در ادامه هشتمین دور از مذاکرات فرسایشی وین انریکه مورا نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات برجام پس از بازگشت از روسیه، روز چهارشنبه ۱۹ ژانویه (۲۹ دی‌ماه) با علی باقری‌کنی نماینده جمهوری اسلامی در وین گفتگو کرد که طبق معمول و به نوشته خبرگزاری ایرنا محور آن «رفع تحریم‌ها» بود.
پیش از این دیدار علی باقری کنی مذاکرات «نسبتاً طولانی» با نمایندگان روسیه و چین داشت.
جمهوری اسلامی ایران بر رفع همه تحریم‌ها و ارائه تضمین از سوی آمریکا برای عدم خروج از برجام تأکید دارد و غربی‌ها به ویژه آمریکا تا کنون با همه این درخواست‌ها مخالفت کرده‌اند.
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی گفته هنوز اختلاف بر سر «موضوعات کلیدی» باقی مانده که بطور ویژه تصمیمات خاص سیاسی می‌طلبد و واشنگتن است که باید تصمیمات خود را درباره مسائل باقیمانده و رفع تحریم‌ها اعلام کند.
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملّی جمهوری اسلامی ۲۹ دی‌ماه در توییتی مدعی شده که جمهوری اسلامی نفت را می‌فروشد و پولش را می‌گیرد و تحریم‌ها دیگر تأثیری ندارد! وی نوشته «فروش نفت ایران و بازگشت پول آن به شرایط مناسب و غیرقابل بازگشتی رسیده است.» او تأکید کرده که با توجه به این روند «نمی‌شود برای امتیازگیری، قول رفع تحریمی را داد که بی‌اثر شده است.»
فروش نفت #ایران و بازگشت پول آن به شرایط مناسب و غیر قابل بازگشتی رسیده است. نمی‌شود برای امتیازگیری، قول رفع تحریمی را داد که بی‌اثر شده است.#مقاومت_فعال
— علی شمخانی (@alishamkhani_ir) January 19, 2022
تفسیر حرف شمخانی، گذشته از تبلیغات در چارچوب جنگ روانی و البته گزافه‌گویی، این است که دور زدن تحریم‌های نفتی و بانکی موفق بوده و «رفع تحریم‌ها» دیگر برای جمهوری اسلامی دیگر امتیاز محسوب نمی‌شود. البته این ادعای شمخانی و امثال وی همزمان سبب می‌شود که ابزار تحریم به عنوان بهانه لابیگران و ماله‌کشان رژیم ایران در غرب به ویژه در آمریکا جهت مظلوم‌نمایی و تلاش از دست آنها خارج شود!
سیدابراهیم رئیسی نیز پیش از سفر به روسیه ادعا کرد «در شرایط تحریم صادرات نفتی ایران به حدی افزایش یافته که ما دیگر نگران صادرات آن نیستیم، صادرات نفت در دولت سیزدهم ۴۰ درصد افزایش یافته و پول حاصل از صادرات نیز درحال بازگشت به کشور است.»
اما برخی مقامات پیشین جمهوری اسلامی از جمله عبدالناصر همتی رئیس پیشین بانک مرکزی ادعای رئیسی مبنی بر افزایش فروش نفت را زیر سؤال بردند. در عین حال مقامات مسئول با عبارات بازی می‌کنند و مشخص نمی‌گویند منظورشان افزایش «صادرات» نفت است و یا «فروش» نفت؟! در حالی که هر کدام دو مبحث جداگانه هستند آنهم در شرایطی که جمهوری اسلامی از زمان دولت حسن روحانی رقم صادرات نفت را مخفی نگه می‌داشته است. در همین ارتباط روزنامه «شرق» در گزارشی مبسوط به تفاوت بین «صادرات نفت» و «فروش نفت» پرداخته و ادعای رئیس دولت سیزدهم را با عدد و رقم نفی کرده است!
رد ادعاها درباره صادرات نفت
شرق نوشت «با فرض درست بودن ادعای رئیسی یعنی افزایش ۴۰ درصدی صادرات اکنون باید صادرات ایران به اندکی بالاتر از ۶۰۰ هزار بشکه در روز رسیده باشد در حالی که رقمی که دولت در بودجه برای فروش نفت در نظر گرفته است، روزانه یک میلیون و ۳۰۰هزار بشکه است؛ این رقم نصف میزان فروش نفت ایران در دوران بدون تحریم است.»
مطلب قابل تأکیدی که «شرق» به آن اشاره کرده است فروش یا صادرات نفت به کشورهایی نظیر سوریه و ونزوئلاست. این روزنامه می‌نویسد: «مشتریان نفت ایران نیز تغییر کرده‌اند. بنا بر آمار آژانس بین‌المللی انرژی ۶۲درصد نفت ایران به چین و سوریه می‌رود و ۲۲ درصد آن به مالزی که به گفته برخی منابع تجاری آنرا هم باید به حساب چین گذاشت. یعنی تقریباً تمام نفت ایران به چین و سوریه می‌رود و البته نه به پالایشگاه‌های مهم و صنعتی چین که تجارت بین‌الملل دارند بلکه به پالایشگاه‌های شهرهای کوچک، منزوی و بدون هیچ ارتباطی با بازارهای جهانی که ترس از تحریم نداشته باشند. مقصد صادرات اهمیتی هم‌سنگ میزان صادرات دارد. صادرات به کشورهای بزرگ مصرف‌کننده مانند چین و هند آرزوی اول هر کشور نفتی است اما نه به شکل یادشده و نه به این میزان!»
روزنامه «شرق» همچنین خطاب به ابراهیم رئیسی نوشته «شرایط فعلی نفت ایران جای خرسندی ندارد… اما اینکه رئیسی نگران نیست، شاید بستگی به انتظارات ایشان داشته باشد.»
https://kayhan.london/1400/08/21/%D8%AA%D8%AE%D9%81%DB%8C%D9%81-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D9%81
سالیان طولانی است در داخل ایران روسوفیل‌های ولایتمدار چشم‌انتظار کمک‌های روسیه و پوتین هستند. نماز خواندن ابراهیم رئیسی در کاخ کرملین تصویری از همین استیصال است. بعد از حسن روحانی اینبار نوبت ابراهیم رئیسی «قاضی مرگ» بوده که به روسیه سفر کند تا شاید پوتین یا «تزار شرق» گوشه‌چشمی به تهران «نگاه»ی بیندازد.
اینبار هم موضوع توسعه تجاری و «خنثی‌سازی تحریم‌ها با پیوستن ایران به سوئیفت روسی» تکرار شد. همچنانکه پیشتر نیز بارها ادعا شد بانک‌های روسی آماده همکاری با جمهوری اسلامی‌اند اما تا امروز نه تنها هیچ خبری نشده بلکه روسیه ماه‌ها قبل به جمهوری اسلامی هشدار داد بدون پیوستن به FATF نمی‌تواند وارد معامله و همکاری با آن شود!
https://kayhan.london/1398/10/02/%d9%87%d8%b4%d8%af%d8%a7%d8%b1-%d8%b1%d9%88%d8%b3%db%8c%d9%87-%d8%a8%d9%87-%d8%ac%d9%85%d9%87%d9%88%d8%b1%db%8c-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%db%8c-%d8%a8%d8%af%d9%88%d9%86-%d9%be%db%8c%d9%88%d8%b3
با اینهمه علیرضا پیمان‌پاک رئیس سازمان توسعه تجارت گفته اینکه روسیه FATF را رعایت نمی‌کند برای جمهوری اسلامی یک فرصت است و بانک‌های خارجی کوچک حاضر به تجارت با جمهوری اسلامی هستند.
همچنین غلامرضا مرحبا عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفته «نگاه به حوزه کشورهای شرقی در سیاست خارجی دولت سیزدهم می‌تواند عامل تعادل و توازن در دیپلماسی باشد و منافع کشور را تامین کند.»
در واقع آنچه مقامات و دیپلمات‌های جمهوری اسلامی می‌گویند و اکنون در سیاست خارجی پیاده می‌کنند همان توقعات علی خامنه‌ای از «دولت در تراز انقلاب» یا «دولت انقلابی» است که اقلیت رأی‌دهنده به دولت سیزدهم آن را مفتخر به این عنوان می‌دانند.
در این میان، جواد اوجی وزیر نفت جمهوری اسلامی از امضای چندین سند مهم با روس‌ها در حوزه توسعه میدان‌های نفت و گاز، پتروپالایشگاه و انتقال فناوری خبر داده و گفته «مردم ایران اثرات توافق‌های نفتی با روسیه در حوزه انرژی را به زودی خواهند دید!»
پیشتر محمد مخبر دزفولی معاون اول رئیسی گفته بود سفر او به روسیه «اهمیت خیلی زیادی» دارد و یک تحول اساسی در مناسبات بین‌المللی دولت اتفاق افتاده و تحول اساسی در حوزه روابط بین‌الملل است. این گزافه‌گویی‌ها در حالیست که روسوفیل بودن علی خامنه‌ای و سیاست «نگاه به شرق» وی نکته‌ای نیست که از کسی پنهان بوده باشد. منتها مسئله این است که روسیه نیز مانند چین به مناسبات خود با غرب و در رأس آنها آمریکا بیشتر اهمیت می‌دهند تا با رژیم ضعیف و فرسوده‌ای که در داخل نیز منفور و مورد اعتراض مردم است و آینده‌ای در برابر ندارد. محاسبات دیگر سیاسی و اقتصادی منطقه‌ای از سوی این دو کشور قدرتمند بجای خود که تا کنون از جمهوری اسلامی به عنوان یک ابزار سوء استفاده کرده و منابع و بازار کشور را در «تفاهم‌نامه» و «همکاری» و «قرارداد» به یغما می‌برند.
سیدابراهیم رئیسی در سخنرانی در پارلمان یا دومای روسیه نیز با اشاره به اینکه «آماده توسعه حداکثری روابط پایدار و بلندمدت با روسیه هستیم» موقعیت کشور را به عرضه گذاشته و گفته «موقعیت ممتاز جغرافیایی سرزمین ایران بخصوص کریدور شمال- جنوب می‌تواند تجارت از هند تا روسیه و اروپا را کم‌هزینه‌تر و پررونق‌تر کند!»
رژیم ایران در حالی با تداوم ایرانفروشی به کمک روس‌ها امید بسته که شهریور ۱۳۹۹ همزمان با برگزاری اولین نشست‌های برجام در وین سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه که پس از روی کار آمدن رئیسی پای خود را از مذاکرات هسته‌ای کنار کشیده، در جمع دانشجویان و استادان «بنیاد دولتی روابط بین‌الملل مسکو» وابسته به وزارت خارجه این کشور از «مذاکره مستقیم» جمهوری اسلامی ایران و آمریکا حمایت کرد و گفته مسکو آماده‌ی میانجیگری بین دو طرف است. وی تأکید کرده بود «همیشه این موضوع بهتر است که شکایت‌ها مستقیم مطرح شده و پاسخ‌های آنها نیز مستقیم داده شود.»
یادآوری می‌شود که با آغاز «کارزار فشار حداکثری» در دوران دونالد ترامپ، بیژن زنگنه وزیر پیشین نفت جمهوری اسلامی نیز ادعا کرده بود تحریم‌ها بی‌اثر است و «راه‌های زیادی برای فروش نفت داریم». اما چند ماه بعد در یک مصاحبه تلویزیونی تأکید کرد «آمریکا در اعمال تحریم‌های هوشمند به بلوغ شیطانی رسیده است.»
تفاوت این روزها در این است که دولت بایدن برای مماشات با جمهوری اسلامی نظارت بر اجرای تحریم‌ها را ضعیف کرده و بر زیر پا گذاشتن قوانین تحریم چشم می‌پوشد تا شاید رژیم ایران را به توافقی قانع کند. وی حتا اخیراً به این جمله اکتفا کرد که «عرضه نفت در بازار جهانی آنقدر کافی هست که کشورها خرید از ایران را کاهش دهند!» و احتمالا از نظر وی، نیازی به تحریم نباشد!
