وضعیت آشفته و تکرار ناکارآمدی مزمن در پرداخت یارانه نقدی؛ چرا درد «جراحی اقتصادی» دولت فقط برای مردم است؟!

ساعاتی پس از آنکه ابراهیم رئیسی از افزایش مبلغ یارانه نقدی خبر داد، دولت مدعی شد که مبالغ یارانه‌ای به حساب سرپرستان خانواده واریز شده است. این در حالیست که گزارش‌ها طبق روال طرح‌های مشابه که جمهوری اسلامی اجرا کرده، از هرج‌ و مرج در پرداخت این مبالغ حکایت دارد. آندسته از افرادی هم که پول به حساب‌شان واریز شده، نمی‌توانند پول را برداشت کنند!

ابراهیم رئیسی شامگاه دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱۱ در یک برنامه ویژه تلویزیونی اعلام کرد که مبلغ یارانه سه دهک پایین جامعه به ۴۰۰ هزار تومان و برای دهک‌های دیگر به ۳۰۰ هزار تومان در ماه افزایش یافت.

افزایش این مبلغ در پی گرانی‌های مواد خوراکی در هفته‌های گذشته با حذف ارز ترجیحی  و درواقع برای تطمیع طبقات تنگدست که در اعتراضات سال‌های اخیر بیشترین شرکت و مهم‌ترین نقش را داشتند صورت گرفته است. دولت مدعی است که برای اصلاح و ساماندهی نظام یارانه‌ در کشور تلاش می‌کند و به همین دلیل ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کالاهای اساسی را حذف کرده است.

مقامات دولتی می‌گویند بخشی از مواد اولیه خوراکی که با ارز ترجیحی به کشور وارد می‌شود، در روند قاچاق معکوس به کشورهای همسایه قاچاق شده و همچنین اتباع خارجی ساکن ایران و شهروندان ثروتمند نیز از یارانه تخصیص داده شده به کالاهای اساسی وارداتی بهره می‌برند.

https://kayhan.london/1401/02/20/%da%af%d8%b2%d8%a7%d8%b1%d8%b4-%d8%b1%d8%a6%db%8c%d8%b3%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%d8%a7%d9%81%d8%b2%d8%a7%db%8c%d8%b4-%d8%b1%d8%a6%db%8c%d8%b3%db%8c-%d9%88-%d8%a7%d9%81%d8%b2%d8%a7%db%8c%d8%b4-%db%8c%d8%a7

حالا دولت رئیسی می‌گوید در حالی که با حذف ارز ترجیحی بخش زیادی از مواد خوراکی گران می‌شود، اما به مردم یارانه نقدی می‌دهد تا این گرانی جبران شود! این در حالیست که از یکسو برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد دولت منابع ارزی کافی برای واردات کالا با ارز ترجیحی ندارد و با حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی به دنبال جبران کسری بودجه بوده و از سوی دیگر یارانه‌ای که می‌دهد با روند نجومی افزایش قیمت‌ها همخوانی ندارد!

اکنون ابراهیم رئیسی گفته به مدت دو ماه رقم نقدی یارانه افزایش پیدا می‌کند اما پس از دو ماه کوپن الکترونیک برای خرید مواد خوراکی ضروری به مردم داده می‌شود.

احسان خاندوزی وزیر اقتصاد نیز در توضیحاتی گفته که «۳۰ درصد جمعیت کشور یارانه ۴۰۰ هزار تومانی را دریافت می‌کنند. ۶۰ درصد جمعیت نیز یارانه ۳۰۰ هزار تومانی دریافت می‌کنند و ۱۰ درصد نیز بی‌نیاز از دریافت یارانه هستند!» به این ترتیب ۹۰ درصد جمعیت کشور نیازمند کمک و یارانه هستند!

Link

Embed

Copy and paste this HTML code into your webpage to embed.

ساعاتی پس از اعلام این خبر از سوی ابراهیم رئیسی، سازمان هدفمندی یارانه‌ها مدعی شده که مبالغ تعیین شده به حساب ۲۳ میلیون سرپرست خانوار که ۷۲ میلیون ایرانی را شامل می‌شود واریز شده است.

گزارش‌های مردم در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد برخلاف ادعای سازمان هدفمندی یارانه‌ها شمار زیادی از ایرانیانی که در دهک‌های اول تا نهم درآمدی بودند، و پیشتر نیز یارانه نقدی دریافت می‌کردند، یارانه جدید را دریافت نکرده‌اند.

همچنین برخی شهروندان دو بار یارانه به حسابشان واریز شده و دو برابر مبلغی که مشخص شده بود در حساب دریافت کرده‌اند.

از سوی دیگر افرادی که یارانه جدید به حسابشان واریز شده، نمی‌توانند مبلغ را برداشت کنند! در اینباره وبسایت «تجارت نیوز» گزارش داده که یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی به حساب بخشی از سرپرستان خانوار واریز شده و حتی اقساط وام کرونا هم از این واریز کسر شده است اما مبلغ واریز شده قابل برداشت نیست. همچنین بانک نیز در پیامکی به مردم اعلام کرده که «بر اساس ابلاغ بانک مرکزی امکان برداشت این واریزی وجود ندارد.»

به نظر می‌‎رسد علت اصلی این است که بانک مرکزی هنوز نتوانسته اعتبار لازم برای واریز کردن یارانه‌ها را در اختیار بانک‌های عامل قرار دهد. به بیان دیگر دولت بدون اینکه پولی داشته باشد، شتابزده برای تطمیع شهروندان، روند اداری- بانکی پرداخت را انجام داده اما همچنان نقدینگی در اختیار بانک‌ها برای پرداخت نقدی مبلغ به شهروندان نگرفته است.

این موضوع احتمال اینکه دولت برای پرداخت دو ماه یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی به حساب بیش از ۲۰ میلیون خانوار، اقدام به چاپ پول بی‌پشتوانه کند وجود دارد و این به معنای ایجاد دور باطل دیگری در افزایش تورم و گران‌تر شدن کالاها و خدمات است که هیچ یارانه‌ای نمی‌تواند با آن برابری کند!

از سوی دیگر افزایش قیمت مواد غذایی تنها شامل نان و ماکارونی و روغن نبوده و یکی پس از دیگری مواد غذایی با افزایش قیمت روبرو می‌شوند. با افزایش تورم و افزایش قیمت مواد غذایی، ارزش واقعی مبلغ یارانه پرداختی از سوی دولت کاهش پیدا کرده و قدرت خرید مردم بیش از پیش کاهش می‌یابد.

برای نمونه جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی از حذف یارانه گوشت خبر داده و گفته که «قیمت برنج تقریبا آزاد شده و یارانه گوشت را هم دولت حذف می‌کند و یارانه را به شکل مستقیم به مردم پرداخت خواهد کرد.»

یوسف خانی رئیس اتحادیه مرغ و ماهی‌فروشان هم از افزایش نرخ مرغ به قیمت ۸۰ هزار تومان در آینده نزدیک خبر داده و گفته که «عرضه مرغ دولتی بزودی حذف می‌شود و شاهد افزایش نرخ مرغ به قیمت ۸۰ هزار تومان هستیم . یارانه مرغ و تخم مرغ در کارت سرپرست خانواده پرداخت خواهد شد.»

افزایش قیمت مواد غذایی اساسی سبب کاهش مصرف آنها شده و این مواد از سفره بسیاری از خانوارها حذف شده یا مصرف آن به حداقل رسیده است. پیش از این اعلام شده بود که سرانه مصرف گوشت در ایران نسبت به سال گذشته ۵۰ درصد کاهش داشته است.

اسماعیل حسین‌زهی نماینده مردم خاش در مجلس شورای اسلامی نیز امروز سه‌شنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ در گفتگو با خبرگزاری ایلنا گفته که پرداخت یارانه‌ها اثربخش نیست چون اجناس دیگر هم گران خواهد شد.

اسماعیل حسین‌زهی افزوده که «ای کاش دولت بجای دادن یارانه، جلوی تورم را می‌گرفت. یارانه‌ای که پرداخت شد،‌ به این معناست که تأیید می‌کند که کالاها گران‌تر شوند. رقمی که پرداخت شد مناسب نبوده و خیلی کم است. بهتر این بود که دولت بجای پرداخت یارانه کالای معیشتی در اختیار مردم می‌گذاشت، چون نقدینگی باعث گرانی می‌شود.»

با وجود پریشانی مزمن و هرج و مرج در سیستم پرداخت یارانه که از یکسو سبب قطع یارانه پیشین برخی از مردم شده و از سوی دیگر برای افراد واجد شرایط یارانه‌ای پرداخت نشده و به حساب برخی دو برابر مبلغ مربوطه واریز شده، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طبق معمول یک سامانه برای رسیدگی به این موضوع معرفی کرده است.

حجت عبدالملکی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم اعلام کرد که مردم می‌توانند برای دو موضوع به یارانه اعتراض کنند اول اینکه چرا جزو یارانه بگیران نیستند دوم اینکه چرا در دهک یارانه نادرست قرار گرفته‌اند.

اینهمه در حالیست که گزارش‌ها نشان می‌دهد وبسایتی که دولت برای رسیدگی به اختلال و خطا در پرداخت یارانه معرفی کرده، از دسترس خارج شده است!

در این میان محمد ملک‌زاده عضو هیئت علمی پژوهشگاه «فرهنگ و اندیشه اسلامی» خطاب به مردم گفته جراحی اقتصادی درد دارد و باید تحمل کرد! او اعتراضات مردم به گرانی‌های اخیر را به «دشمن» مرتبط دانسته و در سخنانی بی سر و ته و بی‌پایه گفته که «اگر دشمن از کار شما عصبانی و ناراحت بود بدانید کارتان صحیح است!» این فرد معلوم نیست خطابش به کیست و «دشمن» از کدام ابتکار مشعشع و بی‌بدیل جمهوری اسلامی «عصبانی و ناراحت» شده است!