علی صدرزاده (ژورنال۲۱) – بعد از اینکه علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی بی پرده و بدون هیچگونه شرط و شروطی از جنگ‌افروزی پوتین در اوکراین حمایت کرد، اینک ارسال حمایت های مادی و ترابری وی نیز برای جنگ پوتین آغاز شده است. در این رابطه شرکت هواپیمایی ماهان که در ظاهر به عنوان یک شرکت تجاری در خطوط هوایی ثبت شده، نقش ویژه‌ای ایفا می‌کند.
«ماهان ایر» نامی است که باید به خاطر سپرد. در بازار جهانی خطوط هواپیمایی یک شرکت کوچک و بی‌اهمیت محسوب می‌شود. موسسه‌ای که به علت آلوده شدن در جنگ‌های منطقه‌ای، حداقل برای جمهوری اسلامی ایران به فاکتور مهمی تبدیل شده است. احتمالا جنگ اوکراین آوازه «ماهان ایر» را جهانی خواهد کرد. نهادهای مهم بین‌المللی از جمله ناتو بایستی به زودی برنامه پروازهای این شرکت را مورد توجه بیشتری قرار دهند.
«ماهان ایر» به تاریخ جمهوری اسلامی، چه در زمان حال و چه در آینده شکل خواهد داد. فهم چگونگی تاریخ پیدایش، گسترش و عملکرد این شرکت هواپیمایی، به فهم ما از پستوهای پیچیده قدرت ملا‌ها در جمهوری اسلامی ایران کمک می‌کند زیرا عواملی مانند الیگارشی خانوادگی ،چه اصلاح‌طلب وچه اصولاگرای رادیکال در آن دخیل هستند.
یک واحه و یک شرکت هواپیمایی
ماهان شهر کوچکی در استان کرمان، واحه‌ای در حاشیه کویر است و پر طرفدار و معروف به آب و هوای مطبوع. در ماهان آرامگاه پایه‌گذار یکی از بزرگترین فرقه‌های صوفیان ایران قرار دارد. علی اکبر‌هاشمی رفسنجانی «جعبه سیاه» جمهوری اسلامی و همچنین سردار مخوف قاسم سلیمانی از همین منطقه‌اند.
اولی در استخری در شمال تهران بطرز مشکوک غرق شد و دومی به دستور دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا در فرودگاه بغداد کشته شد. یکی از آنها به نحوی ادعای اصلاح‌طلبانه و عملگرایی داشت و دیگری رادیکال و مسئول صدور انقلاب اسلامی بود. همزیستی این دو تن نمونه روشنی از ترکیب قدرت و الیگارشی در تهران است.
شرکت هواپیمایی خانواده‌ها
در وبسایت شرکت «ماهان ایر» می‌توان مطالب شگفت‌انگیزی در مورد چگونگی تأسیس این شرکت مطالعه کرد. همه چیز با یک گفتگوی تلفنی آغاز شد. یک تاجر مصری ناشناس از دوبی به استاندار کرمان زنگ می‌زند. استاندار کرمان پسرعموی همسر رفسنجانی است که در آن دوران رئیس جمهور قدرتمند جمهوری اسلامی بود که قدرتش از قدرت رهبر نظام هم فراتر می‌رفت. بعد‌ها کفه قدرت بین این دو به نفع رهیر جمهوری اسلامی تغییر یافت. گفته می‌شود که مرگ رفسنجانی در راستای تثبیت بیشتر قدرت علی خامنه‌ای و به دستور او انجام گرفته است؛ اما بگذریم.
تاجر مصری پیام مهمی به استاندار کرمان منتقل می‌کند: آیا ایران حاضر است با دریافت چهار هواپیمای دست دوم از وام‌هایی که دومن پادشاه پهلوی به مصر داده صرف نظر کند؟ شاه ایران چهارده سال پیش از آن و در پی «انقلاب اسلامی» به مصر رفت و در آنجا درگذشت و به خاک سپرده شد. استاندار کرمان به رئیس جمهوری اسلامی در تهران زنگ می‌زند. وی موافقت می‌کند. تاجر مصری به کرمان می‌آید و در فرودگاه پس از پانزده دقیقه با استاندار به توافق می‌رسد. و بدین ترتیب فرودگاه کرمان محل تولد «ماهان ایر» می‌شود. شرکت هواپیمایی نوپا اما یک شرکت خصوصی است که زیرمجموعه یک هلدینگ مذهبی به نام «مولی الموحدین» است. این هلدینگ به خانواده رفسنجانی تعلق دارد. «ماهان ایر» توسعه می‌یابد. این شرکت موفق می‌شود به صورت قانونی و غیرقانونی در بازار‌های جهانی هواپیماهای قدیمی، ولی هنوز قابل استفاده، مانند بوئینگ، ایرباس و هواپیماهای بریتانیایی BAE و همچنین مدل‌های روسی توپولوف و ایولوشین را خریداری کند.
هواپیمای اختصاصی و از رده خارج‌شده آنگلا مرکل در خدمت «ماهان ایر»
«ماهان ایر» در پی دست و پا کردن یک چهره شیک و لوکس برای خود است و با شعار The Spirit of Excellence در وبسایت خود تبلیغ می‌کند. ۵ بوئینگ ۷۴۷ و ۲۷ ایرباس به ناوگان هواپیمایی این شرکت تعلق دارد.
جالب توجه است که هواپیمای اختصاصی ولی از رده خارج شده‌ی آنگلا مرکل جزو ناوگان «ماهان ایر» است. هفته‌نامه اشپیگل در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۱ گزارش داده بود: «ایرباس شماره ۳۱۰-۳۰۴ در روز ۱۸ نوامبر از کی‌یف پایتخت اوکراین به تهران تحویل داده شد. این تغییر وتحولات از چشم کارشناسان پنهان نماند. این جت دو موتوره لوکس (VIP) که یک شماره شناسایی ۲۲+۱۰ غیرعادی نیز دارد، ماشینی با امکانات فراوان آسایشی است که ۲۰ سال در خدمت دولت آلمان بوده و تا چند ماه پیش صدراعظم و وزرای کابینه را به گوشه و کنار جهان می‌برده است.
مسیر‌های غیرعادی با چراغ خاموش
یکی از هواپیماهای «ماهان ایر» که برای یک شرکت ونزوئلایی فعالیت می‌کند و اکنون بیش از پنج هفته است که در فرودگاهی در آرژانتین زمینگیر شده، نظر بسیاری از سازمان‌های امنیتی کشورهای مختلف را به خود جلب کرده است. سرنخ معمای این هواپیما ظاهرا یافتنی نیست: یک مسیر غیرعادی، فرستنده‌های خاموش و مسافران ثبت نشده در هواپیما که گویا متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هستند. به این جهت بازرسی دقیق بوئینگ ۷۴۷ برای کشف ارتباط آن با تروریسم در جریان است.
جمبو جت مدل ۱۹۸۶ که ۱۴ سال در خدمت «ماهان ایر» با شماره شناسایی EP-MND پرواز کرده است امروز با شماره شناسایی YV353 فعال است. این هواپیمای باری در هفته‌های گذشته پروازهای فراوانی داشته است. به تکرار در بلگراد، مکزیکوسیتی، در مسکو و تهران در پرواز بوده است. در کنار ۱۴ مسافر ونزوئلایی ۵ تن ایرانی هم در هواپیما حضور داشته‌اند. ۱۹ خدمه برای یک هواپیمای باری بسیار زیاد است! برای هواپیماهای باری معمولا یک چهارم این تعداد(۵ تن) به عنوان خدمه پیش‌بینی شده است. از آن گذشته ایرانی‌های حاضر در هواپیما ثبت نشده بوده‌اند. این جنجال فعلا به اینجا رسیده است که هواپیما اجازه ترک آرژانتین را یافته، اما ایرانی‌ها نه!
شرکت هواپیمایی تجاری برای «ماهان ایر» فقط یک پوشش است
«ماهان ایر» به عنوان یک شرکت هواپیمایی خصوصی پروازهای متعددی به دور تا دور کره زمین داشته است. از پکن تا پاریس. مقصد‌های ثابت اما از دیرزمان دمشق، بیروت و بغداد هستند. پایتخت کشورهایی که به عنوان «عمق استراتژیک» حکومت ملا‌ها در تهران محسوب می‌شوند و بایستی برادران و هم‌پیمانان مذهبی به صورت مستمر هم از لحاظ تسلیحاتی و هم نیروی انسانی مورد حمایت قرار گیرند.
قاسم سلیمانی سردار جنگ‌های داخلی منطقه از «ماهان ایر» نیز هرگاه که اراده می‌کرد، استفاده می‌نمود. او نیز از کرمان می‌آید و روابط آنجا را به خوبی می‌شناسد. «شرکت تجاری هواپیمایی» تبدیل به بخش استراتژیک نظامی حکومت اسلامی می‌شود. ایالات متحده آمریکا «ماهان ایر» را در سال ۲۰۱۱ به لیست سیاه اضافه کرد. کلیه دارایی‌های این شرکت در ایالات متخده آمریکا ضبط و هرگونه رابطه تجاری با آن ممنوع شد. وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد که «ماهان ایر» از نقشه‌های ترور سپاه پاسداران حمایت می‌کند. ألمان فدرال به عنوان آخرین کشور اروپایی در سال ۲۰۱۹ هرگونه همکاری با «ماهان ایر» را تحت عنوان مسائل امنیتی و «به خطر انداختن موقعیت سیاست خارجی آلمان فدرال» ممنوع اعلام کرد. در جنگ سوریه عملا کارکرد این «شرکت هواپیمایی» کاملا روشن می‌شود. پروازهای روزانه این شرکت به دمشق برای کمک‌رسانی همه‌جانبه به «برادران دینی». عملکرد آن به مثابه بازوی لجستیک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی کاملا مشهود است از جمله خدمات‌رسانی همه‌جانبه به تروریست‌های چندملیتی حاضر در سوریه.
اما اکنون جنگ بزرگتری در جریان است: جنگ اوکراین.
افزایش بی سابقه پروازهای «ماهان ایر» به مسکو
بعد از دیدار ولادیمیر پوتین در روزهای ۱۹ و ۲۰ ژوئیه از تهران و پس از گذشت تنها سه روز از آن دیدار رئیس حمل و نقل هوایی جمهوری اسلامی ایران، محمدی بخش، اعلام کرد که تعداد پروازهای «ماهان ایر» به مسکو به ۳۵ پرواز در هفته افزایش یافته است. او همچنین گفت که با طرف روسی توافق شده است که بطور عمده هرگونه باری، بدون هیچگونه محدویتی و با مسئولیت «ماهان ایر» حمل و نقل شود. جالب توجه است که یک روز پیشتر «ماهان ایر» اعلام کرده بود از این پس مرتب به گروژنی پایتخت چچن نیز پرواز می‌کند. فقط می‌شود حدس و گمان زد که محموله این هواپیما‌ها چیست، چیزی که می‌تواند مورد توجه سازمان‌های امنیتی مختلف باشد. دو هفته قبل از این ماجرا روزنامه بریتانیایی گاردین گزارش داده بود که سپاه پاسداران راکت‌های ضد تانک و همچنین سیستم راکتی را که در برزیل تولید شده‌اند و در عراق مستقر هستند از طریق شرکت «ماهان ایر» به روسیه حمل کرده است. گاردین در ادامه گزارش خود اضافه می‌کند که سیستم‌های ایرانی باور ۳۷۳ که شبیه سیستم‌های اس ۳۰۰ روسی هستند نیز به مسکو حمل شده‌اند. تعداد پروازهای «ماهان ایر» به پایتخت بلاروس نیز افزایش یافته است. به قول فاطمی امین وزیر حمل و نقل جمهوری اسلامی در مینسک «این محموله‌ها بطور عمده ماشین آلات هستند. تاریخ این اظهارات ۲۲ ژوئیه درست دو روز بعد از دیدار پوتین از تهران است.
دفاع از اسلام
درست یکروز بعد از این وقایع موجی از توضیحات و تبلیغات مذهبی سیاسی و توجیهات برای شرکت در این عملیات عحیب و غریب بهم بافته شد. چگونه می‌توان تصور کرد که یک کشور اسلامی شیعه، که یک آیت‌الله رهیر دینی و سیاسی آن است، در جنگ روسیه علیه اوکراین در اروپای دوردست برای حفظ اسلام شرکت کند. جنگی که شاید اهداف متنوع داشته باشد ولی تنها هدفی که این جنگ دنبال نمی‌کند، اهداف مذهبی است.
دو روز بعد از عزیمت پوتین از تهران به مسکو، روزنامه کیهان تهران به قلم حسین شریعتمداری، میرزابنویس علی خامنه‌ای در تهران، تحت عنوان «با دم شیر بازی نکنید» به روشن‌ترین بیان در سرمقاله اعلام کرد: «امنیت ملی ایران و مبارزه روسیه علیه آمریکا در اوکراین تنگا تنگ بهم مربوط هستند. زیرا بعد از اوکراین ایران هدف بعدی ناتو است. از این جهت منطقی و قابل فهم است که ایران از عملیات روسیه در اوکراین حمایت می‌کند.» و روزنامه جوان ارگان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یکروز بعدتر اضافه می‌کند: «ناتو را باید، هرجا که می‌توان محدود و محصور کرد. امروز در اوکراین، قبل از اینکه فردا مجبور شویم، در ایران جلوی آنها بایستیم.» همکاری با روسیه برای جمهوری اسلامی یک دفاع پیشگیرانه محسوب می‌شود. زیرا هر گاه که سرزمین اسلامی مورد تعرض قرار گرفت، چنین دفاع مقدسی بر اساس نظریه تمام مجتهدین جایز شمرده می‌شود. به مثال‌های فراوانی در این باب در تاریخ اسلامی ارجاع داده می‌شود. برای نجات جان تعداد زیادی از مسلمان اشکالی ندارد که جان تعداد کمتری مسلمان فدا شود. این مطالب با روایت‌های متنوع مذهبی به زبان عربی تائید می‌شوند.
زیارتگاه مقدس در اوکراین؟!
«آیا قرار است زیارتگاهی مقدس هم در اوکراین کشف شود؟!» این پرسش را حسین علیزاده مطرح می‌کند که سال‌ها به عنوان دیپلمات و سفیر جمهوری اسلامی در کشورهای مختلف کار کرده است. او بعد از تقلب در انتخابات سال ۱۳۸۸ و سرکوب بی‌رحمانه «جنبش سبز» از ایران خارج و از کلیه مقام‌های دولتی کناره‌گیری کرد. پرسش او کنایه است به فعالیت‌های جنگ‌افروزانه پرهزینه چه انسانی و چه مادی جمهوری اسلامی در سوریه که آنرا تحت عنوان «دفاع از حرم» توجیه مذهبی می‌کند. در نزدیکی دمشق دو زیارتگاه شیعی وجود وارد. «اکنون باید در اوکراین زیارتگاهی پیدا کنیم!» پرسشی که نه تنها این دیپلمات سابق که همه ایرانیان دارند.
*منبع: وبسایت ژورنال۲۱
*نویسنده: علی صدرزاده
*ترجمه و تنظیم: حسام وثوقی
