کیهان آنلاین – ۱۰ مهر ۹۳ – چندی پیش در کیهان آنلاین خبری داشتیم مبنی بر اینکه نیوشا توکلیان، عکاس ایرانی و برندۀ مسابقۀ فتوژورنالیسم کارمینیاک به دلیل بروزمشکلاتی این جایزه را پس داده است. این جایزۀ شامل مبلغ ۵۰ هزار یورو، برگزاری سه نمایشگاه در شهرهای اروپایی و انتشار یک کتاب است. توکلیان دلیل این تصمیم خود را دخالتِ پشتیبانِ مالیِ بنیاد کارمینیاک، ادوارد کارمینیاک، در انتخاب عنوان پروژه عکاسی او و ایجاد تغییراتی در متن کتابی که قرار بود منتشر شود، آن هم بدون توافق با او، ذکرکرده بود.
نیوشا توکلیان در متن جدیدی که دوشنبه گذشته در فیس‌بوک خود منتشر کرد از چرخش وعقب‌نشینی بنیاد کارمینیاک در این زمینه خبر می‌دهد. وی نوشته که این وضعیت تازه باعث بازنگری او در تصمیم قبلی‌اش شده و جایزه را پذیرفته است. برندۀ جایزۀ مسابقۀ فتوژورنالیسم کارمینیاک افزوده است که این موفقیت را مرهون پافشاری چند تن از اعضای هیئت داوران این دوره ازمسابقه بر آزادی عمل عکاس و اصل آزادی بیان می‌داند. نیوشا می‌نویسد برای او تمام این قضیه و ایستادگی‌اش خلاصه می‌شد در آزادی عکاس در انتخاب عنوان پروژه‌اش، اختیار نوشتن متن کتاب و لزوم توافق با او در مورد ویراستاری در کتاب. حال که آنها را به دست آورده دیگر دلیلی برای نپذیرفتن جایزه‌اش نمی‌بیند.
بنیاد کارمینیاک در یک بیانیه مطبوعاتی به تاریخ ۲۵سپتامبر۲۰۱۴ پس از اعلام تاسف از مجادلات پیش آمده صراحتاً به قبول شرایط نیوشا توکلیان اذعان می‌کند. افزون بر این، خود بنیاد نیز پیشنهادهای مثبت و آشتی‌جویانه‌ای برای حل هر چه مسالمت‌آمیزتر و سریع‌تراختلافات ارائه می‌دهد. بیانیه اتهامِ سانسور را با استناد به اینکه علت وجودی بنیاد کارمینیاک همانا دفاع از آزادی بیان و اندیشه و افشای نقض حقوق بشر در کشورهای مختلف است رد می‌کند. این گفته البته چندان استدلال محکمی به نظر نمی‌رسد چرا که مداخله برای تغییر عنوان پروژه و دست بردن در متن کتاب بدون توافق عکاس و نویسنده، اگر نقض آزادی هنرمند نیست پس چیست؟!
اما اهمیت این بیانیه در نتیجه‌گیری مثبت بنیاد از این قضیه و پرداختن آن به مسائلی است که این مجادله پیش آورده است. در بیانیه آمده “در عین حال معتقدیم که بحث و گفتگوی پیش آمده مسائل بنیادی‌ای را در مورد نقش هیئت داوران و پشتیبان مالی مطرح کرده است.” در این بیانیه بنیاد پیشنهادهایی برای جلوگیری از بروز مشکلات مشابه در آینده ارائه داده است.
در بیانیه آمده است که با توافق هیئت داوران، بنیاد کارمینیاک تغییرات و اقدامات زیر را متعهد شده است:
۱″- تغییر قوانین جایزه به گونه‌ای که به عکاسان از نظر آزادی هنری تضمین‌های لازم داده شود. از سوی دیگر کسب اطمینان از اینکه پروژۀ برنده با اهداف نهایی بنیاد خوانایی داشته باشد. برای این منظور ما پیشنهاد می‌کنیم که رئیس هیئت داوران متصدی کل برای تمام سال باشد.
۲- انتصاب آناهیتا قبائیان، رئیس هیئت داوران دورۀ پنجم، و سام ستوردزه، عضو هیئت داوران، به عنوان متصدیان برگزاری نمایشگاه و انتشار کتاب نیوشا توکلیان.”
در ادامه بیانیه قبول می‌کند که ملاحظات امنیتی یک هنرمند مسئله‌ای است مربوط به شناخت خود هنرمند از وضعیت کشورش و از سوی بنیاد باید محترم شناخته شود.
از متن فیس‌بوک توکلیان و بیانیۀ بنیاد چنین استنباط می‌شود که دو عضو نامبرده در هیئت داوران- که یکی از آنها ایرانی است- حامیان اصلی نیوشا توکلیان در این قضیه بوده‌اند.
به هر حال، پافشاری این هنرمند ایرانی باعث شد که تجدید نظراساسی در نحوه برخورد گردانندگان این بنیاد و پشتیبان مالی آن نسبت به هنرمند عکاس و کار او به وجود آید. هرچند ملاحظات خاص یک هنرمند ایرانی که خواهان ادامۀ کار در ایران است (و در نتیجه از گام‌هایی که می‌تواند درایران جنجال برانگیزد پرهیز می‌کند) در تصمیم قبلی توکلیان نقش داشته است ولی دفاع از حق آزادی عمل هنرمند و اصرار بر ارائۀ نگاهی که اوبه زندگی مردم دارد و در این راه در برابر پول و امتیازهای دیگر مقاومت کرده است دست‌آورد ارزشمندی هم برای نیوشا توکلیان و هم برای برندگان دیگر این جایزه در آینده است.
