شب موسیقی ایرانی در سالن کاکپیت لندن: اجرای ساز و آواز استاد پیرنیاکان و استاد نوربخش

(+عکس) گروه اساتید موسیقی سنتی ایران، متشکل از داریوش پیرنیاکان، حمیدرضا نوربخش و بهنام سامانی، هفته گذشته کنسرتی در تالار «کاکپیت تئا‌تر» لندن اجرا کردند.

برگزار کننده این کنسرت گروه هنری «هم آوا»، با مدیریت دکتر ایرج امامی، بود. این گروه سه نفره متشکل از داریوش پیرنیاکان نوازنده تار و سه تار، بهنام سامانی نوازنده تمبک و حمیدرضا نوربخش خواننده کنسرت خود را در دو بخش در آواز ابوعطا و دستگاه ماهور برگزار کردند. این کنسرت با استقبال خوبی مواجه شد و تعداد قابل توجهی ازعلاقمندان در این برنامه حضور پیدا کردند.

طراحی لباس و صحنه آرایی با فرش ایرانی و نور‌پردازی گرم و ملایم صحنه، حس موسیقی و هنر ملی ایران را به خوبی القا می‌کرد. زخمه‌های ناخن داریوش پیرنیاکان بر سه تار، آوای لذت بخشی را در مایه ابوعطا به گوش مخاطبان در غربت می‌نشاند و مقدمه آواز ابوعطا طعم عشق و مهر ورزی را در نهاد شنوندگان احیا می‌کرد:

ای دل به کوی عشق گذاری نمی‌کنی
اسباب جمع داری و کاری نمی‌کنی

این مطلع از غزل زیبای حافظ چون نگینی بر انگشتریِ آواز درخشید و آواز گرم و طنین صدای حمیدرضا نوربخش در سالن مدور کاکپیت به طنین درآمد و مخاطبان را به دنیای موسیقی سنتی ایران بُرد.

در این قسمت نوربخش علاوه بر انتخاب اشعاری ازحافظ، از سعدی و عراقی نیز اشعاری را برای آواز اجرا کرد.

پس از مقدمه و درآمد، ساز و آوازی درچند گوشه ابوعطا ارائه شده و سپس تصنیف «آتش دل» اجرا شد و برنامه با دوبیتی خوانی ادامه پیدا کرد.

بخش آواز ابوعطا با تصنیف «سرو خجل» از ساخته‌های علی اکبر شیدا به پایان رسید و تنفسی ده دقیقه‌ای اعلام شد.

در بخش دوم این کنسرت که در دستگاه ماهور بود پیرنیاکان با سازِ تار به روی صحنه آمد و بعد از درآمد ماهور، چهار مضراب کوتاهی اجرا و سپس درآمد دوم ماهور را نواخت و فضای ماهور را برای ورودِ آواز حمیدرضا نوربخش مهیا کرد.

بعد از ساز و آواز و قطعه ضربی از جمله «چهارمضرابِ بازگشت» اجرا شد که از آخرین ساخته‌های پیرنیاکان است، نوربخش دو بیت از اشعار سعدی را در گوشۀ شکسته خواند و سپس تصنیف «بی‌وفا» از ساخته‌های پیرنیاکان، با این غزلِ زیبای حافظ اجرا شد:

آن کیست کز روی کرم با ما وفاداری کند
بر جای بدکاری چو من یک دم نکوکاری کند

تصنیف زیبا و قدیمی «ز دست محبوب» پایان بخش قسمت دوم این کنسرت بود که با استقبالِ گرم حاضران مواجه شد. تشویق پی در پی حضار موجب شد تا بعد از پایان برنامه، گروه مجددا به روی صحنه باز گردد. در این لحظه نوربخش خطاب به حضار با سپاس از زحماتِ عوامل برنامه، به ویژه دکتر ایرج امامی، گفت: «امشب جا دارد که برای استاد محمدرضا شجریان که در بستر بیماری است آرزوی بهبودی هرچه سریع‌تر بکنیم و از آنجا که استاد شجریان همیشه در پایان کنسرت‌هایش قطعه مرغ سحر را اجرا می‌کردند امشب ما هم این قطعه را اجرا و به ایشان تقدیم می‌کنیم. »

در پایان این برنامه دکتر ایرج امامی کارگردان، نقاش و بازیگرِ تئا‌تر به روی صحنه آمد و به هریک از نوازندگان دسته گلی اهدا کرد.

در این کنسرت علاوه بر حضور هموطنان ایرانی، برخی چهره‌های فرهنگی از جمله جین لویسون محقق موسیقی ایرانی، و دکتر لئونارد استاد فرهنگ و ادبیات فارسی، نیز حضور داشتند و بعد از پایان برنامه به گفتگو با هنرمندان پرداختند.

داریوش پیرنیاکان، نوازنده تار و سه تار از شاگردان تراز اول زنده یاد علی اکبرشهنازی، در عرصه موسیقی سنتی و ملی ایران نام آشنایی است، وی ردیف موسیقی آقا حسینقلی را نزد این استاد فراگرفته و از اوایل دهه پنجاه به تعلیم موسیقی و همزمان به اجرای برنامه‌های مختلف و تولید آثار هنری همت گماشته است.

پیرنیاکان در دهه شصت در تورهای چند ماهه به همراه استاد محمد رضا شجریان در اغلب کشورهای اروپایی و همچنین در ایالت‌های مختلف آمریکا به اجرای کنسرت و معرفی موسیقی اصیل ایرانی پرداخت؛ در آن اجرا‌ها، جمشید عندلیبی و مرتضی اعیان، نوازندگانِ نی و تمبک، وی را همراهی می‌کردند. پیرنیاکان با گروه عارف به سرپرستی زنده یاد پرویز مشکاتیان نیز کنسرت‌هایی را با آواز استاد شجریان در کشورهای اروپایی اجرا کرده است.

داریوش پیرنیاکان از اواخر دهه هفتاد به عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تدریس و تعلیم موسیقی را جدی‌تر پی گرفت و کنسرت‌هایی را نیز به همراه حمیدرضا نوربخش در شهرهایِ مختلف ایران و همچنین در چند کشور از جمله در بریتانیا برگزار کرد.

حمیدرضا نوربخش از شاگردان قدیمی استاد محمدرضا شجریان است؛ اولین برنامه رسمی وی به عنوان خواننده در سال ۱۳۷۲ در ترکیبِ گروه زنده یاد استاد فرامرز پایور در تالار رودکی بود. یک سال بعد نیز آلبوم پرده عشاق با صدای نوربخش و آهنگسازی استاد پایور به بازار عرضه شد و سال ۱۳۷۴ به همراه گروه پایور برای اجرای کنسرت به اروپا رفت.

نوربخش از سال ۱۳۸۰ نیز فصل تازه‌ای از فعالیت‌های خود را با حضور در گروه شهنازی به سرپرستی داریوش پیرنیاکان دنبال کرد و کنسرت‌های متعددی از سال ۸۰ تا ۸۳ در اروپا و ایران برگزار کرد. نوربخش در سال ۱۳۹۳ با گروه شهنازی به سرپرستی داریوش پیرنیاکان کنسرت‌هایی در تهران و شهرستان‌ها اجرا کرد.

نوربخش سال ۱۳۸۴ و ۸۶ نیز با گروه موسیقی شمس به سرپرستی کیخسرو‌ پورناظری به اجرای کنسرت در تهران و پاریس پرداخت. علاوه بر این، سال ۱۳۸۶ نیز به همراه کیهان کلهر در تئا‌تر شهر پاریس به اجرای کنسرت پرداخت.

آلبوم «آسمان» با همراهی گروه شهنازی و آلبوم «پنهان چو دل» از آثار او به شمار می‌آیند که در دهه هشتاد منتشر شد و آلبوم‌های «کوچ بنفشه‌ها» به آهنگسازی هوشنگ کامکار و «مست هشیار» به آهنگسازی داریوش پیرنیاکان از آخرین آثار حمیدرضا نوربخش است که در این سال‌ها منتشر شده است.

نوربخش در سال ۲۰۰۷ با گروه شمس و در سال ۲۰۰۸ با کیهان کلهر در تئا‌تر شهر پاریس به اجرای برنامه پرداخت. سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ در تورِ کنسرت کانادا و آمریکا به همراه حسین علیزاده و کیهان کلهر شرکت داشته است. حمیدرضا نوربخش هم اکنون به عنوان عضو هیئت مدیره و مدیرعامل خانه موسیقی فعالیت دارد.

بهنام سامانی نوازنده تمبک از سیزده سالگی نزد جمشید محبی در شهر اصفهان به فراگیری ساز تمبک پرداخت. او در سال ۱۳۶۶ در اروپا با چند تن از استادان موسیقی اصیل ایرانی همچون فرامرز پایور، هوشنگ ظریف و رحمت‌الله بدیعی کنسرت‌هایی برگزار کرد.

شرکت در کنسرت‌هایِ متعدد گروه «دستان» در ایران و دیگر کشور‌ها و حضور در جشنواره‌های معتبر جهانی، تشکیل گروه ضربانگ و ارائه چندین کنسرت و آلبوم با این گروه و همچنین تشکیل گروه سامانی در کارنامه هنری سامانی قراردارند.

بهنام سامانی در چندینِ جشنواره معتبر بین‌المللی، از جمله فستیوال موسیقی ۲۰۰۱ در سائوپائولو، فستیوال موسیقی ایرانی ۲۰۰۱ در مونیخ، فستیوال موسیقی ایرانی۲۰۰۰ در سوئد و ایتالیا، فستیوال ریتم استیک ۱۹۹۶ و ۲۰۰۰ در لندن و فستیوال ریتم ۱۹۷۷ در زوریخ اجرا داشته است.

سامانی از سال ۱۳۷۸ تا کنون با گروه دستان همکاری دارد.