بنا به خبرهای رسیده، رییس جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ قصد دارد تعدادی از سربازان نیروی زمینی آمریکا را برای مبارزه با داعش به شمال سوریه اعزام کند و به این ترتیب به یکی از وعده‌های اصلی کمپین انتخاباتی‌اش مبنی بر «شکست و نابودی» این گروه عمل کند.
دونالد ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی‌اش گفت که بعد از آنکه به ریاست جمهوری برسد مشاوران ارشد نظامی او، با یک برنامه نظامی کامل و جامع ، ۳۰ روزه داعش را شکست می‌دهند و نابود می‌کنند.
جزییات برنامه نظامی پیشنهاد شده هنوز در حال بررسی است. این برنامه پیشنهاد می‌دهد ایالات متحده آمریکا حدود ۵۰۰ نفر نیروی ویژه و چند صد مهندس و نیروی پشتیبانی را به نیروهای فعلی که هم اکنون در شمال سوریه مستقرند اضافه کند و حملات هوایی گسترده‌ای علیه داعش ترتیب دهند. در این صورت، طبق گزارش‌ها تعداد کل نیروهای مستقر در سوریه بالغ بر ۶۰٫۰۰۰ نفر خواهدشد.
در همین حال تحلیلگران نظامی و سیاسی درباره درستی و نادرستی این برنامه تردیدهایی دارند. چنین افزایش نیرویی در منطقه ممکن است باعث واکنش شدید نیروهای قدرتمند منطقه مثل ترکیه و سوریه، ایران و روسیه شود و حتی آنها را مستقیم وارد درگیری کند.
اولین مانع در مسیر این فرمان رییس جمهوری آمریکا، نادیده گرفتن مسائل لجستیک است. چگونه قرار است نیروهای مورد نظر به سوریه بروند؟ ساده‌ترین جواب از نظر ارتش آمریکا این است: از راه عراق. اما آمریکا در حال حاضر ۶۰۰۰ سرباز در آن کشور مستقر کرده و این میزان، حداکثر نیروی مجاز است که در توافقنامه بغداد- واشنگتن آمده است.
دومین گزینه مناسب استقرار آنها، در ترکیه خواهد بود. ایالات متحده در حال حاضر ۲۵۰۰ نفر نیروی نظامی در دو پایگاه نظامی ازمیر و اینجرلیک مستقر کرده که از هر دو آنها برای هماهنگی حملات علیه داعش استفاده می‌شود.
سرهات ارکمن، تحلیلگر سیاسی ترک از دانشگاه اوران، در این باره می‌گوید: «ترکیه برای اجازه استقرار گسترده به نیروهای ارتش آمریکا دغدغه‌هایی دارد: چند سرباز خواهند آمد؟ از کجا خواهند آمد؟ چه تسلیحاتی با خود خواهند آورد؟»
در نهایت ارکمن می‌گوید برگ برنده ایالات متحده در مذاکره با ترکیه «YPG» خواهد بود. YPG گروه‌های شبه نظامی کرد موسوم به یگان‌های مدافع خلق هستند که در شمال عراق ساکن‌اند و بسیاری از مبارزات با داعش در اطراف رقه، که داعش آن را پایتخت خود در سوریه اعلام کرده، به اعتبار آنها صورت می‌گیرد. ترکیه YPG را شاخه‌ای از PKK حزب کارگر کرد به حساب می‌آورد؛ حزبی که برای استقلال و تجزیه‌ی ترکیه می‌جنگند.
به گفته ارکمن، ترکیه خواستار این است که آمریکا با YPG همکاری نکند یا به آنها سلاح و مهمات ندهد، یا دوره‌های آموزش نظامی برگزار نکند که آنها بتوانند برای تشکیل یک دولت کرد در منطقه مرزی عراق– سوریه از آن استفاده کنند.
این موضوع بنا بر گزارش‌های رسیده، یکی از موضوعات اصلی است که در دستور کار مذاکره با مقامات ترکیه توسط مایکل پمپیو، مدیر سازمان اطلاعات مرکزی CIA و ژنرال جوزف دانفورد، رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا طی سفر اخیرشان به این کشور قرار داشت. برخی از گزارش‌های رسانه‌ای نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها به دولت رجب طیب اردوغان، وعده میلیاردها دلار کمک مالی و نظامی داده‌اند.
ایران به عنوان کشور همسایه اعتراضات خود را نسبت به ورود نیروهای نظامی ایالات متحده به شمال سوریه ابراز کرده است.
جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه با شبکه خبری CNN اظهار داشت که این پیشنهادات چشم بستن بر واقعیت‌های موجود است. او گفت : «حضور نیروهای خارجی در یک سرزمین عربی برخلاف خواست دولت و مردم آن سرزمین، خود دستاویزی برای گروه‌های تندرو و عوام‌فریب خواهد بود تا جنگجویان جدیدی از میان جوانانی جذب کنند که به واسطه برخی سیاست‌ها امروزه از حقوق خود محروم‌اند.»
وی افزود :« بنابراین ما باید به این مساله توجه کنیم و نمی‌توانیم متکی به راه حل‌هایی باشیم که خود بخشی از مشکل هستند.»
بعضی تحلیلگران اعتقاد دارند ممکن است پیش فرض سخنان ظریف درباره این که « حضور نیروهای خارجی در یک سرزمین عربی برخلاف خواست دولت و مردم آن سرزمین» اشتباه باشد.
هنری بارکی مدیر مطالعات خاور میانه در اندیشکده ویلسون، واشنگتن دی سی، اظهار می‌دارد: «البته او می‌گوید این مسئله عمومیت دارد اما متاسفانه این از مسائلی است که ایرانیان درباره آن نظر ثاقبی ندارند.»
او افزود: «من فکر نمی‌کنم آنها بتوانند به سوری‌ها بگویند که آمریکایی را رد کنند چون دنبال ایجاد سازمانی ضد ایرانی- ضد سوری هستند.»
بارکی این بحث را باز می‌کند که «با وجود ادبیات ضد ایرانی دولت ترامپ و مخالفت علنی و آشکار رییس جمهوری با توافق هسته‌ای میان تهران و قدرت‌های اروپایی و آمریکا هرگونه عملیات نظامی در شمال سوریه بسیار محدود شکل خواهد گرفت و این نمی‌تواند پیش زمینه ای برای تغییر رژیم در ایران باشد.»
او گفت: «بر خلاف آنچه در جنگ با عراق رخ داد، این بار در واقع حمله به سوریه نیست؛ بلکه حمله به رقه است. این عملیات بسیار محدودتر خواهد بود. من فکر نمی‌کنم ایران آن را تهدیدی علیه نظام ببینند. اگر بخواهید به ایران حمله کنید از طرف عراق این کار را انجام خواهید داد ، نه از سمت سوریه.»
بعضی تحلیلگران معتقدند ورود نیروهای نظامی به پشت جبهه‌های رقه و بیرون کردن یا کشتن داعشی‌ها به نقطه پایانی بر هدف کوتاه‌مدت پرزیدنت ترامپ خواهد بود که «شکست دادن و نابودی» داعش است.
ظریف در مصاحبه اش با CNN اشاره کرد که داعش و جبهه النصره در واقع زمانی شاخه عربی القاعده بودند: «به عقیده من کسانی که امروز از النصره و داعش حمایت می‌کنند در آینده به قربانیان همین نهادها بدل خواهند شد چرا که این نهادها مرزی نمی‌شناسند و نمی‌توانند و نمی‌خواهند که در یک کشور یا منطقه محدود به حیات خود ادامه دهند. یکی از جنبه‌های اصلی و بنیادین تروریسم امروز این است که میتواند جهانی شود و البته جهانی هم شده است. ما باید تروریسم را از اینچنین منظری هدف قرار دهیم و نه از زاویه کوتاه‌مدت که دشمن خود را با نیروی دیگری شکست دهید. دشمن دشمن شما دیگر دوست شما نیست. این مساله‌ای است که باید در دنیای جهانی شده امروز به آن توجه داشته باشیم.»
به همین دلیل تحلیلگران معتقدند ترکیه تنها کشوری نیست که در انجام عملیات‌های نظامی میتواند به ترامپ کمک کند.
دکتر ارکمن ، تحلیلگر ترک می‌گوید: «به همکاری همه قدرت‌های منطقه نیاز هست. لازم است ایران و سوریه و روسیه و ترکیه همگی اقدام کنند. در غیر این صورت این مشکل گریبانگیر کل منطقه خواهد شد.»
بارکی نیز می‌گوید: « اگر شما بازپس گرفتن رقه و موصل (دومین شهر بزرگ عراق که داعش تصرف کرده) از داعش را به عنوان هدف تعریف کنید، ترامپ نمی‌تواند داعش را شکست دهد و نابود کند چرا که داعش پراکنده خواهد شد و بعد به عنوان القاعده به فعالیت‌های خود ادامه خواهد داد. آیا پس از آن به سراغ القاعده خواهید رفت؟ این برنامه‌ای نیست که یک دولت بتواند به تنهایی پیش ببرد.»
*منبع: کیهان لندن به زبان انگلیسی
