عقب‌نشینی «مجلس انقلابی»؛ «طرح صیانت» به صحن علنی می‌آید

طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای‌مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های‌ اجتماعی» روز گذشته از سوی اکثریت نمایندگان مجلس شورای اسلامی به کمیسیون فرهنگی مجلس سپرده شد تا بررسی و تصویب شده و بدون طرح در صحن علنی به شورای نگهبان ارجاع شود. ولی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در اطلاعیه‌ای اعلام کرده این طرح برای تصویب نهایی به صحن علنی مجلس شورای اسلامی باز خواهد گشت. به نظر می‌رسد موج گسترده مخالفت و انتقاد با اجرای چنین طرحی سبب عقب‌نشینی «مجلس انقلابی» شده است.

روز گذشته ١٢١ نماینده مجلس شورای اسلامی رأی مثبت دادند تا طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای‌مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های‌ اجتماعی» بر اساس اصل ۸۵ قانون اساسی پیگیری و اجرا شود. بر اساس تصویب نمایندگان، کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی مسئول بررسی و تصویب نهایی و ارسال این طرح به شورای نگهبان شد.

طبق اصل ۸۵ قانون اساسی، «سمت نمایندگی قائم به شخص است و قابل واگذاری به دیگری نیست. مجلس نمی‌تواند اختیار قانونگذاری را به شخص یا هیئتی واگذار کند ولی در موارد ضروری می‌تواند اختیار وضع بعضی از قوانین را با رعایت اصل هفتاد و دوم به کمیسیون‌های داخلی خود تفویض کند، در این صورت این قوانین در مدتی که مجلس تعیین می‌نماید به صورت آزمایشی اجرا می‌شود و تصویب نهایی آنها با مجلس خواهد بود.»

بنابراین با موافقت نمایندگان با این درخواست، طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی در کمیسیون فرهنگی بررسی می‌شود و بدون ارجاع به صحن علنی مجلس به شورای نگهبان ارسال و در صورت تائید، به صورت آزمایشی اجرا خواهد شد.

حالا مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در اطلاعیه خود نوشته است: «صبح ۶ مرداد ماه ۱۴۰۰ نمایندگان مجلس شورای اسلامی، بررسی طرح «حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی» را در دستورکار قرار دادند و با رأی موافق نمایندگان مقرر شد براساس اصل ۸۵ قانون اساسی، طرح مذکور برای بررسی به کمیسیون مشترک و ویژه‌ای که در مجلس تشکیل خواهد شد، ارسال شود.»

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در ادامه افزوده که «در شرح این مصوبه قابل ذکر است، آنچه که به تصویب رسیده، صرفاً تعیین «نحوه بررسی طرح» در مجلس است که به اشتباه در برخی از خبرگزاری ها به عنوان «تصویب طرح فضای مجازی» منعکس شد. بر این اساس، طرح مذکور به کمیسیون مشترکی متشکل از کمیسیون‌های تخصصی مجلس بازگردانده خواهد شد تا پس از مدت زمانی مشخص (یک تا دو ماه) با حضور صاحب‌نظران، فعالان فضای مجازی و کارشناسان دولت و بخش خصوصی بررسی‌های لازم در مورد آن انجام پذیرد.»

مرکز پژوهش‌ها همچنین از ارجاع این طرح به صحن علنی خبر داده است: «روند بررسی طرح به این نحو خواهد بود که هر حکم تصویبی از سوی این کمسیون به طور عمومی و روزانه انتشار پیدا خواهد کرد و پس از مهلت یک تا دو ماه، طرح مجدداً به صحن علنی ارجاع خواهد شد تا در صورت موافقت نمایندگان، مهلت آزمایشی بودن آن تعیین و برای تأیید به شورای نگهبان ارسال شود.»

https://kayhan.london/1400/05/06/%d9%86%d9%85%d8%a7%db%8c%d9%86%d8%af%da%af%d8%a7%d9%86-%d9%85%d8%ac%d9%84%d8%b3-%d8%a7%d9%86%d9%82%d9%84%d8%a7%d8%a8%db%8c-%d8%b7%d8%b1%d8%ad-%d9%85%d8%ad%d8%af%d9%88%d8%af-%d9%88-%d9%85

تصویب طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای‌مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های‌ اجتماعی» ذیل اصل ۸۵ قانون اساسی که به معنای اجرای موقت، و به احتمال زیاد، دائمی شدن آن در مسدودسازی اینترنت در ایران و قطع ارتباط ایرانیان با اینترنت جهانی است با واکنش‌های زیادی روبرو شده است.

کاربران شبکه‌های اجتماعی با استفاده از هشتگ #طرح_صیانت به شدت به مصوبه نمایندگان مجلس شورای اسلامی انتقاد کرده‌اند بطوری که انتشار ده‌ها هزار توئیت با این هشتگ سبب ترند شدن آن در توئیتر شده است.

https://twitter.com/maryam__61/status/1420321840833175554

برخی از ورزشکاران و هنرمندان نیز با مردم همراه شده و به تصویب این طرح اعتراض کردند. علی کریمی فوتبالیست سابق و پرطرفدار ایران در استوری اینستاگرام خود پرسیده است: «واکسن،‌ دارو،‌آب، برق،‌ هوا، گرونی و…!!! صیانت نمی‌خواد؟»

هانیه توسلی بازیگر سینما هم در صفحه اینستاگرام خود با انتقاد از این طرح نوشته است: «مشکل آب و برق و تورم و تحریم و بیکاری و واکسن که مهم نیست! فیلتر کنید که مشکلات و بدبختی‌ها و فلاکت‌ها جایی درز نکنه! آفرین به اینهمه تدبیر و درایت و دلسوزی».

سعیده خاشی از فعالان مدنی در سیستان‌ و بلوچستان هم خطاب به نمایندگان مجلس اسلامی نوشته است: «همین اینترنت کم‌جان‌تان منبع حیات اقتصادی بسیاری از زنان صاحب کسب‌وکار در سیستان‌وبلوچستان است، شما انگار سر جنگ و جدل با این مردم خسته دارید و هر روز یک بازی راه انداخته و شادمان از این همه عذابی هستید که بر جان ایران می‌اندازید.»

سازمان گزارشگران بدون مرز طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای‌مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های‌ اجتماعی» را برگرفته از روش سانسور در چین ارزیابی و هدف ین طرح را مسدودسازی کامل دسترسی به شبکه‌های اجتماعی و اینترنت جهانی دانست. سازمان گزارشگران بدون مرز همچنین اجرای این طرح را تبعیض دیجیتال علیه حق دانستن مردم دانست و آن را محکوم کرد.

#طرح_صیانت از فضای مجازی، امروز در مجلس جمهوری اسلامی #ایران تصویب شد. برگرفته از روش سانسور در #چین هدف آن #مسدودسازی کامل دسترسی به شبکه‌های اجتماعی و اینترنت جهانی است. #گزارش‌گران_بدون_مرز @RSF_inter این قانون را تبعیض دیجیتال علیه حق دانستن مردم می‌داند و آن را محکوم می‌کند. pic.twitter.com/QkLAktrrSI

— گزارش‌‌گران بدون مرز (@RSF_persan) July 28, 2021

نمایندگان موافق با اجرای این طرح اما تلاش دارند آن را توجیه کنند. از جمله علیرضا زاکانی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در توئیتی نوشته «مدیریت فضای مجازی در همه جهان خصوصا ایران حیاتی است و تعارضی با بهره‌مندی از مواهب آن ندارد. فیلترینگ بیراهه‌ای است که حکایت از بی‌اطلاعی از فضای سایبری دارد. مصوبه مجلس طبق اصل ۸۵، آغاز بررسی‌های عمیق‌تر کارشناسی وگفتگو بافعالان این عرصه در تضمین حقوق‌ کاربران است. اقناع افکار عمومی ضروریست.»

مدیریت #فضای_مجازی درهمه جهان خصوصا ایران حیاتی است وتعارضی بابهره‌مندی ازمواهب آن ندارد.#فیلترینگ بی‌راهه‌ایست که حکایت ازبی‌اطلاعی ازفضای سایبردارد.
مصوبه #مجلس طبق اصل۸۵، آغازبررسی‌های عمیقتر کارشناسی وگفتگو بافعالان این عرصه درتضمین حقوق‌کاربران است.
اقناع افکارعمومی ضروریست

— ‌AliReza Zakani | علیرضا زاکانی (@arzakani4) July 29, 2021

در همین حال مقاماتی که در جناح‌بندی‌های درون حکومتی، رقبای نمایندگان مجلس یازدهم به شمار می‌روند تلاش کرده‌اند ضمن همراهی با موج اعتراضی مردم علیه این طرح، مجلس یازدهم را مورد سرزنش قرار دهند.

سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در صفحه توئیتر خود با انتقاد از این طرح هشدار داد که «با ساطوری پیکر وطن را شقه شقه می‌کنیم»!

محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام هم در صفحه توئیتر خود به این طرح واکنش نشان داده و نوشته که مردم حق دارند بپرسند «در حالی که جامعه با انواع مشکلات و مصائب اقتصادی مواجه است، تصویب طرح موسوم به صیانت از حقوق کاربران اینترنت، چه ضرورتی داشته است؟»

این در حالیست که دولت روحانی مسئول مستقیم قطع سراسری اینترنت در اعتراضات آبان ۹۸ و در اعتراضات ماه‌های گذشته در سیستان و بلوچستان و همین روزها در جریان اعتراضات استان خوزستان است. قطع اینترنت با هدف جلوگیری از اطلاع‌رسانی درباره اعتراضات مردم و همچنین سرکوب خشن معترضان صورت می‌گیرد. در اعتراضات آبان ۹۸ که اینترنت بیش از یک هفته قطع بود، مأموران جمهوری اسلامی صدها شهروند را تنها طی سه روز در خیابان‌ها به قتل رساندند.