کامیار بهرنگ (+ویدیو)- سومین نشست فوروم دموکراسی آتن از ۱۳ تا ۱۵ سپتامبر برگزار می‌شود.
این نشست سالانه که توسط روزنامه نیویورک تایمز و در همکاری با صندوق دموکراسی سازمان ملل متحد، شهرداری آتن و روزنامه Ekathimerini برگزار می‌گردد به موضوع توسعه دموکراسی در کشورهای گوناگون می‌پردازد.
در روز دوم این نشست نسرین ستوده وکیل و فعال حقوق بشر ایرانی و همچنین نبیل رجب فعال حقوق بشر بحرینی به عنوان میهمان از طریق ویدئو کنفرانس Google Hangout به سخنرانی پیرامون وضعیت حقوق بشر در کشورهای خود پرداختند.
در ابتدای این بخش از نشست، سرگئی شمرمن دبیر بخش جهانی نیویورک تایمز با اشاره به اینکه امروز برنامه‌هایی همچون Google Hangout کمک می‌کند تا صدای کسانی که در کشورهای خود امکان بلندکردن صدای خود را ندارند، شنیده شود گفت: امروز متوجه شده‌ایم که چگونه تکنولوژی می‌تواند دیوارها را بشکند.
بعد از شمرمن مسئولیت جلسه را ونزل میهانسکی مسئول سازمان دیده‌بان حقوق بشر در آلمان برعهده گرفت. او با اشاره به اینکه در روزهای گذشته ارتباط اینترنتی خانم ستوده توسط حکومت با اشکال روبرو شده بود و امکان برقراری ارتباط ویدئویی وجود ندارد، همین موضوع را نشانه روشنی از وضعیت فعالین حقوق بشر در ایران عنوان کرد.
سپس نبیل رجب در سخنرانی خود با اشاره اینکه در سه سال گذشته بارها دستگیر شده و مدت طولانی را در زندان به سر برده است گفت: «ما امروز در کشور خود [بحرین] از حق آزادی بیان محروم هستیم. بر اساس گزارش خانه آزادی و گزارشگران بدون مرز وضعیت آزادی‌های مدنی کشور من بسیار نامطلوب است. در حال حاضر بیش از ۴ هزار فعال حقوق بشر بحرینی در زندان هستند. اکثر آنها در سلول‌های انفرادی نگهداری می‌شوند تا امکان ارتباط میان آنها برقرار نشود. در کشور من تلاش برای آزادی، دست‌یابی به حقوق بشر و برابری جرم محسوب می‌شود. این وضعیت موجود با سکوت جامعه بین‌المللی تشدید شده است. کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا و بریتانیا که با دولت بحرین رابطه خوبی دارند در مورد نقض حقوق بشر در کشور من سکوت کرده‌اند. ما شاید ثروتمندترین کشور منطقه به حساب بیاییم اما از طرف دیگر فقیرترین کشور از لحاظ حقوق بشر هستیم. من از همه شما که خود را مدافع حقوق بشر و برابری می‌دانید می‌خواهم که از ما حمایت کنید. در این مورد در توییتر‌های خود صحبت کنید تا دنیا صدای شما را بشنود. امروز بیانیه‌ای در مورد وضعیت حقوق بشر در بحرین منتشر می‌شود اما باید توجه داشته باشیم که ما تنها قربانی سیاست‌های دولت خود نیستیم بلکه در این میان ما قربانی سیاست‌های دوگانه کشورهای دیگر در قبال حقوق بشر، سیاست‌های فروش اسلحه و منافع تجارت‌های نفتی نیز هستیم.
امروز از کشورهای حاشیه خلیج [فارس] بیشترین تروریست‌ها و تندروها به کشورهای دیگر روانه می‌شوند. علت وجود این موضوع تنها نبود دموکراسی و آزادی در منطقه است. به همین دلیل کشورهای منطقه به صورت مستقیم و غیرمستقیم در کنار تمام این تندروی‌ها قرار دارند. کشورهای غربی هم در این مورد سکوت می‌کنند تا روابط اقتصادی خود را حفظ کنند».
پس از سخنرانی نبیل رجب و اشاره به بیانیه‌ای که در مورد وضعیت حقوق بشر بحرین منتشر خواهد شد، ونزل میهانسکی اعلام کرد که بریتانیا و آلمان نیز این بیانیه را در آخرین لحظه‌ها امضا کرده‌اند و این بیانیه در مقر حقوق بشر سازمان ملل در ژنو منتشر خواهد شد.
در بخش دوم نشست فوروم دموکراسی آتن، نسرین ستوده به سخنرانی پرداخت. او در ابتدای سخنرانی خود موضوع حقوق بشر را «رنجی مشترک بین تعداد زیادی از آدمیان در روی کره زمین» دانست. او در سخنرانی خود به رابطه جرائم سیاسی و دستگاه قضائی جمهوری اسلامی اشاره کرد و گفت: «آنچه من به عنوان یک وکیل در سیستم قضایی کشور خودم شاهد بوده‌ام، نادیده گرفتن کامل اصل رسیدگی قضایی به ویژه در اتهامات سیاسی بوده است.
در اکثریت قریب به اتفاق اتهامات سیاسی، شاکی پرونده، وزارت اطلاعات است و به محض شکایت ماموران اطلاعات، فردی که چه بسا فعالیت قانونی کرده است، مورد تعقیب قضایی و اتهامات سنگین قرار می‌گیرد. چنانچه تعقیب کیفری فرد منجر به بازداشت وی شود، متهم سیاسی در بازداشتگاه مخصوص وزارت اطلاعات که همان شاکی پرونده است تحت بازداشت قرار می‌گیرد.
متهم سیاسی در دوران بازداشت موقت که فاقد امکان تلفن یا دیدار با خانواده یا وکلایش است، تحت بازجویی وزارت اطلاعات و باز پرسی دادسرایی قرار می‌گیرد که در محوطه زندان قرار دارد.
در مرحله بعد رسیدگی کننده به اتهام سیاسی دادگاه اختصاصی انقلاب است که از سخت‌گیرترین دادگاه‌ها به حساب می‌آید.
اصل، در دادگاه انقلاب، غیرعلنی بودن دادگاه است. از حضور بستگان و هر تماشاگری در دادگاه انقلاب جلوگیری به عمل می‌آید و تنها در موارد محدودی یکی دو تن از بستگان درجه یک فرد حق حضور پیدا می‌کنند.
وزارت اطلاعات گزارش نهایی خود را برای دادگاه ارسال می‌کند. در این گزارش علاوه بر شرح ماجرا و شکایت مطروحه، وزارت اطلاعات جرم را تعیین می‌کند، مدارک جرم را تعیین می‌کند و سپس مجازات مورد نظر خود را درخواست می‌کند که متاسفانه در اکثریت موارد دادگاه انقلاب بر اساس درخواست ماموران مربوطه حکم می‌دهد».
نسرین ستوده در پاسخ به پرسشی مبنی بر راهکار پیشنهادی برای دفاع از حق آزادی بیان و حقوق بشر در ایران گفت: «پیشنهاد من استفاده مداوم از ابزار نظارتی موجود در اسناد بین‌المللی برای هدایت موضوع حقوق بشر است تا هرچه بیشتر در چهارچوب‌های قانونی کانالیزه شود. همچنین بی‌اعتنایی به اظهارات مقامات رسمی مبنی بر اینکه این روش‌ها هیچ تاثیری ندارد چرا که تجربه نشان داده است که همه این روش‌ها که در اسناد بین‌المللی ذکر شده است، تاثیرگذار هستند.
باید اضافه کنم که برای توجه بیشتر به موضوع حقوق بشر باید به تجربه‌های بین‌المللی و داخلی توجه داشت، چرا که هر کشوری شرایط خاص خودش را دارد. بنا بر این هم افرادی که خارج از ایران به سر می‌برند به عنوان کسانی‌که تجربیات بین‌المللی دارند و هم افرادی که داخل کشور هستند باید حق داشته باشند در مورد این مسائل اظهارنظر کنند».
نسرین ستوده همچنین در مورد تاثیر توافق اتمی میان جمهوری اسلامی و جامعه جهانی به روی مساله حقوق بشر در ایران گفت: «ما همگی از رویکرد دولت‌ها برای مذاکره در حل مناقشات استقبال می‌کنیم. اما از همه طرف‌های درگیر مذاکره به جدّ خواستار آن هستیم که موضوع حقوق بشر تحت هیچ شرایطی مسکوت باقی نماند».
متن کامل سخنان نسرین ستوده و پرسش و پاسخ با وی را در ویدیوی زیر می‌شنوید. از آنجا که سخنرانی و همچنین پرسش و پاسخ با نسرین ستوده به صورت همزمان در این نشست به انگلیسی ترجمه می‌شد، ترجمه انگلیسی سخنان خانم ستوده در این ویدیو حذف شده است.
