«قهرمان یا ضدقهرمان»؟! صدور «قرار جلب به دادرسی» علیه اصغر فرهادی در پرونده سرقت هنری؛ وکیل فرهادی: به معنای حکم نهایی دادگاه نیست

آزاده مسیح‌زاده شاکی پرونده سرقت هنری اصغر فرهادی از صدور قرار جلب به دادرسی برای این کارگردان خبر داده است. وکیل فرهادی با صدور بیانیه‌ای گفته صدور این قرار به معنای صدور حکم نهایی دادگاه نیست و بخشی از روند رسیدگی است.

آزاده مسیح‌زاده مستندساز و شاکی پرونده سرقت هنری اصغر فرهادی در فیلم سینمایی «قهرمان» به وبسایت گذارنیوز از صدور قرار جلب به دادرسی علیه این فیلمساز خبر داده است.

این قرار جلب پس از سکوت سنگین رسانه‌های داخلی در بررسی موضوع سرقت هنری فرهادی صادر شده است، تنها چند روز پس از اینکه توجه رسانه‌های سینمایی دنیا از جمله هالیوود ریپورتر و ای‌بی‌سی نیوز به این امر جلب شد و این پرسش را مطرح کردند که آیا برنده دو جایزه اسکار از شاگرد خود سوژه سرقت کرده است؟!

اکنون آزاده مسیح‌زاده گفته که در رسیدگی دقیق به شکایت وی از اصغر فرهادی در دادسرای فرهنگ و رسانه، بازپرس پرونده مستندات ارائه شده توسط وی را «کافی» تشخیص داده و اقدام به صدور قرار نهایی جلب به دادسرا علیه فرهادی کرده است.

داستان فیلم «قهرمان» درباره یک زندانی اقتصادی است که در مرخصی‌اش از زندن مبلغ هنگفتی را پیدا می‌کند و آن را به صاحبش برمی‌گرداند. فیلم مستند آزاده مسیح‌زاده نیز درباره یک کارگر نقاش است که دقیقا دارای خصوصیات شخصیتی و روایی فیلم فرهادی است، آنهم در حالی که این فیلم پیش از «قهرمان» و در جریان کارگاه آموزشی همین فیلمساز توسط مسیح‌زاده ساخته شده است.

View this post on Instagram

A post shared by Azi Masihzadeh (@azadeh_masihzadeh)

این مستندساز اعلام کرده که ده‌ها ساعت فیلم، صدای ضبط شده، شهادت شهود و مطلعین، ده‌ها صفحه استدلال مبنی بر تناقضات اظهارات فرهادی، وکیل، و شهود او و همچنین فیلم‌ها و صداها و تغییر اظهارات هرکدام از افراد نامبرده را با اظهارات قبلی‌شان در جریان دادرسی ارائه داده و در نهایت هر دو فیلم توسط بازپرس پرونده مشاهده شده است.

آنگونه که گفته می‌شود، قانونگذار قانون آیین دادرسی کیفری در قانون جدید بجای «قرار مجرمیت» از عبارت «جلب به دادرسی» استفاده نموده و این با دستور جلب و یا دستور بازداشت که منجر به دستگیری یا بازداشت مرتکب احتمالی می‌شود متفاوت است. با اینهمه «قرار جلب به دادرسی» نیز حکایت از نظر مثبت دادسرا و مرجع تحقیق به شکایت و وقوع جرم دارد و آنرا قابل پیگرد تشخیص داده که «قرار جلب به دادرسی» را صادر کرده است. معنی صدور این قرار، به جریان افتادن پرونده و تشکیل جلسه محاکمه در دادگاه کیفری دو است.

در واکنش به آنچه آزاده مسیح‌زاده طی یکی دو روز گذشته در رسانه‌ها مطرح کرده، کاوه راد وکیل اصغر فرهادی، پس از انتشار خبر جلب به دادرسی علیه این کارگردان، توضیحاتی ارائه داده و گفته است که سه شکایت علیه فرهادی تنظیم شده که دو شکایت «نقض حقوق مؤلف و ادعای سهیم‌شدن در کلیه درآمدهای داخلی و خارجی فیلم از سوی خانم مسیح‌زاده» و همچنین شکایت زندانی شیرازی با این ادعا که داستان فیلم «قهرمان» به حیثیت ایشان لطمه وارد کرده، از سوی بازپرس رد شده ولی شکایت «نقض حقوق مؤلف» مورد بررسی و پیگیری قرار می‌گیرد.

کاوه راد تأکید کرده که بازپرس پرونده به نمونه‌های پرشمار مشابه داخلی و خارجی و استناد کانون کارگردانان در ارتباط با استفاده از سوژه در سینما و آزاد بودن حق اقتباس را نپذیرفته و «علیرغم تاکید ماده ۱۵۵ قانون آیین دادرسی کیفری و رویه قضایی دادسرای فرهنگ و رسانه در پرونده‌های مشابه، که به جهت رسیدگی‌های فنی، دعاوی تخصصی حوزه فرهنگ و سینما به کارشناسان متخصص این حوزه ارجاع می‌گردد، بازپرس محترم، با تلقیِ سینما به عنوان موضوعی «عرفی» و نه تخصصی، پرونده را به کارشناسی ارجاع نداده و بدون جلب نظر کارشناسان حوزه سینما و حقوق مؤلف، راساً اقدام به صدور قرار نموده‌اند.»

آزاده مسیح‌زاده مستندساز همچنین درباره نتیجه دو مورد شکایتی که فرهادی علیه او طرح کرده بود، مدعی شده: «آقای فرهادی یکبار علیه من در تاریخ ۱۵/۰۸/۱۴۰۰ شکایت افترا و نشر اکاذیب طرح کردند و یکبار هم به دلیل اظهار من مبنی بر اینکه دست‌خطی که از من گرفته‌اند تحت فشار روانی و بدون رضایتم بوده، در تاریخ ۲۹/۱۰/۱۴۰۰ علیه من شکایت افترا و نشر اکاذیب طرح کردند. دادسرا در ضمن همین قرار مذکور، مستندات و دلایل آقای فرهادی را مبنی بر ارتکاب نشر اکاذیب و افترا توسط من در هر دو پرونده ناکافی تشخیص داده است و به نفع من قرار منع تعقیب صادر کرد».

مشاور حقوقی این مستندساز که خواست نامش فاش نشود، در ادامه این ادعا بیان کرد که البته صدور قرار منع تعقیب به نفع مسیح‌زاده در شکایت اول نشر اکاذیب و افترا علاوه بر تشخیص ناکافی بودن مستندات آقای فرهادی در این شکایت دلیل دیگری نیز دارد و آن معنی ضمنی قرار جلب به دادرسی علیه آقای فرهادی در پرونده سرقت هنری (تجاوز به حقوق مادی و معنوی) است.

اواسط پاییز سال گذشته در آستانه اکران فیلم سینمایی «قهرمان» تازه‌ترین ساخته اصغر فرهادی زمزمه‌هایی مبنی بر سرقت سوژه‌ی این فیلم از روی یک مستند در رسانه‌ها به گوش رسید. آزاده مسیح‌زاده از شاگردان کارگاه اصغر فرهادی در موسسه کارنامه مدعی شد ایده فیلم این کارگردان از مستند او که «دو سر برد، دو سر باخت» نام دارد کپی شده بدون اینکه حق و حقوق مادی و معنوی این مستندساز در نظر گرفته شود.

انجمن مستندسازان ایران به دنبال این اتفاق بیانیه‌ای برای اثبات این موضوع منتشر کرده و اعلام کردند آخرین ساخته اصغر فرهادی را که با اثرپذیری جدی از مستند یادشده ساخته شده در یوتیوب گذاشته‌اند تا به زودی فضای آزاد برای گفتگو فراهم شود.

پس از انتشار این بیانیه، وکیل اصغر فرهادی نیز در نامه‌ای توضیح داد که «آزاده مسیح‌زاده قبل از ساخت فیلم «قهرمان» در حضور دو شاهد در موسسه آموزشی بامداد، متنی را به دست‌خط و امضای خود تهیه کرده و در آن صراحتا اظهار می‌کند که ایده و طرح فیلم مستند «دو سر برد، دو سر باخت» متعلق به آقای فرهادی است.»

به این ترتیب وکیل فرهادی نیز چه آزاده مسیح‌زاده این کار را داوطلبانه یا تحت فشار انجام داده باشد یا نه، تأیید کرده است که «ایده و طرح فیلم» که با نام «قهرمان» توسط اصغر فرهادی ساخته شده، متعلق به این کارگردان نیست بلکه از شاگرد وی در کارگاه فیلمسازی اوست.