الاهه بقراط – توضیح اینکه ترجمه تطبیقی، پرسش به پرسش و پاسخ به پاسخ همراه با توضیحات لازم، بین دو قلاب [ ] آمده است. در پایان، متن کامل ترجمه را بدون حذف و اضافات میخوانید.
تیتر و سوتیتر
«اینکه آیا من تاج برسر خواهم گذاشت وابسته به ارادۀ مردم است»
[سیروس رضا پهلوی: تاجگذاری [یا پادشاهی] من به اراده مردم بستگی دارد]
شاهزاده رضا پهلوی ولیعهد ایران بود تا که در سال ۱۹۷۹ روحانیون پدرش را از ایران تاراندند. در مصاحبه از ماجرای غمباری می گوید که برخانواده اش رفته است و از آرزویش برای شاه شدن.
[سیروس رضا پهلوی ولیعهد ایران بود تا اینکه در سال ۱۹۷۹ ملایان پدرش را از ایران راندند. در این مصاحبه او از ماجرایی که بر خانواده اش رفته و هدفش برای شاه شدن سخن می گوید.]
متن مصاحبه
فوکوس آنلاین: آرزو دارید روزی تاج شاهی ایران را بر سر گذارید؟
[فوکوس آنلاین: آرزو دارید روزی دوباره تاج شاهی ایران را بر سر بگذارید؟]
شاهزاده رضا پهلوی: صدالبته. اصولاٌ برای من چیزی از این بهتر نیست که با همۀ آنچه در اختیار دارم به کشورم خدمت کنم. در غیر اینصورت همۀ این زحمت ها را بر خود روا نمی داشتم و داوطلبانه خودم را در تیررس قرار نمی دادم.
[سیروس رضا پهلوی: البته. برای من چیزی زیباتر از این نمیبود که میتوانستم با تمام آنچه در توان دارم به کشورم خدمت کنم. وگرنه این همه را نمیپذیرفتم و داوطلبانه خودم را در معرض خطر قرار نمیدادم].
فوکوس آنلاین: منظورتان از تیررس چیست؟ تهدید می شوید؟
[فوکوس آنلاین: منظورتان از خطر چیست؟ آیا تهدید می شوید؟]
پهلوی: بله! همواره پلیس بین الملل یا سیا به من زنگ می زنند و می گویند در کدام گوشه باز گروهی به دستور تهران برای کشتن من کمین کرده اند.
[اوه بله! همیشه اینترپول یا سیا به من زنگ میزنند و میگویند در کدام گوشه باز یک کماندوی مرگ از تهران در کمین من است]
فوکوس آنلاین: کوتاه زمانی بعد در گذشت پدرتان شما در مصر به جانشینی او برگزیده شدید.
[فوکوس آنلاین: زمان کوتاهی پس از درگذشت پدرتان شما در مصر به جانشینی او برگزیده شدید.]
پهلوی: این مراسم در بیستمین زادروز من برگزار شد. طبق قانون اساسی ما می بایستی به این سن رسیده باشم تا بتوانم شاه شوم. البته بعد می بایست در مجلس ایران هم سوگند پادشاهی یاد می کردم. بنابراین می توان گفت که «بنا به قانون» شاه ایرانم.
[پهلوی: این مراسم در بیستمین سال تولدم برگزار شد. طبق قانون اساسی ما میبایستی من به این سن رسیده باشم تا بتوانم پادشاه شوم. البته بعد میبایست در مجلس ایران نیز سوگند پادشاهی یاد میکردم. بنابراین میتوان گفت که من «بالقوه» پادشاه کشور هستم]
[توضیح: بالقوه de jure در برابر de facto به معنی بالفعل. هر دو بنا بر اینکه در کجا و در رابطه با چه موضوع و موقعیتی به کار برده شوند، معانی مختلفی اما بر همین زمینه «بالقوه» و «بالفعل» دارند، مثلا بالقوه قانونی، اداری، رسمی که در حال حاضر به آن عمل نمیشود و واقعیت نیست ولی «میتواند» باشد و «بالقوه» است یعنی این «قوه» و «تواناییِ» بودن یا شدن در آن وجود دارد. و بالفعل که عملی و واقعی و در حال حاضر یک واقعیت (قانونی، اداری، رسمی و…) است].
فوکوس آنلاین: خودتان را امروز شاه می دانید؟
[فوکوس آنلاین: ایا خودِ شما خودتان را به عنوان پادشاه تعریف میکنید؟]
پهلوی: در روستاها هنوز من را «ولیعهد» می نامند. اما همیشه به هوادارانم می گویم من را فقط باید فردی ببینند که برای آزادی ایران مبارزه می کند. اینکه آیا روزی بر تخت خواهم نشست به ارادۀ مردم وابسته است. هیچکس نمی داند چند درصد مردم در انتخابات آزاد به نفع سلطنت رأی خواهند داد.
[پهلوی: در روستاها هنوز مرا «ولیعهد» مینامند. اما من همیشه به هوادارانم میگویم که آنها نباید در من چیزی بیش از فردی که برای آزادی ایران مبارزه میکند ببینند. اینکه آیا روزی پادشاه خواهم شد بستگی به اراده مردم دارد. هیچ کس نمیداند چند درصد از جمعیت در یک انتخابات آزاد ممکن است به نظام پادشاهی رأی دهد]
فوکوس آنلاین: امروز هم هنوز سلطنت را نظام حکومتی مناسبی برای وطنتان می دانید؟
[فوکوس آنلاین: ایا امروز هنوز هم نظام پادشاهی را مدل حکومتی مناسبی برای میهن تان میدانید؟]
پهلوی: بله. شخص شاه مهم است زیرا ایران کشوری چند قومیتی است که به شخصیتی بی طرف برای وحدت نیاز دارد. در دیگر کشورهایی هم که جامعۀ یکدستی ندارند سلطنت توانست نقش ثبات دهنده ای داشته باشد. برای نمونه در اسپانیای بعد از فرانکو.
[پهلوی: بله. شخص پادشاه مهم است. زیرا ایران کشوری چند قومیتی است که به شخصیتی بی طرف برای وحدت نیاز دارد. در دیگر کشورهایی هم که جامعه یکدستی ندارند، سلطنت توانست در تأمین ثبات نقش بازی کند. برای نمونه در اسپانیای بعد از فرانکو.]
فوکوس آنلاین: در سنجه با اسپانیا البته ایران در زمان پدر شما کشورِ چندان دمکراتیکی نبود.
[فوکوس آنلاین: در سنجش با اسپانیا البته ایران در زمان حکومت پدر شما کشورِ چندان دمکراتیکی نبود.]
پهلوی: پدرم براین باور بود که باید ابتدا به مردم تا حدی آموزش بدهد تا دمکراسی امکان پذیر شود. می خواست ابتدا جامعۀ مدنی ایجاد کند. نظامش اصلاح پذیر بود و درآخر هم با اصلاحات مؤافقت کرد..
[پهلوی: پدرم بر این باور بود که نخست باید حدی از آموزش را در اختیار مردم قرار دهد تا بتوان دمکراسی را تحقق بخشید. او میخواست ابتدا یک جامعه شهروندی بسازد. نظام وی اصلاح پذیر بود و در پایان نیز با اصلاحات موافقت کرد]
[توضیح: فعل ترکیبی در اختیار قرار دادن یا فراهم آوردن در رابطه با آموزش به غلط «آموزش دادن» ترجمه شده است. یک موضوع دیگر اینکه ترجمه Zivilbevölkerung به فارسی «جامعه مدنی» نیست. «جامعه مدنی» به آلمانی می شود: Zivilgesellschaft به ویژه آنکه این مفهوم اصلا در دوران پیش از انقلاب در ایران مطرح نبود که شاه بخواهد از آن حرف بزند! اما اینکه ژورنالیست آلمانی کدام واژه انگلیسی را به آلمانیZivilbevölkerung ترجمه کرده، خود مصاحبه کننده و مصاحبه شونده باید بدانند چرا که معنای این واژه ترکیبی به فارسی چیزی جز جامعه غیر نظامی و شهروندان یا مردم عادی نیست و اصطلاحی است که به دوران جنگ در آلمان بر می گردد. شاید خبرنگار المانی civilian population را چنین ترجمه کرده. به هر حال معنایش جامعه مدنی نیست].
فوکوس آنلاین: آنگونه که بسیاری از هموطنانش در آن زمان فکر می کردند دیگر خیلی دیر شده بود.
[فوکوس آنلاین: آنگونه که بسیاری از هموطنانش در آن زمان فکر میکردند دیگر خیلی دیر شده بود].
پهلوی: فراموش نکنیم: پدرم در آن زمان داوطلبانه کشور را ترک کرد. قذافی نبود، صدام حسین نبود، بشار اسد نبود که به قدرت بچسبد. و راه صلاح کشورش را درنظر داشت. بسیاری از انقلابی های آنموقع امروز نزد من می آیند و می گویند: «بهتر بود پدرت ما را بازداشت و اعدام می کرد. ما که خبر نداشتیم چه پیش خواهد آمد!»
[پهلوی: فراموش نکنیم: پدرم در آن زمان داوطلبانه کشور را ترک کرد. او قذافی نبود، صدام حسین نبود، بشارالاسد نبود که به قدرت بچسبد. او همیشه خیر و صلاح کشور را در نظر داشت. بسیاری از انقلابیهای آن موقع نزد من میایند و میگویند: «بهتر بود پدرت ما را بازداشت و اعدام میکرد. ما واقعا نمیدانستیم داریم باعث و بانی چه مصیبتی میشویم].
[توضیح: در اینجا در متن آلمانی یک غلط تایپی وجود دارد که ضمیر «ما» یعنی wir را به فعل کمکی wird که برای زمان آینده و جمله مجهول به کار میرود تبدیل کرده است. غلط بودنش از اینجا معلوم است که هم فعل به جمله قبلی نمیخورد و هم جایش در جمله درست نیست و باید ساختمان جمله با این فعل تغییر پیدا می کرد. آنچه منتشر شده این است:
Wir hatten ja keine Ahnung, was wird [غلط تایپی] da heraufbeschwören!“
اگر فعل wird درست می بود، باید جمله اینطور نوشته می شد یعنی فعل باید به آخر جمله ربط می رفت:
Wir hatten ja keine Ahnung, was da heraufbeschwören wird!
فوکوس آنلاین: یک خواهر و یک برادرتان خودکشی کرده اند. چه چیزی آنها را به این کار وحشتناک واداشت؟
[فوکوس آنلاین: یک خواهر و برادرتان خودکشی کردند. چه چیزی آنها را به این اقدام جدی واداشت؟]
پهلوی: این دو نتوانستند هول –و- هراسی را که خانوادۀ ما شاهدش بود کاملاٌ تاب بیاورند. نمی دانم وقتی انسان ها تصمیم می گیرند به زندگی خود پایان دهند در سرشان چه می گذرد. این وضعیت روحی را نمی شناسم. اما مطمئنم که آدم چنین کاری را به دلایل سطحی انجام نمی دهد. تراژدی ها آنها برای من نمادی است برای تمامی یک نسل که من نسل گم شده اش می نامم. اینها را از کشور راندند: کمی مانده بود تا این نسل پا به صحنه بگذارد – و بعد همه چیزشان را گرفتند.
[پهلوی: آن دو نتوانستند با ضربه روحی که خانواده ما تجربه میکرد کاملا کنار بیایند. من نمیدانم وقتی انسانهایی تصمیم میگیرند به زندگی خود پایان دهند در سرشان چه میگذرد. این وضعیت روحی را نمیشناسم. اما مطمئن هستم که آدم چنین کاری را به دلایل سطحی انجام نمیدهد. تراژدی آنها برای من نشانه یک نسل کامل است که من آن را نسل از دست رفته مینامم. نسلی که سوخت: نسلی که کم مانده بود به صحنه بیاید ولی همه چیزش را از او گرفتند]
[توضیح: در ترجمه فارسی مشتق فعل verbrennen که از سوختن میآید با فعل verbannen به معنای راندن و طرد کردن اشتباه شده است]
فوکس آنلاین: برای شما هم صادق است.
[فوکوس آنلاین: این درباره شما هم صادق است]
پهلوی: بله، البته. من هم از این نسلم. هفده ساله بودم که پدرم مجبور به ترک کشور شد – در اکتبر ۵۲ ساله می شوم. بیش از سه دهه است که مجبور به زندگی در تبعیدم . فکر می کنم دلیل اصلی اینکه توانستم سلامت و عزم جزم خودم را حفظ کنم میهن پرستیم بود، احساس وظیفه ام. اما معلوم است که من هم دلم برای وطنم تنگ شده، رنگ هایش، بوها.
[پهلوی: اوه بله. من نیز به همین نسل تعلق دارم. هفده ساله بودم که مجبور به ترک کشور شدم و در اکتبر ۵۲ ساله میشوم. بیش از سه دهه است که مجبور به زندگی در تبعید هستم. فکر میکنم دلیل اصلی اینکه توانستم تندرستی و عزم راسخ خود را حفظ کنم، میهندوستی و احساس مسئولیتم بوده است. البته که من شوق وطنم و رنگها و بوهایش را دارم.]
[توضیح: در ترجمه فارسی همان اصطلاحی که در اول مصاحبه «صد البته» ترجمه شده، در اینجا و موارد دیگر «اما معلوم است» آمده است».]
فوکوس آنلاین: دوست دارید به ایران بروید؟
[فوکوس آنلاین: دوست دارید به ایران سفر کنید؟]
پهلوی: معلوم است! به آنجا متعلقم.
[پهلوی: معلوم است! من متعلق به آنجا هستم].
فوکوس آنلاین: اول که به تهران رسیدید چه خواهید کرد؟
[فوکوس آنلاین: اولین کاری که پس از رسیدن به تهران انجام خواهید داد چیست؟]
پهلوی: همان کاری را خواهم کرد که مهاتما گاندی وقتی از آفریقای جنوبی برگشت انجام داد: به هرگوشۀ ایران سفر خواهم کرد تا خوب همه جا را بشناسم. البته من در تمام این سالها با مردم تماس داشته ام، اما خیلی از استان ها را مانده که ندیده ام.
[پهلوی: همان کاری را خواهم کرد که مهاتما گاندی وقتی از آفریقای جنوبی برگشت انجام داد: به هر گوشه ایران سفر خواهم کرد تا خوب آن را بشناسم. البته من در تمام این سالها با مردم در تماس بودم ولی هنوز خیلی از استانها را ندیدهام].
فوکوس آنلاین: در سایۀ مذاکرات اتمی، شما در برلین و پاریس گفتگوهایی انجام دادید. چه هدفی داشتید؟
[فوکوس آنلاین: در سایه مذاکرات اتمی، شما در برلین و پاریس گفتگوهایی انجام دادید. چه هدفی داشتید؟]
پهلوی: موضوع حقوق بشر برایم خیلی مهم است. این موضوع در صحبت ها با تأسف به نفع بحران اتمی مورد توجه قرار نمی گیرد. اما برای ایرانی ها نشانۀ مهمی است که مسئلۀ حقوق بشر هم در مذاکرات لحاظ شود. متحد طبیعی در مبارزه علیه ایرانِ هسته ای مردمند. اما ۳۳ سال است که فقط با نمایندگان حکومت گفتگو می شود، هرگز با مخالفان صحبت نکرده اند. این حکومت را نمی شود با تحریم به زانو درآورد بلکه با آنچه بیشتر از همه از آن می ترسد: با قیام مردم.
[پهلوی: موضوع حقوق بشر برایم خیلی مهم است. در گفتمان (دیسکورس) این موضوع تقریبا همیشه به سود برنامه اتمی فراموش میشود. این اما برای ایرانیها نشانه مهمی است که مسئله حقوق بشر هم در مذاکرات لحاظ شود. متحد طبیعی در مبارزه علیه یک ایران هستهای مردم هستند. اما در طول ۳۳ سال همواره با نمایندگان حکومت گفتگو شده و هرگز بامخالفان صحبتی نشده است. این حکومت را نمیتوان با تحریمها به زانو در آورد بلکه با آنچه بیشتر از همه از آن میترسد: با خیزش مردم.]
فوکوس آنلاین: بنابراین منظورتان این است غرب باید برای تغییر حکومت فشار بیاورد تا دولت ایران را از ساخت سلاح اتمی بازدارد؟ این راه حل است؟
[فوکوس آنلاین: بنابراین منظورتان این است که غرب باید برای تغییر رژیم فشار بیاورد تا دولت ایران را از ساختن سلاح اتمی باز دارد؟ این راه حل است؟
پهلوی: حتماٌ. زیرا مسئلۀ اصلی نه برنامۀ اتمی که حکومت است سعودی ها و بحرینی ها و قطری ها این را می دانند. چنین می نماید که فقط غرب فراموش کرده است. این حکومت بهترین پوکرباز دنیاست. پوکر بازی می کند تا بقای خود و قدرتش را با رهبری فعلی حفظ کند. برای این کار به سلاح نیاز دارد.
[پهلوی: حتما. زیرا مسئله اصلی نه برنامه اتمی بلکه رژیم است. سعودیها و بحرینیها و قطریها این را میدانند. ظاهرا فقط غرب این را فراموش کرده است. این حکومت بهترین پوکرباز دنیاست. پوکر میزند تا بقای خود و یک برتری تحت رهبری کنونی را تضمین کند. برای این کار به سلاح نیاز دارد].
فوکوس آنلاین: بسیاری از کارشناسان معتقدند که هر اقدام غرب محکوم به شکست است و حکومت را بیشتر تقویت خواهد کرد.
[فوکوس آنلاین: بسیاری از کارشناسان بر این گمانند که هر مداخله غرب محکوم به شکست است و نظام را احتمالا بیشتر تقویت خواهد کرد]
پهلوی: خیلی این حرف درست نیست. بسیاری از ایرانی ها حتی برای خلاصی از حکومت طرف مهاجمان خارجی را خواهند گرفت. وقتی مردم بعد از انتخابات مخدوش سال ۲۰۰۹ به خیابان رفتند و «اوباما – اوباما» سر دادند و پلاکاردهایی به زبان انگلیسی رو به دوربین گرفتند این کار را نکردند که تمرین زبان کنند: پیامی بود که به غرب فرستادند!
[پهلوی: این الزاما درست نیست: بسیاری از ایرانیها برای خلاصی از حکومت حتا طرف مهاجمان خارجی را ممکن است بگیرند. وقتی مردم بعد از انتخابات تقلبی سال ۲۰۰۹ به خیابان رفتند و «اوباما- اوباما» سر دادند و پلاکاردهایی به زبان انگلیسی رو به دوربین گرفتند، این کار را نکردند که تمرین زبان کنند: آنها به غرب یک پیام فرستادند!]
[توضیح: جمله احتمال طرفداری برخی از ایرانیان از مهاجمان خارجی به آلمانی در وجه شرطی نوشته شده است]
فوکوس آنلاین: خودتان چه نقشی را در این روند خواهید داشت؟
[فوکوس آنلاین: چه نقشی خود شما در این روند بازی خواهید کرد؟]
پهلوی: من در ماه های گذشته در جهت وحدت نیروهای مخالف فعالیت کرده ام: تمامِ طیف، سلطنت طلبان و جمهوری خواهان. در عمل امروز جمهوری خواهان از من حتی بیش از سلطنت طلبان حمایت می کنند. گرچه برنامه های ما با هم متفاوت است اما همه مجموعه ای از ارزش های مشترک را داریم: ما دمکرات های دین جداخواه هستیم و انتخابات آزاد در ایران می خواهیم.
[پهلوی: من در ماههای گذشته روی این کار کردم که اپوزیسیون ایران را متحد کنم: تمام طیف هم سلطنت طلبان و هم جمهوری خواهان. در عمل امروز حتا بیشتر جمهوری خواهان از من پشتیبانی می کنند تا سلطنت طلبان. طرح های ما با هم تفاوت دارند اما همه ما یک سلسله ارزش های مشترک داریم: ما دمکرات های سکولار هستیم و خواهان انتخابات آزاد در ایران هستیم]
فوکوس آنلاین: چه مناسباتی با «جنبشِ» دمکراتیکِ «سبز» دارید؟
[فوکوس آنلاین: موضع شما در مورد «جنبش سبز» دموکراتیک چیست؟]
پهلوی: با رهبرانش تماس دارم. گرچه با موسوی شخصاٌ تلفنی صحبت نکرده ام. اما شبکه هایی وجود دارد که از طریق آنها گفتگو می کنیم. بسیاری از «اصلاح طلب هایِ» سابق در این فاصله متقاعد شده اند که حکومت را نمی توان از درون اصلاح کرد. امید به اصلاح از درون وقت تلف کردن است.
[پهلوی: من با رهبرانش در تماس هستم. البته من با موسوی شخصا تلفنی صحبت نکردهام. اما شبکههایی وجود دارد که از طریق آنها ارتباط داریم. بسیاری از «اصلاحطلبهای» سابق در این فاصله متقاعد شدهاند که رژیم از درون اصلاح شدنی نیست. امید داشتن به آن وقت تلف کردن است].
فوکوس آنلاین: گروه های مخالفی وجود دارد که از شما حمایت نمی کنند؟
[فوکوس آنلاین: ایا هستند گروه هایی از اپوزیسیون که از شما پشتیبانی نمی کنند؟]
پهلوی: فقط با مجاهدین خلق و افراد حزب الله که همچنان پشت حکومت هستند هیچ گفتگویی نداریم. غیر از اینها با همه. حتی با «ملی – مذهبی ها». اصل مشترک ما باور به نظامی است دین جداخواهانه.
[پهلوی: فقط با مجاهدین خلق و افراد حزب الله که همچنان از نظام حمایت میکنند هیچ گفتمانی [دیسکورس] نداریم. وگرنه، با همه. حتا با «ملی- مذهبیها». پایه مشترک ما باور به یک نظام سکولار است.]
فوکوس آنلاین: برنامۀ مشخص شما چیست؟
[فوکوس آنلاین: پروژه مشخص شما چیست؟]
پهلوی: مبارزه برای انتخابات آزاد. اولین گام در این راستا ایجاد شورای ملی خارج از ایران است. به این ترتیب ساختاری مرکزی به جای ۱۵ گروه مخالف ایجاد می کنیم که اکنون مستقل از هم کار می کنند.
[پهلوی: یک کمپین برای انتخابات آزاد. گام نخست به آن سو، تشکیل یک شورای ملی خارج از ایران است. از این راه ما میتوانیم یک ساختار مرکزی متشکل از پانزده گروه اپوزیسیون به وجود آوریم که مستقل از یکدیگر کار میکنند].
فوکوس آنلاین: چرا باید این شورا خارج از ایران تشکیل شود؟ نباید روند تغییر در داخل آزاد شود؟
[فوکوس آنلاین: چرا این شورا باید خارج از ایران به وجود آید؟ آیا نباید روند تغییر در داخل آغاز شود؟]
پهلوی: داخل کشور نمی توان سازمانی را ایجاد کرد که از حکومت علناٌ انتقاد کند. با این وجود معلوم است که این شورا حمایت مخالفان و فعالان را در داخل ایران خواهد داشت.
[پهلوی: داخل کشور نمیتوان سازمانی را ایجاد کرد که از رژیم علنا انتقاد کند. با این همه معلوم است که این شورا حمایت دگراندیشان و فعالان را در داخل ایران خواهد داشت].
فوکوس آنلاین: ترکیب این شورای ملی قرار است چگونه باشد؟
[فوکوس آنلاین: چگونه قرار است این شورای ملی تشکیل شود؟]
پهلوی: هرگروهی یک نماینده به یک کمیتۀ مرکزی می فرستد. این کمیته به نوبۀ خود اختیار اجرایی نسبت به هیئت های مختلف دارد که کارهای مختلف برعهده می گیرند. برای نمونه کمیسیونی که عمل نافرمانی مدنی را در داخل ایران سازماندهی و هماهنگ می کند. یا کمیسیون دیگری که به راه های ارتباط با داخل و دادن اطلاعات از خارج به مردم می پردازد. و باز کمیسیون دیگری که مسائل مالی و پول – گردآوری را برعهده می گیرد. آنچه مشخص است: مادام که این حکومت برسرکار است نمی توان انتخابات آزاد برگزار کرد. از این رو در گام اول هر اقدامی را انجام می دهیم تا از دست حکومت راحت شویم. بعد مرحلۀ گذار است که در این مرحله دولت موقت ضروری خواهد بود.
[پهلوی: هر گروهی یک نماینده به یک کمیته مرکزی میفرستد. این کمیته به نوبه خود دسترسی اجرایی به هیئتهای مختلف دارد که وظیفههای مختلف بر عهده دارند. برای نمونه کمیسیونی که موضوع نافرمانی مدنی را در داخل ایران سازماندهی و هماهنگ میکند. یا کمیسیون دیگری که به راههای ارتباط با داخل و تأمین اطلاعات از خارج برای مردم میپردازد. و باز کمیسیون دیگری که امور مالی و وظیفه گردآوری کمکهای مالی را بر عهده میگیرد. آنچه مشخص است: تا زمانی که این رژیم وجود دارد، انتخابات آزاد نمیتواند برگزار شود. از همین رو ما در فاز نخست هر اقدامی انجام میدهیم تا از این رژیم خلاص شویم. بعد فاز انتقالی میرسد که در آن تشکیل یک دولت انتقالی ضروری خواهد بود].
فوکوس آنلاین: تقریباٌ اینگونه می نماید که در حال طراحی تشکیل دولت در تبعید هستید.
[فوکوس آنلاین: بر اساس این حرفها گویا شما تشکیل یک دولت در تبعید را برنامه ریزی می کنید.]
پهلوی: ما آن را دولت در تبعید نمی نامیم. فقط می گوییم که ما با این سازماندهی می خواهیم از مبارزه درون ایران پشتیبانی کنیم. همه می دانیم مشکل در لیبی و سوریه چه بود: اینکه غرب با توجه به گسیختگی مخالفان، طرف صحبتی نداشت. می خواهیم از این اجتناب کنیم. می خواهیم با یک صدا حرف بزنیم.
[پهلوی: ما آن را دولت در تبعید نمینامیم. ما فقط می گوییم که با این سازمان می خواهیم از مبارزه داخل پشتیبانی کنیم. ما همه می دانیم مشکل در لیبی و سوریه چه بود: اینکه غرب به دلیل پراکندگی اپوزیسیون، طرفی برای گفتگو نداشت. ما می خواهیم از این اجتناب کنیم. می خواهیم با یک صدا صحبت کنیم]
فوکوس آنلاین: خود شما این صدا هستید؟
[فوکوس آنلاین: آیا خودِ شما این صدا هستید؟]
پهلوی: اگر از من خواسته شود شاید مؤافقت کنم. داوطلب نمی شوم. اما با توجه به نامم و سرمایۀ سیاسیم و تجربۀ بین المللی که دارم می توان قطعاٌ به خوبی از ایفای این نقش برآیم. نام من را هر کس در ایران می شناسد. اگر من از شما خواهش کنم با موبایل خود شماره ای را در ایران بگیرید: مردم در آن سوی خط من را می شناسند. آیا این مزیت سیاسی بالایی نیست؟ من که نمی خواهم تخت شاهی را بازپس گیرم. اما من رهبری ملی هستم. می توانم نلسون ماندلایی باشم، مهاتما گاندی.
[پهلوی: اگر این کار از من خواسته شود شاید موافقت کنم. خودم داوطلبانه پیشقدم نمیشوم. اما به دلیل نامم، سرمایه سیاسیام و تجربه بین المللیام مطمئنا میتوانم از عهده این نقش به خوبی بر آیم. نام مرا هر کسی در ایران میشناسد. اگر من از شما الان خواهش کنم با موبایل خود شمارهای را در ایران بگیرید، مردم در آن سوی خط مرا میشناسند. ایا این یک امتیاز سیاسی بزرگ نیست؟ من به راستی نمیخواهم تخت پادشاهی را پس بگیرم. اما من یک رهبر ملی هستم. چه بسا بتوانم یک نلسون ماندلا، یک گاندی باشم]
[توضیح: جمله مربوط به «نقش» رضا پهلوی و جمله آخر به آلمانی در وجه شرطی نوشته شده است]
فوکوس آنلاین: می توانید تصورش را بکنید که دست از خواسته های سیاسی خود بردارید و تنها مانند یک فرد معمولی زندگی کنید؟
[فوکوس آنلاین: ایا می توانید تصور کنید که از چشمانداز سیاسی خود صرف نظر کنید و یک فرد عادی باشید؟]
پهلوی: فکر می کنید که مثلاٌ هوادارانم چنین چیزی را می پذیرند؟ اینان زندگی را بر من جهنم خواهند کرد و من را خائن خواهند دانست! بنابراین من برخلاف خواهران و برادرانم اصولاٌ چارۀ دیگری ندارم. و از این رو تصمیم گرفته ام این نقشی را که سرنوشت برایم رقم زده است خیلی جدی بگیرم. وگرنه نمی توانم به چشمان خود نگاه کنم.
[پهلوی: مگر فکر می کنید هوادارانم چنین چیزی را خواهند پذیرفت؟ آنها زندگی را بر من جهنم خواهند کرد و مرا به نام خائن ناسزا خواهند گفت! من بر خلاف برادر و خواهرانم هیچ چاره دیگری ندارم. و به همین دلیل تصمیم گرفتم نقشی را که سرنوشت مرا به ان پرتاب کرده است، بسیار جدی بگیرم. وگرنه نمی توانستم خودم به چشمانم نگاه کنم.]
[متن کامل ترجمه جدید بدون ترجمه قبلی و توضیحات]
سیروس رضا پهلوی: پادشاهی من به اراده مردم بستگی دارد
سیروس رضا پهلوی ولیعهد ایران بود تا اینکه در سال ۱۹۷۹ ملایان پدرش را از ایران راندند. در این مصاحبه او از ماجرایی که بر خانواده اش رفته و هدفش برای شاه شدن سخن می گوید.
فوکوس آنلاین: آرزو دارید روزی دوباره تاج شاهی ایران را بر سر بگذارید؟
سیروس رضا پهلوی: البته. برای من چیزی زیباتر از این نمیبود که میتوانستم با تمام آنچه در توان دارم به کشورم خدمت کنم. وگرنه این همه را نمیپذیرفتم و داوطلبانه خودم را در معرض خطر قرار نمیدادم.
فوکوس آنلاین: منظورتان از خطر چیست؟ آیا تهدید می شوید؟
اوه بله! همیشه اینترپل یا سیا به من زنگ میزنند و میگویند در کدام گوشه باز یک کماندوی مرگ از تهران در کمین من است.
فوکوس آنلاین: زمان کوتاهی پس از درگذشت پدرتان شما در مصر به جانشینی او برگزیده شدید.
پهلوی: این مراسم در بیستمین سال تولدم برگزار شد. طبق قانون اساسی ما میبایستی من به این سن رسیده باشم تا بتوانم پادشاه شوم. البته بعد میبایست در مجلس ایران نیز سوگند پادشاهی یاد میکردم. بنابراین میتوان گفت که من «بالقوه» پادشاه کشور هستم.
فوکوس آنلاین: ایا خودِ شما خودتان را به عنوان پادشاه تعریف میکنید؟
پهلوی: در روستاها هنوز مرا «ولیعهد» مینامند. اما من همیشه به هوادارانم میگویم که آنها نباید در من چیزی بیش از فردی که برای آزادی ایران مبارزه میکند ببینند. اینکه آیا روزی پادشاه خواهم شد بستگی به اراده مردم دارد. هیچ کس نمیداند چند درصد از جمعیت در یک انتخابات آزاد ممکن است به نظام پادشاهی رأی دهد.
فوکوس آنلاین: ایا امروز هنوز هم نظام پادشاهی را مدل حکومتی مناسبی برای میهن تان میدانید؟
پهلوی: بله. شخص پادشاه مهم است. زیرا ایران کشوری چند قومیتی است که به شخصیتی بی طرف برای وحدت نیاز دارد. در دیگر کشورهایی هم که جامعه یکدستی ندارند، سلطنت توانست در تأمین ثبات نقش بازی کند. برای نمونه در اسپانیای بعد از فرانکو.
فوکوس آنلاین: در سنجش با اسپانیا البته ایران در زمان حکومت پدر شما کشورِ چندان دمکراتیکی نبود.
پهلوی: پدرم بر این باور بود که نخست باید حدی از آموزش را در اختیار مردم قرار دهد تا بتوان دمکراسی را تحقق بخشید. او میخواست ابتدا یک جامعه شهروندی بسازد. نظام وی اصلاح پذیر بود و در پایان نیز با اصلاحات موافقت کرد.
فوکوس آنلاین: آنگونه که بسیاری از هموطنانش در آن زمان فکر میکردند دیگر خیلی دیر شده بود.
پهلوی: فراموش نکنیم: پدرم در آن زمان داوطلبانه کشور را ترک کرد. او قذافی نبود، صدام حسین نبود، بشارالاسد نبود که به قدرت بچسبد. او همیشه خیر و صلاح کشور را در نظر داشت. بسیاری از انقلابیهای آن موقع نزد من میایند و میگویند: «بهتر بود پدرت ما را بازداشت و اعدام میکرد. ما واقعا نمیدانستیم داریم باعث و بانی چه مصیبتی میشویم.
فوکوس آنلاین: یک خواهر و برادرتان خودکشی کردند. چه چیزی آنها را به این اقدام جدی واداشت؟
پهلوی: آن دو نتوانستند با ضربه روحی که خانواده ما تجربه میکرد کاملا کنار بیایند. من نمیدانم وقتی انسانهایی تصمیم میگیرند به زندگی خود پایان دهند در سرشان چه میگذرد. این وضعیت روحی را نمیشناسم. اما مطمئن هستم که آدم چنین کاری را به دلایل سطحی انجام نمیدهد. تراژدی آنها برای من نشانه یک نسل کامل است که من آن را نسل از دست رفته مینامم. نسلی که سوخت: نسلی که مانده بود به صحنه بیاید ولی همه چیزش را از او گرفتند.
فوکوس آنلاین: این درباره شما هم صادق است.
پهلوی: اوه بله. من نیز به همین نسل تعلق دارم. هفده ساله بودم که مجبور به ترک کشور شدم و در اکتبر ۵۲ ساله میشوم. بیش از سه دهه است که مجبور به زندگی در تبعید هستم. فکر میکنم دلیل اصلی اینکه توانستم تندرستی و عزم راسخ خود را حفظ کنم، میهندوستی و احساس مسئولیتم بوده است. البته که من شوق وطنم و رنگها و بوهایش را دارم.
فوکوس آنلاین: دوست دارید به ایران سفر کنید؟
پهلوی: معلوم است! من متعلق به آنجا هستم.
فوکوس آنلاین: اولین کاری که پس از رسیدن به تهران انجام خواهید داد چیست؟
پهلوی: همان کاری را خواهم کرد که مهاتما گاندی وقتی از آفریقای جنوبی برگشت انجام داد: به هر گوشه ایران سفر خواهم کرد تا خوب آن را بشناسم. البته من در تمام این سالها با مردم در تماس بودم ولی هنوز خیلی از استانها را ندیدهام.
فوکوس آنلاین: در سایه مذاکرات اتمی، شما در برلین و پاریس گفتگوهایی انجام دادید. چه هدفی داشتید؟
پهلوی: موضوع حقوق بشر برایم خیلی مهم است. در گفتمان (دیسکورس) این موضوع تقریبا همیشه به سود برنامه اتمی فراموش میشود. این اما برای ایرانیها نشانه مهمی است که مسئله حقوق بشر هم در مذاکرات لحاظ شود. متحد طبیعی در مبارزه علیه یک ایران هستهای مردم هستند. اما در طول ۳۳ سال همواره با نمایندگان حکومت گفتگو شده و هرگز بامخالفان صحبتی نشده است. این حکومت را نمیتوان با تحریمها به زانو در آورد بلکه با آنچه بیشتر از همه از آن میترسد: با خیزش مردم.
فوکوس آنلاین: بنابراین منظورتان این است که غرب باید برای تغییر رژیم فشار بیاورد تا دولت ایران را از ساختن سلاح اتمی باز دارد؟ این راه حل است؟
پهلوی: حتما. زیرا مسئله اصلی نه برنامه اتمی بلکه رژیم است. سعودیها و بحرینیها و قطریها این را میدانند. ظاهرا فقط غرب این را فراموش کرده است. این حکومت بهترین پوکرباز دنیاست. پوکر میزند تا بقای خود و یک برتری تحت رهبری کنونی را تضمین کند. برای این کار به سلاح نیاز دارد.
فوکوس آنلاین: بسیاری از کارشناسان بر این گمانند که هر مداخله غرب محکوم به شکست است و نظام را احتمالا بیشتر تقویت خواهد کرد.
پهلوی: این الزاما درست نیست: بسیاری از ایرانیها برای خلاصی از حکومت حتا طرف مهاجمان خارجی را ممکن است بگیرند. وقتی مردم بعد از انتخابات تقلبی سال ۲۰۰۹ به خیابان رفتند و «اوباما- اوباما» سر دادند و پلاکاردهایی به زبان انگلیسی رو به دوربین گرفتند، این کار را نکردند که تمرین زبان کنند: آنها به غرب یک پیام فرستادند!
فوکوس آنلاین: چه نقشی خود شما در این روند بازی خواهید کرد؟
پهلوی: من در ماههای گذشته روی این کار کردم که اپوزیسیون ایران را متحد کنم: تمام طیف هم سلطنت طلبان و هم جمهوری خواهان. در عمل امروز حتا بیشتر جمهوری خواهان از من پشتیبانی می کنند تا سلطنت طلبان. طرح های ما با هم تفاوت دارند اما همه ما یک سلسله ارزش های مشترک داریم: ما دمکرات های سکولار هستیم و خواهان انتخابات آزاد در ایران هستیم.
فوکوس آنلاین: موضع شما در مورد «جنبش سبز» دموکراتیک چیست؟
پهلوی: من با رهبرانش در تماس هستم. البته من با موسوی شخصا تلفنی صحبت نکردهام. اما شبکههایی وجود دارد که از طریق آنها ارتباط داریم. بسیاری از «اصلاحطلبهای» سابق در این فاصله متقاعد شدهاند که رژیم از درون اصلاح شدنی نیست. امید داشتن به آن وقت تلف کردن است.
فوکوس آنلاین: ایا هستند گروه هایی از اپوزیسیون که از شما پشتیبانی نمی کنند؟
پهلوی: فقط با مجاهدین خلق و افراد حزب الله که همچنان از نظام حمایت میکنند هیچ گفتمانی [دیسکورس] نداریم. وگرنه، با همه. حتا با «ملی- مذهبیها». پایه مشترک ما باور به یک نظام سکولار است.
فوکوس آنلاین: پروژه مشخص شما چیست؟
پهلوی: یک کمپین برای انتخابات آزاد. گام نخست به آن سو، تشکیل یک شورای ملی خارج از ایران است. از این راه ما میتوانیم یک ساختار مرکزی متشکل از پانزده گروه اپوزیسیون به وجود آوریم که مستقل از یکدیگر کار میکنند.
فوکوس آنلاین: چرا این شورا باید خارج از ایران به وجود آید؟ آیا نباید روند تغییر در داخل آغاز شود؟
پهلوی: داخل کشور نمیتوان سازمانی را ایجاد کرد که از رژیم علنا انتقاد کند. با این همه معلوم است که این شورا حمایت دگراندیشان و فعالان را در داخل ایران خواهد داشت.
فوکوس آنلاین: چگونه قرار است این شورای ملی تشکیل شود؟
پهلوی: هر گروهی یک نماینده به یک کمیته مرکزی میفرستد. این کمیته به نوبه خود دسترسی اجرایی به هیئتهای مختلف دارد که وظیفههای مختلف بر عهده دارند. برای نمونه کمیسیونی که موضوع نافرمانی مدنی را در داخل ایران سازماندهی و هماهنگ میکند. یا کمیسیون دیگری که به راههای ارتباط با داخل و تأمین اطلاعات از خارج برای مردم میپردازد. و باز کمیسیون دیگری که امور مالی و وظیفه گردآوری کمکهای مالی را بر عهده میگیرد. آنچه مشخص است: تا زمانی که این رژیم وجود دارد، انتخابات آزاد نمیتواند برگزار شود. از همین رو ما در فاز نخست هر اقدامی انجام میدهیم تا از این رژیم خلاص شویم. بعد فاز انتقالی میرسد که در آن تشکیل یک دولت انتقالی ضروری خواهد بود.
فوکوس آنلاین: بر اساس این حرفها گویا شما تشکیل یک دولت در تبعید را برنامه ریزی می کنید.
پهلوی: ما آن را دولت در تبعید نمینامیم. ما فقط می گوییم که با این سازمان می خواهیم از مبارزه داخل پشتیبانی کنیم. ما همه می دانیم مشکل در لیبی و سوریه چه بود: اینکه غرب به دلیل پراکندگی اپوزیسیون، طرفی برای گفتگو نداشت. ما می خواهیم از این اجتناب کنیم. می خواهیم با یک صدا صحبت کنیم.
فوکوس آنلاین: آیا خودِ شما این صدا هستید؟
پهلوی: اگر این کار از من خواسته شود شاید موافقت کنم. خودم داوطلبانه پیشقدم نمیشوم. اما به دلیل نامم، سرمایه سیاسیام و تجربه بین المللیام مطمئنا میتوانم از عهده این نقش به خوبی بر آیم. نام مرا هر کسی در ایران میشناسد. اگر من از شما الان خواهش کنم با موبایل خود شمارهای را در ایران بگیرید، مردم در آن سوی خط مرا میشناسند. ایا این یک امتیاز سیاسی بزرگ نیست؟ من به راستی نمیخواهم تخت پادشاهی را پس بگیرم. اما من یک رهبر ملی هستم. چه بسا بتوانم یک نلسون ماندلا، یک گاندی باشم.
فوکوس آنلاین: ایا می توانید تصور کنید که از چشمانداز سیاسی خود صرف نظر کنید و یک فرد عادی باشید؟
پهلوی: مگر فکر می کنید هوادارانم چنین چیزی را خواهند پذیرفت؟ آنها زندگی را بر من جهنم خواهند کرد و مرا به نام خائن ناسزا خواهند گفت! من بر خلاف برادر و خواهرانم هیچ چاره دیگری ندارم. و به همین دلیل تصمیم گرفتم نقشی را که سرنوشت مرا به ان پرتاب کرده است، بسیار جدی بگیرم. وگرنه نمی توانستم خودم به چشمانم نگاه کنم.