مرکز آمار ایران مدعی شده تورم نقطه‌ای به ۳۴.۴ درصد و تورم سالانه به ۲۶ درصد رسیده است. کارشناسان اقتصادی با رد این آمار تورم در ایران را ۶۰ تا حدود ۱۱۵ درصد اعلام می‌کنند.
مرکز آمار ایران ساعاتی پیش نرخ تورم شهریورماه را اعلام کرد و بر اساس محاسبات این مرکز نرخ تورم سالانه شهریورماه ١٣٩٩ برای خانوارهای کشور به ۲۶ درصد رسیده که نسبت به ماه قبل ٠.٢ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد. نرخ تورم سالانه، تورم به سال منتهی به پایان شهریور ١٣٩٩ را نشان می‌دهد.
نرخ تورم نقطه‌ای در شهریورماه ١٣٩٩ به عدد ۳۴.۴ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ۳۴.۴ درصد بیشتر از شهریور ١٣٩٨ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. نرخ تورم نقطه‌ای تورم شهریور ١٣٩٩ را نسبت به تورم شهریورماه سال گذشته نشان می‌دهد.
نرخ تورم ماهانه شهریور ١٣٩٩ به ۳.۶ درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، ٠.١ واحد درصد افزایش داشته است.
تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» به ترتیب ٣.٠ درصد و ٣.٩ درصد بوده است.
این در حالیست که نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری ۳.۶ درصد می‌باشد که نسبت به ماه قبل، ٠.١ واحد درصد افزایش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ۳.۵ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ٠.٣ واحد درصد افزایش داشته است.
بر اساس این گزارش، در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «شیر، پنیر و تخم‌مرغ» (تخم مرغ، خامه، شیر پاستوریزه و پنیر پاستوریزه)، گروه «ماهی‌ها و صدف داران» (ماهی قزل آلا و کنسرو ماهی تن)، گروه «چای، قهوه و سایر نوشیدنی‌ها» (انواع نوشابه و آبمیوه) بوده است.
در گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات»، گروه «حمل و نقل» (قیمت انواع خودرو)، گروه «تفریح و فرهنگ» (لوازم تحریر، قطعات کامپیوتر، دوچرخه بچگانه، لپ‌تاپ) و گروه «مبلمان و لوازم خانگی» (لوازم پلاستیکی آشپزخانه، ماشین لباسشویی، یخچال فریزر و ظروف شیشه‌ای آشپزخانه) بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.
در میان اقلام تشکیل‌دهنده سبد مصرفی خانوارهای ایرانی، شاخص حمل و نقل در مقایسه با شهریور سال پیش ۸۰.۸ درصد افزایش یافته و بالاترین نرخ گرانی را به خود اختصاص داده است. این در شرایطی است که دولت روحانی در آبان‌ماه ۹۸ قیمت آزاد هر لیتر بنزین را ۳ برابر کرد و به ۳ هزار تومان افزایش داد.
در میان اقلام خوراکی نیز «میوه و خشکبار» و «نان و غلات» به ترتیب با افزایش ۴۷.۵ و ۴۵.۲ درصدی بالاترین افزایش قیمت را در مقایسه شهریور گذشته و ماه مشابه سال پیش داشته‌اند.
گزارش مرکز آمار ایران افزایش ۴ واحد درصدی تورم نقطه‌ای شهریور نسبت به ماه گذشته را تأیید کرده که نشان‌دهنده موج تازه‌ای از تورم در کشور به ویژه برای خانوارهای روستایی و اقشار کم‌درآمد است. با اینهمه بسیاری از کارشناسان آمار ارائه شده از سوی این مرکز را نادرست و دستکاری‌شده می‌دانند و نرخ واقعی تورم در ایران را بیش از این ارقام برآورد می‌کنند.
احسان سلطانی اقتصاددان و تحلیلگر مسائل اقتصادی هفته گذشته اعلام کرد مرکز آمار ایران از آنجا که یک نهاد رسمی و زیرمجموعه دولت است، بجای محاسبه دقیق افزایش قیمت کالاها و خدمات، «عددسازی» می‌کند.
https://kayhan.london/1399/06/31/%d8%a7%d8%ad%d8%b3%d8%a7%d9%86-%d8%b3%d9%84%d8%b7%d8%a7%d9%86%db%8c-%d9%86%d8%b1%d8%ae-%d8%aa%d9%88%d8%b1%d9%85-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d8%a7%d9%84%d8%a7%db%8c-%db%b6%db%b0-%d8%af%d8%b1
در شرایطی که مرکز آمار ایران برای امرداد ١٣٩٩ نیز نرخ تورمی زیر درصد را مدعی شده بود، احسان سلطانی با محاسباتی نشان داده نرخ تورم این ماه حداقل ۶۰ درصد بوده است: «محاسبات باید بر مبنای علمی صورت بگیرد؛ از سال پیش تا امروز دلار آمریکا حدود ۱۴۰ یا ۱۵۰ درصد گران شده؛ از طرف دیگر، ارز دولتی برای کالاهای اساسی مانند خوراک دام و کود و کره و روغن و غیره، حذف شده است، بنابراین ارز برای واردات اینها از ۴۲۰۰ تومان به بالای ۲۰ هزار تومان رسیده است؛ دلارهم که از یازده هزار تومان به بالای ۲۵ هزار تومان رسیده؛ در بخش خدمات هم به شدت هزینه‌ها افزایش یافته، از کرایه خانه گرفته تا هزینه‌های تاکسی و سلمانی و بیمه و غیره؛ در نتیجه نرخ تورم مردادماه در خوشبینانه‌ترین حالت بالای ۵۰ درصد است، یعنی تورم کالاها که نصف سبد تورم را تشکیل می‌دهد حداقل ۸۰ درصد است و نرخ تورم خدمات هم حداقل ۴۰ درصد است که میانگین اینها ۶۰ درصد است؛ بنابراین نرخ تورم کلی سالانه در مردادماه امسال حداقل ۶۰ درصد است.»
پروفسور استیو هانکه اقتصاددان شناخته‌شده نیز پیشتر تورم اعلام شده برای امرداد را «جعلی» خوانده و با تکنیک «معاملات متعدد» و طبق شاخص برابری قدرت خرید (ppp) تورم ایران را محاسبه کرده و رقم ۱۱۴.۸ درصد را برای نرخ تورم در ایران به دست آورده بود.
این استاد اقتصاد دانشگاه جان هاپکینز جمهوری اسلامی را به تولید «حقایق دروغ» متهم کرده است.
In its latest report (Mordad of yr 1399), the #StatisticalCenterOfIran claims #Iran's #Inflation is 25.8%/yr. BOGUS! By utilizing high-frequency data & applying #PPP, I measure Iran’s #Inflation accurately to be a stunning 114.8%/yr! Iran’s corrupt govt produces corrupt “facts”. pic.twitter.com/Kzk1eGvSwv
— Steve Hanke (@steve_hanke) September 3, 2020
نرخ تورم در شهریورماه اما در حدی بالا بوده که مرکز آمار ایران نیز نتوانسته با «عددسازی» آن را مانند چند ماه گذشته کاهشی نشان دهد.
افزایش نرخ ارز در طول ماه شهریور و رفتن قیمت دلار تا مرز ۲۸ هزار تومان یکی از مهمترین عوامل موثر در صعودی شدن نرخ تورم در ایران است بطوری که اُفت نرخ برابری پول ملی ایران در برابر دلار آمریکا طی یک سال منتهی به روز نخست مهر ماه به بیش از ۱۳۹ درصد رسید. به بیان دیگر قیمت دلار در ایران از ابتدای مهرماه ۹۸ تا ابتدای مهرماه ٩٩ با افزایش ۱۳۹ درصدی روبرو شده است.
