباط کریم در مجلس شورای اسلامی در سخنان خود بعنوان نماینده مخالف لایحه در صحن علنی مجلس شورای اسلامی گفت: «در برنامه ششم توسعه مواردی برای رسیدن به رشد اقتصادی ۸ درصد تاکید شده اما آیا در بودجه ۹۹ این موارد دیده شده است؟ بودجه باید چابک و برنامه‌محور بود و متکی بر فروش نفت نباشد اما این موارد در بودجه ۹۹ دیده نمی‌شود.»
او افزوده بود: «متاسفانه مواردی مانند اولویت اقتصادی با هدف جذب دانش و فناوری، جذب سرمایه های شرکت های جهانی در زنجیره تولید داخلی، سامان دهی معافیت های مالیاتی و حذف معایفت های مالیاتی غیرضرور، مالیات بر سپرده های بانکی، مالیات بر عایدی سرمایه املاک و خانه های لوکس و جلوگیری از فرار مالیاتی در برخی مشاغل در بودجه سال آینده دیده نشده است.»
اکنون با توجه به رد لایحه بودجه توسط نمایندگان بررسی آن به احتمال زیاد به مجلس یازدهم موکول خواهد شد؛ مجلسی که اکثر نمایندگان آن اصولگرایانی هستند که غالبا ارتباط خوبی با دولت روحانی ندارند و بعید است با ارفاق و مماشات با لایحه ناکارآمد تنظیم شده از سوی دولت برخورد کنند!
