«توهم میانجیگری» بین آیت‌‌الله‌‌ها و آمریکا؛ تکرار ناکامی فرانسه و ژاپن اینبار با سوئیسی‌‌ها؟!

ایگنازیو کاسیس وزیر خارجه سوئیس روز دوشنبه ۷ سپتامبر (۱۷ شهریور) با محمدجواد ظریف وزیر خارجه و حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی دیدار و گفتگو کرد.

روحانی در این دیدار به کاسیس گفت «آمریکا سال‌هاست که به دنبال حذف نظام جمهوری اسلامی و مداخله در امور داخلی ایران است و آقای ترامپ در یک محاسبه غلط فکر می‌کرد که با فشار به ایران و جنگ اقتصادی می‌تواند نظام جمهوری اسلامی را ظرف سه ماه از پای درآورد… امروز برای آمریکایی‌ها کاملا روشن شده که اشتباه کرده‌اند و با فشار و تحریم به هدف خود نخواهند رسید».

او در ادامه عنوان کرد «هر روزی که آمریکایی‌ها از اشتباهات خود برگردند و به قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام متعهد باشند به نفع خود آمریکا، منطقه و جهان خواهد بود و راه برای او باز است».

روحانی با بیان اینکه «انتظار ما این بود که در شرایط شیوع ویروس کُرونا، کشورهای اروپایی در برابر تروریسم اقتصادی آمریکا که حتی مانع از ورود دارو به ایران شده است، اقدام عملی قاطع و صریحی انجام دهند» خواستار فعال‌تر شدن کانال مالی سوئیس و ایفای نقش موثرتر و مفیدتر آن شد.

کاسیس خطاب به روحانی بر «اهمیت رعایت قوانین و مقررات بین‌المللی از سوی همه کشورها» تأکید کرد و گفت «همه کشورهای جهان باید بدانند یک نظام حقوقی قوی در دنیا برقرار است تا بتوانند با امنیت خاطر زندگی کنند به همین خاطر مهم است که به ویژه کشورهای قدرتمند به مقررات و قوانین بین‌المللی بطور کامل پایبند باشند».

وی با بیان اینکه «از مشکلات ناشی از اعمال تحریم های آمریکا برای مردم ایران آگاه هستیم» گفت: «کانال مالی سوئیس برای رفع این مشکلات طراحی و راه‌اندازی شده و برای ایفای نقش مفید این کانال تلاش خواهیم کرد». یادآوری می‌شود که این کانال به ابتکار و مشارکت و نقش تعیین‌کننده آمریکا برای تأمین مواد دارویی و غذایی و کالاهای ضروری ایران به راه افتاده است.

Federal Councillor @ignaziocassis draws a positive assessment of his visit to Tehran
The discussions with President @HassanRouhani & Minister of Foreign Affairs @JZarif focused on 🇨🇭's protecting power mandates & efforts to ensure the region's stability
👉https://t.co/HbFXlwwhRl pic.twitter.com/wCAjIXhs0H

— Swiss MFA (@SwissMFA) September 7, 2020

جزئیات زیادی از این دیدار رسانه‌‌ای نشده اما ساعاتی پس از این ملاقات محمدجواد ظریف در توییتی با خرسندی از میزبانی برای صدمین سالگرد روابط دیپلماتیک ایران و سوئیس نوشت «درباره مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و جهانی مذاکراتی عالی داشتیم. ضمن قدردانی از تلاش‌های سوئیس برای سبک کردن بار خرابکاری‌های آمریکا، بازگشت به تجارت عادی اولویت جهانی است».

Pleased to host Swiss FM @ignaziocassis on centennial of diplomatic relations—ties that endure based on mutual respect.

Excellent talks on bilateral, regional & global issues. While appreciating Swiss efforts to mitigate US sabotage, a return to normal trade is global priority. pic.twitter.com/7Xg6yEXrQK

— Javad Zarif (@JZarif) September 7, 2020

روز یکشنبه وزیر خارجه سوئیس با محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی نیز دیدار کرد. در این دیدار قالیباف به کاسیس گفت «خسارت بدعهدی غرب در برجام را جبران کنید»!

شماری از رسانه‌های داخلی از سفر وزیر خارجه سوئیس با خوشبینی به عنوان «گشایش فصل نوین» در مناسبات ایران و سوئیس یاد کرده‌اند!

ایگنازیو کاسیس روز شنبه در دیدار با استاندار اصفهان با اشاره به نقش میانجیگرانه سوئیس بین ایران و آمریکا گفت «تلاش سوئیس آن است که حداقل‌های گفتگوی بین دو کشور برقرار شود».

در  این میان، خبرگزاری ایرنا نوشته «ایران در حسن نیت سوئیس شک ندارد و همواره به ابتکارات این کشور با حسن نیت نگاه کرده است با این حال نباید انتظار داشت در این زمینه اتفاق خاصی بیفتد».

https://kayhan.london/1399/06/15/%D9%85%D8%B4%D9%82-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%E2%80%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7

اروپا از این جلوتر نمی‌آید!

روزنامه «جوان» وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سه‌شنبه ۱۸ شهریور در گزارشی با عنوان «اروپا از این جلوتر نمی‌آید» می‌نویسد: «هرچند موضع سوئیس در این میانجیگری‌ها بیشتر به عنوان کشوری همیشه در صلح مطرح است، نه کشوری صاحب نفوذ و یک قدرت جهانی که از قدرت و نفوذ خود برای میانجیگری بهره ببرد؛ بیشتر یک پستچی مهربان که حرف‌ها را ببرد و بیاورد».

روزنامه «جوان» به کشیدن خط قرمز روی فرش مقابل وزیر خارجه سوئیس نیز اشاره کرده و نوشته است «اروپا از آنچه تا کنون بوده و عمل کرده جلوتر نخواهد آمد و برای منافع خودش خط قرمز‌هایی دارد که هیچگاه از آن عبور نمی‌کند… شاید الان وقت آن باشد که از آقای رئیس‌ جمهور پرسیده شود به آن خط قرمز‌های منافع ملّی چقدر اهمیت دادید و چقدر عبور از آن خط‌قرمزها، شما را به شرایط امروز و پذیرش وزیر حامل پیام‌های بی‌خاصیت کشاند؟!»

نتیجه‌گیری درباره‌ی تلاش وزیر خارجه سوئیس برای میانجیگری بین تهران و واشنگتن زود است اما به نظر می‌رسد حاصل آن همان باشد که عاید شینزو آبه نخست وزیر ژاپن و امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه شد.

Aus Freundschaft und Handel entstehen diplomatische Beziehungen. Heute feiern wir 100 Jahre 🇨🇭 Präsenz in 🇮🇷. Mit einer Ausstellung im Herzen von Teheran. pic.twitter.com/zu5a7UuEsh

— Ignazio Cassis (@ignaziocassis) September 6, 2020

«میانجیگری» به عنوان یک ابزار دیپلماتیک وقتی اثربخش است که طرفین یک مناقشه میل به حل و فصل آن داشته باشند یا از مذاکره منفعت ببرند. تا وقتی شرط آمریکا برای مذاکره با رژیم ایران، چشم‌پوشی از موشک‌ها و شبه‌نظامیان و تروریسم باشد، به نظر می‌رسد تهران تن به مذاکره نخواهد داد زیرا موشک و جبهه «مقاومت» دار و ندار آیت‌‌الله‌ها برای اخاذی و حفظ حکومت است. جمهوری اسلامی به عنوان یک حکومت با رژیم سیاسی حقانیت داخلی خود را از دست داده و اگر سرکوب و قتل‌ عام در خیابان و زندان و اعدام علیه معترضان نباشد، مردم حتی یک روز آن را تحمل نخواهند کرد. در چنین شرایطی این نظام عملاً یک گروه مسلّح است که اگر رفتار عاقلانه داشته باشد یا اسلحه را واگذار کند چیزی از آن نخواهد ماند. از همین رو علی خامنه‌ای از موشک‌های بالستیک‌ و شبه‌نظامیان به عنوان «مسائل ناموسی» و ارکان حیاتی نظام یاد می‌کند. رژیم ایران همواره نشان داده است که فقط زمانی که وادار شود، در مقابل «دست زور» مجبور به «نوشیدن جام زهر» و «نرمش قهرمانانه» می‌شود و نه با ابزار دیپلماتیک.

پیشنهاد ژاپن نفت در برابر غلات

از سوی دیگر، خبرگزاری «کیودو» ژاپن به نقل از برخی منابع نوشته است که دولت شینزو آبه در تلاش برای کاهش تنش‌ها میان ایران و آمریکا، بطور مخفیانه معاوضه نفت خام ایران با غلات آمریکایی را پیشنهاد داده بود.

دو منبع دولتی ژاپن به کیودو نیوز اطمینان داده‌اند که این پیشنهاد در ژوئن ۲۰۱۹ طی سفر آبه به ایران به عنوان تلاشی برای میانجیگری میان ایران و آمریکا مطرح شد.

طبق این طرح، تحریم‌های آمریکا علیه ایران از طریق معاوضه ذرت و سویای واشنگتن با نفت خام تهران از طریق ژاپن دور زده می‌شد. آمربکا در آن زمان در جنگ تجاری با پکن بسر می‌برد و به دنبال خریدارانی برای غلات خود بود و ایران نیز به دلیل تحریم‌ها، برای فروش نفت تلاش می‌کرد؛ تلاشی که همچنان با شدت بیشتری ادامه دارد.

کیودو می‌نویسد: «این تلاش دیپلماتیک که محور آن بیشتر ترغیب ایران به مذاکره با آمریکا بود، در نهایت ناکام ماند چراکه ژاپن نتوانست بر اصرار ایران مبنی بر برداشته شدن تمامی تحریم‌ها پیش از گفتگو با آمریکا غلبه کند».

این منابع گفته‌اند: بی‌اعتمادی عمیق ایران به ایالات متحده و سیاست‌های بی‌ثبات دونالد ترامپ نیز عاملی برای شکست میانجیگری ژاپن بود.

فرانسه نیز پیشنهاد ایجاد یک خط اعتباری برای ایران به ارزش ۱۵ میلیون دلار را ارائه کرده بود که به جایی نرسید. حالا مشخص نیست پیشنهاد سوئیسی‌ها برای جمهوری اسلامی، بجز کانال مالی که با همکاری آمریکا راه‌اندازی شد و همه از آن خبر دارند، چیست!