روشنک آسترکی – روز چهارشنبه، ۱۹ مهرماه، ۱۵۲ نماینده مجلس شورای اسلامی در بیانیهای از رئیس این مجلس خواستند طرح سوال از ریاست جمهوری را به کمیسیون مربوطه ارجاع دهد. این در حالیست که طرح سوال از رئیس جمهوری پیرامون مشکل سپردهگذاران موسسات اعتباری از سه ماه پیش از سوی نمایندگان مطرح شده اما هیئت رئیسه مجلس به آن توجه نکرده است و اکنون نمایندگان مجبور به صدور بیانیه و خواندن آن در صحن علنی مجلس شدند.
در این بیانیه که متن کامل آن در جلسه علنی مجلس خوانده شد، آمده است: «با وجود این که قوه مقننه باید خود الگوی تمامعیار رعایت قوانین باشد با گذشت بیش از سه ماه از تحویل طرح سوال از رئیس جمهوری و با بیش از ۱۳۰ امضا و با وجود صراحت قانونی آییننامه داخلی مجلس که باید در سریعترین زمان به کمیسیون مربوطه ارجاع شود این طرح ارجاع نشده است.»
در بخش دیگری از این بیانیه به سرگردانی سپردهگذاران بیش از ۱۰ ماه در خیابانها اشاره شده و امضاکنندگان از هیات رئیسه مجلس به ویژه رئیس آن درخواست کردند نسبت به ارجاع این طرح به کمیسیون مربوطه اقدام لازم را به عمل آورد.
علی لاریجانی صلاح نمیداند نمایندگان از رئیس جمهور سوال بپرسند!
به گزارش خبرگزاری ایرنا، حدود ۱۳۵ نماینده از فراکسیونهای مختلف ۲۳ خردادماه ۹۶ نامهای را خطاب به رئیس جمهوری امضا کردند و در آن نامه از روحانی درخواست کردند که مسائل و مشکلات مربوط به موسسات مالی و اعتباری را به جهت ارتباط آن به سه قوه در جلسه سران قوا یا شورای عالی امنیت ملی مطرح کند.
نکته قابل توجه پیرامون طرح سوال از حسن روحانی که از سوی علی مطهری مطرح شد این بود که شاید علی لاریجانی طرح سوال از رئیس جمهوری را به صلاح نمیداند؛ این در حالیست که سوال از ریاست جمهوری و هر مقام دیگری بر اساس قوانین ایران حق نمایندگان مجلس شورای اسلامی است.
در جلسه علنی روز چهارشنبه، نادر قاضیپور، نماینده اورمیه، در اخطاری خطاب به هیئت رئیسه مجلس گفت: «۱۳۵ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی از رئیس جمهوری در خصوص موسسات مالی و اعتباری سوال کردیم چرا این سوال اعلام وصول نمی شود؟»
قاضی پور در ادامه گفت: «هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی قسم خورده است که آییننامه را اجرایی کند چرا سوال ما از رئیس جمهوری معطل مانده و خوانده نمیشود؟ مردم چند روز است مقابل قوه قضاییه میخوابند، چرا این سوال مطرح نمی شود که رئیس جمهوری به این سوال پاسخ دهد؟»
علی مطهری، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی که ریاست ساعاتی از جلسه علنی مجلس را بر عهده داشت، در پاسخ به این تذکر گفت: «اقدامات خوبی صورت گرفته و کارها به تدریج پیش میرود اما کافی نیست و هم در قوه قضاییه و هم در مجلس و بانک مرکزی جلساتی در این زمینه برگزار میشود.»
مطهری همچنین گفت «طبق آییننامه این سوال باید به کمیسیون ارجاع شده باشد اما در آییننامه گفته شده شخص رئیس مجلس باید این سوال را ارجاع دهد، ما نیز در هیات رئیسه بحث کردیم، ممکن است که رئیس مجلس صلاح نمیداند.»
طرح پرسش از حسن روحانی، آن هم از سوی نمایندگان مجلس، در حالی از سوی رئیس مجلس شورای اسلامی، یعنی علی لاریجانی، صلاح دانسته نشده است که او یکی از حامیان مهم حسن روحانی و دولت به شمار میرود. لاریجانی محکم و تمامقد در حمایت از حسن روحانی، با وجود اعتراضهای سپردهگذاران موسسات مالی و حتی تجمعهای زیادی که در مقابل ساختمان مجلس شورای اسلامی برگزار شد، حاضر شده حق آنها را فدای وجههی روحانی کند؛ همان حقی که او به عنوان یک «مسلمان» که اتفاقا ریاست «خانه ملت» را نیز به عهده دارد بیش از هر کسی باید به آن پایبند باشد: «حق الناس»!
لاریجانی پیشتر برای روحانی دست اصولگرایان را در پوست گردو گذاشت
البته مرور حمایتهای علی لاریجانی از حسن روحانی، از سال ۹۲ و همزمان با تشکیل دولت یازدهم تا کنون، نشان میدهد اینکه او حق چند هزار سپردهگذار را که از مردم عادی جامعه هستند به تار مویی از حسن روحانی بفروشد چیز چندان عجیب و غریبی نیست.
علی لاریجانی در سطوح بالاتر و در رقابتهای شدید بین جناحی نیز دست اصولگرایان را هم که در واقع جریان متبوعاش در جمهوری اسلامی به شمار میروند در پوست گردو گذاشته است. او در حالی که خود را نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی نشان میدهد اما چندان تابع نظرات و دلخواه او رفتار نمیکند.
یکی از برجستهترین حمایتهایی که علی لاریجانی از حسن روحانی انجام داد پس از امضای برجام بود که این توافقنامه باید به تایید مجلس شورای اسلامی میرسید و با وجود نمایندگانی که درباره برجام سوالاتی داشته یا متن آن را در برخی موارد مبهم و یا از نظر حقوقی خلاف منافع ایران ارزیابی میکردند، علی لاریجانی در عرض حدود ۲۰ دقیقه و بدون اینکه نمایندگان اصولگرای مخالف بتوانند در زمان کافی پیرامون دلایل مخالفت خود با برجام توضیح دهند، برجام را در صحن مجلس به تصویب رساند.
او همچنین در روند طرح پرسش از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی از وزرای دولت یازدهم، و اکنون دولت دوازدهم، هوای دولت روحانی را دارد تا جایی که مشکلات سپردهگذاران موسسات مالی را در ازای به مجلس کشیده نشدن رئیس جمهور نادیده میگیرد.
علی لاریجانی چنان در دو سال نخست دولت روحانی در جایگاه حامی او و نیروی پوششی «تدبیر و امید» در مجلس شورای اسلامی نقشآفرینی کرد که در انتخابات مجلس دهم که اسفندماه ۹۴ برگزار شد در فهرست حامیان دولت یا همان لیست امید قرار گرفت. به این ترتیب یکی از سه برادران «لاریجانی» که از ریشه اصولگرا هستند، رنگ عوض کرد و در صف اصلاحطلبان حاضر شد.
علی لاریجانی همچنین در انتخابات ریاست جمهوری نیز با پشت کردن به اصولگرایان و نمایندگانی که برای رقابت با حسن روحانی آماده کرده بودند، چرخشی جانانه به سمت روحانی داشت و حمایتهای او از رییس قوه مجریه حتی به آنجا رسید که در آستانه انتخابات اعلام کرد از اصولگرایان بی خبر است! او همچنین در جهت تخریب دو نامزد اصلی اصولگرایان در انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری، یعنی محمدباقر قالیباف و سید ابراهیم رئیسی، مهمترین وعده آنها که افزایش پرداخت یارانه نقدی بود را زیر سوال برد.
چرا علی لاریجانی با روحانی و اصلاحطلبان بُر خورده؟
پرسشی که مطرح میشود اینست که چرا و بر چه اساسی علی لاریجانی با حسن روحانی و همچنین با اصلاحطلبان بُر خورده است؟
نخست آنکه علی لاریجانی بر خلاف اکثر اصولگرایان با سیاست حسن روحانی نسبت به مساله هستهای ایران و امضای برجام موافق بود و همانطور که اشاره شد برجستهترین و علنیترین حمایت لاریجانی از حسن روحانی نیز زمان تایید برجام در مجلس شورای اسلامی صورت گرفت.
البته لاریجانی تنها چهره شاخص از اصولگرایان نبود که با برجام و مسیری که حسن روحانی و تیم مذاکرهکننده پیمودند همراه بود. یکی دیگر از این افراد علیاکبر ولایتی، مشاور امور بینالملل «رهبر» و رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام بود که از حامیان حسن روحانی در برجام بود و با رگبار تند مخالفتهای اصولگرایان روبرو شد.
اما علی لاریجانی تنها به دلیل موافقت با برجام نبود که در چند سال گذشته همواره از دولت حمایت و پله پله به اصلاحطلبان نزدیک شده است. به نظر میرسد علی لاریجانی که سالهاست در مجلس شورای اسلامی ماندگار شده، متوجه شده اصولگرایان سنتی نظام برای او نقشی فراتر از رئیس مجلس قائل نیستند و او به احتمال زیاد سهم خود را بیش از کرسی ریاست مجلس میداند.
از سوی دیگر، رئیس مجلس شورای اسلامی بودن برای او پایگاه اجتماعی ویژهای ایجاد نکرده و مسیر رو به پیشرفتی را به روی او باز نکرده است. در نتیجه با توجه به مغضوب بودن محمد خاتمی در بالای هرم قدرت جمهوری اسلامی، علی لاریجانی فرصت را غنیمت شمرده و در سالهای گذشته تلاش کرده با نزدیک شدن به اصلاحطلبان آرام آرام به چهره مورد اعتماد و محبوب آنها تبدیل شود. جا گرفتن در لیست امید در انتخابات مجلس دهم و نشستن در کنار محمد خاتمی در مراسم آیتالله راستی کاشانی در مهرماه جاری از جمله حرکات استراتژیک او برای صعود در صدر چهرههای اصلاحطلب به شمار میرود.
این در حالیست که محمدرضا خاتمی، از چهرههای فعال اصلاحطلب و برادر محمد خاتمی، اواخر شهریور ماه ۹۶ در گفتگو با سایت جماران علی لاریجانی را بازیگر مهمی در عرصه سیاسی ایران دانسته بود که بهرهگیری او از قدرت طبیعی است. وی گفته بود: «ما وقتی آقای لاریجانی را با اصولگراهای تندروی دیگر مقایسه می کنیم احساس می کنیم که میشود با همدیگر کار کرد.» محمدرضا خاتمی همچنین تاکید کرده بود در مورد مساله رفع حصر علی لاریجانی تلاشهایی کرده و با توجه به اینکه اکثر مجلس هم با علی لاریجانی همراه است، این نکته را مثبت ارزیابی کرده بود.
اکنون به نظر میرسد علی لاریجانی یک گام بلند برای دور شدن از اصولگرایان برداشته و تصمیم دارد تا انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ گامهای بیشتری برای نزدیکی به اصلاحطلبان بردارد تا از یک سو بتواند در صورتی که تصمیم به حضور در رقابتهای انتخاباتی گرفت از پشتوانه اجتماعی اصلاحطلبان بهرهمند شود و از سوی دیگر در نقطهای بایستد که در فردای روزی که اختلافات و درگیریها میان جناحهای حکومت شدت گرفت او بتواند شانس انتخاب میان آنها را داشته و هر جناحی را انتخاب کرد بستر همراه شدن با آنها برایش فراهم باشد. او بنا به سابقه چهار دهه گذشتهاش آغوشی باز از سوی اصولگرایان به روی خود دارد و اصلاحطلبان را هم برای روز مبادا نگه میدارد.