پول‌های کثیف ۱۴۰۰؛ پرداخت‌های ریالی و یورویی به تبلیغ‌کنندگان انتخابات در توئیتر، تلگرام، اینستاگرام و کلاب هاوس

تبلیغات نامزدهای نهایی گزینش ریاست جمهوری اسلامی در ایران در حالی از بامداد پنجشنبه ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ ممنوع شده که همچنان افراد نزدیک به نامزدهای جناح‌های مختلف در شبکه‌های اجتماعی به تبلیغ برای نامزد مورد نظر و کشاندن مردم به پای صندوق رأی تلاش می‌کنند. گفته می‌شود بخش قابل توجهی از پول‌هایی که در ستادهای انتخاباتی نامزدهای جناح‌های اصولگرا و اصلاح‌طلب هزینه شده به دستمزد فعالان سازماندهی شده در شبکه‌های اجتماعی مربوط است.

سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی در ایران قرار است فردا جمعه ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ برگزار شود. بر اساس انصراف‌هایی که تا کنون از میان هفت نامزد مورد تأیید شورای نگهبان صورت گرفته، عبدالناصر همتی نامزد مورد حمایت به اصطلاح اصلاح‌طلبان و اعتدالگرایان نظام و سیدابراهیم رئیسی و محسن رضایی و سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی از سوی جریان معروف به اصولگرای رژیم به رقابت خواهند پرداخت.

این در حالیست که تنور انتخابات بطرز بی‌سابقه‌ای سرد است و هیچیک از جناح‌های حکومتی نتوانسته‌اند مردم را برای حضور در آنچه بین افکار عمومی به «سیرک انتخابات» مشهور است تشویق و ترغیب کنند.

سوزاندن پول برای داغ شدن تنور

نگرانی از مشارکت پایین مردم در انتخابات ریاست جمهوری اسلامی سبب شده که مقامات نظام همه امکانات را برای ایجاد «شور انتخاباتی» و شلوغ شدن صفوف رأی‌دهندگان به کار بگیرند. یکی از مضحک‌ترین صحنه‌ها حضور نامزدها در توئیتر و بگومگوهای انتخاباتی و انتشار پیام به مردم ایران بوده آنهم در حالی که توئیتر در ایران فیلتر است!

با وجود گسترش حضور مردم در شبکه‌های اجتماعی یکی از اهداف نامزدها و مقامات ارشد نظام، اثرگذاری بر کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌هاست.

پیشتر در انتخابات ریاست جمهوری اسلامی سال ۱۳۹۶ حامیان حسن روحانی از این روش برای تحت تاثیر قرار دادن مخاطبان ایرانی در داخل و خارج کشور استفاده کردند. تکیه بر شبکه‌های اجتماعی در رأی‌گیری این دوره اگرچه سازمان‌یافته‌تر و کلان‌تر با استفاده از ده‌ها نفر از حامیان نظام در داخل و خارج کشور  صورت گرفته اما مخالفان و دموکراسی‌خواهان نیز که برای عبور از جمهوری اسلامی تلاش می‌کنند همصدا با مردم فعالیت گسترده و بی‌سابقه‌ای را بطور موازی پیش می‌برند. اینهم کار تبلیغاتچی‌های نظام را که بلافاصله با واکنش مردم و کاربران روبرو می‌شوند به شدت دشوار ساخته است. درواقع این فضایی است که وابستگان و دلبستگان نظام تا کنون با آن آشنا نشده بودند!

در این میان کلاب هاوس که جمهوری اسلامی هنوز آن را فیلتر نکرده است، یکی از اصلی‌ترین ابزارهای جمهوری اسلامی برای ایجاد شور انتخاباتی و پررنگ کردن مسئله انتخابات بوده است اگرچه توده مردم در آن حضور ندارند! با اینهمه ده‌ها نفر ساعت‌های طولانی در این پلاتفرم حضور یافته و با راه‌اندازی اتاق‌های مختلف تلاش داشتند با بحث و گفتگو، کاربرانی را که شنونده آنها بودند برای شرکت در رأی‌گیری تحت تاثیر قرار دهند. برخی از این اتاق‌ها ساعت‌های طولانی و گاه حتا بیش از ۲۴ ساعت توسط تیمی که به صورت شیفت مدیریت آنها را بر عهده داشتند به فعالیت و تبلیغ رأی‌گیری مشغول بودند.

این در حالیست که در روز پنجشنبه ۲۷ خرداد با وجود پایان زمان قانونی تبلیغات انتخاباتی تبلیغاتچی‌های جمهوری اسلامی همچنان در حال تبلیغ انتخاباتی بودند؛ این اتاق‌ها هدف اصلی خود را بر بالا بردن مشارکت در رأی‌دادن گذاشته‌اند. این روند در سال ۱۳۹۶ نیز که گمان می‌رفت مشارکت کمتر از سال‌های پیش از آن باشد، از سوی حامیان حسن روحانی تکرار شده بود اما بیشتر آنان در خیابان و به صورت چهره به چهره برای حضور مردم پای صندوق رأی تلاش می‌کدند.

روشن است که با وضعیت اقتصادی موجود در ایران و این واقعیت که سال‌هاست دیگر کسی به خاطر عقیده و اعتقاد به نظام گام رایگان بر نمی‌دارد، این حضور مجازی برای نامزدها خرج داشته است. بر اساس گزارش‌هایی که منتشر شده این اقدامات تبلیغی در شبکه‌های اجتماعی برای نامزدها حسابی هزینه‌بر بوده و حتا به ازای هر توئیت حمایتی از سوی تیم‌های سازمانیافته مبالغی پرداخت شده است. همچنین فعالیت تیم‌های حمایتی سازمان‌یافته در دیگر پلاتفرم‌ها و شبکه‌های اجتماعی نیز با پرداخت دستمزد همراه بوده که با یک حساب سرانگشتی می‌توان به رقم میلیاردی رسید.

پوند، یورو، دلار!

امیرمقدم روزنامه‌نگار که پیشتر در دولت نخست حسن روحانی مدیر روابط عمومی و رابط پارلمانی معاونت اجرایی ریاست جمهوری اسلامی بود با انتشار توئیتی مدعی شده که «افراد خاصی که در خارج کشور تبدیل به ستاد همتی شده‌اند حدود ۵۰۰۰ یورو گرفته‌اند، بسته به شهرت، فالوور در توییتر و کلاب‌هاوس، تریبون در رسانه‌های خارج کشور و تعریف پروژه بیشتر هم گرفته‌اند، سراغ هر کسی هم که شهرت‌ و فالووری داشته و احتمال می‌دادند خریدنی باشد رفته‌اند.»

امیر مقدم با اشاره به پیشینه‌ی این موضوع افزوده که «پولپاشی اصلاحطلبان به پوند، یورو و دلار در خارج کشور از سال ۸۸ در ستاد موسوی شکل سازمانیافته گرفت، در انتخابات۹۶ در ستاد روحانی به اوج رسید (مشاهدات) در انتخابات ۱۴۰۰ همتی و شرکا رکوردهای پولپاشی را زده‌اند مزدوران ج.ا در خارج پیوندشان بصورت سیستماتیک و بر اساس منافع با اصلاحطلبان است.»

افراد خاصی که در خارج کشور تبدیل به ستاد همتی شده‌اند حدود ۵۰۰۰یورو گرفته‌اند،بسته به شهرت،فالوور در توییتر و کلاب‌هاوس،تریبون در رسانه‌های خارج کشور و تعریف پروژه بیشتر هم گرفته‌اند،سراغ هر کسی هم که شهرت‌وفالووری داشته و احتمال میدادند خریدنی باشد رفته‌اند
#نه_به_جمهوری_اسلامی

— Amir Moghadam (@amirmoghadam_ir) June 13, 2021

گزارش‌هایی از ایران نیز پولپاشی تبلیغاتی از سوی نامزدها را تأیید می‌کند. از جمله وبسایت رویداد۲۴ در گزارشی تعرفه‌های برخی فعالیت‌های مجازی برای نامزدها و شیوه تنظیم قرارداد آنها را منتشر کرده است.

در این گزارش آمده که «در حال حاضر و در روز‌های انتخابات، تعرفه هر عدد بازدید برای محتوای مطابق مدل اول (تعداد بازدید بدون مشخص کردن منبع و به صورت رندم) ده تومان است و در مدل تعرفه‌ای (تعداد بازدید با منبع از قبل مشخص شده) بین ۴۰ تا ۴۵ تومان است.»

این گزارش در ادامه افزوده که «اگر یک محتوای سفارشی انتخاباتی چهار میلیون بازدید (هدفی که اکثر کمپین‌های انتخاباتی هرکدام از کاندیدا‌ها دنبال می‌کنند) را هدف‌گذاری کرده باشد، ستاد انتخاباتی باید ۴۰ میلیون تومان پول بابت آن بدهد. حالا اگر همین محتوا از کانال و صفحات مورد نظر سفارش‌دهنده منتشر شود، هزینه آن ۱۶۰ میلیون تومان است. خلاصه بخواهیم همه این اعداد و ارقام را تخمین بزنیم، اگر از یک کاندیدا روزی دو محتوا در تلگرام وایرال شود (با حدود ۴ میلیون بازدید)، یعنی ۸۰ میلیون تومان روزانه خرج برداشته و اگر دو محتوای وایرال در کانال‌های تلگرامی مشخص شده پربازدید را هم لحاظ کنیم، برای آنهم کاندیدا روزی ۳۲۰ میلیون تومان خرج کرده است.»

بر اساس اطلاعات منتشر شده، در ده روز مانده به انتخابات هزینه چهار محتوای تبلیغاتی روزانه با بازدید ۴ میلیون عددی یک کاندیدا ۴ میلیارد تومان بوده است؛ این عدد یعنی حداقلی‌ترین هزینه تبلیغاتی کاندیدا‌ها در تلگرام!

همچنین ساز و کار انجام این تبلیغات یا به صورت فردی و توسط ادمین‌هاست یا شرکت‌های توزیع کننده‌ی محتوا به صورت واسطه این فرایند را انجام می‌دهند: «شرکت‌های توزیع‌کننده دو دسته هستند، یکدسته از شرکت‌های توزیع‌کننده خودشان کانال خبری دارند، مانند کانال تلگرامی خبر فوری، و به اضافه ده‌ها کانال تلگرامی دیگری که زیرمجموعه خود را دارند. اما یکسری شرکت‌های دیگری نیز هستند که با کانال‌های تلگرامی پربازدید در ارتباط بوده و این شرکت‌ها درواقع واسطه بین ستاد انتخاباتی و کانال تلگرامی هستند که درصدی از پول تبلیغ را به عنوان حق‌الزحمه واسطه‌گری بر می‌دارند.»

باندهای توییتری با اکانت‌های فیک

در توییتر اما باند‌های توییتری کار تبلیغات را انجام می‌دهند، اما نه به صورت آشکار بلکه به شکلی که «خودجوش» به نظر برسد.

هر باند توییتری به اصطلاح یک سرتیم دارد که آن سرتیم درواقع واسطه بین ستاد‌های انتخاباتی و سلبریتی‌های توییتری است و خود سرتیم ممکن است کاربر شناخته شده‌ای در عرصه توییتر نباشد. هر کدام از افراد تیم هم چندین (بطور میانگین چهار تا پنج) اکانت فیک یا مستعار دارند و با صف کردن همه آنها یک توییت و محتوا را وایرال می‌کنند.

هزینه‌های تبلیغاتی در توییتر به مراتب گران‌تر از هزینه‌های تلگرام و اینستاگرام است. در حال حاضر هزینه یک تیم ۱۰ نفره توییتری که تحت فرمان یک سرتیم توییتی با موضوعی مشترک؛ حمایت و تبلیغ از یک کاندیدا می‌نویسند و توییت یکدیگر را به نوعی به اصطلاح پروموت (ترویج) می‌کنند، در مجموع روز‌های منتهی به برگزاری انتخابات (ده روز) یک میلیاردتومان است؛ یعنی به ازای هر عضو تیم صدمیلیون تومان! البته که این بستگی به کرم و عدالت سرتیم دارد که نخواهد سهم بیشتر بودجه را برای خودش برداشت کند و پول دریافتی از ستاد را به صورت برابر میان تیم ده نفره تقسیم کند.

به عبارت دیگر هر عضو از تیم توییتری، به ازای هر توییت روزانه، مبلغی بطور میانگین بین یک تا یک و نیم میلیون تومان دریافت می‌کند. حالا در این مسیر مبالغ کمتر و بیشتری وجود دارد که بیش از هر چیز به تعداد دنبال‌کننده‌ها، لایک‌ها و ریتوییت‌ها بستگی دارد.

وبسایت رویداد۲۴ در ادامه‌ی گزارش خود به نقل از افراد مطلع از هزینه‌های ستاد‌های کاندیداها نوشته که خطای رایجی وجود دارد که اینطور تلقی می‌شود که حجم بیشتر هزینه‌های تبلیغاتی این دور انتخابات مربوط به فضای مجازی است. در صورتی که همواره در تمامی دوره‌های انتخابات ریاست جمهوری بیشترین هزینه کاندیدا نه قبل از رییس جمهورشدن بلکه خرج‌های پس از انتخابات است. هر کدام از کاندیدا‌ها قبل از انتخابات برای جمع‌آوری رای به افراد ذی‌نفوذ وعده‌هایی می‌دهند که بعد از رئیس جمهور شدن باید آنها را برآورده کنند، از جمله وعده استاندار شدن به افرادی در استان‌های مختلف.

همه اینها در حالیست که نامزدهای انتخاباتی با بریز و بپاش‌های چند ده میلیارد تومانی که منبع آنها نیز شفاف‌نیست، داعیه‌‌ی مبارزه با فساد و رانت دارند.

در حالی که اصلاح‌طلبان بیشترین فعالیت در شبکه‌های اجتماعی و پلاتفرم‌های آنلاین را برای گرم کردن تنور انتخابات به نفع نامزد مورد حمایت خود دارند که عبدالناصر همتی از وجود پول‌های کثیف در ستادهای انتخاباتی انتقاد کرده است!

عبدالناصر همتی در توئیتر خود نوشته است: «پول کثیف در ستادهای نامزدها در حال گردش است. منشاء حجم عظیم بنر و پوستر و سفر میلیاردی با اجاره هواپیمای اختصاصی همین پول‌هاست. من نه تنها اجازه ندادم پول رانت و دلالی برای من تبلیغ کند که پول‌های کثیف و جریان‌های آلوده در حال تخریب و تمسخر بنده هستند.»

موضوع استفاده از مبالغ کلان و با منبع نامشخص که صرف بریز‌ و بپاش‌های نامزدهای جمهوری اسلامی برای گزینش رئیس دولت می‌شود سال‌هاست مطرح شده است. این مبالغ به حدی زیاد و آشکار بوده که مقامات نظام هم وجود پول کثیف و استفاده از آن در انتخابات دوره‌های مختلف مجلس شورای اسلامی و گزینش رئیس دولت را تائید کرده‌اند.

عبدالرضا رحمانی‌ فضلی وزیر کشور دولت اول و دوم حسن روحانی در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی قبلی (دهم) هشدار داده بود که بخشی از پول قاچاق مواد مخدر وارد عرصه سیاست می‌شود و گفته بود که «قدرت از این پول‌ها آلوده شده است.»

به گفته وزیر کشور جمهوری اسلامی سالانه ۲۰ هزار میلیارد تومان قاچاق مواد مخدر می‌شود و بخشی از این پول در حوزه سیاست، انتخابات و انتقال قدرت سیاسی در کشور وارد می‌شود؛ رقمی که به گفته رحمانی‌فضلی معادل دو سوم بودجه عمرانی کشور است!