مفاهیم و همچنین پدیدههایی وجود دارند که مرز نمیشناسند و نمیتوان آنها را در نظریههای به اصطلاح نسبیتگرا محدود کرد.
برخی از اینها را مدافعانشان بر بیمرزی آنها اصرار میورزند، مانند حقوق بشر؛ برخی را پیروان و معتقدان آنها، جهانشمول و بیمرز معرفی میکنندشان مانند مذاهب و ادیان و ایدﺌولوژیهای مختلف. برخی نیز در عمل ثابت میکنند چنین هستند و هیچ چیز نمیتواند مانع جهانشمولی آنها شود، مانند سود و سرمایه.
هفته گذشته در گزارشهای کیهان لندن خواندید که شرکت سوﺌدی «اچ اند ام H&M» برای نخستین بار از یک مانکن اسلامی استفاده کرده است. این مانکن ۲۳ ساله ماریا ادریسی نام دارد که گفته برای این شغل از پدر و مادرش اجازه گرفته است.
البته مانکنهای اسلامی قبلا هم در کشورهایی که بر جنبه «اسلامی» بودن خود تأکید میکنند مانند ترکیه و ایران وجود داشتهاند. این هم که مقنعه و روسری و چادر و چاقچور و اصولا پارچه برای حجاب اسلامی از کشورهایی مانند چین وارد کشورهای اسلامی شود، موضوع تازهای نیست. اما اینکه یک شرکت عظیم غربی و غیراسلامی برای به دست گرفتن بازار مصرف کشورهای اسلامی و مسلمانان معتقد به حجاب در کنار مینیژوپ و بیکینی به سراغ حجاب اسلامی و مانکن محجبه برود، بیش از پیش نشان میدهد که سود و سرمایه واقعا حد و مرز نمیشناسد!
موضوع بر سر انتخاب آزادانه پوشش نیست که برخی استدلال میکنند زنان مسلمان «داوطلبانه» این پوشش را «انتخاب» میکنند بلکه بر سر آن پیام سیاسی، فرهنگی و حقوقی است که حجاب اسلامی با خود حمل میکند. پیامی که خواه ناخواه حامل تبعیض و جداسازی بین زن و مرد است. تبعیضی که حتی اگر برخی زنان مسلمان «داوطلبانه» آن را «انتخاب» کنند، چیزی از تبعیضآمیز بودن آن نمیکاهد. تنها تفاوتش این است که این زنان «داوطلبانه» با این تبعیض همراهی میکنند!
ممکن است برخی از این ابتکار شرکت «اچ اند ام» زیر این عنوان که سرانجام دنیای مُد نگاهی هم به زنان مسلمان انداخت، استقبال کنند. اما اینان فراموش میکنند که از یک سو همه زنان مسلمان به حجاب اعتقادی ندارند و از آن استفاده نمیکنند و از سوی دیگر این «ابتکار» نه برای دفاع از حقوق زنان مسلمان در استفاده از حجاب بلکه برای سودجویی بیشتر و عملا در خدمت گسترش فرهنگ حجاب برای زنان است. از این نظر فرقی چندانی بین یک شرکت پوشاک و یک کارخانه اسلحهسازی وجود ندارد! میگویید نه؟! کافیست به اوضاع خاورمیانه توجه کنید تا رابطه بین حجاب اسلامی و اسلحه را دریابید.