تحقیقات درباره به رودخانه انداخته شدن ۴۵ پناهجو توسط یک فرمانده ژاندارمری در ترکیه

کوروش زمانی – در روزهای گذشته اخبار تائیدنشده‌ای در رسانه‌های ترکیه منتشر شد مبنی بر اینکه در تاریخ ۲۴ اوت ۲۰۲۱ چهل و پنج نفر از شصت پناهجویی که از مرز یونان به ترکیه بازگردانده شده بودند توسط سربازان ژاندارمری ترکیه به رودخانه «مریچ» واقع در شمال غربی این کشور انداخته شده‌اند. این رویداد در پی استرداد ۱۵۰ تن از پناهجویان توسط یونان به ترکیه به وقوع پیوست. در جریان این استرداد به دستور یک فرمانده‌ نیروهای نظامی ترکیه که تا این لحظه نامی از وی به میان نیامده، ۵۰ تن از این پناهجویان به رودخانه مریچ انداخته شده‌اند.

 از طرفی انجمن حقوقدانان آزادی (ÖHD) شعبه‌ استانبول با انتشار اطلاعیه‌ای در صفحه رسمی توئیتر خود اعلام کرد که یک گروه متشکل از ۱۵۰ پناهجو که از «ادیرنه» به یونان رفته بودند، به ماموران ژاندارمری مرزی ترکیه در حوزه‌ استحفاظی «ادیرنه» تحویل داده شده‌اند و در همین ارتباط گزارش‌هایی دریافت شده که ۴۵ تا ۵۰ تن از این پناهجویان توسط نیروهای نظامی ترکیه به رودخانه‌ی «مریچ» انداخته شده‌اند.

۱٫Bu hafta salı günü derneğimize yapılan bir başvuruda 150 kişilik bir müteci grubun Edirne’den Yunanistan’a geçtiği, Yunanistan’dan kendilerinin Türkiye’ye iade edildiği ve devamında aşağıda yazılı olan VAHİM OlAYLAR ZİNCİRİ’NİN yaşandığı tarafımıza aktarılmıştır:

— ÖHD İstanbul (@ohd_istanbul) August 27, 2021

 یکی از پناهجویانی که از این واقعه جان سالم به در برده، در تاریخ ۲۴ اوت به این انجمن مراجعه کرده و واقعه را شرح داده است. بر اساس گزارش این شخص، فرمانده‌ نظامیان از بین ۶۰ نفری که در این گروه‌ حضور داشته‌اند، زنان و دختربچه‌ها را (در حدود ۱۰ تا ۱۵ نفر) جدا کرده و به سربازان تحت امر خود دستور داده است تا بقیه افراد را که در میان آنها حتا پسربچه‌های خردسال نیز حضور داشته‌اند، به رودخانه بیاندازند.

 این پناهجو که توانسته بود با شنا جان خود را نجات دهد گفته است: «با چشمان خود شاهد مرگ یک پناهجوی افغان و دو پناهجوی سوری در رودخانه بودم». پناهجوی نجات‌یافته گفته است: «برخی از سربازان در حالی که اشک می‌ریختند و نمی‌خواستند پناهجویان را به آب بریزند، فرمانده‌ی مافوق آنها بر سرشان فریاد زد که بگذارید اینها بمیرند، اگر شما نمی‌توانید اینها را به آب بریزید من شما را به آب خواهم انداخت». این در حالیست که در این جریان، ۵ تن دیگر از پناهجویانی که توانسته بودند با شنا جان خود را نجات دهند نیز اعلام کرده‌اند که حاضرند در اینباره شهادت دهند و به این ترتیب، انجمن حقوقدانان آزادی، با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرده است که پیگیری قضائی این حادثه را به عنوان «جنایت علیه بشریت» آغاز کرده است.

 پس از فشار افکار عمومی بر فرمانداری «ادیرنه» برای بررسی ادعاهای تعدادی از مهاجران مبنی بر به آب انداخته شدن ۴۵ تن از آنها توسط نیروهای نظامی ترکیه، دادستانی عمومی این شهر تحقیق درباره این موضوع را آغاز کرد. فرماندار «ادیرنه» اما به آب انداختن ۴۵ پناهجو در رودخانه‌ی «مریچ» و قتل حداقل ۵ نفر در اثر غرق شدن را تکذیب کرده است. در مقابل، تعدادی از شاهدان عینی وابسته به یک آژانس خبری که در ارتباط با این موضوع تحقیق می‌کنند گفته‌اند، بر اساس اطلاعات جمع‌آوری شده، در جریان این رویداد، یک پناهجوی افغان با شلیک مستقیم  سربازان ژاندارمری کشته شده و دیگر مهاجران به دستور فرمانده ژاندارمری به رودخانه پرتاب شده‌اند که در این رویداد، پنج تن جان خود را از دست داده‌اند.

 اگرچه از قول مقامات مسئول گفته می‌شود که هنوز هیچ خبری از گروه ۴۵ نفره‌ی پرتاب شده به رودخانه در دست نیست و اطلاعات دقیقی در مورد تعداد آنها وجود ندارد اما شماری از مهاجرانی که در این واقعه حضور داشته‌اند، آمادگی خود را جهت ارائه‌ی شهادت در دادگاه اعلام کرده‌اند. از طرفی فرمانداری «ادیرنه» که باید در تاریخ ۱ سپتامبر و پس از آنکه خبر این حادثه با اظهارات شاهدان در دسترس عموم قرار گرفت، بیانیه‌ای صادر می‌کرد، مدعی شد که در نتیجه تحقیقات انجام شده توسط نیروهای ژاندارمری هنگ مرزی، به این نتیجه رسیده‌اند که چنین رویداد نامتعارفی رخ نداده و «فقط فردی که قصد فرار داشته مورد اصابت گلوله قرار گرفته است»!

 شعبه استانبول انجمن حقوقدانان برای آزادی (ÖHD) محلی است که در تاریخ ۳ سپتامبر ۲۰۲۱، پناهجویانی که از «واقعه‌ مریچ» نجات یافته بودند به آن مراجعه کرده‌ و با درخواست شفاف ساختن این رویداد ناگوار و طرح شکایت عمومی و شکایت کیفری به دادستانی عمومی «ادیرنه» موضوع را پیگیری کرده‌اند.

 ودات چاآرتکین یکی از وکلای عضو این انجمن است که شکایت کیفری را به جریان انداخته. او در جریان مصاحبه‌ای گفته است: «سه شهروند سوری در این حادثه بطور رسمی به ما مراجعه کردند و از سوی دیگر موفق به شناسایی و مصاحبه با شش شاهد دیگر شده‌ایم.» او اظهار داشت که اکثر پناهجویان دیگر که در جریان این رویداد حضور داشته‌اند از شکایت خود منصرف شده‌اند زیرا می‌ترسند که مورد برخورد شدید و تلافی‌جویانه‌ی ترکیه قرار بگیرند.

 این وکیل با بیان اینکه آنها به عنوان اعضای «ÖHD» این روند را از نزدیک و به دقت دنبال می‌کنند، اظهار داشت: «ما واقعیت را می‌دانیم؛ طبق گفته‌های شاهدان در آن روز، با دستور به آب انداختن مهاجران توسط فرمانده‌ی نیروهای نظامی، یکی از مهاجران تلاش می‌کند تا فرار کند اما در حین فرار مورد اصابت مستقیم گلوله‌ی سربازان ژاندارمری قرار می‌گیرد، کسانی که نمی‌خواهند وارد رودخانه شوند به شدت مورد ضرب و جرح قرار می‌گیرند و به زور به رودخانه پرتاب شده و در این میان متأسفانه افرادی جان خود را از دست می‌دهند.»

چاآرتکین در شکایت کیفری خود اظهار داشته که موکلان وی خواستار رسیدگی فوری، قاطع و آغاز تحقیقات در مورد این تراژدی شده‌اند.