۶۰درصد از آمریکاییان، استرالیاییها و اروپاییان مانند میلیونها نفر در جهان، به طورمنظم ورزش میکنند.
در سال ۲۰۱۵ در یک مقاله علمی عنوان شد که ما به دادههای کافی دربارهی فواید درازمدت برخی از ورزشها دسترسی نداریم ولی یک پژوهش تازهتر ثابت میکند که انجام بعضی از ورزشهای پر طرفدار خطر مرگ زودرس را کم میکند.
درواقع به دلیل خودداری از انجام ورزش روزانه، هر سال در جهان سه میلیون نفر به مرگ زودرس از دست میروند. سازمان جهانی بهداشت توصیه میکند که برای کم کردن خطرات بیماریهایی مانند بیماریهای قلبی، بیماری قند از نوع ۲، سرطان و تعدادی دیگر از بیماریهای دیرپا، پیر و جوان باید لااقل دو ساعت ونیم در هفته فعالیت فیزیکی داشته باشند.
این برآوردها و توصیهها بر پایه پژوهشهایی است که درباره انواع فعالیتها و ورزشهای ملایم و سنگین به عمل آمده است. ولی مساله این است که آیا نوع فعالیتهای بدنی که ما انتخاب میکنیم، بر سودی که از آن میبریم اثر کافی و قانعکننده دارد یا نه؟
در سالهای اخیر، پژوهشهایی در زمینهی تأثیر فعالیتهای روزانه مانند رفت و آمد، فعالیتهای مربوط به امور خانه، زمان بیکاری و همچنین پیادهروی و دوچرخهسواری به عمل آمده است. از این پژوهشها چنین برمیآید که پیادهروی و دوچرخهسواری به یک میزان و به نحوی مشابه موجب جلوگیری از مرگ زودرس میشود در حالی که فعالیتهای بدنی منظم و ورزشی از فعالیت بدنی ناشی از کار روزانه و رفت و آمد و هنگام استفاده از وسایل نقلیه برای بدن مفیدتر است.
این مقایسه نشان میدهد که برای تندرستی خودتان باید نوعی فعالیت بدنی معین انتخاب کنید و به طور منظم آن را انجام دهید.
چه ورزشهایی برای تندرستی سودمندند؟
خطر مرگ زودرس برای آنان که زیاد ورزش میکنند و روزانه فعالیتهای بدنی قابل ملاحظهای دارند ۳۴درصد کمتر از اشخاصی که هیچوقت ورزش نمیکنند و یا فعالیت ورزشی کم و نامنظم دارند.
این دادهها به معنای این نیست که تمام ورزشها اثر مشابهی بر سلامتی شخص دارد. گزارش سال ۲۰۱۵ که به آن اشاره شد، تمام دادههای موجود را دربارهی فواید ۲۶نوع ورزش مورد علاقۀ مردم جمعآوری کرده است. بر پایهی این پژوهشها، دویدن و بازی فوتبال توانایی قلب و عروق را به جذب اکسیژن، حفظ تعادل و وزن بدن بهبودی میبخشد. بازی فوتبال موجب نیرومندی اعضای بدن نیز میشود.
نتایج به دست آمده از دیگر ورزشها، کمتر از دویدن و بازی کردن فوتبال است. برای کسب اطلاع بیشتر از فواید شش رشته از ورزشهای بدنی که مورد توجه اکثریت اشخاص است یعنی ورزشهای سنگین، دوچرخهسواری، فوتبال، ورزشهایی که با راکت انجام میشود، دو و میدانی و شنا، به تازگی فعالیت ورزشی ۸۰هزار و ۳۰۶ انگلیسی را مورد بررسی قرار دادهایم. این پژوهشها نشان داد که ورزشهای سنگین ۲۷درصد، دوچرخه سواری ۱۵درصد، ورزش با راکت ۴۷درصد و شنا ۲۸درصد خطر مرگ زودرس را کم میکند.
در عین حال ما خطر مرگ زودرس را دربارهی کسانی که فوتبال بازی میکنند یا میدوند نیز بررسی کردهایم. نتایج حاصله ۸درصد برای بازیکنان فوتبال و ۱۳درصد برای دوندگان بود.
باید توجه داشت که دادههای به دست آمده به ما اجازه نمیدهد که آن را به تمام مردم تعمیم دهیم. باید توجه داشت آنچه گفته شد به معنای آن نیست که پرداخت به این ورزشها بر تندرستی شخص اثر ندارد. در واقع دادههای به دست آمده به ما اجازه و امکان نمیدهد که به این نکته به طور قطعی اطمینان پیدا کنیم که واقعاً اثر ورزش در احتراز از مرگ زودرس است و یا آنکه این دادهها تصادفی به وجود آمده است.
پژوهشهای قبلی که درباره به آمریکاییان، چینیها و دانمارکیها به عمل آمده نشان میدهد که دوندگی خطر مرگ زودرس را تا میزان ۲۷ تا ۴۰درصد کاهش میدهد. پژوهشی که در سال ۲۰۱۵ انجام و منتشر شد بازی فوتبال را از بعضی جهات برای سلامتی مفیدتر اعلام کرد.
آیا باید ورزش کنیم؟
بین تمام ورزشکاران (حرفهای یا غیرحرفهای) خطر مجروح شدن، شش درصد برآورد شده است. نوع و شدت جراحات به نسبت ورزشی که انتخاب شده تفاوت دارد. خوشبختانه بر پایهی نظرات کارشناسان، میتوان از وقوع ۵۰درصد از این گونه حوادث و جراحات جلوگیری کرد.
پنجاه سال قبل، وینستون چرچیل راز طول عمر خود را برملا کرد و گفت ورزش است: «من هیچوقت ورزش نمیکنم!» آیا باید از توصیه چرچیل پیروی کرد و یا بر اساس تازهترین دادههایی که از پژوهشهای بیشمار به دست آمده، سود ورزش را برای طول عمر و احتراز از مرگ زودرس پذیرفت و بدان عمل کرد؟
گرچه نمیتوان احتمال مصدوم یا مجروح شدن به وسیلهی ورزش را انکار کرد و ناگزیر باید خطرات استثنایی و احتمالی دیگر وابسته به ورزش مانند مرگ ناگهانی یک ورزشکار را پذیرفت با تمام این احوال، نمیتوان فواید انجام نوعی ورزش را با وجود خطرات احتمالی انکار کرد.
چه نوع ورزشهایی را باید انتخاب کرد؟
هنوز باید چندین دههی دیگر بگذرد تا اثر واقعی انواع ورزشها بر تندرستی شخص روشن شود. آیا در چنین صورتی باید تنبلی کرد و وقت خود را به تماشای تلویزیون گذراند تا به طور قطع و یقین روشن شود چه نوع ورزشی برای تندرستی اثربخش است؟ مطلقاً نه؛ بنا به میل و سلیقهی خود، نوعی ورزش قابل اجرا و ساده انتخاب کنید. منتها در اجرای ورزش مورد انتخاب از خطرات ناشی از آن احتراز کنید. چنین انتخابی به تدریج موجب خواهد شد که زمان درازتری به آن مشغول شده و از آن سود ببرید و فراموش نکنید که ورزش مفیدترین و مؤثرترین راه سلامتی است.
*منبع: The Conversation France؛ Victoria University
بهترین ورزش نرمش قهرمانانه به سبک رهبری است!