Page 5 - (کیهان لندن - سال سى و دوم ـ شماره ۶۰ (دوره جديد
P. 5
صفحه 5ـ Page 5ـ شماره 60
جمعه 20تا پنجشنبه 26مه 2016
۶۹امین جشنواره سینمایی کن شهرزادی که قص هگویی را به ترانه م یسپارد!
ویدئو خواس تهای فردی،سرنوشتمحتومی که با یک تماس تلفنی م یتواند همه فاطمه زندی -از زمانی که پخش
است که با هویت عاشقانه عجین شده رؤیاهای قشنگ زندگیش را نقش
۶۹امین جشنواره سینمائی کن که است؟ شاید مشکل بسیاری از زنان در بر آب کند .تنها اعتراض موجود به سریال «شهرزاد» در ایران شروع شد،
مه مترین جشنواره سینمائی جهان به پذیرش شرایطی که استقلال هویتی و این زندان هولناک هم ،به جملات بسیاری از دوستانم در ایران اصرار
حساب م یآید ۱۱ماه مه با نمایش پر و بال حرکت یشان را از آنان سلب گلای هآمیزی منحصر م یشود که گاه و داشتند که این سریال را تماشا کنم.
فیلم «کافه سوسایتی» از وودی آلن م یکند این است که حاضرند خود بیگاه از دهان شهرزاد یا برخی از دیگر بالاخره بعد از چند ماه مقاومت ،من
را برای معشوقی قربانی کنند که به نق شهای مؤنث سریال خارج م یشود هم به جمع تماشاگران این سریال
آغار به کار کرد. موجهی و مقبولی فرهاد هم نیست، و بقیه آنچه دیده م یشود کوتاه آمدن پیوستم و آن را تا به آخر تماشا کردم.
در این جشنواره که ۲۲ماه گرچه منظور از معشوق در اینجا صرفاً و تسلیم لطیفی است که دل بیننده را در چند قسمت اول بارها و بارها
مه با انتخاب بهترینها به کار یک مرد نیست ،بلکه همه آن چیزهایی به درد م یآورد .اما به راستی خشت و بر حال زنانی که در محبس این
خود پایان خواهد داد ،دو فیلم است که عاطفه و مهر زنانه را متوجه آجر این زندان تنگ و تاریک که خروج دوره تاریخی گرفتار بوده و سرنوشت
داستانی بلند و ۳۹فیلم کوتاه از خود م یسازند و انرژ یاش را مصرف از آن ناممکن م ینماید را چه کس یا آنان در وابستگی تام و تمام به اوامر
کارگردانان ایرانی نیز به نمایش م یکنند و «خودی» برای او باقی و خواست ههای مردان قرار داشته زار
در میآید .البته گلشیفته فراهانی نم یگذارند .به این ترتیب موجه بودن کسانی گرد آوردهاند؟ زار گریستم ،اما بعد از آن که داستان
که نقش شخصیت اصلی زن فیلم معشوق به معنای ارزشمندی چیزهایی به باور من ،شهرزاد بیش از آنکه جلوتر رفت ،سؤالات قدیمی در قالبی
«پترسون» ساختهی کارگردان است که یک زن حاضر است خود را مقهور سرنوشتی باشد که جامعه جدید در سرم به چرخش افتاد و جای
آمریکائی ،جیم جارموش ،را برایشان قربان ی کند و این تازه یک مردسالار برای او تدارک م یبیند و در
عهدهدار است نیز در این جشنواره سوی ماجراست .سوی دیگر آن نگاه زندانی جا بگیرد که مردان برایش بنا تأسف اولیه را گرفت.
حضور دارد .کتایون شهابی ،تهیه به مفهوم بنیادین عشق است که پیش م یکنند ،دستخوش سرنوشتی است این نوشتار به هیچ روی نقد سریال
کننده سینمائی ایرانی نیز از جمله از همه این بح ثها ،خود قربانی شده که «ترانه» برای او رقم م یزند .تنها «شهرزاد» نیست ،اما در هر حال
اعضای هیات داوران جشنواره واقعیت موجود در این میان ،زندانی باید معلوم باشد که آیا در اینجا با
است. است که ترانه برای شهرزاد م یسازد. داستانی واق عگرا مواجهیم و شهرزاد
کان امسال است. کشش بنیادی همه ما به عشق است «ترانه» حق انتخاب دارد که شهرزاد و سرنوشتش واق عشدنی است یا او
احمد رأفت گزارشی از این روزهای که باعث شده بسیاری از هواداران باشد یا نباشد و این اوست که م یپذیرد قهرمان داستانی تخیلی است که
سریال شهرزاد آن را روایتی عاشقانه نقش «شهرزاد» را بازی کند و در محل و زمان وقوعش به جای «روزی
جشنواره کن تهیه کرده است. بین شهرزاد و فرهاد بیابند ب یآنکه قفس شهرزاد حبس شود .در بخش روزگاری در سرزمینی دوردست» در
به این موضوع توجه داشته باشند نادیده قصه و قبل از آنکه ترانه بیاید؛ تهران است و دوران بعد از کودتای
«برای دیدن ویدئو ،روی عکس که عشق در سرشت خود م یبایست آنجا که شهرزاد ،هنوز سرنوشتش را ۲۸مرداد؟ به چند دلیل ساده و
کلیک نموده و یا به سایت کیهان بالندگی و رشد به همراه داشته باشد، به دست ترانه نسپرده ،او دانشجوی منطقی ،این سریال به گروه دوم تعلق
به ویژه آنکه بین زن و مرد باشد .با پزشکی است با شخصیتی قوی ،لطیف دارد .اول اینکه دو شخصیت اصلی
لندن مراجعه نمایید». این نگرش آنچه واقعاً عاشقانه م ینماید و روشنفکر و قصد آن دارد که به راه یعنی بزر گآقا که سرنوشت شهرزاد
رابطه بین شهرزاد و قباد است .شجاعت خود برود ،ولی این «ترانه» است که را رقم م یزند و شهرزاد که مقهور
سرق ت سریالی از بناهای تاریخی تهران شهرزاد و میل او برای ادامه زندگی و از راه م یرسد ،سرنوشت شهرزاد را به این سرنوشت است ،شخصی تهای
تمایلش برای کنترل آن ،انگیزهای دست م یگیرد و آن را به دست مردان یکپارچ های نیستند .اگر شخصیت
آزادهکریمی-سرق تسریالیتزئینات م یشود برای شکل دادن به زندگی م یسپارد .این «ترانه» است که اجازه بزر گآقا یکپارچگی داشت ،شهرزاد را
جدید و باعث م یشود با همه نفرتی م یدهد فراز و فرود غیرواقعی زندگی در آغاز سریال نه دانشجوی پزشکی،
بناهای شهر تهران با سرقت کوب ههای که از قباد در دل دارد ،حرکتی برای شهرزاد صورتی واقعی به خود بگیرد، که دختری خان هنشین م ییافتیم .قابل
عبور از پیش ذهنی تهایش و تغییر با رنج ها و شاد یهای تحمیلی او کنار قبول نیست بزر گآقایی که بر همه
در خانه تاریخی «حاج حسین آقاملک» آنها انجامدهد و از این رو قباد را به م یآید و در گذار از آنها متانت خود را تصمی مگیر یهای چاکران خود نظارت
دنیای خود راه م یدهد و صادقانه با او حفظم یکند.تاقبلاز«ترانه»،شهرزاد دارد و مخالف ادامه تحصیل دختران
در بازار تهران به اوج خود رسیده است. زندگی م یکند و از آن سو قباد که بر در گذار خود برای عبور از سن تها و هم هست– همان طور که دخترش
سر سفره عقد ،چشمش تنها بر زیبایی جامعه سنتی و حتی نادیده گرفتن هم ظاهراً سواد چندانی ندارد -قبل ًا
آن هم در شرایطی که سازمان میراث شهرزاد خیره م یشود به تدریج با اوامر بزر گآقا ،گا مهای بلندی برداشته مجوز تحصیل در رشته پزشکی را برای
نزدیک شدن به دنیای درونی شهرزاد، که نشان از عزم استوار و مقاومت او در شهرزاد صادر کرده باشد! البته عدم
فرهنگی و گردشگری استان تهران از پایش را از محدوده لاابال یگر یها و برابر فشارها و موانع است ،ولی وقتی ی کپارچگی شخصیت بزر گآقا ،تنها
ولگرد یهای روزانه بیرون گذاشته و «ترانه» به میدان م یآید شهرزاد را هم به همین یک مورد منحصر نم یشود.
استقرار نیروی یگان ویژه برای حفاظت جرأت ورود به دنیای باشکوهتر شهرزاد به موجودی نرم و تسلی مپذیر در قبال بارزترین نمود عدم ی کپارچگی
و همراهی با آن را در خود م ییابد .این سرنوشت تبدیل م یکند ،آنگونه که شخصیت شهرزاد هم این که اگر واقعاً
از بناهای تاریخی پایتخت خبر داده بود. تنها عشق رشد دهنده و تحو لسازی عاشق بود وقتی ناچار شد برای نجات
است که در تمام فصل اول سریال اشک بیننده را در م یآورد. جان معشوق از مرگ ،به ازدواج با قباد
یک سال از شروع سرق تهای سریالی شهرزاد واقعی م ینماید و محصول «ترانه» بازیگر است و ظاهرا بازیگر تن دهد ،یا نم یتوانست با قباد آنچنان
آن به چشم م یآید .شاید این بخش خوبی هم هست ،اما آنچه که «ترانه» صبور و مهربان باشد که او را به آدم
کاش یها ،کتیب هها و تزئینات بناهای از قصه ،ناخواسته تعریفی از عشق را درونی زنان را در این نق شپذیری دیگری تبدیل کند و از او صاحب
به میان م یکشد که حقیقت یتر است مجاب م یکند ،همان چیزی است فرزند هم بشود و یا اگر چنان مهربان
تاریخی شهر تهران م یگذرد ولی و معیاری را مطرح م یکند که با نگاه که در طول تاریخ قص ههای شهرزادها و بخشنده بود ،نم یتوانست به سادگی
به آن حتی نتوانیم فداکاری شهرزاد را را رقم زده است .انگیزه «ترانه» برای این محبت و عاطفه جدید را فراموش
همچون سرقت سریالی مجسم ههای بازی در نقش شهرزاد ،همان است که
عاشقانه فرض کنیم. پیش از این و هم اکنون شهرزادهای کرده و به عشق قبل یاش باز گردد.
تهران خبری از پیدا شدن تک ههای به اشاره به این نکته ضروری است که حقیقیباداستا نهایناشنیدهبسیاری دوم اینکه ،اغلب گرههای این قصه نه
تران های که از آن نام م یبرم شخص را در اطراف من و شما به بازیگر یهای در بستری معقول و متناسب ،بلکه به
سرقت کوبههای د ِر خانه تاریخی حاج حسین آقا ملک یغما رفته و سارقا نشان نیست. «ترانه علیدوستی» نیست ،اما قاطعانه خوب در نق شهای بد واداشته است. دست تیر غیبی سرنوشت باز م یشوند
پیش از افزایش سرق تها« ،رجبعلی بر این باورم که درون هر یک از ما ترانه بدین ترتیب شاید درک این موضوع که سر بزنگاه بر قلب کاراکترهای
بازیگری هست که می تواند نقش بد ساده باشد که گرچه زنان روای تساز مزاحم فرود م یآیند .سادهترین
خسروآبادی» مدیرکل اداره میراث تزیینات فلزی از هنرهای به کار رفته در منتشر شده بود که با مهر «تقلبی را به خوبی بازی کند و آن را تا ابد قصه خویش نیستند و اغلب دستخوش رخدادها به دلیل انفعال شخصی تها
هم ادامه دهد .تران های که م یتواند فیل منام ههای مردسالاران هاند ،اما بازیگر و یا بر حسب تصادف ،فاجعه درست
فرهنگی و گردشگری استان تهران از تزیینات خانه ملک محسوب م یشوند .بودن» از سوی مسئولان میراث نق شهای بد را به سادگی نپذیرد و آن بر پرده نمایش زندگی ،خودشان م یکنند و بزرگترین مشکلات غالباً
شهرزاد را به حالش خودش بگذارد که با مرگ و میر شخصی تها و حذف
استقرار نیروی یگان ویژه برای حفاظت کاشی کاخ نیاوران نیز به قیمت ۴۲۰فرهنگی نادیده گرفته شدند. به راه خودش برود .تران های که عشق هستند. فیزیکی آنها از قصه حل م یشوند .در
را به خوبی م یشناسد و عاشق است پیدا کردن این انگیزه مشارکت این میان ورود ناگهانی شخصی تهای
بناهای تاریخی چون مجموعه نیاوران ،هزار تومان در یکی از سایت های طبق تصاویری که شهرام شهریار و تنها نقش عاشق را بازی نم یکند. در این بازی دشوار نیست زیرا تم جدید هم برای حل و فصل مشکلات،
همه جا م یگویند عشق رمز رهایی اصلی سریال هم بر آن استوار است. به سادگی با حذف شخصی تهای
سعد آباد ،موزه آبگینه ،موزه فرش و اینترنتی برای فروش عرضه شده بود و فعال میرا ثفرهنگی در سایت خود از محدودی تها ،انگیزه تحولات بزرگ عشق و فداکاری و قربانی شدن برای
و کلید خوشبختی است .پذیرفتنی معشوق .در واقع آنچه احساسات ما قدیمی اتفاق م یافتد.
بناهای دیگر خبر داده بود ولی حراست فروشنده آن را متعلق به یک مجموعه به نام «سفرنویس» انتشار داده است، نیست عشق را عامل و انگیزه پسرفت، را به همراهی و ه محسی با شهرزاد سوم اینکه تحول ناگهانی و
ناخویشت نباوری و ب یهویتی در نظر ترغیب م یکند تم به ظاهر عاشقانه شگف تانگیز برخی از صحن هسازان
طی یک سال اخیر سرقت سریالی بگیریم و ضعف و زبون یاش را باور داستان است؛ انگیزهای که شهرزاد را داستان ،چنان غیرواقع یاند که بیشتر
کنیم .اگر زنان با اتکای به تعریف در چهارچوب این قا ِب بسته به زنجیر به جلوههای ویژه شبی هاند تا بخشی از
تزئینات ابنیه تاریخی شهر تهران با نادرست از عشق ،بازیگرانی خوب برای م یکشد و باعث م یشود او خود را برای روایت داستان .تغییر رویه کارآگاه پیر و
نق شهایی بد باشند ،صرف محکوم عشقی قربانیکند که به سلب هویت و برنام هریزی او برای افشای جنای تکاران
سرقت تزئینات چدنی د ِر مسجد و کردن مردان به عنوان نویسندگان سرنوشتشمنجرم یشود.باآنکهفرهاد قانو نگریز و تحول یک باره مادر فرهاد
حوزه سپهسالار شروع شد که با سرقت فیلمنامه زندگیشان مشکلی را حل معشوقی موجه است و بیننده را تا به در پذیرش ازدواج پسرش با شهرزاد
آخر به ه محسی وام یدارد اما آیا همه بعد از اینکه در بیست و اندی قسمت
کاش یهای سرای شبستری جداره نخواهد کرد. معشو قها تا به این حد موجهند؟ و آیا سریال زنی شدیداً عامی و سنتی
استکهلم مه۲۰۱۶ این قربانی شدن و گذشتن از هویت و تصویر شده است ،از مثا لهای بارز
ناصرخسرو تهران و منب تکاری های این چرخ شهای واقعی تناپذیرند .با
وجود همه اینها قصه سریال شهرزاد
حمام کشوریه ادامه یافت. چه واقعی و چه تخیلی ،رق تانگیزی
تصویری که از سرنوشت محتوم و
همچنین کاشی سردر عمارت روزنامه دیرباز زن ایرانی ارائه م یدهد واقعی و
متداوم است ،زیرا تفکر و روی های که
ملی طوفان شرق ،انجمن سخن سنج پشتیبان آن است هنوز هم به بقای
فردوسی ،کاش یکار یهای مسجد خود ادامه م یدهد.
شهرزاد این قصه ،زندانی سرنوشت
آی تاللهلواسانی،تزئیناتمسجدوحوزه خویش است و هیچ راه فراری هم برای
او وجود ندارد .از یک سو فرهنگ و
علمیه حاج قنبر علی خان کرد مافی، سنتی که بر همه رفتارها و تصمیمات
او نظارت تام دارد ،از سوی دیگر
مسجد میرزا ابوالحس ن معمارباشی جامع های که در صورت تخطی از قواعد،
او را طرد و تنبیه م یکند و از دیگر سو
و سردر خانه «صدیق اعلم» ادیب، سرقت کوب ههای د ِر خانه تاریخی حاج حسین آقا ملک مردی که در رأس هرم تصمی مگیری
نویسنده و سومین رئیس دانشگاه برای او ،از چنان قدرتی برخوردار است
از این اماکن را بدون حمایت دیگر شخصی و اصل معرفی کرده بود .تهران در این سرق تهای سریالی مفقود
با وجود بازتاب گستردهای که این شده است.این سرق تها در شهرهای نهادها غیرممکن دانسته بود.
از سوی دیگر« ،احمد حکیم یپور» آگهی داشت مسئولان سازمان میراث دیگر هم با سرقت کتیبه مسجد امام
رییس کمیته میراث فرهنگی و فرهنگی و گردشگری تهران در برابر علی واقع در بازارچه حاج زینل شیراز
باف تهای تاریخی شهر تهران متهم آن سکوت اختیار کردند و تنها «سید و کتیبه سنگی آب انبار حاج عبدالباقی
اصلی سرقت سریالی تزئینات رحم تالله رئوف حنان» مدیر مجموعه نراق ادامه یافت.کاخ نیاوران در گوشه
بناهای تاریخی تهران را معتادان
و کارت نخوا بها مناطق ۱۱و ۱۲
تهران دانسته و اجرای ناموفق انظباط
اجتماعی را عاملی برای پراکندگی این
افراد در دیگر مناطق تهران و افزایش
سرقت ها دانسته است.حکیمی پور
همچنین از ب یتوجهی شهرداری تهران
نسبت به نصب نورافکن در فضای
خارجی بناهای تاریخی باوجود داشتن
بودجه لازم ،گلای همند بود.
کوب ههای در خانه تاریخی «حاج
حسین آقا ملک» واقف و بنیانگذار
کتابخانه و موزه ملی ملک در بازار
سرقت کوب ههای د ِر خانه تاریخی حاج حسین آقا ملک تهران در حالی به سرقت رفته که کمتر
پیش آگهی فروش کاشی از حیاط کاخ
کاخ موزه نیاوران ،صحت ادعای آگهی شمال شرقی باغ نیاوران واقع شده و نیاوران خبرساز شده بود.
خانه تاریخی ملک که در دوره قاجار دهنده را زیر سوال برد و کاش یها را عملیات احداث آن به دستور محمدرضا
بنا شده و در دوره پهلوی گسترش تقلبی و شبی هسازی از کاشی های شاه پهلوی درسال ۱۳۳۷آغاز و در
یافته ،یکی از معدود بناهای تهران است کاخ نیاوران دانست و وعده دستگیری سال ۱۳۴۶به پایان رسید.در طراحی،
گ چبری ،آین هکاری و کاش یکاری این بنا که تزئینات خاص هر دو دوره را داشته منتشر کننده آگهی را داد.
است .آجرکاری ،کاشی کاری ،حجاری ،پی ش از این هم آگهی فروش آثار از بهترین اساتید استفاده شده و کار
گچبری دوره قاجار ،منبت کاری ،باستانی از این دست همچون سک ههای کاش یکاریکاخنیاورانرااستادابراهیم
تزئیناتچوبی،دیوارپو شهایقاجاریو «الیمایی» در سای تهای فروش کالا کاظ مپور عهدهدار بوده است.